Khi mỗi sáng thức dậy, bạn thấy xuất hiện hiện tượng mắt đổ ghèn nhiều hơn bình thường, kèm theo một vài dấu hiệu khác lạ, hãy cẩn thận theo dõi và khám mắt kịp thời bởi đó có thể báo hiệu bạn đang bị một căn bệnh nào đó nguy hiểm đến thị lực.
Ghèn mắt, hay còn gọi là gỉ mắt được hình thành khi bạn ngủ. Với ghèn mắt thông thường sẽ có tác dụng ngăn nước mắt và giữ ẩm cho mắt. Lớp ghèn có thể giúp tránh hiện tượng khô mắt vô cùng nguy hiểm. Tuy nhiên, khi mắt đổ ghèn nhiều hơn thông thường, hãy cảnh giác với các vấn đề bất thường trong cơ thể.
Mắt đổ ghèn có nguy hiểm không?
Mắt đổ ghèn là triệu chứng nhiều người mắc phải nhưng lại rất ít được quan tâm đúng cách. Vì thế, khi có những dấu hiệu khác thường về mắt, cần xử trí đúng cách giúp người bệnh loại được các nguy cơ ở mắt như viêm kết mạc, giảm thị lực…
Tại sao lại có ghèn mắt
Bộ phận bảo vệ mắt gồm mí trên, mí dưới gồm hai điểm lệ (lỗ ghèn) trên và dưới tương ứng ở mí trên và mí dưới, và hệ thống tuyến nước mắt (tuyến lệ).
Với cơ chế hoạt động thông thường, tuyến lệ tiết ra nước mắt. Sau khi làm nhiệm vụ bôi trơn, làm sạch giác mạc (tròng đen) và kết mạc (tròng trắng) sẽ đổ về hồ lệ. Lúc này, nước mắt sẽ thoát hai điểm lệ nối với hai tiểu lệ quản trên và dưới xuống túi lệ và ống lệ mũi, thoát xuống khoang mũi và họng.
Cơ chế này sẽ không bình thường khi vì một lý do nào đó, còn thừa một phần nước mắt hòa lẫn với chất tiết của tuyến bờ mi dần tập trung ở khóe mắt và tạo thành ghèn. Các lý do thông thường được chẩn đoán thường là các bệnh lý như viêm kết mạc cấp, tắc lệ đạo, viêm giác mạc… Có thể do sinh lý bình thường như vệ sinh mắt kém, do tác động của môi trường, nóng trong người…
Xem thêm: Mắt bị mờ nguyên nhân và cách xử lý
Khi nào đổ ghèn gây nguy hiểm
Mắt đổ ghèn gây nguy hiểm khi bạn ngủ dậy, bạn cảm thấy mắt đổ ghèn nhiều hơn bình thường, có màu vàng như mủ, kéo dài 2 – 3 ngày không có dấu hiệu chấm dứt. Lúc này bạn có thể nghĩ đến tình trạng mắt bị viêm kết mạc cấp, tắc lệ đạo…
Nếu mắt đổ ghèn kèm theo tình trạng viêm ngứa mắt, đỏ mắt, bạn cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để khám, điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Ghèn xuất hiện nhiều là dấu hiệu bệnh gì?
Khi mắt đổ ghèn nhiều, trước khi nghĩ đến cách chữa mắt bị đổ ghèn, cách trị mắt đồ ghèn, bạn cần tìm hiểu nguyên nhân và tình trạng của mắt bị đổ ghèn, đặc biệt là mắt đổ ghèn ở trẻ em để có thể biết chính xác được bệnh cũng như nhờ sự tư vấn chuyên môn của các bác sĩ để có phương án chữa trị kịp thời.
Thông thường, mắt đổ ghèn, mắt bị ghèn sẽ báo hiệu một số bệnh về mắt như:
Viêm kết mạc
Dấu hiệu thông thường của bệnh viêm kết mạc thường là mắt đổ ghèn nhiều, đỏ mắt, đau mắt, nhạy cảm với ánh sáng, mắt nhìn xa bị nhòe. Việc mắt đổ ghèn nhiều kèm theo đau mắt còn có thể khiến người bệnh thay đổi tầm nhìn. Trước khi quyết định phương pháp điều trị, bạn cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa để biết chính xác mức độ bệnh và cách điều trị cụ thể nhất.
Tắc tuyến lệ
Đôi mắt thường xuyên sản xuất ra nước mắt để rửa sạch bụi bẩn, tạo lớp màng bảo vệ đôi mắt khỏi bị tác hại xấu của môi trường xung quanh. Nước mắt sẽ liên tục được sản xuất trong cả ngày. Tuy nhiên, khi tình trạng tắc tuyến lệ xuất hiện, chắc chắn mắt đổ ghèn nhiều do lượng nước mắt không được di chuyển xuống các tuyến lệ thông với mũi họng.
Tình trạng này có thể tự khỏi. Nhưng trong trường hợp bệnh nghiêm trọng, kéo dài, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để khắc phục tình trạng này.
Cảm lạnh
Khi bị cảm lạnh hoặc cơ thể bị nhiễm virus sẽ xuất hiện tình trạng viêm kết mạc trong mắt. Cảm lạnh ảnh hướng tới các niêm mạc trong đầu, gây ra hiện tượng mắt đổ ghèn và kích thích mắt khiến mắt sưng đỏ.
Khô mắt
Mắt đổ ghèn, chảy nhiều nước mắt cũng có thể là dấu hiệu của bệnh khô mắt khi tuyến lệ không hoạt động hiệu quả đẻ bôi trơn mắt. Tuyến lệ sẽ chỉ sản xuất nhiều nước mắt hơn khi nhận được tín hiệu mắt khô. Tình trạng khô mắt có thể được bác sĩ khuyên sử dụng nước mắt nhân tạo.
Lẹo mắt
Nếu mắt đổ ghèn nhiều chứng tỏ lẹo ở mắt đã phát triển khá lớn. Trường hợp này tuy không quá nguy hiểm nhưng lại khiến những hoạt động thường ngày gặp khó khăn. Người bệnh nên vệ sinh mắt bằng nước sạch, chườm gạc ấm. Tuy nhiên, khi lẹo quá to thì cần nhờ đến sự can thiệp của bác sĩ.
Mắt đổ ghèn ở trẻ em và cách chữa
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường dễ mắc các bệnh về mắt như mắt đổ ghèn, viêm tắc tuyến lệ. Với sức đề kháng chưa được tốt, những bệnh tưởng như thông thường này lại có thể khiến bé bị biến chứng nặng nếu chưa có phương án xử lý triệt để và kịp thời.
Xem thêm: Mắt bị cộm nguyên nhân và cách chữa
Nhiều em bé mới sinh ra, mắt đổ ghèn nhiều khiến các bà mẹ lo lắng. Đây là chứng nhiễm trùng thông thường do lúc sinh ra, mắt bé bị chất lỏng như máu, dịch ối… chảy vào… Cũng có nhiều trường hợp do vệ sinh không đúng cách gây ra. Nhiều trường hợp ghèn dính với lông mi làm mắt bé khó mở.
Trường hợp này cần vệ sinh đúng cách, tránh để ghèn khô đóng thành tảng khiến bé rất khó khăn khi mở mắt ra. Bạn nên chuẩn bị bông gòn sạch, nhúng vào bát nước đun sôi để ấm pha chút muối, sau đó vệ sinh mắt cho bé, lau thật nhẹ nhàng. Tuy nhiên, tránh lau sâu vào trong mắt dễ gây tổn thương mắt. Một nagỳ có thể lau nhẹ 2 – 3 lần. Không nên tùy tiện sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
Trường hợp mắt đổ ghèn nhiều, ghèn màu vàng như mủ, tình trạng này kéo dài từ 3 – 5 ngày không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn cần đưa bé đi khám để xác định nguyên nhân và tình trạng bệnh giúp việc chữa trị được kịp thời và hiệu quả.
Một số biện pháp đề phòng ghèn mắt
WHO khuyến cáo, mọi trẻ sơ sinh phải được lau mắt ngay sau sinh và được nhỏ nitrate bạc 1% hay tra thuốc mỡ mắt tetracycline 1% trong vòng 1 giờ sau sinh là cách trị mắt đổ ghèn, cách chữa mắt đổ ghèn hiệu quả nhất. Mọi sự chăm sóc sau đó, mẹ có thể tham khảo lời khuyên của bác sĩ.
Để đảm bảo an toàn và khỏe mạnh cho đôi mắt còn non nớt của bé, chuẩn bị bông gòn sạch, nhúng vào dung dịch nước muối ấm pha loãng, lau nhẹ nhàng mắt bé.
Mỗi ngày, mẹ thực hiện quy trình rửa mắt bằng nước muối ấm pha loãng như vậy từ 2 – 3 lần. Tuyệt đối không sử dụng thuốc nhỏ mắt khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Đây cũng là cách chữa mắt bị đổ ghèn, cách trị mắt đổ ghèn hiệu quả và an toàn.
Đề phòng bệnh về mắt cho trẻ nhỏ dưới 6 tháng, mẹ nên dùng nước sôi để nguội lau mắt cho bé mỗi ngày. Khăn lau mặt của mỗi người trong nhà càn dùng riêng và phơi ngoài ánh nắng sua mỗi lần dùng. Đồng thời sắm riêng cho bé khăn mặt và khăn tắm để tránh lây nhiễm.
Hiện tượng mắt đổ ghèn tuy không quá nguy hiểm, nhưng cũng có thể là dấu hiệu báo trước một số bệnh về mắt. Vì thế khi mắt bị ghèn nhiều tốt nhất hãy đến các bệnh viện mắt chuyên khoa để khám và tìm cách xử lý.
Tài liệu tham khảo:
Bé 2 tuổi mắt bị đổ ghèn là hiện tượng bình thường và sẽ khỏi sau một vài ngày khi được vệ sinh đúng cách. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, đổ ghèn nhiều, mi mắt sưng, bé cưng có nguy cơ gặp các vấn đề về mắt, nhất là bệnh viêm kết mạc mắt.
Bé 2 tuổi mắt bị đổ ghèn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trường hợp mắt trẻ bị đổ ghèn kéo dài, mắt sưng tấy, mẹ nên đưa bé đến bệnh viện kiểm tra ngay. Bé cưng có thể gặp phải các vấn đề về mắt nghiêm trọng.
Nếu mắt bé bị đổ ghèn đơn thuần (không kèm theo các triệu chứng như đỏ mắt, đau rát, chảy nước mắt, mắt bị sưng tấy)…thì việc đổ ghèn là do sinh lý nhằm loại bỏ các loại bụi bẩn bám vào mắt từ môi trường.
Trường hợp mắt trẻ bị đổ ghèn đồng thời xuất hiện các dấu hiệu bất thường khác thì rất có thể bé đã bị viêm kết mạc hay còn gọi là đau mắt đỏ. Viêm kết mạc là một nhiễm trùng mắt rất phổ biến. Kết mạc là màng mỏng trong suốt bao phủ lên phần tròng trắng của mắt, mặt trong mi mắt, đảm bảo cho mắt không dính chặt vào nhãn cầu và có thể di động dễ dàng trên bề mặt nhãn cầu mà không gây tổn thương cho giác mạc. Khi bị viêm, mắt sẽ tiết nhiều chất dịch hay còn gọi là ghèn, mi mắt sưng, có cảm giác cộm, ngứa mắt…
Nguyên nhân mắt bé bị đổ ghèn
Hầu hết mọi trẻ nhỏ đều sẽ bị ảnh hưởng từ viêm kết mạc ít nhất một lần trong đời. Nguyên nhân chủ yếu là do những tác nhân sau:
– Tiếp xúc với chất gây dị ứng: Đây là nguyên nhân khá phổ biến gây kích ứng kết mạc mắt và được gọi là viêm kết mạc dị ứng, bệnh thường bắt đầu ở cả 2 mắt cùng một lúc. Một số chất gây dị ứng như bụi, phấn hoa, chất độc hại…
– Trẻ bị viêm kết mạc do vi khuẩn, virus: Thời gian phát bệnh thường nhanh hơn , ban đầu bị ở một mắt sau đó lan sang mắt còn lại. Trẻ sẽ dụi mắt liên tục giống như có vật cộm trong mắt, chảy nhiều nước mắt, kết mạc đỏ. Mắt có nhiều ghèn đặc biệt vào buổi sáng sau khi thức dậy khiến trẻ không thể mở mắt.
Viêm kết mạc do vi khuẩn, virus gây ra thường mắt sẽ bị đổ nhiều ghèn, đặc sánh có màu vàng giống chất dịch nhầy hơn so với nguyên nhân dị ứng. Ngoài ra, bệnh rất dễ lây lan từ người này sang người khác qua nước mắt, các vật dụng sinh hoạt.
Đặc biệt nhất với các bé đi nhà trẻ hoặc mẫu giáo vì khi dụi mắt và cầm vào đồ chơi virus, vi khuẩn sẽ lây qua cho trẻ khác thông qua món đồ đó.
Ngay khi mắt bé đổ ghèn, mẹ nên vệ sinh mắt cho bé thường xuyên bằng nước muối sinh lý NaCl 0.9% để làm ướt và loại bỏ ghèn một cách dễ dàng hơn. Với những trường hợp nhẹ mẹ chỉ cần nhỏ khoảng từ 3-5 ngày là khỏi. Nếu bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm mà còn kèm theo các biểu hiện đau nhức mắt, sưng tấy, mẹ cần cho bé đi khám càng sớm càng tốt.
Thông thường việc điều trị viêm kết mạc ở trẻ em là dùng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh nếu dùng không đúng cách có thể sẽ phản tác dụng, do đó mẹ cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho bé dùng.
Ngoài ra, mẹ có thể dùng khăn nhúng nước ấm rồi massage nhẹ nhàng vùng mắt và mũi của bé khoảng 2-3 lần/ngày. Việc làm này sẽ giúp đẩy nhanh các chất dịch nhầy bị tắc trong ống dẫn ra ngoài. Nếu mắt bé bị đổ ghèn do dị ứng bạn cần xác định đúng “thủ phạm” và giữ cho trẻ tránh xa chất này.
Mắt trẻ bị đổ ghèn có thể không nguy hiểm tuy nhiên nếu nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn, virus, mẹ cần chú ý giữ vệ sinh cho bé đặc biệt nhất là vùng mắt. Trẻ nhỏ chưa có ý thức nên sẽ thường xuyên dùng tay dụi mắt khi thấy khó chịu và điều này khiến bệnh có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Do đó, mẹ cần chủ động vệ sinh tất cả các đồ chơi, đồ dùng cá nhân riêng của bé.
Ba mẹ cần rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước và sau khi nhỏ nước muối hoặc thuốc cho con. Tuyệt đối không dùng chung khăn lau mặt với trẻ.
Bệnh viêm kết mạc sẽ khỏi sau khoảng 1 tuần điều trị bằng thuốc, tuy nhiên trường hợp không có tiến triển tốt thì cần cho bé dừng thuốc ngay và tái khám trở lại. Không nên để tình trạng mắt bé bị đổ ghèn kéo dài ngày vì sẽ ảnh hưởng đến thị lực của bé sau này.
Tóm lại, nếu gặp phải tình huống bé 2 tuổi mắt bị đổ ghèn, mẹ cũng không cần quá lo. Bạn nên tìm hiểu nguyên nhân, đồng thời giúp bé vệ sinh mắt sạch sẽ. Nếu tình trạng kéo dài, mẹ nên đưa bé đến bệnh viện kiểm tra.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Bùi Nguyễn Ngọc Vy
Bác sĩ Bùi Nguyễn Ngọc Vy tốt nghiệp Đại học Y dược Cần Thơ và hiện đang công tác tại khoa Nhi – Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Cần Thơ.
Sau khi tốt nghiệp, bác sĩ Vy liên tục trao dồi chuyên môn và kinh nghiệm qua các khóa học chuyên ngành Nhi khoa:
– Khóa Hồi sức sơ sinh, tháng 06/2020 tại Bệnh viện Nhi đồng 1
– Khóa Chẩn đoán và điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, tháng 06/2019 tại Bệnh viện Nhi Trung ương
Ngoài công tác, bác sĩ còn thực hiện các đề tài nghiên cứu:
– Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng trên những trẻ được khám tầm soát bệnh lý võng mạc ở trẻ sinh non tại khoa Nhi – Sơ Sinh, Bệnh viện Phụ sản Thành phố Cần Thơ.
– Khảo sát đặc điểm lâm sàng và đặc điểm dinh dưỡng của trẻ sinh dưới 32 tuần hoặc dưới 1500 gam tại Bệnh viện Phụ sản Thành phố Cần Thơ.
Hiện tại, bác sĩ Bùi Nguyễn Ngọc Vy đang cộng tác cho MarryBaby ở chuyên mục Bệnh trẻ em.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.