1 Nội Dung Trích Yếu Main content 1. Khái quát biểu đồ kiểm soát General control chart 2. Đặc tính cơ bản của biểu đồ kiểm soát Characteristic of control chart 3. Các loại biểu đồ kiểm soát Types of control chart 4. Cách đọc biểu đồ kiểm soát how to read control chart 5. Luyện tập Practice 2 Biểu Đồ Kiểm Soát Control chart Biểu đồ kiểm soát được tiến sĩ W.A.Shewhart là bậc thầy về quản lý chất lượng của Mỹ phát minh vào năm 1924. và
định nghĩa chủ yếu là “Sử dụng biểu đồ để so sánh đặc tính chất lượng sản phẩm thực tế với giới hạn kiểm soát năng lực qui trình mà trước đây đã nghiên cứu xác định theo trình tự thời gian” Control chart invented in 1924 by W.A.Shewart who was a QC expert. And the definition was “using the chart to make comparision between actual product characteristic and process capacity control range which had been once studied as chronological time. 3 Đặc Tính Cơ Bản Của
Biểu Đồ Kiểm Soát Characteristic of control chart Có ba đường thẳng nằm ngang trên biểu đồ kiểm soát, đường nằm giữa là đường trung tâm (Central Line; CL), thông thường được thể hiện bằng màu xanh lam, đường nằm phía trên là giới hạn kiểm soát trên (Upper
control Limit; UCL), đường nằm phía dưới gọi là giới hạn kiểm soát dưới (Lower control Limit; LCL), việc thể hiện hai đường kiểm soát trên và dưới thông thường là màu đỏ chấm, để thể hiện phạm vi biến động
được chấp nhận, đường biểu diển nối các chấm đặc tính chất lượng của sản phẩm thực tế được thể hiện bằng màu đen. There are three horizontal lines on control chart. The between-line is the central line (CL) which has turquoise color, the upper line is upper control limit (UCL), the lower line is lower control limit (LCL), the upper and lower control limit are dotted lines in red color to show controlled variation limit 4 Nguyên nhân hình thành sự biến động chất
lượng The cause of quality unstableness 1). Nguyên nhân ngẫu nhiên (Chance Causes) Là nguyên nhân không thể tránh khỏi, nguyên nhân không phải do con người gây nên, đó là nguyên nhân chung, nguyên nhân phổ biến, chúng thuộc về sự biến động của trạng thái kiểm soát. These are avoidable causes not formed by human. It is general and common cause. It is variation of control state 2). Nguyên nhân khác thường (Assignable Causes) Là nguyên nhân có thể tránh được, nguyên
nhân do con người, nguyên nhân đặc biệt, nguyên nhân mang tính cục bộ, không thể để chúng tồn tại, cần phải truy tìm nguyên nhân, áp dụng các hành động cần thiết, để cho qui trình sản xuất trở lại trạng thái bình thường, nếu không sẽ gây nên thiệt hại rất lớn. These are avoidable causes formed by human, special and local causes are not able to exist, need to find causes, it’s necessary to seek causes and to issue actionso that production process return to normal state.
If not, it causes serious loss. 5 Cấu Trúc của Giới Hạn Kiểm Soát Control limit structure 3 độ lệch chuẩn- standard deviation µ ± kσ Trong xác suất Inside probability Ngoài xác suất Out of probability µ ± 0.67σ 50.00% 50.00% µ ± 1σ 68.26% 31.74% µ ± 1.96σ 95.00% 5.00% µ ± 2σ 95.45% 4.55% µ ± 2.58σ 99.00% 1.00% µ ± 3σ 99.73% 0.27% 6 Các Loại Biểu Đồ Kiểm Soát Types of control chart Phân loại theo tính chất của số liệu Classify as
data property 1. Biểu đồ kiểm soát theo biến số đo Control Chart as measuring variable a. Biểu đồ kiểm soát số bình quân và độ giao động Average and vibration control Chart b. Biểu đồ kiểm soát số bình quân và độ lệch chuẩn Average and standard deviation control Chart c. Biểu đồ kiểm soát số trung vị và độ giao động Median point and vibration control Chart d. Biểu đồ kiểm soát giá trị cá biệt và độ giao động di động (X – Rm Chart ) Separate value and unsteady
vibration (X – Rm Chart)) )Chart X ( σ − )Chart RX ( − )Chart RX ~ ( − 7 Các Loại Biểu Đồ Kiểm Soát Types of control chart Phân loại theo tính chất số liệu: Classify as data: (2) Biểu đồ kiểm soát theo biến số đếm Control Chart as countable variable a. Biểu đồ kiểm soát tỷ lệ không đạt ( p Chart ) NG rate control Chart (p Chart) b. Biểu đồ kiểm soát số không đạt (pn Chart , np Chart , d Chart) NG number control Chart (pn Chart, np
Chart, d Chart) c. Biểu đồ kiểm soát số khuyết điểm ( C Chart) Defect control Chart d. Biểu đồ kiểm soát số đơn vị khuyết điểm ( U Chart) Defect number control Chart (U Chart) 8 Các Loại Biểu Đồ Kiểm Soát Types of control chart Phân loại theo ý đồ sử dụng biểu: Classify as using purpose: 1. Biểu đồ kiểm soát dùng trong phân tích: Trước tiên phải có số liệu, sau đó mới có giới hạn kiểm soát. Control Chart for analysis: getting data is prerequisite, then it
comes to control limit. a. Dùng để xác định phương châm Used to define method b. Dùng để phân tích qui trình Used to analyze process c. Dùng để nghiên cứu năng lực qui trình Used to study process capacity d. Dùng để chuẩn bị kiểm soát qui trình Used to prepare for process control 2. Biểu đồ kiểm soát dùng để kiểm soát Control Chart for control Có giới hạn kiểm soát trước, sau đó mới có số liệu. Ý đồ sử dụng chủ yếu là kiểm soát chất lượng qui
trình, như khi có điểm nào vượt khỏi giới hạn kiểm soát, lập tức áp dụng biện pháp khắc phục. (Điều tra nguyên nhân → loại bỏ nguyên nhân → nguyên cứu về phòng ngừa tái phát sinh). First, issuing control limit, then getting data. Main purpose is to control process quality like when any points is out of control limit, issue corrective action immediately. (Find cause → reject cause → study reproductivity prevention). 9 So Sánh Biểu Đồ Kiểm Soát Compare Control Chart
Biểu đồ kiểm soát tính giá trị đo lường Control Chart for measuring value Biểu đồ kiểm soát tính số lượng Control Chart for quantity Ưu điểm Advanta ges 1. Rất linh hoạt, dễ điều tra nguyên nhân thực chất. Very flexible, easy to find real cause 2. Kịp thời phản ánh sự không đạt, để chất lượng ổn định Timely response to failure for quality assurance 1. Phương pháp đơn giản để có được số liệu cần sử dụng Simple method for obtaining data
in need of use. 2. Thuận tiện cho việc nắm được tình trạng chất lượng tổng thể. Be convenient for understanding general quality status. Nhược điểm Disadant ages 1. Số lần rút kiểm tương đối nhiều, lãng phí thời gian Sample quite a lot, time wastage 2. Phải trắc định số liệu, tính toán lại, phải có nhân viên được đào tạo mới có thể đảm nhiệm được công việc này Shall test data, recalculate, train employees to be resposible for this
job 1. Không thể tìm được nguyên nhân thực chất của sự không đạt Fail to find real cause of failure. 2. Không mang tính kịp thời, dễ làm mất cơ hội. Not be timely, easy to lose chances 10 Cách Lập Biểu Đồ Kiểm Soát How to set up Control Chart 1. Biểu đồ kiểm soát tính giá trị đo lường: Control Chart for measuring value: Biểu đồ kiểm soát (Biểu đồ kiểm soát giá trị bình quân và giới hạn) Control Chart X-R (Control Chart for mean and limit) a.
Trước tiên thu thập 100 số liệu trở lên, liệt kê theo trình tự thời gian trắc định. First, collect over 100 figures, list as test time sequence. b. Ghép 2-3 số liệu thành 1 nhóm, sau đó liệt kê theo trình tự thời gian trắc định. Make 2-3 figures in one group, then list as test time sequence. c. Ghi các nhóm số liệu vào trong các cột của bảng số liệu Fill data in columns of data sheet. d. Tính giá trị bình quân của các nhóm (có được đơn vị nhỏ nhất của giá trị
trắc định) Calculate mean of groups (get minimum unit of test value) e. Tìm giới hạn R của các nhóm số (R= giá trị lớn nhất –giá trị nhỏ nhất) Calculate R limit of figure groups (R=Max – Min). R-X 11 Cách Lập Biểu Đồ Kiểm Soát how to set up control chart f.Tính tổng giá trị bình quân Calculate total mean g. Tính giá trị bình quân của giới hạn Calculate mean of limit h. Tính toán giới hạn kiểm soát Calculate control limit Biểu đồ kiểm soát Control
Chart X: Đường trung tâm (CL)= Central Line (CL) Giới hạn trên (UCL)= Upper Control Limit (UCL) Giới hạn dưới (LCL)= Lower Control Limit (LCL) Biểu đồ kiểm soát R: Control Chart R: Đường trung tâm (CL)= Central Line (CL) Giới hạn trên (UCL)= Upper Control Limit (UCL) Giới hạn dưới (LCL)= Lower Control Limit (LCL) X∑∑RX: XRAX+RDRAX−RRD 12 Cách Lập Biểu Đồ Kiểm Soát how to set up control
chart mRD 3 RD 3 mREx 2 + mRE-x 2 LCLLCL UCLUCL CL Rm chart CL R chart LCLLCL UCLUCL CL x chart CL X-Rm control chart chart Control R-x ~ chart x ~ x RD 4 R RAm-X 23 RAmX 23 + X mR mRD 4 13 Cách Lập Biểu Đồ Kiểm Soát how to set up control chart P - chart pn - chart C - chart U - chart CL UCL LCL n )p-(1p 3p
+ ∑ ∑ = n d p k d dpn ∑ == n )p-(1p 3-p )p-(1pn3-pn )p-(1pn3pn + c3c + /kCC k 1i i ∑ = = ∑ ∑ = n c u c3-c n u 3u + n u 3-u n )p-(1p 3p + ∑ ∑ = n d p k d dpn ∑ == n )p-(1p 3-p )p-(1pn3-pn )p-(1pn3pn + c3c + /kCC k 1i i ∑ = = ∑ ∑ = n c u c3-c n u 3u + 14 Cách Đọc Biểu
Đồ Kiểm Soát how to read control chart 1. Phán đoán trạng thái kiểm soát (Trạng thái ổn định của qui trình sản xuất) Adjust control status (stable status of production processs) (1) Có nhiều chấm tập trung gần đường trung tâm There are lots of points lying near central line (2) Có ít chấm nằm gần giới hạn kiểm soát There are some points lying near control limit (3) Sự phân bố và dịch chuyển của các chấm của trạng thái ngẫu nhiên, không theo qui luật nào
cả. Distribution and movement of points in random status, not in any rules. (4) Không có chấm nào vượt ra ngoài giới hạn kiểm soát Not any points is out of control limit. 15 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read control chart 2. Có thể kéo dài giới hạn kiểm soát làm chuẩn mực sử dụng cho việc kiểm soát qui trình sản xuất về sau. Be able to last control limit and make it standard for process control in the future. (1) Liên tục có trên 25 điểm xuất hiện
trong đường giới hạn kiểm soát (xác suất là 93.46%) There are 25 consecutive points to appear on control limit line (probability is 93.46%) (2) Trong 35 điểm liên tục, xuất hiện 1 điểm nằm ngoài giới hạn kiểm soát. In 35 consecutive points, appears one point out of control limit. (3) Trong 100 điểm liên tục, xuất hiện 2 điểm nằm ngoài giới hạn kiểm soát In 10 consecutive points, appears 2 points out of control limit. 16 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read
control chart Khi qui trình thỏa mãn các điều kiện nói trên, tuy có thể cho rằng qui trình trong trạng thái kiệm soát và không cần phải thay đổi giới hạn kiểm soát , nhưng không có nghĩa là chấp nhận những điểm nằm ngoài giới hạn kiểm soát, những chấm vượt ra ngoài giới hạn kiểm soát nhất định có nguyên nhân khác thường, do đó cần truy cứu điều tra nguyên nhân và loại trừ chúng. When process satisfies rules above. Although, process is under control and needn’t to
change control limit, it does not mean to accept points out of control limit. Points which are out of control limit certainly have unsual causes, thus need to find cause and reject them. 17 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read control chart Nguyên tắc đọc các chấm bất thường Method to read unsual points a. Các chấm biến động lên xuống liên tục Constantly increase & decrease of points. b. Số lượng chấm bên trên và dước không cân bằng Amount of upper
and lower points do not balance. c. Điểm vượt ngoài giới hạn Points are out of limit. Hình thái của các chấm phi ngẫu nhiên như sau: Form of non-radom points as following: 18 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read control chart Qui tắc kiểm định 1: (2/3 A) Test rule 1: (2/3A) 2 trong 3 điểm nằm trong A hoặc ngoài khu A 2 of 3 points lie inside or out of A area Qui tắc kiểm định 2: (4/5 B) Test rule 2: (4/5B) 4 trong 5 điểm nằm trong B hoặc ngoài khu
B 4 of 5 points lie inside or out of B area A C B B C A UCL CL LCL A C B B C A UCL CL LCL x x x x 19 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read control chart Qui tắc kiểm định 3: (chuổi 6) Test rule 3: (chain 6) Liên tục 6 điểm đi lên hoặc đi xuống 6 points go up and down constantly Qui tắc kiểm định 4: (8 khuyết c) Test rule 4: (8 without c) Có 8 điểm nằm hai bên đường trung tâm nhưng khu c
không có điểm nào cả. 8 points lie on both side of central line but not any point in c area. A C B B C A UCL CL LCL x x A C B B C A UCL CL LCL x 20 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read control chart Qui tắc kiểm định 5: (9 một bên) Test rule 5: (9 on one side) Liên tục 9 điểm trong khu vực c hay ngoài khu vực c. 9 points appear inside or outside of c area constantly. Qui tắc kiểm định 6:
(14 lên xuống) Test rule 6: (14 up and down) Liên tục có 14 điểm thay nhau lên xuống. 14 points constantly take turn to go up and down. A C B B C A UCL CL LCL x A C B B C A UCL CL LCL 21 Cách Đọc Biểu Đồ Kiểm Soát How to read control chart Qui tắc kiểm định 7: (1 ngoài ranh giới) Test rule 7: (1 out of limit) Có 1 điểm nắm ngoài khu A. 1 point lies out of A
area. A C B B C A UCL CL LCL x x 22 Luyện Tập Practice VD: Một công ty muốn kiểm soát trọng lượng dạng lon của sản phẩm cuối cùng, mỗi giờ bốc 5 mẫu ngẫu nhiên trên qui trình để trắc định trọng lượng, tổng cộng có được 25 nhóm số liệu, thử căn cứ số liệu trên để lập biểu đồ kiểm soát Example: An organization wants to control weight of can of final product, each hour get 5 samples randomly in process to test weight, total gets 25 data
groups. Based on above date to draw Control Chart. Nhóm Group Trắc định / Test R Nhóm Trắc định / Test R X1 X2 X3 X4 X5 X1 X2 X3 X4 X5 1 56 61 64 62 58 60.2 8 14 58 60 57 59 61 59.0 4 2 59 61 62 60 60 60.4 3 15 61 61 61 62 61 61.2 1 3 58 62 62 62 64 61.6 6 16 63 59 63 56 58 59.8 7 4 64 60 64 56 60 60.8 8 17 59 58 60 60 62 59.8 4 5 63 59 59 63 59 60.6 4 18 57 59 59 60 62 59.4 5 6 57 64 61 61 61 60.8 7 19 62 60 62 57 59 60.0 5 7 59 62 62 61 60 60.8
3 20 58 58 62 58 62 59.6 4 8 57 55 63 60 61 59.2 8 21 61 62 60 59 64 61.2 5 9 57 56 63 60 61 59.4 7 22 56 63 61 61 60 60.2 7 10 58 62 60 58 61 59.8 4 23 60 58 60 60 60 59.6 2 11 58 61 60 60 56 59.0 5 24 64 59 60 61 60 60.8 5 12 58 61 63 60 60 60.4 5 25 61 61 60 56 61 59.8 5 13 62 62 61 58 63 61.2 5 R-X ~ & RX − R-X ~ & RX − 23 Luyện Tập Practice Giải / Solve: 1. Tính Calculate 1. Tính đường giới hạn kiểm soát- Calculate
control limit line Tra bảng hệ số, khi n=5→A 2 =0.577, D 3 =0, D 4 =2.114 Biểu đồ kiểm soát X: Control Chart X: CL UCL LCL Biểu đồ kiểm soát RControl Chart R: CL UCL LCL =++++= =++++++= =+=+= == == === === =−=−= 24 Luyện Tập Practice 3. Tuần tự điền các số liệu vào bảng và vẽ đồ thị Fill figures in table and draw chart 4. Hãy thử vẽ biểu đồ Try drawing chart RX − RX − 25 Luyện
Tập Practice Một nhà máy gạch men muốn kiểm soát triệt để chất lượng, đặc biệt là tiến hành rút kiểm ngoại quan chất men của các công đoạn có sản phẩm hoàn chỉnh, mỗi 4 giờ rút kiểm 150 mẫu, tình hình không đạt như bảng dưới, hãy lập biểu đồ kiểm soát. A Enamelled tile production factory wants to control quality absolutely. Especially, carry out sampling to check enamel appearance at steps having finished-product, sampling 150 every 4 hours; nonconforming status is shown
in following table, draw Control Chart. Nhóm mẫu Group 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Số NG NG Quantity 6 3 1 6 4 6 5 2 8 1 6 2 0 NG% NG rate (%) 4 2 0.7 4 2.7 4 3.3 1.3 5.3 0.7 4 1.3 0 Nhóm mẫu Group 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Total Số NG NG Quantity 3 5 2 9 1 4 5 3 1 9 5 5 102 NG% NG rate (%) 2 3.3 1.3 6 0.7 2.7 3.3 2 0.7 6 3.3 3.3 0 |