Khi kiểm tra lại hệ thống hóa đơn, kế toán phát hiện một số hóa đơn của công ty bỏ trốn hoặc ngừng hoạt động. Trong trường hợp này, kế toán nên xử lý thế nào và quy định của nhà nước thế nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây!
1. Quy định về hóa đơn đối với công ty bỏ trốn, ngưng hoạt động
Theo Điều 22 của Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 quy định việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, cụ thể như sau:
"Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp là việc sử dụng hóa đơn giả, hóa đơn chưa có giá trị sử dụng hoặc hết giá trị sử dụng.
- Hóa đơn giả là hóa đơn được in hoặc khởi tạo theo mẫu hóa đơn đã được phát hành của tổ chức, cá nhân khác hoặc in, khởi tạo trùng số của cùng một ký hiệu hóa đơn.
- Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng là hóa đơn đã được tạo theo hướng dẫn tại Thông tư này, nhưng chưa hoàn thành việc thông báo phát hành.
- Hóa đơn hết giá trị sử dụng là hóa đơn đã làm đủ thủ tục phát hành nhưng tổ chức, cá nhân phát hành thông báo không tiếp tục sử dụng nữa; các loại hóa đơn bị mất sau khi đã thông báo phát hành được tổ chức, cá nhân phát hành báo mất với cơ quan thuế quản lý trực tiếp; hóa đơn của các tổ chức, cá nhân đã ngừng sử dụng mã số thuế (còn gọi là đóng mã số thuế)."
Theo đó, đối với trường hợp sử dụng hóa đơn của công ty bỏ trốn, ngưng hoạt động được coi là bất hợp pháp vì hóa đơn đó được coi như hết giá trị sử dụng.
.png)
2. Cách xử lý hóa đơn của doanh nghiệp bỏ trốn, ngưng hoạt động
Cách xử lý cụ thể về việc khấu trừ, hoàn thuế GTGT đối với những doanh nghiệp có mua hàng hóa, sử dụng hóa đơn đầu vào trực tiếp của doanh nghiệp và những doanh nghiệp trung gian ngừng kinh doanh, bỏ trốn chưa có kết luận chính thức của cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, dựa theo hướng dẫn tại Công văn số 13706/BTC-TCT ngày 15/10/2013 và Công văn số 1752/BTC-TCT ngày 10/2/2014 của Bộ Tài chính. Thì xử lý theo cách thức sau đây.
a. Với hóa đơn phát sinh trước khi doanh nghiệp bỏ trốn, ngừng kinh doanh
Với trường hợp này Cục thuế sẽ phải kiểm tra xem xét, đối chiếu với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp để xác định có hàng hóa thực tế mua hay bán hóa đơn khống hay không để xử lý vi phạm. Trường hợp hóa đơn là đúng thực tế có diễn ra hoạt động mua bán hàng hóa, được hạch toán trên sổ sách đầy đủ, đúng quy định thì chấp nhận được khấu trừ, hoàn thuế và tính vào chi phí xác định thu nhập chịu thuế.
b. Hóa đơn phát sinh sau ngày doanh nghiệp bỏ trốn, ngừng kinh doanh
Đối với trường hợp này doanh nghiệp sẽ không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào và không được tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế.
c. Chưa kê khai khấu trừ thuế GTGT
Đối với trường hợp này thì Cơ quan thuế thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết để tạm dừng kê khai khấu trừ thuế GTGT đối với các hóa đơn có dấu hiệu vi phạm pháp luật, chờ kết quả chính thức cơ quan có thẩm quyền. Doanh nghiệp chỉ được thực hiện kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với các hóa đơn không có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
d. Đã kê khai khấu trừ thuế GTGT
Với trường hợp doanh nghiệp đã kê khai khấu trừ thuế GTGT cơ quan thuế phải thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết để kê khai điều chỉnh giảm số thuế GTGT đã khấu trừ.
Trường hợp doanh nghiệp khẳng định việc mua bán hàng hóa và hóa đơn GTGT đầu vào sử dụng kê khai khấu trừ là đúng quy định thì doanh nghiệp phải cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật, đồng thời cơ quan thuế phải thực hiện thanh tra, kiểm tra tại doanh nghiệp để kết luận và xử lý vi phạm theo quy định. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra phải thực hiện xác minh, đối chiếu với doanh nghiệp có quan hệ mua bán về một số nội dung.
- Kiểm tra, xác minh về hàng hóa: Hợp đồng mua bán hàng hóa (nếu có); hình thức giao nhận hàng hóa; địa điểm giao nhận hàng hóa; phương tiện vận chuyển hàng hóa; chi phí vận chuyển hàng hóa; chủ sở hữu hàng hóa và nguồn gốc hàng hóa (trước thời điểm giao nhận hàng hóa).
- Kiểm tra xác minh về thanh toán: Ngân hàng giao dịch; đối tượng nộp tiền vào tài khoản để giao dịch; số lần thực hiện giao dịch; hình thức thanh toán; chứng từ thanh toán.
- Kiểm tra xác minh về xuất khẩu hàng hóa: Tờ khai hải quan có xác nhận thực xuất của Cơ quan hải quan; chứng từ thanh toán qua ngân hàng; Vận đơn (nếu có).
Qua thanh tra, kiểm tra nếu xác minh được việc mua bán hàng hóa là có thực và đúng với quy định của pháp luật thì giải quyết cho doanh nghiệp được khấu trừ, hoàn thuế GTGT; đồng thời yêu cầu doanh nghiệp cam kết nếu trong các hồ sơ, tài liệu doanh nghiệp xuất trình cho cơ quan Thuế sau này phát hiện có sai phạm, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế, có dấu hiệu tội phạm thì lập và chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền để điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nếu việc tạm dừng khấu trừ thuế dẫn đến tăng số thuế GTGT phải nộp thì Cơ quan thuế có trách nhiệm tổng hợp, theo dõi các trường hợp này, chưa yêu cầu nộp và chưa tính phạt nộp chậm chờ kết luận chính thức của Cơ quan có thẩm quyền.
KẾT LUẬN:
1. Đối với trường hợp phát sinh hóa đơn của doanh nghiệp bỏ trốn, ngừng kinh doanh nhưng xác minh được đó là giao dịch thật thì doanh nghiệp vẫn được khấu trừ thuế GTGT và tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN. 2. Đối với trường hợp sau khi doanh nghiệp bỏ trốn thì không được khấu trừ thuế GTGT và không được đưa vào chi phí. Nếu chưa kê khai thì không được kê khai Nếu đã kê khai thì phải kê khai điều chỉnh giảm thuế GTGT được khấu trừ và điều chỉnh lại tờ khai quyết toán thuế TNDN (Nhập vào chỉ tiêu B4 trên tờ khai quyết toán thuế TNDN) 3. Nếu chưa kê khai hoàn thuế thì tạm dừng hoàn thuế đối với các hóa đơn hàng hóa có dấu hiệu vi phạm. 4. Nếu được hoàn thuế thì kê khai điều chỉnh thuế GTGT 5. Nếu có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng pháp luật thuế, có dấu hiệu tội phạm thì bị điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự.
3. Cách phát hiện kịp thời
Như vậy khi gặp phải trường hợp dùng hóa đơn của doanh nghiệp bỏ trốn, ngừng kinh doanh, doanh nghiệp sẽ gặp phải những rắc rối lớn không đáng có. Và có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Do đó, cần phát hiện nhanh chóng để tránh gặp phải những tình huống bị động khi sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp bỏ trốn, ngừng kinh doanh.
Để kiểm tra các hóa đơn doanh nghiệp bỏ trốn, Tổng cục Thuế đã xây dựng Website tra cứu hoá đơn tại địa chỉ Tracuuhoadon.gdt.gov.vn với nội dung cung cấp các thông tin về hóa đơn do cơ quan Thuế và người nộp thuế (NNT) phát hành. Bạn có thể nhập thông tin theo hướng dẫn và tra cứu hóa đơn để phát hiện nhanh nhất tránh những rủi ro xảy ra.