Một cặp quan hệ từ là gì

Quan hệ từ là gì? Đó là kiến thức ngữ pháp quan trọng khi học môn ngữ văn. Hiểu được khái niệm này giúp các em làm văn tốt hơn. Đồng thời, biết cách giải một số bài tập ngữ pháp tiếng Việt cơ bản.

Thông báo:  Giáo án, tài liệu miễn phí, và các giải đáp sự cố khi dạy online có tại Nhóm giáo viên 4.0 mọi người tham gia để tải tài liệu, giáo án, và kinh nghiệm giáo dục nhé!

Một cặp quan hệ từ là gì

Khái niệm cụ thể

Quan hệ từ là sự liên kết các từ hoặc các câu với nhau bằng những từ, cặp từ nhất định. Ví dụ như: vì – nên, hay, hoặc, nhưng – mà, thì… Nó tạo mối quan hệ mật thiết với nhau giúp câu sinh động, gợi hình, gợi cảm hơn.

Quan hệ từ bao gồm giới từ (chỉ quan hệ chính phụ), liên từ (chỉ quan hệ đẳng lập).

Các cặp quan hệ từ cần phải biết

Chúng ta sẽ dễ dàng bắt gặp 4 cặp quan hệ từ phố biến dưới đây:

Cặp quan hệ từ biểu thị: Giả thiết – Kết quả; Điều kiện – Kết quả

Ví dụ:

  • Nếu con ngoan thì mẹ sẽ tặng 1 món quà (Nếu … thì…)
  • Hễ nghe ai nói xấu gì thì nó cứ chửi đổng lên

Quan hệ từ là gì? Cặp quan hệ từ biểu thị quan hệ: Nguyên nhân – Kết quả

Ví dụ:

  • Vì con lười học nên kết quả tốt nghiệp rất tệ (Vì … nên…)
  • Do mưa lớn nên các con đường đều bị ngập (Do … nên…)
  • Nhờ có sự giúp đỡ của mọi người mà cụ bà đã được cứu sống (Nhờ … mà…)

Cặp quan hệ từ biểu thị sự tăng tiến

  • Không những trộm máy tính mà còn lấy hết toàn bộ tiền trong phòng (Không những … mà còn…)
  • Không chỉ riêng nhà tôi mà còn nhà bà Lan cũng bị thu tiền vô lý (Không chỉ … mà còn…)
  • Càng ngày càng xinh đẹp hơn (Càng … càng…)

Cặp quan hệ từ biểu thị sự đối lập – tương phản

Ví dụ:

  • Tuy anh ấy hơi nóng tính nhưng thực ra rất tốt (Tuy … nhưng…)
  • Mặ dù trời mưa lớn nhưng anh vẫn đến gặp cô ấy đúng hẹn (Mặc dù … nhưng…)

Tham khảo thêm bài viết: Các loại từ trong Tiếng Việt – Tổng hợp kiến thức đầy đủ phổ biến nhất

Quan hệ từ là gì? Các dạng bài tập học sinh thường gặp khi học quan hệ từ

Như vậy, các bạn đã tìm hiểu rõ về các cặp quan hệ từ. Khi sử dụng làm bài tập nên dựa vào từng hoàn cảnh, ý nghĩa biểu thị của câu để sử dụng cặp từ sao cho chính xác.

Trong các bài thi, bài tập về cặp quan hệ từ sẽ có 3 dạng dưới đây:

Dạng 1: Xác định quan hệ từ trong câu/bài.

  • Vì anh ấy nghèo nên cô ta bỏ đi đúng không?

Trong câu trên, “vì – nên” là cặp quan hệ từ thể hiện mối quan hệ mối quan hệ nguyên nhân – kết quả (nguyên nhân anh ấy nghèo nên cô ta bỏ đi)

Dạng 2: Điền quan hệ từ/cặp quan hệ từ thích hợp

  • Mặc dù cô ấy không đẹp nhưng ai cũng thích

Ở câu trên, ta sử dụng quan hệ từ “nhưng” để thể hiện sự đối lập tương phản trong câu.

Dạng 3: Đặt câu với quan hệ từ/cặp quan hệ từ cho trước

Ví dụ: Đặt câu với cặp từ: Không những – mà con

  • Không những xinh đẹp mà còn học giỏi

Khi đã năm chắc kiến thức về quan hệ từ là gì?, các em sẽ hiểu rõ ý nghĩa biểu thị của từng câu, từng đoạn văn. Hơn nữa, nó còn là nền tảng căn bản để có thể viết được những câu văn hay, linh hoạt, tạo sự chú ý với người đọc.

Đối với các em ôn luyện học sinh giỏi văn thì cần phải làm bài tập về dạng ngữ pháp này nhiều hơn. Luyện tập nhuần nhuyễn cách sử dụng các cặp từ quan hệ giúp tạo nên câu văn đặc sắc nhất.

Khái niệm về quan hệ từ [edit]

Quan hệ từ là những từ dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ như sở hữu, so sánh, nhân quả,... giữa các bộ phận của câu hay giữa câu với câu trong đoạn văn.

Các ý nghĩa quan hệ mà quan hệ từ biểu thị [edit]

Ý nghĩa quan hệ mà quan hệ từ biểu thị rất đa dạng, phong phú. Chẳng hạn:

  • Quan hệ sở hữu: của...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Cái bút này là của tôi.

  • Quan hệ phương tiện, chất liệu: bằng…

Một cặp quan hệ từ là gì
  Lan đến trường bằng xe bus.

  • Quan hệ vị trí: ở...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Hôm nay, bố tôi làm việc nhà.

  • Quan hệ liệt kê: và...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Ngày mai, Trang Ngọc cùng đi thi học sinh giỏi môn Lịch Sử.

  • Quan hệ cùng chung: với,...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Tôi với Lan cùng đi chơi cầu lông vào chiều này.

  • Quan hệ tương phản: nhưng, tuy nhiên...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Nó gầy nhưng khỏe.

  • Quan hệ đối chiếu, so sánh: còn...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Tôi mua sách còn Lan mua bút.

  • Quan hệ mục đích: để, cho...

Một cặp quan hệ từ là gì
  Để đạt điểm cao trong kì thi giữa kì, tôi phải học thật chăm chỉ.

  • Quan hệ nguyên nhân: bởi, do, tại, vì,..

Một cặp quan hệ từ là gì
  Tôi bị ngã đường trơn trượt

  • Quan hệ tăng tiến: không những… mà còn, càng… càng…, vừa… vừa…

Một cặp quan hệ từ là gì
  Cái Thúy càng ngày càng tích cực học tiếng Anh.

Sử dụng quan hệ từ [edit]

  • Khi nói hoặc viết, nhiều trường hợp bắt buộc phải dùng quan hệ từ. Đó là những trường hợp nếu có quan hệ từ thì câu văn sẽ đổi nghĩa hoặc không rõ nghĩa. Bên cạnh đó, cũng có trường hợp không bắt buộc dùng quan hệ từ (dùng cũng được, không dùng cũng được)

Một cặp quan hệ từ là gì
   - Trường hợp bắt buộc dùng quan hệ từ: Lòng tin của nhân dân.

                         - Trường hợp không bắt buộc dùng quan hệ từ: Quyển sách đặt trên bàn.

  • Một số quan hệ từ được dùng thành cặp: nếu… thì…, tuy… nhiên…, vì… nên…, hễ… thì…

Một cặp quan hệ từ là gì
   Nếu tôi tham gia nhiều hoạt động của lớp, trường thì tôi sẽ năng động hơn.

Các lỗi thường gặp khi sử dụng quan hệ từ [edit]

Trong việc sử dụng quan hệ từ, cần tránh các lỗi sau:

  • Thiếu quan hệ từ

Một cặp quan hệ từ là gì
      - Câu thiếu quan hệ từ: Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.

                            - Ta có thể thêm quan hệ từ như sau: Đừng nên nhìn hình thức để (hoặc ) đánh giá kẻ khác.

  • Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa

Một cặp quan hệ từ là gì
      - Câu văn sau sử dụng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa bởi vì, người viết muốn giải thích lí do tại sao lại nói chim sâu có ích cho nông dân: Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.

                            - Để diễn đạt nghĩa lí do, ta sẽ bỏ quan hệ từ "để", thay bằng quan hệ từ "vì": Chim sâu rất có ích cho nông dân nó diệt sâu phá hoại mùa màng.

  • Thừa quan hệ từ

Một cặp quan hệ từ là gì
  Câu văn sau thừa quan hệ từ dẫn đến câu văn thiếu chủ ngữ, biến chủ ngữ của câu thành một thành phần khác (trạng ngữ). Để câu văn này được hoàn chỉnh, ta cần bỏ quan hệ từ "qua": Qua câu ca dao "Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra" cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.

  • Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết

Một cặp quan hệ từ là gì
  Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.

Để câu văn có sự liên kết, ta sửa thành: Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị.