Kính thưa các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể các bạn học sinh thân mến.
Cuốn sách mà tôi muốn giới thiệu hôm nay đó là cuốn “Dế mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Cuốn sách do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành năm 2013. Cuốn sách gồm 143 trang, khổ 18x25cm, mã màu vàng.
Dế Mèn phiêu lưu ký được xem là những trang văn mẫu mực của văn học thiếu nhi. Dường như mỗi câu, đoạn, hình ảnh đều tác động mạnh mẽ đến tư tưởng tình cảm thẩm mỹ của người đọc.
Tác phẩm miêu tả cuộc phiêu lưu của một chú Dế Mèn qua thế giới loài vật và loài người. Những vấn đề nóng hổi như là: cái thiện và cái ác, chiến tranh và hòa bình, lí tưởng và lẽ sống được thể hiện một cách nhẹ nhàng, tinh tế mà sâu sắc.
Cậy mình là chàng dế cường tráng, Mèn dương dương tự đắc, cho mình là tay ghê gớm. Trải qua hai bài học đắt giá là cái chết của dế Choắt và bị bác Xiến Tóc cắt đứt mất hai sợi râu mượt óng mà Mèn mới tỉnh ngộ, hiểu ra thế nào là lòng nhân ái và cái giá phải trả cho sự ngông nghênh của mình. Từ đó Mèn quyết chí đi chu du thiên hạ, chí hướng của Mèn càng được củng cố sau khi chú làm được việc có ích đầu tiên trong đời đó là cứu giúp chị Nhà Trò yếu đuối thoát nạn lũ nhện hung ác, không những thế chú còn được sự ủng hộ hết lòng của mẹ kính yêu và kết giao được với người bạn tri kỉ là Dế Trũi.
Từ đây cuộc đời Mèn rẽ lối sang một trang hoàn toàn mới mẻ. Mèn đã trải qua những cuộc phiêu lưu vào thế giới các loài vật, vượt qua cơ man nào là rủi ro và biến cố, nhưng từng bước Mèn vươn lên tự điều chỉnh tự nhận thức để trở thành con người giàu lí tưởng và ham hiểu biết với bản lĩnh kiên cường của một trai tráng đầu đội trời chân đạp đất.
Đến với Dế mèn phiêu lưu kí chúng ta sẽ được lạc vào thế giới loài vật gần gũi, thân thương với toàn những con vật gắn chặt với đời sống thôn quê dân dã như: bác Xiến Tóc, Võ sĩ bọ ngựa, Châu Chấu Voi, Ếch Cốm, Chuồn Chuồn…
Tô Hoài chắc hẳn đã tốn không ít công sức tìm hiểu về thế giới côn trùng nhỏ bé, lấy cái thực, cái sự hiểu biết chính xác về đời sống và bản chất của từng con vật làm nền tảng chứ không phải tưởng tượng vu vơ. Chính lí do này đã khiến cho tác phẩm của ông luôn mang đến cho thiếu nhi một cảm giác đọc không bao giờ biết chán, mà càng đọc càng thấy hấp dẫn và nhớ tác phẩm của ông hơn.
Trước hết, Mèn đến với Vương quốc đầm lầy của đại vương Ếch Cốm và thầy đồ Cóc. Cư dân ở đây bằng lòng với cuộc sống trong bùn lầy nước đọng, họ tự thỏa mãn với cuộc sống đói nghèo tăm tối và khép kín. Ấy thế mà chỉ vì sự nghịch ác và coi thường xung quanh mà Mèn và Trũi suýt bỏ mạng ở cái sứ ảm đạm ấy khi bị cơ man nào là các loại Cá, Ếch Nhái, Cua Núi đuổi đánh. Đây quả là một tình thế vô cùng nguy cấp, vì lẽ gì mà Mèn và Trũi lại thoát được nhỉ?
Làng cỏ May – vương quốc của loài côn trùng có cánh – làng cao ráo, sáng sủa và đầy ánh sáng, cư dân ở đây cởi mở hiếu khách, giàu tinh thần thượng võ, luôn mơ ước về một cuộc sống hòa bình, muôn loài thương yêu giao lưu kết bạn với nhau. Tại đây Mèn và Trũi không chỉ được tiếp đón nồng nhiệt mà còn kết giao gặp được với những người bạn vô cùng tốt bụng và cùng trí hướng.
Họ hàng kiến tuy bé nhỏ nhưng lại vô cùng cần cù, chăm chỉ, xây đắp thành luỹ kiên cố nhằm chống lại mọi kẻ thù xâm phạm nhưng lại rất hiếu khách, sẵn sàng mở rộng cửa đón những người bạn tốt. Nhờ loài Kiến mà lời hịch: “Muôn loài cùng nhau kết thành anh em” được mang đi rãi khắp thiên hạ.
Vâng! Tài năng của Tô Hoài thể hiện ở khả năng nắm bắt và mô tả đời sống tâm lí của lứa tuổi thiếu nhi và cả thanh niên. Ông đã “vẽ” nên một thế giới với muôn vàn những tình cảm mới lạ, những ham thích thiết thực và đầy phiêu lưu, những rung động tinh tế trước vẻ đẹp cuộc đời và thiên nhiên. Như vậy, một bức tranh hiện thực nhưng không kém phần lãng mạn đã mở ra trước mắt các em qua từng trang sách. Lãng mạn vì vẻ đẹp của tình bằng hữu và của những ước mơ tìm hiểu, khám phá thế giới mà các nhân vật thể hiện Với những điều thú vị ấy, chắc chắn cuốn sách này sẽ trở thành người bạn chung thủy với thế hệ tuổi thơ của các em thiếu niên, nhi đồng.
Trong buổi giới thiệu sách hôm nay, với nguyện ước của một người học sinh, tôi muốn phần giới thiệu của mình là nhịp cầu nối giữa độc giả và cuốn sách nhằm tuyên truyền nội dung cuốn sách giúp các bạn học sinh tìm đọc để bổ sung kiến thức, tư liệu cho việc học tập trong nhà trường. Bởi lẽ âm vang sâu lắng nhất còn lại trong tâm hồn các bạn sau khi đọc xong cuốn sách là những khát vọng hướng đến một cuộc sống phóng khoáng, tự do, những ước mơ về một thế giới đại đồng trong đó hết thảy những ai có lòng tốt thì cùng nhau kết anh em.
Nếu các bạn đã từng “hâm mộ” chú Dé Mèn quả cảm, hãy đọc tại thư viện Trường TH Lam Vỹ các bạn nhé.
Buổi giới thiệu sách đến đây là kết thúc tôi mong rằng các bạn đến với thư viện ngày càng nhiều hơn. Hẹn gặp lại thầy cô và các bạn trong buổi giới thiệu sách lần sau.
Dế Mèn phiêu lưu ký là tác phẩm văn xuôi đặc sắc và nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Đọc câu chuyện chúng ta sẽ được lạc vào thế giới loài vật gần gũi, thân thương với toàn những con vật gắn chặt với đời sống thôn quê dân dã như: bác Xiến Tóc, Võ sĩ Bọ Ngựa, Châu Chấu Voi, Ếch Cốm, Chuồn Chuồn…
Dế Mèn phiêu lưu ký gồm mười chương và xuyên suốt toàn bộ câu chuyện là cuộc phiêu lưu của chú Dế Mèn. Mọi chuyện khởi sự từ việc Dế Mèn cảm thấy chán nản với cuộc sống an nhàn nơi vùng cỏ ấu ven đầm nước, thêm vào đó là bản tính ham chơi nên chú ta quyết định một mình đi khám phá thế giới ở ngoài kia.
“ Hỡi ôi! Còn chi buồn bằng, tuổi thì trẻ, gân thì cứng, máu thì cuồn cuộn với trái tim giàu lòng thiết tha mà đành sống theo khuôn khổ bằng phẳng: ngày hí húi đào bới đất làm tổ, đêm thì đi ăn uống và tụ tập chúng bạn nhảy múa dông dài. Tôi không muốn cho đến lúc nhắm mắt vẫn phải ân hận chẳng biết là cuối cánh đồng mênh mông kia còn những gì lạ và cuộc đời ở đấy ra sao.”
Dế Mèn cậy mình là chàng dế cường tráng dương dương tự đắc và cho mình là tay ghê gớm. Trải qua hai bài học đắt giá là cái chết của Dế Choắt và bị bác Xiến Tóc cắt đứt mất hai sợi râu mượt óng mà Mèn mới tỉnh ngộ, hiểu ra thế nào là lòng nhân ái và cái giá phải trả cho sự ngông nghênh của mình. Từ đó Mèn quyết chí đi chu du thiên hạ và việc làm có ích đầu tiên trong đời là cứu giúp chị Nhà Trò yếu đuổi thoát khỏi lũ nhện hung ác, kết giao được với người bạn tri kỉ là Dế Trũi. Từ đây cuộc đời Dế Mèn đã hoàn toàn thay đổi, các bạn có muốn khám phá tiếp không nào?
Mèn đã trải qua những cuộc phiêu lưu vào thế giới loài vật, vượt qua cơ man nào là rủi ro và biến cố, nhưng từng bước Mèn vươn lên tự điều chỉnh, tự nhận thức để trở thành con người giàu lí tưởng và ham hiểu biết với bản lĩnh kiên cường của một trai tráng đầu đội trời chân đạp đất.
Với cách quan sát, cái nhìn tinh tế về loài vật, kết hợp với những nhận xét thông minh, hóm hỉnh, nhà văn đã đưa trẻ nhỏ đến với thế giới loài vật sinh động và cũng đầy yêu thương. Ai đã từng đọc "Dế mèn phiêu lưu ký" chắc chắn sẽ không thể quên tình bạn gắn bó của Dế Mèn, Dế Trũi, Xiến Tóc trầm lặng, chị Cào Cào ồn ào duyên dáng, Bọ Ngựa kiêu căng hay Cóc huênh hoang... Mỗi một loài động vật, nhà văn lại dùng ngòi bút của mình để lột tả rõ nét tính cách và đời sống riêng của chúng, để từ đó bày tỏ quan niệm của chính tác giả về nhân sinh, về khát vọng của người lao động, về một cuộc sống hòa bình, yên vui và sự đoàn kết.
Với nội dung và ý nghĩa sâu sắc mà câu chuyện đem lại, tác phẩm "Dế mèn phiêu lưu ký" quả thực có giá trị lâu bền trong đời sống tinh thần của không chỉ trẻ em mà còn của những con người đã trưởng thành và trải qua bao thăng trầm cuộc sống.
Nếu các bạn thấy tò mò về chú Dế Mèn hãy tìm đọc cuốn truyện này nhé!
Đã từng được đưa vào trong sách Ngữ văn lớp 6 của cấp học THCS, do đó tác phẩm Dế mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài chắc hẳn đã không còn xa lạ gì đối với nhiều thế hệ học sinh.
Dù tác phẩm đã được ra mắt rất lâu rồi, thế nhưng sức hút và thông điệp ý nghĩa từ Dế mèn phiêu lưu ký vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày hôm nay. Hãy cùng mình review và cảm nhận về tác phẩm nổi tiếng này trong bài viết sau đây.
Xem thêm: Sống mòn - Nam Cao: Đọc để hiểu thêm về giá trị sống
Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm Dế mèn phiêu lưu ký
Vào năm 1941, nhà văn Tô Hoài từng đăng một mẩu truyện ngắn mang tên Con dế mèn trong một ấn phẩm của nhà xuất bản Tân Dân, sau đó được đổi tên thành Dế Mèn phiêu lưu ký.
Dù đã trải qua hơn 79 năm ra đời, nhưng Dế mèn phiêu lưu ký vẫn là một trong những tác phẩm văn học thiếu nhi có sức hút và ý nghĩa nhất tại Việt Nam.
Nói về bối cảnh của tác phẩm này, nhà văn Tô Hoài đã từng chia sẻ với NXB Kim Đồng rằng: “Tôi ở Nghĩa Đô lúc đó Hồ Tây, sông Tô Lịch, những cánh đồng lúa làng Bái Ân, làng Nghĩa Đô, làng Hồ, làng An Thái… còn là thiên đường của trẻ con… Toàn bộ không gian của Dế Mèn phiêu lưu kí chính là ở vùng ngoại ô ấy”.
Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee
Với lời chia sẻ này, thì mọi người cũng đã phần nào hiểu được những vùng đất mà dế Mèn đã đi qua đều mang những dấu ấn và kỷ niệm của tác giả, nhờ vậy mà tác phẩm này càng trở nên gần gũi và quen thuộc hơn.
Xem thêm: Top 10 cuốn sách thiếu nhi hay nhất dành cho bé từ 0 đến 10 tuổi
Nội dung và thông điệp của Dế mèn phiêu lưu ký
Tác phẩm này được chia thành từng chương nhỏ, nội dung chủ yếu nói về hành trình phiêu lưu của chú dế mèn ham chơi đầy ly kỳ. Trong các chuyến phiêu lưu này, Dế Mèn đã được làm quen và tiếp xúc với nhiều người bạn khác nhau, chẳng hạn như chú Dế Choắt, Dế Trũi và rất nhiều nhân vật đặc biệt khác, mỗi nhân vật này đều mang một tính cách và suy nghĩ khác nhau, càng làm cho tác phẩm thêm sự đa dạng và lôi cuốn như chính xã hội của con người.
Nói về nhân vật chính là Dế Mèn, nhà văn Tô Hoài đã tạo ra một nhân vật có ngoại hình và tính cách rất ấn tượng đối với người đọc ở những phần đầu tiên của cuốn truyện. Theo đó, Dế Mèn là một chàng dế trẻ có “đôi càng mẫm hóng, đôi cánh dài phủ kín xuống tận chấm đuôi, thân hình rung rinh một màu nâu hóng mỡ ưa nhìn, sợi râu dài một vẻ rất đỗi hùng dũng”.
Có thể thấy với miêu tả trên, Dế Mèn là một nhân vật toát lên sự oai hùng và tráng lệ của thế giới loài vật trong tác phẩm này.
Ngoài ra, Tô Hoài cũng đã rất thành công trong việc thu hút người đọc đi vào những tình tiết ly kỳ của chuyến hành trình phiêu lưu của Dế Mèn, nhất là phân đoạn có sự xuất hiện của người bạn tên là Dế Trũi. Những tình huống dở khóc dở cười và thú vị đã xảy ra được Tô miêu tả rất chân thực và gần gũi, khiến người đọc như hòa cùng cảm xúc với các nhân vật.
Trong đó có rất nhiều tình tiết tuy đơn giản nhưng lại rất hài hước, chẳng hạn như đoạn khi dế Mèn đang rất đói bụng thì Dế Trũi liền nói với dế Mèn là hãy ăn cái càng của mình để đỡ đói nhưng dế Mèn lại nhất quyết không chịu, thế là cả hai lại ôm nhau khóc làm mình cũng xúc động theo. Hay đến phân đoạn khi đang trong thời kỳ hạn hán, thì chú Cóc trong tác phẩm lại hóm hỉnh nói rằng: “Con cóc là cậu ông trời. Bấy lâu thằng cháu bận quá, bận đến nỗi quên cả cho cậu nó uống nước”.
Có thể nói dù với bất cứ chi tiết nào, Tô Hoài đều mong muốn đem lại sự hài hước và vui nhộn cho tác phẩm của mình, điều này giúp cho nội dung gần gũi với thiếu nhi hơn cũng như tạo sự thoải mái cho tất cả người đọc của mình.
Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee
Xuyên suốt tác phẩm Dế mèn phiêu lưu ký là sự xuất hiện của nhiều nhân vật khác nhau, chúng đều mang trong mình tính cách và lối sống khác nhau, nhằm phản ánh xã hội thực tại của con người. Do đó, người đọc sẽ dễ dàng liên tưởng từ những nhân vật thiện - ác trong cuốn sách đến thực tế trong cuộc sống một cách chân thực hơn.
Để giúp làm nổi bật tính cách của từng nhân vật, Tô Hoài đã dùng rất nhiều từ ngữ chi tiết và sống động nhằm giúp độc giả của mình nắm bắt nội dung và tình tiết nhanh chóng hơn.
Ngoài ra, vì đây là tác phẩm dành cho thiếu nhi, nên do đó nhà văn Tô Hoài cũng không quên lồng ghép những tình tiết phù hợp với tâm tư suy nghĩ của tuổi mới lớn, để tạo ra những thông điệp ý nghĩa và nhân văn một cách ngọt ngào mà không bị khô khăn hay sáo rỗng.
Thông qua nhân vật Dế Mèn, chúng ta có thể thấy rõ hình ảnh của sự kiên cường, nghị lực, dám sẵn sàng đòi lại sự công bằng trước những bất công đang xảy ra trước mắt. Dù cho Dế Mèn từng phải rơi vào nhiều tình huống éo le và khó khăn, thế nhưng sau cùng vẫn là sự nghị lực phi thường, không bỏ cuộc trong bất cứ tình huống nào của Dế Mèn.
Bên cạnh đó, sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua các địa điểm, bối cảnh được miêu tả trong Dế mèn phiêu lưu ký. Trong suốt hành trình của Dế mèn phiêu lưu ký, người đọc sẽ dễ dàng bắt gặp những hình ảnh quen thuộc của Việt Nam với những làng quê, sông núi được xuất hiện liên tục. Mỗi bối cảnh này đều là những kỷ niệm thực tế của tác giả nơi mà ông đã từng sinh sống cũng như là phép ẩn dụ để thể hiện sự trưởng thành của Dế Mèn qua mỗi vùng miền mà chú đã đi qua.
Xem thêm: Review sách: Bước chậm lại giữa thế gian vội vã
Lời kết
Cuộc phiêu lưu của Dế Mèn không chỉ đơn giản là tác phẩm dành cho thiếu nhi, mà hơn hết chúng đều chứa đựng một thông điệp ý nghĩa lớn đến tất cả mọi người, đó là tình đoàn kết, khao khát cho sự hòa bình và nghị lực phi thường trước mọi khó khăn. Chỉ với một nhân vật chú dế nhỏ bé, nhưng tác giả lại muốn truyền tải rất nhiều bài học đến con người, do đó rất đáng để chúng ta suy ngẫm.
Sau khi khép lại cuốn sách này, chính bản thân mình cũng cảm thấy thoải mái và yêu đời hơn rất nhiều. Và mình nhận ra rằng, khi ta còn trẻ thì hãy cứ thử một lần tự tạo cho mình những cuộc phiêu lưu như chú dế mèn, biết đâu mình cũng sẽ gặp được những người bạn tốt và dám đối mặt với mọi khó khăn của cuộc đời để trưởng thành hơn.
Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee