Tại sao mắt lên lẹo, hay câu hỏi thường gặp là tại sao bị lẹo mắt không được soi gương… là những vấn đề khiến nhiều người băn khoăn cần giải đáp về cả nguyên nhân và cách điều trị hợp lý.
Khi mắt chẳng may bị lẹo, xuất hiện hiện tượng sưng ở mi mắt, sẽ có nhiều người băn khoăn trước câu hỏi tại sao mắt hay bị lên lẹo. Trả lời được câu hỏi ấy, việc chữa bệnh và phòng bệnh lẹo mắt cũng trở nên chủ động và đơn giản hơn rất nhiều.
Xem thêm: Tại sao mắt nhìn thấy vệt đen, khi nào cần đi khám bác sĩ
Tại sao mắt hay bị lên lẹo
Lẹo mắt (hordeolum) là chứng viêm cấp tính do nhiễm trùng ở mi mắt do tụ cầu khuẩn gây nên. Lẹo thường xuất hiện sát bờ mi khiến mi mắt sưng đỏ, ngứa và đau nhức. Tại chỗ đau sưng lên khối mủ đỏ nhìn như mụn nhọt hay u nhỏ. Lẹo sẽ xẹp sau khi vỡ mủ nhưng về sau có thể tái xuất hiện ở vị trí khác trên mắt.
Có hai loại lẹo:
- Lẹo ngoài mí mắt: Lẹo mọc bên ngoài bờ mi. Hầu hết do nhiễm trùng từ tuyến Zeis.
- Lẹo trong mí mắt: Lẹo mọc bên trong bờ mi. Hầu hết do nhiễm trùng từ tuyến meibomian.
Xem thêm: Tại sao mắt bị cay
Vì sao mắt hay bị lên lẹo
Khi bị các triệu chứng nổi nốt lớn, sưng mí mắt, mọi người thường tìm hiểu tại sao mắt hay bị lên lẹo. Các bác sĩ nhãn khoa cho rằng, khi các tuyến quanh mí mắt tiết ra quá nhiều lượng dầu gây tắc nghẽn tuyến dầu, dầu sẽ bị tích tụ và gây viêm nhiễm, tạo thành khối u nhỏ.
Thông thường, các bác sĩ không xác định chính xác được nguyên nhân bị lẹo mắt của mỗi cá nhân do tính chất của mỗi loại da là khác nhau hoặc do bệnh viêm mí mắt. Điều nghiêm trọng hơn đó là đôi khi, mắt bị lẹo có thể tiến triển song hành cùng với chắp mắt.
Khi hiểu hơn về lý do tại sao mắt hay bị lên lẹo, bạn sẽ cần tìm cách phòng tránh giúp giảm nguy cơ mắc lẹo mắt như:
- Dùng tay chưa vệ sinh sạch sẽ khi thay kính áp tròng hoặc không khử trùng kính áp tròng trước khi đặt vào mắt.
- Để lớp trang điểm trên mắt qua đêm.
- Sử dụng mỹ phẩm cũ hoặc đã quá hạn sử dụng.
- Đã từng bị viêm mí mắt hoặc bị viêm mí mắt mãn tính.
Xem thêm: Tại sao mắt bị thâm
Các phương pháp điều trị mắt bị lên lẹo
Nếu bạn đã hiểu được những lý do tại sao mắt hay bị lên lẹo, những nguy cơ khiến mắt mắc phải, chắc chắn mắt sẽ bớt đi khả năng tái phát bệnh. Với mắt bị lên lẹo, trong thời gian đầu, bạn có thể đặt túi chườm ấm lên mắt khoảng 10 – 15 phút vài lần trong ngày, giúp mở lỗ chân lông ở mí mắt bị chặn và mở các tuyến dầu. Việc chườm ấm còn giúp đỡ đỏ và sưng.
Bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh cho bạn nếu lẹo bị nhiễm trùng. Thuốc kháng sinh được dùng thường là dưới dạng thuốc mỡ hoặc thuốc nhỏ mắt để giúp hết sưng.
Thỉnh thoảng các thuốc giảm đau không kê toa có thể giúp bạn giảm sự khó chịu do lẹo mắt gây ra. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể rạch một đường nhỏ ở vùng bị sưng để mủ chảy ra nếu lẹo mắt không có dấu hiệu thuyên giảm.
Xem thêm: Tại sao mắt bị giật
Các cách phòng tránh mắt hay bị lên lẹo
Để tránh nguy cơ khiến mắt bị lên lẹo, hoặc tránh việc khiến lẹo diễn tiến nặng hơn, bạn cần lưu ý một số cách đơn giản sau:
Không được nặn lẹo mắt
Nhất là đối với chắp mắt có mưng mủ, điều này sẽ dễ khiến cho bạn cảm thấy khó chịu, ngứa ngáy và muốn nặn mủ ra ngay lập tức.
Nhưng hãy lưu ý rằng việc làm này sẽ không chỉ làm cho mắt lâu khỏi mà còn làm lan rộng nhiễm trùng sang vùng da khác.
Hãy để nguyên vùng bị viêm. Chỉ sau vài ngày hoặc vài tuần, nốt viêm sẽ tự khắc tiêu biến và lành lặn dần.
Xem thêm: Tại sao mắt hay có cảm giác cộm xốn
Nước ấm
Trong trường hợp này, nước ấm có tác dụng giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành mắt.
Thấm một chút nước ấm nóng vào khăn sạch, sau đó đắp lên vùng mắt khoảng 10-15 phút mỗi lần, làm khoảng 3-5 lần một ngày.
Nước ấm sẽ làm mềm và đánh tan chắp hoặc lẹo mắt. Bạn cũng có thể rửa tay thật sạch và dùng đầu ngón tay mát-xa nhẹ vùng mí xung quanh.
Đi khám sức khỏe
Hầu hết chắp và lẹo mắt sẽ tự khỏi sau một thời gian. Nhưng nếu bệnh nặng hơn hoặc có hiện tượng xuất huyết, tốt nhất bạn hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe mắt an toàn.
Khi đến khám, các bác sĩ sẽ tiến hành chích vết chắp hoặc lẹo nếu chúng sưng to. Để vết chích mau lành và giảm thiểu khả năng mọc lại chắp, lẹo, bạn sẽ được kê đơn một loại kem bôi đặc trị.
Bên cạnh đó, nếu xảy ra trường hợp đỏ mắt hoặc vùng má xuất hiện tia máu, đó có thể là nhiễm trùng đã lan tỏa sang các tế bào xung quanh khác, cần đi khám bác sĩ ngay lập tức để kịp thời chữa trị.
Xem thêm: Tại sao mắt nhìn gần bị mờ, cách khắc phục
Tránh dùng mĩ phẩm
Khi bị chắp, lẹo, hạn chế lạm dụng nhiều mĩ phẩm liên quan đến vùng mắt như kẻ mắt, mascara,… cho đến khi lành lặn.
Hoặc tốt nhất, hãy thay thế mĩ phẩm cũ 6 tháng/lần và không dùng chung mĩ phẩm với người khác. Đặc biệt lưu ý, trước khi đi ngủ nên tẩy trang sạch sẽ để lỗ chân lông và nang lông được thoáng khí.
Tránh dùng kính áp tròng
Nên đeo kính áp tròng sạch sẽ, hợp vệ sinh và an toàn cho mắt theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, rửa tay thật sạch trước khi đeo kính áp tròng. Nếu bị chắp, lẹo, tốt nhất nên tạm ngừng sử dụng kính áp tròng.
Vệ sinh tay sạch sẽ
Tay là nơi chứa rất nhiều vi khuẩn và có thể là một trong những nguyên nhân gây ra chắp, lẹo mắt khi dụi mắt. Vì vậy, tốt nhất bạn nên giữ đôi tay thật sạch sẽ, rửa tay thường xuyên và tránh lấy tay dụi lên mắt.
Lẹo mắt tuy là căn bệnh nhỏ ngoài da nhưng nếu như không chú ý, chữa trị lành mạnh kịp thời, bệnh nhỏ sẽ dần trở nên nghiêm trọng và có thể gây ra những hệ lụy không đáng có. Vì thế, hãy luôn chăm sóc sức khỏe vùng mắt nói riêng và cơ thể nói chung thật cẩn thận và an toàn.
Ngoài ra, trong thời gian bị lẹo mắt, bạn cần hạn chế một số loại thực phẩm để tránh kích ứng mắt thêm sưng. Bạn nên kiêng rượu, thuốc lá, tỏi, hành lá, ớt, hẹ…, kiêng ăn thịt dê, thịt chó… để giúp bệnh mau chóng hồi phục. Khi bệnh có dấu hiệu bất thường hãy đến ngay các bệnh viện mắt chuyên khoa gần nhất để khám.
Với biểu hiện là những khối sưng đỏ, hình thành dọc theo rìa mí mắt, gần với lông mi. Đôi khi, lẹo mắt có thể hình thành bên trong hoặc dưới mí mắt.
Đây là một tình trạng ở mắt phổ biến ảnh hưởng đến nhiều người. Mặc dù lẹo mắt thường không nghiêm trọng nhưng có thể gây khó chịu và đau đớn.
Thông thường, lẹo mắt có thể được điều trị tại nhà. Tuy nhiên, có một số tình huống cần được tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để có phương án điều trị phù hợp.
Phân loại
Có hai loại lẹo mắt được phân loại tùy thuộc vào vị trí của chúng.
- Lẹo mắt bên ngoài: Khi lẹo nằm ở gốc của nang lông mi.
- Lẹo mắt bên trong: Khi lẹo hình thành trong các tuyến dầu bên trong hoặc dưới mí mắt.
Nguyên nhân nào gây lẹo mắt
Lẹo mắt có thể do viêm hoặc nhiễm trùng nang lông mi.
Các tuyến dầu nhỏ nằm xung quanh mí mắt và thoát qua các ống dẫn vào lông mi. Nếu hệ thống dẫn lưu bị tắc, dầu không thể thoát ra mà chảy ngược vào các tuyến dẫn đến tình trạng các tuyến bị sưng và viêm, gây ra mụn lẹo.
Các yếu tố nguy cơ
Bất kỳ ai cũng có thể bị lẹo ở mắt, nhưng có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng này bao gồm:
- Những người đã từng bị lẹo mắt hoặc nấm da trong trước đó có nhiều khả năng tái phát;
- Một số tình trạng ở da nhất định - như bệnh rosacea (tình trạng ửng đỏ ở da) hoặc viêm da;
- Các vấn đề sức khỏe khác - bao gồm bệnh tiểu đường, sưng mí mắt và lipid huyết thanh cao;
- Sử dụng lớp trang điểm cũ hoặc không tẩy trang ở mắt thường xuyên.
Điều trị lẹo mắt như thế nào?
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc mỡ kháng sinh nếu mụn lẹo bị nhiễm trùng hoặc không cải thiện khi điều trị tại nhà. Ngoài ra, steroid dạng tiêm cũng có thể sử dụng để giảm sưng hoặc viêm ở lẹo.
Nếu các phương pháp điều trị này không hiệu quả hoặc mụn lẹo bắt đầu ảnh hưởng đến thị lực, có thể cần tiểu phẫu.
Các triệu chứng của lẹo mắt
Lẹo thường chỉ xảy ra ở một mắt tại một thời điểm, rất ít trường hợp có thể bị lẹo ở cả hai mắt. Các triệu chứng ban đầu của lẹo mắt thường nhẹ và có thể bao gồm cảm giác hơi khó chịu hoặc mẩn đỏ dọc theo bờ mi. Mắt bị ảnh hưởng cũng có thể bị kích thích. Khi mụn lẹo phát triển, các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Xuất hiện vết sưng đỏ giống như một mụn dọc theo mí mắt gần với lông mi;
- Hình thành đốm nhỏ màu vàng ở giữa vết sưng;
- Cảm giác lộm cộm ở trong mắt;
- Mắt nhạy cảm với ánh sáng;
- Chảy nước mắt hoặc có ghèn dọc mí mắt;
- Xuất hiện nốt sần gây ra các triệu chứng tương tự, nhưng khối sần cứng và không đau.
Biện pháp khắc phục tại nhà
Hầu hết các trường hợp lẹo mắt có thể được điều trị tại nhà một cách dễ dàng. Các biện pháp sau đây sẽ giảm thiểu thời gian bị lẹo mắt và ngăn ngừa tái phát:
Rửa tay thường xuyên - giúp ngăn ngừa bụi bẩn cọ xát vào mắt làm tắc nghẽn các tuyến nhờn. Rửa tay thường xuyên ngăn ngừa lẹo mắt phát triển và giảm kích ứng đối với lẹo mắt hiện có.
Không nặn lẹo: Nặn lẹo mắt có thể làm vỡ túi mủ và lây lan nhiễm trùng. Tốt nhất là để mụn lẹo tự thoái triển một cách tự nhiên.
Chườm ấm: Cách điều trị hiệu quả nhất thường là chườm ấm. Nhúng khăn sạch vào nước ấm và đắp lên vùng mắt bị lẹo trong tối đa 15 phút. Nên áp dụng biện pháp này 3-5 lần mỗi ngày cho đến khi hết mụn lẹo.
Chườm túi trà: Tương tự như biện pháp trên, nhưng thay vì sử dụng khăn, hãy cho túi trà đã được ngâm trong nước nóng. Trà xanh có một số đặc tính kháng khuẩn giúp giảm tình trạng lẹo mắt.
Thay đổi thói quen trang điểm: Không nên trang điểm để che mụn lẹo, điều này không những làm chậm quá trình lành mà còn gây kích ứng mụn lẹo. Nhiều vi khuẩn cũng có thể lây lan từ mụn lẹo qua cọ trang điểm và chì kẻ mắt. Nếu bộ trang điểm đã sử dụng quá lâu nên thay mới, đồng thời thường xuyên vệ sinh cọ trang điểm vì chúng có thể là nơi sinh sôi của vi khuẩn. Không nên để lớp trang điểm trên da qua đêm.
Cẩn trọng khi sử dụng kính áp tròng: Nên rửa tay trước khi lấy ra, lắp vào và vệ sinh kính. Ngoài ra, nên tránh chạm vào vùng mắt để ngăn vi khuẩn lây lan sang vùng da quanh mắt
Khi nào đến gặp bác sĩ
Nếu mụn lẹo không thoái triển trong vài ngày sau khi chườm ấm hoặc tiếp tục tái phát mặc dù đã được điều trị, mọi người nên đến gặp bác sĩ.
Các dấu hiệu khác cho thấy nên đi khám bao gồm:
- Lẹo mắt trở nên trầm trọng hơn;
- Có tình trạng chảy máu;
- Bắt đầu ảnh hưởng đến thị lực;
- Lẹo mắt phát triển che khuất tầm nhìn của mắt;
- Có mẩn đỏ ở má hoặc các bộ phận khác của khuôn mặt.
Xem thêm: Viêm bờ mi
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh