Bài 3
PHÒNG, CHỐNG VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
- GIỚI THIỆU BÀI HỌC
- NHẬN THỨC CHUNG VỀ VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
1. Khái niệm, vai trò và quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường
- Khái niệm, vai trò và quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường
- Khái niệm
Theo Điều 3 của Luật bảo vệ môi trường năm 2014:
“1. Môi trường là hệ thống các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có tác động đối
với sự tồn tại và phát triển của con người và sinh vật.
- Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động giữ gìn, phòng ngừa, hạn chế các tác động
xấu đến môi trường; ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái, cải thiện, phục
hồi môi trường; khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên nhằm giữ môi trường trong
lành.”
BVMT là nội dung cơ bản không thể tách rời trong đường lối, chủ trương và kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, là cơ sở quan trọng để
phát triển bền vững và thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước.
Để BVMT với phương châm lấy phòng ngừa và ngăn chặn làm nguyên tắc chủ đạo,
kết hợp với xử lý ô nhiễm, cải thiện môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ và sử
dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp luật. Pháp
luật về BVMT là hệ thống các văn bản pháp luật quy định những quy tắc xử sự do Nhà
nước ban hành hoặc thừa nhận nhằm giữ gìn, phòng ngừa, hạn chế các tác động xấu đến
môi trường; ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái, cải thiện, phục hồi
môi trường; khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên nhằm giữ môi trường trong
lành.
- Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường
Hiện nay, môi trường tự nhiên bị hủy hoại chủ yếu do sự “tác động quá mức” của con
người. Vì vậy, để BVMT tự nhiên, hệ thống pháp luật trong công tác BVMT cần phải tác
động vào con người bằng những chế tài nhất định. Vai trò của pháp luật trong công tác
BVMT được thể hiện qua các khía cạnh sau:
- Pháp luật quy định những quy tắc xử sự mà con người phải thực hiện khi khai thác
và sử dụng các yếu tố (thành phần) của môi trường.
Pháp luật với tư cách là công cụ điều tiết các hành vi của các thành viên trong xã hội
có tác dụng rất to lớn trong việc định hướng quá trình khai thác và sử dụng môi trường.
Các chế định hay điều luật cụ thể quy định những quy tắc xử sự buộc mỗi cá nhân, tổ chức
phải tuân theo những quy định đó.