Một số phương pháp làm quen với toán mầm non

Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là khâu quan trọng đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách toàn diện của trẻ và cho trẻ bước vào học phổ thông.

Một số phương pháp làm quen với toán mầm non
Ảnh minh họa

Tầm quan trọng của việc làm quen biểu tượng Toán

Thế giới đang bước vào thời kì thay đổi mạnh mẽ về mọi mặt để tiếp thu một nền văn minh phát triển cao, đó là nền văn minh trí tuệ, trong đó con người đứng ở vị trí trung tâm. Trong nền văn minh ấy, trình độ khoa học phát triển cao cùng với sự bùng nổ thông tin, đòi hỏi con người phải có những phẩm chất nhân cách phù hợp, đặc biệt phải tích cực nhận thức để cải tạo thế giới, cải tạo chính mình.

Việc hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mầm non là quá trình giáo dục trẻ thông qua quá trình hình thành các biểu tượng toán. Dạy biểu tượng toán cho trẻ không nhằm đào tạo cho trẻ thành những nhà toán học, mà nhằm phát triển ở trẻ khả năng nhanh nhạy, trí thông minh, sự phán đoán phân tích, so sánh tổng hợp. Giúp trẻ có được những kiến thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép đếm, về kích thước, hình dạng, khả năng định hướng không gian và thời gian.

 Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non, không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động làm quen với toán cho trẻ ở trường mầm non. Làm thế nào để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên không  bị gò ép phù hợp với sự nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là: “Học mà chơi, chơi mà học”.

Thực trạng hoạt động làm quen với toán

Quá trình dạy học áp dụng hình thức dạy học truyền thống, khả năng tích cực, chủ động tư duy của trẻ bị hạn chế. Trẻ thường quan sát giáo viên làm mẫu và sau đó làm theo giáo viên một cách thụ động và thiếu tự lập. Nguyên nhân của thực trạng  này là do khả năng hứng thú và tính tích cực  của trẻ chưa được phát huy và kết quả trẻ nắm kiến thức còn thấp, một phần do những nguyên nhân như giáo viên chưa tạo ra được môi trường toán học cho trẻ, chưa có nhiều đồ dùng đẹp và mới lạ, hay chưa gây được sự tập trung chú ý tạo hứng thú cho trẻ trong quá trình dạy.

Một môi trường học tập tốt có hiệu quả là môt trường gây hứng thú cho trẻ, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ. Chính vì vậy giáo viên cần luôn cố gắng tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn trang trí xung quanh lớp, tạo cho trẻ một tâm lý thật thoải mái, coi lớp học như ngôi nhà thân yêu của mình và trong ngôi nhà đó trẻ được tham gia dọn dẹp, trang trí, sáng tạo theo ý mình.

Cùng với đó, không chỉ tạo môi trường toán học cho trẻ ở trong lớp học mà còn cần tạo cho trẻ bất kỳ thời điểm nào có thể. Toán học không phải là thứ cứng nhắc khô khan mà toán học có thể là bất kỳ thứ gì ở xung quanh trẻ.

Việc linh hoạt tích hợp hoạt động làm quen với toán với nhiều môn học khác nhau để gây hứng thú cho trẻ. Trẻ nhỏ không học các khái niệm toán học bằng cách học vẹt hay bằng các quy tắc khô khan cứng nhắc. Trẻ được khuyến khích trong quá trình học, biết tìm kiếm các chuẩn mực. Giải quyết các vấn đề nếu giáo viên chỉ đơn thuần dạy trẻ xác định vị trí trong không gian, nhận biết hình thông thường, hay một số tiết học về số lượng nội dung lại lặp đi lặp lại như thế sẽ rất nhàm chán và đơn điệu, cứng nhắc, sự hứng thú của trẻ sẽ giảm đi, do vậy giáo viên cần có sự linh hoạt thay đổi các hình thức tiết học để trẻ học không nhàm chán.

Trong một tiết học người giáo viên có thể lồng ghép và tích hợp các môn học khác như thế để tận dụng được tối đa đồ dùng đã chuẩn bị, củng cố kiến thức cho trẻ trong quá trình cung cấp kiến thức cho trẻ, mặt khác nên linh hoạt thay đổi hình thức để trẻ khỏi nhàm chán và hứng thú học tập, không nên gò ép trẻ theo một khuôn mẫu nhất định, trẻ cần được học mà chơi, chơi mà học.

Đơn cử như tích hợp với hoạt động làm quen với văn học bằng những câu truyện, bài thơ, bài vè cũng là phương tiện hiệu quả để giúp trẻ hình thành các biểu tượng toán. Giáo viên nên đưa các câu chuyện có yếu tố toán học vào, sau đó đàm thoại cùng trẻ, hoặc sử dụng rối hoặc các hình ảnh minh họa truyện để lồng ghép dạy trẻ học toán.

Hay tích hợp với hoạt động tạo hình bởi các hoạt động tạo hình luôn mang lại cho trẻ sự thích thú. Trẻ được thỏa sức sáng tạo với đôi bàn tay và trí tưởng tượng phong phú của mình. Giáo viên có thể thiết kế một số hoạt động tạo hình qua đó giúp trẻ hình thành các biểu tượng toán.      

Cùng với đó là tích hợp với hoạt động thể chất làm quen với toán thường được xem là hoạt động phát triển nhận thức, trong đó chủ yếu  hoạt động tĩnh. Song nếu khéo léo lồng ghép các trò chơi vận động sẽ khiến hoạt động làm quen với toán trở nên sinh động và gây hứng thú cho trẻ.

Tích hợp với hoạt động âm nhạc rất quan trọng,  nó sẽ giúp mang lại cho trẻ cảm giác thoải mái, thư giãn khi học toán. Giáo viên đàm thoại hoặc có thể tạo ra các trò chơi âm nhạc thú vị vừa để trẻ phát triển tai nghe âm nhạc vừa giúp trẻ hình thành biểu tượng toán.

Song song với đó là tích hợp với hoạt động khám phá khoa học, khi giáo viên có thể lồng ghép các hoạt động khám phá khoa học với toán theo từng chủ đề. Có thể sử dụng lô tô hình ảnh trong chủ đề để dạy trẻ học toán. Trẻ vừa có những hiểu biết về thế giới xung quanh vừa hình thành biểu tượng toán một cách tự nhiên.

Từ những nghiên cứu về lí luận cũng như thực tiễn đã khẳng định được vai trò của việc gây hứng thú cho trẻ trong hoạt động học mà đặc biệt là hoạt động làm quen với toán ở trường mầm non. Trẻ hứng thú trong học tập mới thì mới tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng.

Chính vì vậy tạo hứng thú cho trẻ là một vấn đề quan trọng và rất cần thiết. Điều này không phải là một vấn đề đơn giản mà các nhà giáo dục cần có sự đầu tư, tìm tòi, cần dành thời gian và sự sáng tạo để tạo điều kiện tốt nhất có thể. Nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động phải chính xác và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, tạo cho trẻ tâm thế thoải mái, tăng hứng thú học tập.

Lê Hòa

Bố mẹ hoàn toàn có thể biến quá trình dạy bé học toán mẫu giáo trở nên thú vị mà không khiến bé cảm thấy nhàm chán khô khan nhờ 9 phương pháp này.

Toán học tưởng chừng là một bộ môn khô khan nhưng thực chất không phải như vậy. Bố mẹ hoàn toàn có thể dạy bé học toán mẫu giáo để giúp bé phát triển tư duy logic vô cùng tuyệt vời và hiệu quả từ rất sớm. Với những phương pháp dạy bé học toán vừa đơn giản vừa thú vị dưới đây, bé có thể nhanh chóng làm quen với những con số và dần dần học được các phép tính đơn giản.

Bố mẹ hãy cùng tìm hiểu với ODPHUB nhé!

9 phương pháp dạy bé học toán mẫu giáo

Phương pháp 1

Phương pháp này giúp bé làm quen với những thuật ngữ toán học như: kích thước, khối lượng, chiều cao, bằng cách quan sát những vật dụng có sẵn trong nhà.

Sử dụng những tính từ để chỉ tính chất khi so sánh các đồ vật với nhau như:

  • Khối lượng: nặng – nhẹ.
  • Chiều cao: cao – thấp.
  • Kích thước: ngắn – dài.
  • Số lượng: nhiều – ít. 

Đây là phương pháp dạy bé học toán mẫu giáo cơ bản bố mẹ cần nắm để dạy cho bé.

Phương pháp 2

Giúp bé học thuộc con số thông qua các bài hát, thẻ số, đếm số bằng kẹo bánh hoặc ngón tay,… Nhờ đó bé sẽ biết thêm nhiều từ vựng về tên của các loại đồ vật cũng như thứ tự của chúng.

Phương pháp 3

Dạy bé hiểu được khái niệm số lượng bằng cách lấy hình ảnh đồ vật quen thuộc mà bé ưa thích để so sánh. Ví dụ: bố mẹ chuẩn bị 2 đĩa, 1 đĩa đặt 2 viên kẹo và đĩa còn lại đặt 3 viên kẹo. Sau đó bố mẹ hướng dẫn cho bé cách đếm số lượng và nhận xét xem đĩa nào có nhiều kẹo hơn. Bằng cách đó, bé có thể hiểu được khái niệm nhiều-ít và thứ tự của các con số.

Một số phương pháp làm quen với toán mầm non
Sử dụng những hình ảnh quen thuộc và ưa thích của trẻ là phương pháp dạy bé học toán mẫu giáo vô cùng hiệu quả.

>>>Tham khảo thêm:

Phương pháp 4

Dạy bé biết nguyên tắc của những con số bằng cách mẹ đếm số, khi mẹ dừng lại ở con số nào thì bé phải lấy đủ số lượng đồ vật đó hoặc lấy thẻ số tương ứng với con số mẹ đã gọi tên.

Phương pháp 5

Khi kể chuyện cho bé nghe, đôi lúc bố mẹ có thể dừng lại và hỏi bé về câu chuyện, ví dụ như nhà bạn thỏ có bao nhiêu người? Nếu mẹ thỏ đi chợ thì trong nhà còn bao nhiêu người trong nhà?

Phương pháp này có mục đích đưa yếu tố toán học vào những câu chuyện kể để tạo sự gần gũi cho bé. 

Một số phương pháp làm quen với toán mầm non
Bố mẹ có thể kết hợp những câu chuyện kể bé nghe để dạy bé học toán mẫu giáo.

Phương pháp 6

Bố mẹ cùng bé sắp xếp những đồ vật có điểm chung như có màu giống nhau, có chung hình dáng vuông, tròn, tam giác,… Sau đó, bố mẹ yêu cầu bé đếm số lượng những vật có cùng điểm chung. Bằng cách này bé không chỉ học về số mà còn học cách so sánh sự giống và khác biệt của nhóm đồ vật.

Phương pháp 7

Bố mẹ dạy bé so sánh các đồ vật về các tính chất như trọng lượng, kích thước, gần-xa. Khi mới tập so sánh, bố mẹ nên bắt đầu từ 2 món đồ, rồi tăng dần số lượng đồ vật lên để tăng độ khó cho trẻ.

Phương pháp 8

Bố mẹ dạy bé học toán mẫu giáo bằng cách giúp bé thực hành đo lường, sử dụng thước đo và so sánh độ chênh lệch chính xác giữa các đồ vật.

Một số phương pháp làm quen với toán mầm non
Dạy cho trẻ sử dụng các công cụ đo lường là phương pháp không thể thiếu trong quá trình dạy bé học toán mẫu giáo.

Phương pháp 9

Cho bé tập tô màu theo những bức tranh có in số để bé có thể vừa nhận diện được các con số, vừa rèn luyện được khả năng vận động tinh thông qua việc cầm bút và tô màu vào đúng ô cần tô.

Những lưu ý khi bố mẹ dạy bé học toán mẫu giáo

Các bé ở lứa tuổi mầm non vẫn còn bỡ ngỡ với những khái niệm toán học còn mới mẻ, vì vậy bố mẹ hãy tìm cách phối hợp các phương pháp dạy bé học toán mẫu giáo thật thú vị để môn toán trong ấn tượng của bé không phải chỉ là những con số khô khan.

Mỗi bé có một tốc độ xử lý thông tin và học hỏi khác nhau, do đó bố mẹ không so sánh bé với những đứa trẻ khác, hoặc áp đặt tốc độ tiến bộ của con. Thay vào đó, hãy khích lệ bé và giúp bé cảm thấy hứng thú với toán học bằng cách kết hợp với những hình ảnh, đồ vật nhiều màu sắc thu hút, câu chuyện thân thuộc.

ODPHUB mong rằng với 9 phương pháp dạy bé học toán mẫu giáo trong bài viết trên, bố mẹ có thể dễ dàng giúp bé hiểu được những khái niệm toán học, nuôi dưỡng được niềm yêu thích với bộ môn này và phát triển tư duy logic từ sớm.