Phong tục tập quán của dân tộc Mường

Bản sắc văn hóa của tộc người Mường gắn liền với nền văn hóa hòa bình ra đời cách đây hơn 10.000 năm. Xin mời quý vị và các bạn cùng khám phá cuộc sống và nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Mường ở Hòa Bình.

Trong số 54 dân tộc ở Việt Nam, dân tộc Mường có dân số hơn 1 triệu người. Dân tộc Mường có cùng nguồn gốc với người Việt cổ, sinh sống ở nhiều tỉnh phía Bắc, chủ yếu ở miền núi tỉnh Hòa Bình và Thanh Hóa.

Phong tục tập quán người Mường

Nói đến những nét đặc sắc và ấn tượng nhất của dân tộc Mường ở Hòa Bình, chúng ta không thể bỏ qua những phong tục tập quán độc đáo và đặc sắc đó. Các nhà dân tộc học ngôn ngữ học cho rằng Mường và Kinh có chung một tổ tiên là người Việt cổ.

Vì vậy, phong tục của dân tộc Mường cũng có một số điểm tương đồng với dân tộc Kinh. Cũng giống như người Kinh, họ cũng thích gạo nếp, gạo tẻ, rau, cá và các Mường khác, rau nấu xong sẽ đỡ ra xếp lại để tránh bị nát trước khi ăn. Ngoài ra, rượu long Mường nổi tiếng với cách chế biến và hương vị men rượu đậm đà làm say lòng biết bao thực khách.

Điều làm nên nét độc đáo cho văn hóa dân tộc này là phong tục nam nữ đi chung ống. Người Mường sống thành từng bản ở chân đồi và sườn núi, mỗi bản có khoảng bốn gian nhà sàn. Ngoài cuộc sống hàng ngày, người Mường còn có các phong tục khác như đám cưới, đám tang và âm nhạc dân gian truyền thống.

Bởi vì nguồn gốc của Mường và Kinh rất gần. Người Mường định cư ở miền núi, nơi có nhiều đất sản xuất, gần đường giao thông, thuận tiện cho việc kinh doanh. Người Mường có truyền thống làm nông, cây lương thực chính là lúa nước. Đến thăm bản Mảng, những ngôi nhà sàn được dựng dựa lưng vào núi, hướng ra cánh đồng xanh bạt ngàn, xung quanh là cây cối đơm hoa, kết trái quanh mùa.

được xây dựng theo phong cách truyền thống của dân tộc Mường, bởi cách bài trí thông minh nên không gian rất thoáng mát và tiện lợi. Với kiểu nhà này, người Mảng đã hình thành phong tục tập quán trong sinh hoạt và lao động sản xuất, không chỉ làm ruộng, cày ruộng mà còn chăn nuôi gia súc, gia cầm. Chòi của người Mảng không chỉ là nơi ở, cất giữ tài sản, đề phòng thú dữ, rắn, rết, thích nghi với điều kiện khí hậu nóng ẩm ở miền núi mà còn là nơi lưu giữ bản sắc văn hóa, giáo dục và các thành viên trong gia đình.

Trang phục dân tộc Mường

Ngoài phong tục tập quán, trang phục cũng là một yếu tố quan trọng tạo nên sự độc đáo và phong phú của dân tộc mường ở Hòa Bình.Trang phục của dân tộc Mường có hình dáng và đặc điểm thẩm mỹ riêng. Trong sinh hoạt, nam giới mặc áo cổ tròn hở ngực, cài cúc vai, hai túi dưới hoặc túi phụ bên ngực trái, tóc ngắn hoặc đội khăn trắng, quần ống rộng, giữa bụng đội khăn.

Tạo hình trang phục và phong cách thẩm mỹ trang phục của người Mường có những nét đặc trưng riêng. Nam giới thường mặc áo cổ tròn có xẻ tà, có hai túi ở phía dưới hoặc có thêm một túi ở ngực trái. Quần tây nam thường có ống rộng hơn và dùng khăn xếp (hay còn gọi là khăn đóng) ở giữa bụng. Đàn ông thường cắt tóc ngắn hoặc quàng khăn trắng. Trong lễ hội hay Tết Nguyên đán ở nhà, đàn ông Mường thường mặc áo choàng lụa màu tím hoặc vàng và quấn khăn màu tím than, ngoài ra họ mặc áo dài đen dài đến đầu gối để khóa nách và sườn phải. Anh Quách Văn Sung, ở thôn Võ Độ, xã Nhân Nghĩa, huyện Lạc Sơn, tỉnh Bình cho biết: “Tổ tiên chúng tôi từ nhỏ đã coi đây là bộ quần áo truyền thống nên chúng tôi rất thích mặc, không chỉ trong cuộc sống hàng ngày. , mà còn Đặc biệt là trong các dịp lễ, tết, tế phải mặc để con cháu còn giữ được bản sắc Mảng của mình để không bị mai một. ”

Trong lễ hội, họ sẽ mặc áo choàng lụa màu tím hoặc vàng, khăn quàng cổ màu tím và một đôi áo choàng đen dài đến đầu gối.

Trang phục của nữ sẽ đa dạng và phong phú hơn nam, nữ thường mặc áo ngắn màu trắng có đường xẻ ở ngực và váy dài đến mắt cá chân gồm hai phần chính là vạt áo và chân váy. Loại váy này nổi tiếng khắp thế giới với những họa tiết được dệt rất công phu. Ngoài ra, phụ nữ còn đeo trang sức gồm vòng tay, chuỗi hạt và một bộ dây chuyền bạc gồm 2 hoặc 4 vòng và một hộp quả đào, Mường hổ.

Ẩm thực của dân tộc Mường ở Hòa Bình

Ẩm thực là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên nét văn hóa phong phú đặc sắc của dân tộc Mường. Ẩm thực không chỉ là niềm tự hào của người dân mà còn giúp gắn kết mọi người từ khắp mọi miền đất nước lại với nhau để tạo nên nét tinh hoa và nét độc đáo của ẩm thực Việt Nam. Ẩm thực của dân tộc Mường Tây Bắc độc đáo từ nguyên liệu đến cách chế biến.

Để làm nên những món ăn Mường đậm chất dân tộc, người Mường thường sử dụng những nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên như măng tre, rau rừng, lá ngũ sắc, gà ri, vịt cỏ và gạo nếp. Sự độc đáo của món xoài bắp cải còn thể hiện ở cách chế biến. Những  món ăn được người Mường chú trọng nhất là quay, luộc, nấu canh. Một số món ăn đặc trưng tên món xoài là lòng lợn luộc, gà nấu măng chua, trâu nấu lá lốt, cá nướng và cơm lam.

Kết luận

Dân tộc Mường là một trong những dân tộc có những nét độc đáo và đa dạng cả về văn hóa và ẩm thực. Ngoài ra, văn hóa Mường được đánh giá là giản dị, gần gũi và giản dị đối với mọi người. Hy vọng bài viết trên có thể giúp bạn khám phá một số điều thú vị về dân tộc Mường ở Hòa Bình.

(VOV5) – Trong cộng đồng 54 dân tộc của Việt Nam, người Mường (còn có tên gọi Mol, Mual, Moi) có dân số hơn một triệu người. Người Mường có cùng nguồn gốc với người Việt cổ, cư trú ở nhiều tỉnh phía Bắc, tập trung đông nhất là ở tỉnh Hòa Bình và một số huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa. Bản sắc văn hóa của dân tộc Mường gắn liền với nền văn hóa Hòa Bình ra đời cách đây hơn một vạn năm. Mời quý vị và các bạn khám phá đời sống cùng những nét văn hóa tiêu biểu của đồng bào dân tộc Mường.

Đang xem: Phong tục tập quán dân tộc mường

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Do người Mường có nguồn gốc gần với người Kinh nên ngôn ngữ của họ thuộc nhóm Việt-Mường. Đồng bào Mường định canh định cư ở miền núi, nơi có nhiều đất sản xuất, gần đường giao thông, thuận tiện cho việc làm ăn. Người Mường có truyền thống làm ruộng và cây lúa nước là cây lương thực chủ yếu. Đến thăm những bản làng của đồng bào Mường, chúng ta sẽ thấy những ngôi nhà sàn dựa lưng vào đồi núi, mặt hướng ra cánh đồng xanh bát ngát, xung quanh nhà là cây cối bốn mùa đơm hoa, kết trái. Ngôi nhà sàn dựng theo kiểu truyền thống của người Mường, vì được bố trí khéo léo nên không gian rất thoáng đãng và đặc biệt tiện lợi. Với đặc trưng kiểu nhà này, người Mường đã tạo nên cho mình một tập quán riêng trong sinh hoạt hàng ngày cũng như trong lao động sản xuất, vừa trồng lúa, làm nương rẫy, vừa chăn nuôi gia súc gia cầm. Nhà sàn của người Mường ngoài công năng để ở và cất trữ tài sản, phòng tránh thú dữ, rắn, rết và phù hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm ở vùng núi, còn là nơi giữ gìn bản sắc văn hóa, giáo dục các thành viên trong gia đình.

Trang phục cũng như tạo hình và phong cách thẩm mỹ trên trang phục của người Mường có đặc trưng riêng. Đàn ông thường là mặc áo cánh xẻ ngực, cổ tròn, có hai túi dưới hoặc thêm túi trên ngực trái. Quần của của đàn ông thường có ống rộng và dùng khăn thắt giữa bụng (còn gọi là khăn quần). Đàn ông đầu thường cắt tóc ngắn hoặc quấn khăn trắng. Khi nhà có lễ hay dịp Tết, đàn ông Mường thường mặc áo lụa tím hoặc tơ vàng, khăn màu tím than, ngoài khoác đôi áo chùng đen dài tới gối, cài cúc nách và sườn phải. Anh Quách Văn Sướng, thôn Vó Dò, xã Nhân Nghĩa, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình, cho biết: “Từ nhỏ, chúng tôi đã được các tầng lớp cha ông truyền lại bản sắc văn hóa của dân tộc Mường thông qua những bộ trang phục truyền thống như thế này. Bởi vậy, chúng tôi rất thích mặc, không chỉ trong cuộc sống hàng ngày mà đặc biệt là những dịp lễ tết, hay hội hè, đình đám. Phải mặc để con cháu mình về sau cũng duy trì bản sắc riêng của dân tộc Mường, để không bị mai một”.

Trong khi đó nữ giới hằng ngày thường mặc áo pắn (áo ngắn). Đây là loại áo cánh ngắn, xẻ ngực, ống tay dài, áo màu nâu hoặc trắng, bên trong mặc áo yếm trắng. Đầu thường đội khăn trắng, xanh với phong cách không cầu kỳ như một số tộc người khác. Váy là loại váy kín màu đen. Nét đặc sắc trên trang phục của người Mường chính là những mảng hoa văn nổi lên giữa trang phục và cạp váy, thắt lưng. Kỹ thuật dệt cạp váy rất khó, bao gồm nhiều khâu, thao tác phức tạp hơn dệt vải thông thường, do vậy, đòi hỏi sự khéo léo cao. Đặc biệt, tài năng của người dệt còn thể hiện ở việc bố cục, sắp xếp hoa văn trên từng bộ phận sao cho hợp lý, đẹp mắt, để các họa tiết có thể hỗ trợ, làm nổi bật lẫn nhau mà không phá vỡ bố cục chung. Chị Quách Thị Lan, ở xã Nhân Nghĩa, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình, cho biết: có gần 40 mẫu hoa văn, hình tượng được trang trí trên trang phục của đồng bào Mường, đặc biệt hình tượng con rồng được đồng bào ưa chuộng nhất: “Điều khó nhất là trước hết chúng ta phải tính toán, phải nhặt ra trước hết là chúng ta làm con rồng thì con rồng gồm bao nhiêu cái chùm để chúng ta biết có bao nhiêu sợi để tạo thành cái đầu. Ví dụ như cái râu, hoặc cái mình của nó hoặc cái đuôi uốn lượn là mình phải nhặt ra để mình làm cái co. Mỗi hoa văn lại có một cái co này để sau này để nhấc lên, rồi xuyên chỉ để nó có màu trắng, màu đen hoặc màu đỏ để nó kết hợp hoặc làm nổi bật con rồng bay”.

Xem thêm: Văn Hóa Sài Gòn Xưa Và Nay Có Gì Thú Vị? Văn Hóa Sài Gòn Xưa Và Nay ( Phần 1 )

Đồng bào Mường có một kho tàng văn nghệ dân gian phong phú với nhiều thể loại như: thơ dài, bài mo, truyện cổ, dân ca, ví đúm, tục ngữ. Người Mường còn có hát ru em, đồng dao, hát đập hoa, hát đố, hát trẻ con chơi… Cồng là nhạc cụ đặc sắc của đồng bào Mường, ngoài ra còn nhị, sáo trống, khèn lù. Đặc sắc nhất trong các loại hình này chính là những làn điệu của những bài dân ca Mường. Bà Bùi Thị Xuân, thành viên Câu lạc bộ “Bảo tồn bản sắc văn hóa dân gian dân tộc Mường” thôn Lục Đồi, xã Kim Bình, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình, cho biết: Dân ca Mường nhiều thể loại như: Thường đang (hát mừng nhà mới), bọ mẹng (hát giao duyên), hay trường ca như Nghê Nga – Út Lót. Những lời ca trong dân ca Mường thường có câu 6 và câu 8 xen kẽ nhau như một câu thơ lục bát của người Việt cùng những thang âm luyến láy: “Câu lạc bộ đang cố gắng tìm lại những làn điệu dân ca cổ và truyền dạy lại cho con cháu. Hát “rặm thường” và “hát đúm” được thanh niên nam nữ ngồi hát với nhau hoặc khi có đám cưới… Ngày xưa tôi vẫn nhớ là thanh niên đi lao động sản xuất, vừa làm vừa hát với nhau cả ngày không hết bài, vì làn điệu và lời bài hát rất đa dạng”.

Mộc mạc và giản dị nhưng nền văn hóa đặc sắc của người Mường cùng trường ca “Đẻ đất đẻ nước”đã được truyền lại qua bao thế hệ, để ngày nay mang trong mình một sức sống mạnh mẽ, lâu bền. Mang trong mình dòng máu con Lạc cháu Hồng, những thế hệ đồng bào Mường cùng nhau xây dựng bản làng, phát triển đời sống văn hóa tinh thần, cuộc sống ngày càng ấm no hạnh phúc… và cùng các dân tộc anh em xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh./.

Xem thêm: Bàn Ghế Văn Phòng Tại Thanh Hóa Chất Lượng, Chợ Nội Thất 36

(VOV5) – Chia sẻ của một tiến sĩ khoa học sau 20 năm sống và làm việc ở Thụy Sĩ trở về quê hương khởi nghiệp trên lĩnh vực thời trang.

See more articles in category: FAQ