Ghost là phương pháp để thay thế cài đặt Windows đang rất phổ biến và được sử dụng trong việc khắc phục sự cố máy tính. Nhưng do sơ suất xảy ra tình trạng bị ghost nhầm khiến cho dữ liệu có giá trị trong máy tính bị mất. Làm thế nào để cứu dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm? Đây là câu hỏi chắc hẳn rất nhiều bạn thắc mắc, nên chúng tôi sẽ đưa ra một số giải pháp tốt nhất giúp phục hồi dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm.
1. Những trường hợp ghost nhầm làm mất dữ liệu?
Ghost máy tính được tiến hành khi bạn muốn làm cho máy tính của mình nhanh hơn, được thực hiện trên ổ C nơi mà chứa phân vùng của hệ điều hành. Nhưng đôi khi thực hiện ghost ổ cứng có thể xảy ra sai sót dẫn đến việc mất dữ liệu. Một số trường hợp cơ bản mất dữ liệu ổ cứng do ghost nhầm:
– TH1: Trước khi ghost không di chuyển/copy dữ liệu trên phân vùng ổ C (desktop, dowload, document…) sang phân vùng khác. Trong quá trình ghost sẽ format phân vùng ổ C, dữ liệu của bản ghost được bung ra đè lên dữ liệu cũ, dẫn đến bị mất dữ liệu desktop, document …
– TH2: Ghost nhầm ổ. Mục đích của bạn là ghost vào phân vùng ổ C nhưng bạn lại ghost nhầm sang phân vùng ổ D hoặc ổ E. Như vậy, tất cả dữ liệu trên phân vùng mà bạn ghost nhầm sẽ bị mất hết dữ liệu thay vào đó là dữ liệu của windows.
– TH3: Do thao tác sai trong quá trình ghost dẫn đến toàn bộ các phân vùng ổ cứng biến mất, gộp lại thành một ổ. Biểu hiện là sau khi ghost xong ổ D, E biến mất chỉ nhìn thấy một phân vùng ổ C chứa hệ điều hành bằng toàn bộ dung lượng ổ cứng.
TH4: Ghost Disk to Disk (hay clone): đây là phương pháp Ghost mà người dùng muốn tạo một bản sao của ổ cứng khi muốn thay thế ổ cứng hiện tại hoặc sao lưu dữ liệu dự phòng mà không muốn cài lại hệ điều hành, mất thời gian copy toàn bộ dữ liệu sang một ổ cứng khác. Cách ghost này sẽ giúp tiết kiệm được thời gian cho bạn. Nhưng khi ghost có thể ghost nhầm từ ổ cứng đích sang ổ cứng nguồn dẫn đến tình trạng mất dữ liệu.
Lưu ý:
Quá trình ghost bị gián đoạn, đang ghost bị dừng lại nếu ổ cứng bị lỗi. Chính vì vậy người dùng sẽ ghost đi ghost lại nhiều lần dẫn tới bị ghost nhầm mất dữ liệu. Để không bị rơi vào tình trạng như vậy, trước khi ghost ổ cứng cần sử dụng phần mềm test sức khỏe ổ cứng , nếu ổ cứng của bạn bị lỗi, bad thì không nên ghost sẽ làm tình trạng ổ cũng thêm xấu hoặc mất dữ liệu.
Khi lưu trữ dữ liệu trên các phân vùng của ổ cứng nếu bạn xóa, format hay ghost thì dữ liệu sẽ không bị mất đi hoàn toàn mà chúng chỉ bị ẩn đi. Chúng sẽ hoàn toàn mất đi chỉ khi bạn thực hiện ghi đè dữ liệu mới lên phân vùng mà lưu trữ trước đó. Nhưng nếu sau khi bạn ghost nhầm mà không thực hiện thao tác nào trên ổ thì vẫn có khả năng cứu dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm. Trong các trường hợp ghost nhầm nêu ở trên trường hợp thứ 3 khả năng lấy dữ liệu sẽ cao hơn trường hợp thứ 1 và thứ 2.
2. Những lưu ý khi ghost nhầm mất dữ liệu
Sau khi phát hiện bị ghost nhầm thì lưu ý một số điểm sau để có thể cứu dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm với tỉ lệ cao nhất.
+ Tuyệt đối không thực hiện thao tác gì thêm trên ổ cứng “sai ở đâu dừng lại ở đó”. Nếu bạn ghi chép dữ liệu mới vào thì chúng sẽ đè lên dữ liệu cũ và việc thực hiện cứu dữ liệu sẽ găp khó khăn có thể sẽ không cứu được.
+ Lưu ý ghost nhầm tại trường hợp thứ nhất – ghost chưa copy dữ liệu tại phân vùng ổ C. Khi phát hiện ra mất dữ liệu việc đầu tiên là phải tắt ngay máy tính, không duyệt web, không tải phần mềm, không cài đặt bất kỳ ứng dụng vào máy tính. Nếu bạn làm những việc đó là đã tự ghi đè vào phân vùng dữ liệu ổ C đã bị mất mà không cần copy dữ liệu thêm vào.
+ Nhanh chóng tìm cách cứu dữ liệu ổ cứng càng nhanh càng tốt.
+ Không tự chạy các phần mềm cứu dữ liệu miễn phí trên mạng nếu dữ liệu thực sự quan trọng. Vì nếu không trang bị đầy đủ kiến thức về cứu dữ liệu sẽ dẫn đến sai lầm, có thể sẽ bị mất dữ liệu vĩnh viễn.
3. Giải pháp cứu dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm
Tùy từng trường hợp ghost nhầm mất dữ liệu mà có giải pháp khôi phục dữ liệu khác nhau. Như ở trên chúng tôi có đưa ra 4 trường hợp ghost nhầm dẫn đến mất dữ liệu. Sau đây là các giải pháp khôi phục dữ liệu cho từng trường hợp.
3.1. Trường hợp 1 và 2 (trước ghost không di chuyển dữ liệu ổ C, ghost nhầm vào phân vùng chứa dữ liệu)
Trường hợp này đã bị ghi đè lên dữ liệu của phân vùng bị mất. Khả năng phục hồi dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm phụ thuộc vào các yếu tố sau đây:
– Tỉ lệ khôi phục dữ liệu phụ thuộc vào dung lượng dữ liệu trước đây chứa trên ổ cứng và dung lượng bản windows sau khi ghost nhầm. Nếu dung lượng dữ liệu trước đây càng lớn, bản ghost windows càng nhỏ thì tỉ lệ cứu càng cao và ngược lại. Nếu bản Windows sau ghost đè lớn hơn hoặc xấp xỉ bằng dữ liệu bị mất trước đây thì không có khả năng khôi phục.
Để các bạn dễ hình dung chúng tôi đưa ra ví dụ sau: bạn ghost nhầm vào phân vùng ổ D chứa dữ liệu, dung lượng dữ liệu trước đây là 10GB, dung lượng bản windows ở ổ D sau khi ghost nhầm là 15GB-> như vậy không có khả năng khôi phục được dữ liệu đã mất vì bản windows sau khi ghost xong đã đè lên toàn bộ 10GB dữ liệu có trên ổ trước đây.
Nhưng nếu dữ liệu trên ổ D trước đây là 50GB > 15GB dữ liệu windows sau khi ghost nhầm thì vẫn có khả năng cứu lại dữ liệu.
– Ngoài ra còn phụ thuộc vào file dữ liệu cần khôi phục. Nếu dữ liệu là file có dung lượng nhỏ (word, excel …) khả năng phục hồi sẽ cao hơn là các file có dung lượng lớn ( video, rar, data phần mềm ….). Tại sao lại vậy? Vì dữ liệu được ghi đều trên các sector, file dung lượng lớn sẽ chiếm nhiều sector. Một trong các sector đó bị ghi đè lên thì file đó sẽ bị lỗi. Chính vì vậy file có dung lượng nhỏ tỉ lệ lỗi sẽ thấp hơn các file dung lượng lớn.
– Đã sử dụng phần mềm cứu dữ liệu chưa? Hiện nay có rất nhiều phần mềm cứu dữ liệu tràn lan trên mạng nhưng không phải phần mềm nào cũng hiệu quả. Thực tế đã có rất nhiều khách hàng của chúng tôi đã sử dụng phần mềm không đúng cách dẫn đến khả năng khôi phục dữ liệu thấp hoặc có thể dẫn đến hỏng cấu trúc dữ liệu, trường hợp xấu có thể không khôi phục được dữ liệu.
Với trường hợp này chúng tôi chắc chắn 1 điều rằng nếu dữ liệu khôi phục được thì sẽ không đủ, có thể dữ liệu sẽ bị mất đường dẫn hoặc hỏng cấu trúc thư mục. Tình huống xấu là bản ghost đè lên dữ liệu bạn cần nó sẽ làm cho dữ liệu của bạn có thể không lấy ra được hoặc lấy được file sẽ bị lỗi. Nhưng cũng thật may mắn dữ liệu bạn cần không bị đè lên.
-> Giải pháp: phục hồi dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm cho 2 trường hợp này là sử dụng phầm mềm cứu dữ liệu lấy lại file đã mất. Hiện nay có khá nhiều phần mềm khôi phục dữ liệu ổ cứng ghost nhầm như: Recuva, Wise Data Recovery, Disk Drill, Glary Undelete… Các phần mềm này đều có đặc điểm chung là dễ sử dụng.
Ngoài ra các bạn có thể tham khảo các phần mềm khôi phục dữ liệu ổ cứng bị ghost
Lưu ý:
– Với trường hợp này để tránh việc ghi đè thêm dữ liệu vào phân vùng bị ghost nhầm, nhất là trường hợp ghost mà chưa copy dữ liệu phân vùng ổ C. Để đạt được hiệu quả cao thì tốt nhất nên cài phần mềm cứu dữ liệu lên máy tính khác và tháo ổ cứng từ PC hoặc laptop kết nối với máy tính đó qua cổng USB. Nếu không có máy tính khác thì bạn hãy lựa chọn phần mềm cứu dữ liệu có hỗ trợ portable (không phải cài đặt) để tránh cài đặt đè thêm lên phân vùng ổ C.
– Không lưu dữ liệu khôi phục được vào phân vùng bị mất. Tốt nhất là lưu sang thiết bị khác hoặc phân vùng khác. Tránh trường hợp kết quả khôi phục không được như mình mong muốn thì còn có hội khôi phục lại.
3.2. Trường hợp thứ 3 (ghost nhầm bị gộp ổ)
Khôi phục dữ liệu sẽ đơn giản hơn và khả năng khôi phục dữ liệu cao. Tỉ lệ khôi phục dữ liệu phụ thuộc vào sau khi ghost nhầm gộp ổ đã can thiệp gì chưa (chia lại phân vùng, copy đè dữ liệu…). Nếu dừng lại sau khi ghost nhầm thì có thể khôi phục được toàn bộ các phân vùng còn lại (trừ ổ C, khôi phục dữ liệu ổ C sẽ xử lý như trường hợp ở trên)
-> Giải pháp: cứu dữ liệu cho trường hợp này là sử dụng phần mềm để tìm kiếm phục hồi phân vùng đã bị mất. Một số phần mềm khôi phục dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm gộp ổ khá là uy tín và dễ sử dụng: EaseUS Partition Master, Active Partition Recovery, TestDisk, EaseUS Partition Recovery Wizard… các phần mềm này không chỉ khôi phục dữ liệu do ổ cứng ghost nhầm mà còn có khả năng khôi phục dữ liệu do nhỡ tay xóa nhầm phân vùng.
3.3. Giải pháp trường hợp 4 (Disk to disk)
Tỉ lệ phục hồi dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm cho trường hợp này phụ thuộc vào:
– Ổ đích là ổ mới (trắng) ghost nhầm ngược lại ổ nguồn: khả năng khôi phục dữ liệu là rất cao, có thể được 100% dữ liệu bị mất. Giải pháp cứu dữ liệu cho trường hợp này áp dụng giải pháp giống trường hợp 3.
– Ổ đích là ổ cứng đã có dữ liệu, nhưng ghost nhầm ngược lại vào ổ nguồn. Như vậy dữ liệu của ổ nguồn sẽ bị mất đi và thay vào đó là dữ liệu của ổ đích ghi đè lên. Giải pháp khôi phục dữ liệu bị ghost đè sẽ giống như giải pháp của trường hợp 1, 2 ở trên. Tỉ lệ khôi phục dữ liệu sẽ bị thấp.
Trên đây là các giải pháp cứu dữ liệu ổ cứng bị ghost nhầm. Các bạn nên cân nhắc việc sử dụng phần mềm để khôi phục dữ liệu. Nếu chưa tự tin hoặc gặp khó khăn trong quá trình khôi phục. Thì bạn nên nhờ đến các trung tâm phục hồi dữ liệu ổ cứng để các chuyên gia trong ngành khôi phục dữ liệu có thể giúp bạn đọc dữ liệu với các thiết bị kỹ thuật hiện đại. Hiện nay, có nhiều trung tâm khôi phục dữ liệu uy tín, chất lượng dịch vụ tốt mà bạn có thể tham khảo và lựa chọn sử dụng dịch vụ.