Câu hỏi: Từ Rắn nát trong bài thơ Bánh Trôi nước thuộc từ ghép nào ? Vì sao? Hãy giải thích nghĩa của từ rắn nát ?
Trả lời:
- Từ "rắn nát" trong bài thơ "Bánh trôi nước" thuộc loại từ ghép đẳng lập
Vì từ này có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp (không phân ra tiếng chính, tiếng phụ)
- Giải thích nghĩa từ:
Rắn nát: rắn là cứng, nát là nhão
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về bài thơ Bánh trôi nước nhé:
1. Giá trị nội dung của Bánh trôi nước
- Bánh trôi nước là bài thơ có nhiều tầng ý nghĩa, với ý nghĩa tả thực là miêu tả chiếc bánh trôi nước trắng, tròn, chìm nổi
- Bài thơ là tiếng lòng cảm thông, xót xa cho thân phận lênh đênh, chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội cũ. Là tiếng nói trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, tình nghĩa, sắt son của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa.
2. Giá trị nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
- Ngôn ngữ thơ bình dị, thành ngữ, mô-típ dân gian
- Sáng tạo trong việc xây dựng nhiều tầng ý nghĩa
3. Hoàn cảnh sáng tác
- Sống giữa một thời đại phong kiến xã hội trọng nam khinh nữa, đa thê thiếp khiến cho người phụ nữ phải chịu biết bao nhiêu là cảnh bất hạnh và những số phận bị hắt hủi đau thương. Bản thân là một nữ sĩ Hồ xuân Hương đồng cảm và thấu hiểu những nỗi bất hạnh của người phu nữ thời phong kiến cho nên bà đã chiêm nghiệm và sáng tác lên bài thơ này.
4. Bài văn mẫu phân tích bài thơ Bánh trôi nước
Mẫu số 1:
Bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương đã thể hiện sự trân trọng trước vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa. Đồng thời, tác giả cũng bày tỏ niềm thương cảm cho cuộc đời lận đận của họ:
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son”
Bài thơ mang hai nét nghĩa. Trước hết là nét nghĩa tả thực - miêu tả hình ảnh bánh trôi nước. Tác giả đã miêu tả hình dáng bên ngoài: màu sắc (vừa trắng), hình dáng (vừa tròn). Cùng với đó là cách thức làm bánh luộc bánh trong nước, khi nào bánh nổi lên mặt nước có nghĩa là đã chín. Bên trong nhân bánh thường được làm bằng đường phên. Viên bánh rắn hay nát phụ thuộc vào tay người nắn có khéo léo. Hình ảnh tả thực chiếc bánh trôi từ hình thức đến cách thức.
Nhưng không chỉ mang nét nghĩa như vậy, Hồ Xuân Hương còn muốn nói đến vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa qua hình ảnh “bánh trôi nước”. Mở đầu bằng cụm từ “thân em” - đây là một mô-típ đã rất quen thuộc trong ca dao:
“Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu”
Hay như:
“Thân em như ớt chín cây
Càng tươi ngoài vỏ, càng cay trong lòng”
Ở bài thơ “Bánh trôi nước” hay các bài ca dao, dân ca đều xuất phát từ niềm thương cảm, xót xa cho số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ là những con người nhỏ bé trong xã hội. Cuộc đời trôi nổi, bấp bênh và không được tự quyết định cuộc sống của bản thân, chịu sự chi phối của người khác.
Vẻ đẹp của người phụ nữ hiện lên “vừa trắng lại vừa tròn” gợi ra một thân hình khá đầy đặn, nước da trắng hồng. Đó là chuẩn mực của người phụ nữ đẹp trong xã hội xưa. Xinh đẹp là vậy, nhưng cuộc đời lại nhiều bất hạnh. Thành ngữ “bảy nổi ba chìm” gợi ra một cuộc đời vất vả, gặp nhiều gian truân. Câu thơ “rắn nát mặc dầu tay kẻ nạn” đã nói lên số phận phải phụ thuộc vào người khác, không được tự mình quyết định. Nhưng dù có chịu nhiều bất hạnh, người phụ nữ trong thơ Hồ Xuân Hương vẫn gìn giữ được tâm hồn cao quý: “Mà em vẫn giữ tấm lòng son”. Dù cuộc đời có khó khăn, khổ cực thì họ vẫn giữ được tấm lòng thủy chung, son sắc và không thay đổi. Hình ảnh người phụ nữ hiện lên với đầy đủ nét đẹp từ ngoại hình đến tâm hồn. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ bình dị, hình ảnh ẩn dụ, thể thơ thất ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc… nhằm làm nổi bật nên ý nghĩa mà nhà thơ muốn gửi gắm.
Như vậy, “Bánh trôi nước” là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn sâu sắc. Từ đó, chúng ta cần phải trân trọng, yêu thương những người phụ nữ hơn.
Mẫu số 2:
Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương là một bài vịnh độc đáo: vịnh một món ăn dân tộc, dân gian. Thiếu một bàn tay, một tâm hồn phụ nữ dân dã như bà thì có lẽ cái bánh trôi nước chưa đi vào được văn học.
Trước hết, bài thơ vịnh của Hồ Xuân Hương rất tài tình:
"Thân em vừa trắng, lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son".
Đây là lời tự giới thiệu của bánh: từ hình dáng, cấu tạo và cách chế tạo. Bánh trôi làm bằng bột nếp, nhào nước cho nhuyễn, rồi nặn thành hình tròn như quả táo, bọc lấy nhân bằng đường đen, nước sôi thì bỏ vào luộc, khi chín thì bánh nổi lên. Người nặn bột làm bánh phải khéo tay thì bánh mới đẹp, nếu vụng thì bánh có thể bị rắn hay bị nhão. Nhưng dù thế nào thì bánh vẫn phải có nhân. Thiếu nhân, bánh sẽ rất nhạt nhẽo. Đọc bài thơ, ta thấy hiện lên đúng là bánh trôi nước, không sai một li.
Hình ảnh trong bài thơ là bánh trôi nước. Nhưng bài thơ đâu phải là tác phẩm quảng cáo cho một món ăn dân tộc. Thơ vịnh chỉ thực sự có ý nghĩa khi có sự gửi gắm tình cảm, tư tưởng của nhà thơ. Bài thơ của Hồ Xuân Hương, vì thế, còn là lời tự bộc bạch của một tấm lòng phụ nữ. Ta có thể nói nhà thơ mượn lời cái bánh trôi để nói lên thân phận và tấm lòng người phụ nữ. Bánh trôi là một hình ảnh gợi hứng, một ẩn dụ.
“Thân em vừa trắng, lại vừa tròn”
Thân trắng vừa tả cái bánh bằng bột trắng, vừa tả tấm thân trắng đẹp, phẩm hạnh trong trắng. Tròn vừa có nghĩa là em được phú cho cái hình dáng tròn, lại vừa có nghĩa là em làm tròn mọi bổn phận của em.
“Bảy nổi ba chìm với nước non”
Bảy nổi ba chìm là thành ngữ chỉ sự trôi nổi, lênh đênh của số phận giữa cuộc đời. Nước non là sông, biển, núi, non, chỉ hoàn cảnh sống, suy rộng ra là đời, cuộc đời con người.
“Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn”
Đây là hình ảnh may rủi mà đời người phụ nữ rơi vào. Trong xã hội cũ trọng nam khinh nữ, số phận người phụ nữ đều do người đàn ông định đoạt. Cho nên người con gái trong ca dao cảm nhận:
"Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai?
Thân em như thể cánh bèo
Ngược xuôi, xuôi ngược theo chiều nước trôi"
Những câu ca dao thể hiện một ý thức an phận, cam chịu. Cái duy nhất họ làm chủ được là tấm lòng mình:
“Mà em vẫn giữ tấm lòng son”
Người phụ nữ vẫn giữ niềm thuỷ chung, son sắt, bất biến với mối tình. Một lời nói thể hiện niềm tự hào kín đáo về phẩm chất thuỷ chung của người phụ nữ. Tuy nhiên, cả bài thơ vẫn thấm đượm nỗi cảm thương cho thân phận. Thân trắng, phận tròn mà phải chịu cảnh ba chìm bảy nổi, không làm chủ được mình.
1 trả lời
Phân tích nhân vật Phương Định? (Ngữ văn - Lớp 9)
1 trả lời
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới (Ngữ văn - Lớp 9)
1 trả lời
- Nhận diện được từ Hán Việt, từ đồng âm, từ trái nghĩa trong 2 bài thơ “Bánh trôi nước” và “Bạn đến chơi nhà” Đã bấy lâu nay bác tới nhà, Trẻ thì đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu, sóng cả, khôn chài cá; Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. Cải chửa ra cây, cà mới nụ; Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Đầu trò tiếp khách, trầu không có, Bác đến chơi đây, ta với ta. bánh trôi nước Thân em vừa trắng lại vừa tròn, Bảy nổi ba chìm với nước non.(1) Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son(2) cảm ơn nhenCặp từ ''rắn nát'' trong bài thơ "Bánh trôi nước" có ý nghĩa là:
-Mang nghĩa ẩn dụ để nói người phụ nữ trong xã hội thời xưa bị người khác quyết định số phận của mình
- Nghĩa tả thực là: tính chất của một thứ gì đó, bột nhão hay cứng , bánh tròn hay nát là do tay người nặn
-> Nhấn mạnh sự xô đẩy nghiệt ngã, phũ phàng đối với thân phận nhỏ nhoi, thấp kém trong xã hội cũ của người phụ nữ. Qua đó, lên tiếng phê phán, tố cáo xã hội phong kiến nam quyền.
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng thảo luận với các CAO THỦ trên mọi miền tổ quốc. Hoàn toàn miễn phí! B1: a, tìm từ đồng nghĩa trong đoạn trích sauvaf cho biết tác dụng: ... Sài Gòn vẫn trẻ... Sài Gòn cứ trẻ hoài như một cây tơ đương độ nõn nà trên đà thay da, đổi thịt , miễn là cư dân ngày nay và cả ngày mai biết cách tưới tiêu, chăm bón, trân trọng, giữ gìn cái đô thị ngọc ngà này. b, phát biểu cảm nghĩ của em sau khi đọc bài " Bánh trôi nước" của HX Hương. Chú ý có sử dụng từ đồng nghĩa
Bài 1a)
Từ đồng nghĩa: trẻ, nõn nà, thay da đổi thịt, ngọc ngà
Tác dụng: cách diễn đạt gợi cảm làm nổi bật hình ảnh của một Sài Gòn trẻ trung, tươi mới, tràn đầy sức sống, năng động
[FONT="]Nghĩa thực của bài thơ miêu tả cái bánh trôi nước. Bánh trôi nước là loại bánh rất quen thuộc, bình dị đối với đời sống của dân Việt Nam ta. Bánh trôi nước có hình tròn, màu trắng, bên trong có nhân là đường phèn hoặc nhân đậu xanh. Nó có đẹp, vuông vức hay không tùy thuộc vào tay người nặn. Nếu người nào có bàn tay khéo léo thì chiếc bánh sẽ tròn trịa, đẹp đẽ. Nếu bàn tay vụng về sẽ làm ra chiếc bánh xấu xí, rắn nát. Nhưng dù có như thế nào thì nhân bên trong của chiếc bánh vẫn không bao giờ thay đổi. Đó là nghĩa thực. Còn nghĩa bóng sâu xa hơn khi ta đọc câu thơ thứ nhất. Hình ảnh một cô thiếu nữ có thân hình tròn trịa, cân đối. Họ không chỉ đẹp từ hình dáng bên ngoài mà còn đẹp đến cả phẩm chất bên trong. Họ đã tự miêu tả mình có hình dáng đẹp bằng giọng điệu tự hào, mãn nguyện. Với phẩm chất như vậy, chúng ta nghĩ rằng cô ấy sẽ có một cuộc sống trọn vẹn, hạnh phúc với gia đình. Thế nhưng không ngờ khi đọc câu thơ thứ hai, tôi đã sững sờ, ngạc nhiên về cuộc đời của họ: “Bảy nổi ba chìm với nước non”. Tác giả đã sử dụng thành ngữ “Bảy nổi ba chìm” rất hay, diễn tả thân phận của người phụ nữ lao đao lận đận, vất vả cực khổ. Tại sao họ lại có cuộc sống cơ cực như vậy? Bởi vì xã hội họ đang sống là xã hội Phong kiến Nam quyền, sống lệ thuộc vào nam giới. Lúc này, họ nói bằng giọng điệu than vãn, oán trách nhưng không chỉ cụ thể một người mà nói cả xã hội phong kiến thời xưa. Thân phận người phụ nữ gợi cho tôi nhớ đến câu ca dao: Thân em như trái bần trôi Gió dập song dồi biết tấp vào đâu? Họ như một cánh bèo, trôi dạt giữa dòng nước mênh mông mà không thấy bờ, không có quyền quyết định cuộc sống cho riêng mình. Chúc bạn học tốt !
[FONT="] Có những bài thơ ta đọc rồi thoảng qua như một cơn gió. Nhưng bài thơ gây nhiều cảm xúc, lắng đọng trong tâm hồn tôi mãi đó là bài thơ Bánh trôi nước do nữ thi sĩ nổi tiếng Hồ Xuân Hương sáng tác. Bài thơ cho ta thấy người phụ nữ xưa dù ở xã hội phong kiến nam quyền vẫn giữ được phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa.[/FONT]
[FONT="]Bài thơ Bánh trôi nước được sáng tác theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Dù bài thơ chỉ vỏn vẹn bốn câu, mỗi câu bảy chữ thôi thế nhưng trong đó chứa đựng nhiều nội dung, ý nghĩa. Thơ của nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương sáng tác có cái hay là vốn đa tầng đa nghĩa. Bài thơ Bánh trôi nước ngoài nghĩa thực còn có nghĩa bóng sâu xa hơn.[/FONT]
[FONT="] Khi đọc câu thơ thứ ba:
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn.[/FONT]
[FONT="] Tôi nhận thấy cuộc đời người phụ nữ giống như chiếc bánh trôi nước trong tay người làm bánh. Có một diều khiến cho tôi vô cùng khâm phục đó là dù cho cuộc đời của họ có bị vùi dập bởi xã hội phong kiến nam quyền nhưng giọng điệu của họ vẫn bất chấp, thách thức, đó là điều rất đáng khâm phục. “Mà em vẫn giữ tấm lòng son”. Tấm lòng son là nhân bên trong của bánh. Cái bánh ấy dù rắn hay nát thì nhân vẫn giữ mùi vị ngọt ngào, thơm ngon, tinh khiết thì người phụ nữ Việt Nam ở xã hội xưa cũng như vậy. Ở xã hội ấy, muốn được sung sướng thì người phụ nữ chỉ còn cách đổi phận làm trai. Chính nhà thơ Hồ Xuân Hương cũng đã từng mơ ước như vậy:[/FONT]
[FONT="]Ví đây đổi phận làm trai được[/FONT]
[FONT="]Thì sự anh hùng há bấy nhiêu.[/FONT]
[FONT="]Cám ơn nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương đã để lại bài thơ hay cho tôi được thưởng thức. giúp cho tôi biết và thương cảm cho cuộc đời người phụ nhữ ở xã hội xưa. Tôi lại càng biết ơn Đảng và Bác Hồ đã vững lái con thuyền cách mạng đến bến bờ độc lập, mang đến niềm hạnh phúc, sự tự do được quyết định cuộc sống riêng mình cho người phụ nữ .[/FONT]
Bài 1: Các từ ngữ đồng nghĩa:
trẻ - tơ; nõn nà - thay da đổi thịt - ngọc ngà
=> trách dùng những từ ngữ gây lặp từ, tăng sức hấp dẫn cho đoạn văn. Bài 2: Đọc xong bài "Bánh trôi nước" của HXH, em cảm thấy thương cảm cho số phận hẩm hiu của người phụ nữ thời phong kiến, họ bị hắt hủi, vùi dập, bị đối xử tàn nhẫn, nhưng cũng phải cắn răng chịu cảnh "trong nhờ, đục chịu"...