Trẻ sơ sinh thở mạnh nếu đi kèm những triệu chứng như sốt, nghẹt mũi, thở khò khè có thể là dấu hiệu cho thấy bé có vấn đề về hệ hô hấp. Mẹ cần lưu ý đặc biệt trong những trường hợp này. Show
Khác với người lớn, nhịp thở của trẻ sơ sinh sẽ có một chút sự khác biệt. Thay vì thở từ 12 đến 20 lần/phút như một người trưởng thành, nhịp thở của trẻ sơ sinh lại nằm ở mức cao hơn từ 40 đến 60 lần/phút. Chu kỳ thở bình thường của các bé sẽ sâu và nhanh lúc đầu rồi chậm dần và nông hơn.
 Bạn có thể chủ động đếm nhịp thở cho bé bằng cách ôm con vào lòng khi bé đang trạng thái thư giãn và không quấy khóc. Tiếp theo, các mẹ nhẹ nhàng vén áo bé lên khỏi phần ngực và theo dõi nhịp thở thông qua bụng hay ngực. Mỗi lần hít thở của con được tính là 1 nhịp, bạn từ từ đếm trong vòng 1 phút và có thể đếm lại từ 2 đến 3 lần để có được kết quả chính xác nhất. Khi đếm, các mẹ cũng nên kiên nhẫn đếm đủ tất cả nhịp thở của bé trong vòng 1 phút và tránh trường hợp đếm được một nửa chặng đường rồi dừng lại và nhân lên. Hành động này sẽ cho ra kết quả thiếu chính xác vì nhịp thở của trẻ sơ sinh không phải lúc nào cũng lặp lại đều đặn. Nhịp thở của một em bé hoàn toàn khỏe mạnh là khoảng từ 40 đến 60 lần/phút trong giai đoạn 1 tháng tuổi và từ 35 đến 60 phút/lần với bé dưới 6 tháng tuổi. Khi chìm vào giấc ngủ đêm, con cưng của bạn đôi khi sẽ thở mạnh, nhanh hay phát ra tiếng như thở khò khè, rên rỉ hay như tiếng còi… Nguyên nhân của hiện tượng này là do cấu trúc mũi của những bé mới sinh thường rất nhỏ và mũi dường như là đường hô hấp duy nhất nên bé yêu sẽ chưa thể chủ động điều chỉnh nhịp thở. Điều này sẽ dẫn đến trường hợp nghẹt mũi và cũng làm ảnh hưởng đến các bộ phân khác của hệ hô hấp.
Tuy nhiên, nếu thiên thần nhỏ của bạn vẫn ăn uống sinh hoạt bình thường, lên cân đều đặn và không có dấu hiệu quấy khóc hay khó chịu, các mẹ có thể hoàn toàn yên tâm rằng trẻ sơ sinh thở mạnh và nhanh là dấu hiệu không đáng lo ngại.
Trường hợp trẻ sơ sinh thở mạnh nếu không kèm theo bất kì dấu hiệu tiêu cực nào khác, mẹ không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu trẻ sơ sinh thở mạnh đi kèm những triệu chứng sau đây, mẹ nên đưa bé đến bệnh viện ngay.
Qua bài viết này, MarryBaby hy vọng đã giúp các mẹ giải tỏa những vướng mắc về trường hợp trẻ sơ sinh thở mạnh. Thêm vào đó, theo dõi thường xuyên nhịp thở của con yêu và giữ cho môi trường sinh hoạt của bé luôn sẽ sạch sẽ và thông thoáng sẽ là những gợi ý hữu ích giúp thiên thần nhỏ của bạn tránh được các bệnh liên quan đến hệ hô hấp. Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tuy nhiên, hãy đưa bé đến bệnh viện cấp cứu ngay trong trường hợp:
Nên kiểm tra hơi thở của trẻ sơ sinh bao nhiêu lần mỗi đêm?Nếu đây là lần đầu bạn làm bố mẹ, bạn sẽ cảm thấy cần phải kiểm tra hơi thở của con nhiều lần vào ban đêm để có thể yên tâm. Ngoài ra, một số người lo ngại việc bé mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), tuy nhiên điều này lại rất hiếm khi xảy ra và nguy cơ bé gặp phải cũng rất thấp. Có nhiều cách để làm giảm nguy cơ SIDS. Chẳng hạn như nếu con yêu được 6 tháng tuổi hoặc nhỏ hơn, bé cần ngủ 16–18 tiếng mỗi ngày và tốt nhất là nằm cùng người lớn. Ngoài ra, bố mẹ nên đặt con ngay ngắn trên giường hoặc trong nôi và có các thanh chắn đề phòng con có thể lật hay bò ra ngoài. Thêm vào đó, bạn nên để trẻ nằm ngửa khi ngủ. Việc này có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Đôi khi, trẻ sơ sinh thở nhanh do quá nóng hoặc quá bí. Vì vậy, bạn hãy chọn cho trẻ những bộ đồ thoải mái và thoáng khí. Dù con yêu đã ngủ sâu nhưng bé vẫn sẽ tạo ra vài tiếng động nho nhỏ. Khi trẻ lớn lên, bạn sẽ dần cảm thấy rằng không cần phải kiểm tra bé thường xuyên vào ban đêm như trước nữa. Trẻ sơ sinh thường ốm yếu và dễ mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp vì khả năng đề kháng cũng như miễn dịch của con vẫn chưa hoàn thiện. Ngoài ra, nếu con có dấu hiệu khó thở, thở khò khè thì bố mẹ hãy đưa bé đi kiểm tra để phát hiện và chữa bệnh kịp thời.
Trẻ sơ sinh thở nhanh thường là một dấu hiệu cảnh báo nếu xuất hiện nếu kèm các biểu hiện sốt, khó thở, tím tái (gợi ý viêm phổi), cần phân biệt với cơn thở nhanh thoáng qua (transient tachypnea in neonate/newborn – TTN) thường tự giới hạn và là bất thường sinh lý lành tính ở trẻ mới sinh. Trong trường hợp nghi ngờ trẻ có viêm phổi (kết hợp với các triệu chứng khác cần phải điều trị ngay lập tức vì đây là một bệnh lý khá nguy hiểm ở trẻ sơ sinh. Cùng Docosan tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này trong bài viết dưới đây. Thế nào là thở nhanh ở trẻ sơ sinh?Thở nhanh ở trẻ sơ sinh là khi nhịp thở của bé lớn hơn 60 lần/ phút. Khi đếm nhịp thở cho bé, phải đếm đúng trong vòng 1 phút, đếm ít nhất 2 lần và thực hiện thao tác đếm khi bé không quấy khóc, đang bú và nếu bé sốt phải hiệu chỉnh nhịp thở của bé. Vì khi sốt với mỗi 1 độ C nhiệt độ tăng lên sẽ làm nhịp tim tăng từ 5-7 lần. Cơn thở nhanh thoáng qua (transient tachypnea in newborn) ở trẻ sơ sinh: là một tình trạng lành tính, tự giới hạn, có thể xuất hiện ở bất kỳ ngày tuổi nào sau khi sinh. Nguyên nhân là do quá trình thanh thải dịch phổi của thai nhi sau khi sinh bị chậm lại dẫn đến quá trình trao đổi khí kém hiệu quả, gây suy hô hấp và nhịp thở tăng nhanh. Đây là một dấu hiệu khó chẩn đoán và quan trọng trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh bị suy hô hấp. Dấu hiệu này nhấn mạnh vai trò của các thành viên của đội ngũ y tế trong việc hợp tác chăm sóc phối hợp tốt và nâng cao kết quả cho các bệnh nhân bị ảnh hưởng. Thở nhanh là một cơ chế bù trừ cho sự giảm oxy máu hoặc nhiễm toan (cả chuyển hóa và hô hấp). Đây cũng là dấu hiệu phổ biến nhưng không đặc hiệu trong nhiều loại bệnh hô hấp, tim mạch, chuyển hóa hoặc hệ thống. Bệnh phổi có thể kích thích gây thở nhanh, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Đặc tính đàn hồi tự nhiên của phổi là xẹp xuống. Thành ngực của trẻ sơ sinh, được cấu tạo chủ yếu bằng sụn, mềm dẻo hơn, khiến phổi trẻ sơ sinh dễ bị xẹp phổi và giảm FRC (dung tích cặn chức năng). Do đó nếu độ giãn nở của phổi kém đi, thì cơ thể sẽ bù trừ bằng cách tăng nhịp thở Những dấu hiệu gợi ý thở nhanh ở trẻ sơ sinhMột trong những tình huồng hay gặp trong tường hợp bé có thở nhanh đó là mẹ quan sát thấy bé phập phồng lồng ngực nhanh hơn bình thường, hoặc bụng phập phồng nhanh hơn bình thường. Tuy nhiên trong một số trường hợp nhịp thở của bé tăng trên ngưỡng không quá cao thì khó để mẹ nhận ra rằng bé đang có thở nhanh. Dấu hiệu gợi ý chính xác nhất chỉ có thể là đếm nhịp thở của bé. Vậy khi nào mẹ cần đếm nhịp thở cho bé? Đó là khi nghi ngờ bé có thở nhanh kèm các dấu hiệu sau:
Nguyên nhân gây thở nhanh ở trẻ sơ sinhCó rất nhiều nguyên nhân gây thở nhanh, do đó việc chẩn đoán nguyên nhân gây thở nhanh ở trẻ cần kết hợp với các triệu chứng kèm theo để phân nhóm nguyên nhân. Trẻ thở nhanh kèm thở mạnh, thở khó, dấu hiệu suy nhược, tím tái, có dấu hiệu suy hô hấp cũng như nhiễm trùng, nhịp thở tăng dần thì gợi ý nhiều đến các bệnh lý viêm phổi, viêm tiểu phế quản. Trong trường hợp khi bé thở nhanh mẹ cũng cần kiểm tra xem đường thở của bé có bị tắc không như kiểm tra mũi của bé có phủ đầy gỉ hay dịch tiết, nước mũi không do trẻ sơ sinh chức năng hô hấp còn kém. Đặc biệt là khi bé vẫn còn ăn uống được, không quấy khóc hay có dấu hiệu suy yếu, tím tái thì ít nghĩ đến do nguyên nhân bệnh lý. Trong trường hợp này mẹ nên dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi và làm sạch mũi cho bé. Trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 hoành hành với số ca nhiễm khổng lồ cũng như số người tử vong ngày một nhiều, việc chẩn đoán viêm phổi của bé càng trở nên cấp thiết. Ban đêm bé có thể thở nhanh, mạnh kèm theo tiếng khò khè, thường là do cấu trúc sinh lý cánh mũi của trẻ sơ sinh rất nhỏ và trẻ chưa phát triển khả năng điều khiển nhịp thở chủ động. Trẻ sơ sinh thở nhanh có nguy hiểm không?Như đã đề cập ở trên, thở nhanh ở trẻ sơ sinh có rất nhiều nguyên nhân gây nên. Trong đó nhóm nguyên nhân bệnh lý như viêm phổi, viêm tiểu phế quản là thật sự nguy hiểm cho bé. Vì trẻ sơ sinh sức đề kháng rất yếu, yếu tố bảo vệ không nhiều do đó một bệnh lý nhiễm trùng cũng có thể lấy đi tính mạng của bé nếu không được chẩn đoán, chữa trị kịp thời. Đặc biệt khi bé thở nhanh nhưng các triệu chứng đi kèm không rõ ràng, khó chẩn đoán trên lâm sàng cũng ảnh hưởng đến điều trị cho bé. Do đó khi trẻ xuất hiện các triệu chứng thở nhanh kèm các dấu hiệu kèm theo được liệt kê ở trên, ba mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám kịp thời. Tránh giữ bé ở nhà và chỉ mua thuốc về cho bé uống. Vì nếu chậm trễ sẽ đưa bé vào cơn suy hô hấp, thậm chí là tử vong. Bên cạnh đó việc đếm nhịp thở cho bé tại nhà cũng cần phải được thao tác cẩn thận, chính xác để xác định đúng nhịp thở của bé. Bài viết được tham khảo bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn tại Docosan để điều trị. TÀI LIỆU THAM KHẢO |
