MẠCH HỞ LÀ GÌ
Phần hoá hữu cơ luôn là phần gây khó khăn nhất cho các em trong việc hiểu và ghi nhớ kiến thức. Vì thế Kiến Guru đã biên soạn bài Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ một cách đầy đủ, dễ nhớ nhất về hiđrocacbon để hỗ trợ các em.
Bạn đang xem: Mạch hở là gì
Bạn đang xem: Mạch hở là gì
I. Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ: Đại cương hoá hữu cơ
1. Đặc điểm, phân loại:
Định nghĩa: Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon trừ các hợp chất đơn giản như CO, CO2, các muối cacbonat, các hợp chất xianua.
Đặc điểm:
+ Phải có cacbon, thường có hiđro, hay gặp oxi và nitơ, sau đó đến các halogen, lưu huỳnh, photpho
+ Liên kết hoá học chủ yếu: cộng hoá trị.
+ Dễ bay hơi, kém bền nhiệt, dễ cháy hơn các hợp chất vô cơ.
+ Các phản ứng thường diễn ra chậm và không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định.
+ Số lượng các hợp chất hữu cơ khoảng 10 triệu chất, so với các chất vô cơ chỉ có khoảng 100.000 chất.
Phân loại:
+ Hiđrocacbon: hiđrocacbon no (chỉ có liên kết đơn)
hiđrocacbon không no (có cả liên kết đơn và các liên kết đôi, ba)
hiđrocacbon thơm (trong phân tử có vòng benzen).
+ Dẫn xuất hiđrocacbon: ancol, phenol, ete
dẫn xuất halogen
anđehit xeton
axit, este,
Thành phần nguyên tố và công thức phân tử:
+ Công thức tổng quát (CTTQ): cho biết thành phần định tính các nguyên tố.
Ví dụ: CxHyOz cho biết chất hữu cơ đó cho chứa ba nguyên tố C, H và O.
+ Công thức đơn giản nhất (CTĐGN): cho biết tỷ lệ về số lượng các nguyên tử trong phân tử.
Ví dụ: CH2O nghĩa là trong phân tử, tỉ lệ C : H : O = 1: 2 :1.
+ Công thức phân tử (CTPT): cho biết số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.
Ví dụ: Với CTĐGN là CH2O thì CTPT là (CH2O)n khi n = 2 ta có C2H4O2.
Để xác định được công thức phân tử cần biết thành phần các nguyên tố và khối lượng mol phân tử của nó.
Phân tích định tính và định lượng các nguyên tố:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
2. Anken:
Dãy đồng đẳng anken (olefin): Công thức tổng quát CnH2n ( n 2).
Đồng phân: Anken có đồng phân cấu tạo (mạch C và vị trí nối đôi) và đồng phân hình học.
+ Đồng phân cấu tạo:
Cách viết đồng phân: Viết mạch C thẳng. Xét tính đối xứng để đặt liên kết đôi. Ta được các đồng phân mạch thẳng.
Giảm 1 C làm nhánh, xét tính đối xứng để gắn C nhánh và nối đôi, kiểm tra hoá trị C. Khi số C làm nhánh bằng số C mạch chính thì dừng.
Điền H để có đồng phân hoàn chỉnh.
Khi 2 nhóm thế của nguyên tử C mang nối đôi khác nhau thì sẽ xuất hiện đồng phân hình học. Nếu các nhóm thế ( -CH3, -C2H5, -Cl,) có phân tử khối lớn hơn nằm về cùng một phía với nối đôi sẽ là dạng cis, khác phía là dạng trans.
Danh pháp:
+ Chọn mạch chính: là mạch dài nhất, chứa nối đôi, nhiều nhánh nhất.
+ Đánh số: từ phía gần nối đôi nhất.
+ Tên: Số chỉ vị trí nhánh Tên nhánh + Tên mạch chính số chỉ vị trí nối đôi en.
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo: Phân tử có một liên kết đôi, trong đó có một liên kết π và một liên kết σ.
Tính chất vật lí:
+ Nhẹ hơn nước, không tan trong nước.
+ C2 C4 là khí, C5 trở đi là lỏng hoặc rắn.
+ Khi M tăng, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi và khối lượng riêng tăng dần.
Tính chất hoá học của anken:
+ Phản ứng đặc là phản ứng cộng (vì có liên kết π kém bền, dễ bị phá huỷ):
Anken cộng H2 sinh ra ankan tương ứng; cộng với halogen hay hợp chất halogen sinh ra dẫn xuất halogen; cộng với nước sinh ra ancol tương ứng.
Xem thêm: Giải Nghĩa Tổ Dân Phố Tiếng Anh Là Gì ? Tổ Dân Phố Tiếng Anh Là Gì?
Quy tắc Macconhicop: Khi cộng hợp chất không đối xứng HX (HCl, HBr, H2O), H ưu tiên gắn vào C bậc thấp, còn X ưu tiên gắn vào C bậc cao.
+ Phản ứng trùng hợp:
Điều chế:
Ứng dụng:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Ankađien
Ankađien là hiddrocacbon mạch hở, trong phân tử có 2 nối đôi.
Công thức tổng quát: CnH2n 2 (n 3)
Phân loại: Ankađien có 2 nối đôi liên tiếp nhau, ankađien có 2 nối đôi cách một nối đơn (ankađien liên hợp, ứng dụng nhiều nhất), ankađien có 2 nối đôi cách nhau nhiều nối đôi.
Tính chất hoá học: Ankađien có tính chất hoá học tương tự anken.
4. Ankin:
Ankin là những hiđrocacbon mạch hở, trong phân tử chứa một nối ba.
Công thức tổng quát: CnH2n 2 , ( n 2).
Đồng phân: Ankin có đồng phân mạch C và đồng phân vị trí nối ba, không có đồng phân hình học.
Cách viết đồng phân:
+ Viết mạch C thẳng. Xét tính đối xứng của mạch C để đặt liên kết ba. Ta được đồng phân mạch thẳng.
+ Giảm 1 C làm nhánh, xét tính đối xứng để gắn C nhánh và nối ba, kiểm tra hoá trị C. Khi số C làm nhánh bằng số C mạch chính thì dừng.
+ Điền H để có đồng phân hoàn chỉnh.
Danh pháp:
Gọi tên:
+ Chọn mạch chính: là mạch dài nhất, chứa nối ba, nhiều nhánh nhất.
+ Đánh số: từ phía gần nối ba nhất.
+ Tên: Số chỉ vị trí nhánh Tên nhánh + Tên mạch chính số chỉ vị trí nối ba in.
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Tên thông thường:
Tính chất hoá học: Ankin tham gia phản ứng cộng, trùng hợp và các ank-1-in tham gia phản ứng thế.
Ứng dụng:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
5. Dãy đồng đẳng benzen
Đồng đẳng benzen là những hiđrocacbon thơm, trong phân tử chứa một vòng benzen.
CTTQ: CnH2n-6 (n 6).
Công thức tính đồng phân:
Viết đồng phân: Đồng đẳng benzen có đồng phân về vị trí nhóm ankyl trên vòng và cấu tạo mạch C của nhánh.
+ Vòng benzen là mạch chính.
+ 6 vị trí C trên vòng chính là 6 vị trí để gắn nhánh.
+ Nếu số C của nhánh từ 3 trở lên sẽ có đồng phân cấu tạo mạch C của nhánh.
Tên gọi: Tên nhóm ankyl + benzen.
+ Đánh số sao cho chỉ số nhánh nhỏ nhất.
+ Nếu 2 nhóm thế ở vị trí 1,2 với nhau, ta gọi là ortho- (o-).
+ Nếu 2 nhóm thế ở vị trí 1,3 với nhau, ta gọi là meta- (m-).
+ Nếu 2 nhóm thế ở vị trí 1,4 với nhau, ta gọi là para- (p-).
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo: Vòng benzen rất bền vững vì có 3 liên kết đơn xen kẽ 3 liên kết đôi.
Xem thêm: Cách Cài Đặt Và Chơi Clash Of Clans Trên Máy Tính Với Bluestacks
Tính chất hoá học:
Ứng dụng:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Mong rằng với phần Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ về hiđrocacbon trên đây sẽ giúp các em nắm vững kiến thức hoá hữu cơ và chuẩn bị tốt để học những chương tiếp theo.
Phần hoá hữu cơ luôn là phần gây khó khăn nhất cho các em trong việc hiểu và ghi nhớ kiến thức. Vì thế Kiến Guru đã biên soạn bài Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ một cách đầy đủ, dễ nhớ nhất về hiđrocacbon để hỗ trợ các em.
Bạn đang xem: Mạch hở là gì
Bạn đang xem: Mạch hở là gì
I. Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ: Đại cương hoá hữu cơ
1. Đặc điểm, phân loại:
Định nghĩa: Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon trừ các hợp chất đơn giản như CO, CO2, các muối cacbonat, các hợp chất xianua.
Đặc điểm:
+ Phải có cacbon, thường có hiđro, hay gặp oxi và nitơ, sau đó đến các halogen, lưu huỳnh, photpho
+ Liên kết hoá học chủ yếu: cộng hoá trị.
+ Dễ bay hơi, kém bền nhiệt, dễ cháy hơn các hợp chất vô cơ.
+ Các phản ứng thường diễn ra chậm và không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định.
+ Số lượng các hợp chất hữu cơ khoảng 10 triệu chất, so với các chất vô cơ chỉ có khoảng 100.000 chất.
Phân loại:
+ Hiđrocacbon: hiđrocacbon no (chỉ có liên kết đơn)
hiđrocacbon không no (có cả liên kết đơn và các liên kết đôi, ba)
hiđrocacbon thơm (trong phân tử có vòng benzen).
+ Dẫn xuất hiđrocacbon: ancol, phenol, ete
dẫn xuất halogen
anđehit xeton
axit, este,
Thành phần nguyên tố và công thức phân tử:
+ Công thức tổng quát (CTTQ): cho biết thành phần định tính các nguyên tố.
Ví dụ: CxHyOz cho biết chất hữu cơ đó cho chứa ba nguyên tố C, H và O.
+ Công thức đơn giản nhất (CTĐGN): cho biết tỷ lệ về số lượng các nguyên tử trong phân tử.
Ví dụ: CH2O nghĩa là trong phân tử, tỉ lệ C : H : O = 1: 2 :1.
+ Công thức phân tử (CTPT): cho biết số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.
Ví dụ: Với CTĐGN là CH2O thì CTPT là (CH2O)n khi n = 2 ta có C2H4O2.
Để xác định được công thức phân tử cần biết thành phần các nguyên tố và khối lượng mol phân tử của nó.
Phân tích định tính và định lượng các nguyên tố:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
2. Anken:
Dãy đồng đẳng anken (olefin): Công thức tổng quát CnH2n ( n 2).
Đồng phân: Anken có đồng phân cấu tạo (mạch C và vị trí nối đôi) và đồng phân hình học.
+ Đồng phân cấu tạo:
Cách viết đồng phân: Viết mạch C thẳng. Xét tính đối xứng để đặt liên kết đôi. Ta được các đồng phân mạch thẳng.
Giảm 1 C làm nhánh, xét tính đối xứng để gắn C nhánh và nối đôi, kiểm tra hoá trị C. Khi số C làm nhánh bằng số C mạch chính thì dừng.
Điền H để có đồng phân hoàn chỉnh.
Khi 2 nhóm thế của nguyên tử C mang nối đôi khác nhau thì sẽ xuất hiện đồng phân hình học. Nếu các nhóm thế ( -CH3, -C2H5, -Cl,) có phân tử khối lớn hơn nằm về cùng một phía với nối đôi sẽ là dạng cis, khác phía là dạng trans.
Danh pháp:
+ Chọn mạch chính: là mạch dài nhất, chứa nối đôi, nhiều nhánh nhất.
+ Đánh số: từ phía gần nối đôi nhất.
+ Tên: Số chỉ vị trí nhánh Tên nhánh + Tên mạch chính số chỉ vị trí nối đôi en.
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo: Phân tử có một liên kết đôi, trong đó có một liên kết π và một liên kết σ.
Tính chất vật lí:
+ Nhẹ hơn nước, không tan trong nước.
+ C2 C4 là khí, C5 trở đi là lỏng hoặc rắn.
+ Khi M tăng, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi và khối lượng riêng tăng dần.
Tính chất hoá học của anken:
+ Phản ứng đặc là phản ứng cộng (vì có liên kết π kém bền, dễ bị phá huỷ):
Anken cộng H2 sinh ra ankan tương ứng; cộng với halogen hay hợp chất halogen sinh ra dẫn xuất halogen; cộng với nước sinh ra ancol tương ứng.
Xem thêm: Giải Nghĩa Tổ Dân Phố Tiếng Anh Là Gì ? Tổ Dân Phố Tiếng Anh Là Gì?
Quy tắc Macconhicop: Khi cộng hợp chất không đối xứng HX (HCl, HBr, H2O), H ưu tiên gắn vào C bậc thấp, còn X ưu tiên gắn vào C bậc cao.
+ Phản ứng trùng hợp:
Điều chế:
Ứng dụng:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Ankađien
Ankađien là hiddrocacbon mạch hở, trong phân tử có 2 nối đôi.
Công thức tổng quát: CnH2n 2 (n 3)
Phân loại: Ankađien có 2 nối đôi liên tiếp nhau, ankađien có 2 nối đôi cách một nối đơn (ankađien liên hợp, ứng dụng nhiều nhất), ankađien có 2 nối đôi cách nhau nhiều nối đôi.
Tính chất hoá học: Ankađien có tính chất hoá học tương tự anken.
4. Ankin:
Ankin là những hiđrocacbon mạch hở, trong phân tử chứa một nối ba.
Công thức tổng quát: CnH2n 2 , ( n 2).
Đồng phân: Ankin có đồng phân mạch C và đồng phân vị trí nối ba, không có đồng phân hình học.
Cách viết đồng phân:
+ Viết mạch C thẳng. Xét tính đối xứng của mạch C để đặt liên kết ba. Ta được đồng phân mạch thẳng.
+ Giảm 1 C làm nhánh, xét tính đối xứng để gắn C nhánh và nối ba, kiểm tra hoá trị C. Khi số C làm nhánh bằng số C mạch chính thì dừng.
+ Điền H để có đồng phân hoàn chỉnh.
Danh pháp:
Gọi tên:
+ Chọn mạch chính: là mạch dài nhất, chứa nối ba, nhiều nhánh nhất.
+ Đánh số: từ phía gần nối ba nhất.
+ Tên: Số chỉ vị trí nhánh Tên nhánh + Tên mạch chính số chỉ vị trí nối ba in.
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Tên thông thường:
Tính chất hoá học: Ankin tham gia phản ứng cộng, trùng hợp và các ank-1-in tham gia phản ứng thế.
Ứng dụng:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
5. Dãy đồng đẳng benzen
Đồng đẳng benzen là những hiđrocacbon thơm, trong phân tử chứa một vòng benzen.
CTTQ: CnH2n-6 (n 6).
Công thức tính đồng phân:
Viết đồng phân: Đồng đẳng benzen có đồng phân về vị trí nhóm ankyl trên vòng và cấu tạo mạch C của nhánh.
+ Vòng benzen là mạch chính.
+ 6 vị trí C trên vòng chính là 6 vị trí để gắn nhánh.
+ Nếu số C của nhánh từ 3 trở lên sẽ có đồng phân cấu tạo mạch C của nhánh.
Tên gọi: Tên nhóm ankyl + benzen.
+ Đánh số sao cho chỉ số nhánh nhỏ nhất.
+ Nếu 2 nhóm thế ở vị trí 1,2 với nhau, ta gọi là ortho- (o-).
+ Nếu 2 nhóm thế ở vị trí 1,3 với nhau, ta gọi là meta- (m-).
+ Nếu 2 nhóm thế ở vị trí 1,4 với nhau, ta gọi là para- (p-).
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo: Vòng benzen rất bền vững vì có 3 liên kết đơn xen kẽ 3 liên kết đôi.
Xem thêm: Cách Cài Đặt Và Chơi Clash Of Clans Trên Máy Tính Với Bluestacks
Tính chất hoá học:
Ứng dụng:
Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ
Mong rằng với phần Tổng hợp lý thuyết hoá hữu cơ về hiđrocacbon trên đây sẽ giúp các em nắm vững kiến thức hoá hữu cơ và chuẩn bị tốt để học những chương tiếp theo.