Được phát hiện bị nang thận nhưng bệnh nhân chủ quan không theo dõi, điều trị, u nang phát triển tự do. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy nang thận đã chuyển sang giai đoạn ung thư.
Trường hợp trên là nam bệnh nhân L.C.H. (40 tuổi) vừa được tiếp nhận, điều trị tại khoa Ngoại niệu – Ghép thận Bệnh viện Nhân dân 115, TPHCM. Khai thác bệnh sử của các bác sĩ từ phía người bệnh ghi nhận, hơn 1 năm trước bệnh nhân được siêu âm xác định bị nang thận có kích thước nhỏ.
Tuy nhiên, nang thận không gây ra những triệu chứng bất thường về mặt sức khỏe nên người bệnh chủ quan không thăm khám, điều trị. Trước khi nhập viện, bệnh nhân đi kiểm tra sức khỏe được bác sĩ phát hiện nang dưới thận trái đã tiến triển nhanh, có kích thước 3x2,6x2,9cm. Hình ảnh (Bosniak) độ 3, các bác sĩ nghi ngờ nang đã diễn tiến ác tính nên chỉ định bệnh nhân phẫu thuật.
Nguy cơ ung thư nang thận được đánh giá dựa theo phân loại Bosniak
Bằng phương pháp nội soi qua ngả sau phúc mạc, các bác sĩ đã cắt bán phần thận cực dưới thành công cho bệnh nhân. Mẫu bệnh phẩm của người bệnh được gửi đi phân tích để xác định tính chất của nang thận. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy nang thận của bệnh nhân bị ung thư - Carcinoma tế bào sáng.
Theo phân tích của BS Trương Hoàng Minh, Trưởng khoa Ngoại niệu - Ghép thận, Bệnh viện Nhân Dân 115, nang thận đơn thuần là tổn thương dạng nang, hình thành từ nhu mô thận, chỉ có một thùy thận, nằm riêng biệt và không thông thương với đài bể thận. Có thể có một hoặc nhiều nang, ở một hoặc cả hai bên thận.
Nang thận thường gặp ở cả nam và nữ, tỷ lệ bệnh tăng dần theo độ tuổi. Nguyên nhân sinh bệnh đến nay chưa sáng tỏ, việc chẩn đoán thường dựa vào hình ảnh học như: siêu âm, chụp X-quang, CT-Scanner, MRI…
Tùy từng trường hợp khối nang có kích thước khác nhau, bệnh nhân khi phát hiện nang có thể điều trị bằng phương pháp chọc hút bơm chất tạo xơ, mổ mở cắt chóp nang, mổ nội soi cắt chóp nang, chọc hút – dẫn lưu bằng sonde JJ…
Nang thận trái của bệnh nhân đã tiến triển sang giai đoạn ung thư sau hơn 1 năm không tái khám, điều trị
Nguy cơ ung thư của bệnh nhân bị nang thận sẽ tăng dần theo phân độ Bosniak trên hình ảnh CT-Scanner. Khi ở phận độ 1 và 2 tỷ lệ ung thư là 0%, tuy nhiên ở độ 2F là 5%, độ 3 là 50% và độ 4 là 100%. Khi phát hiện nang thận cần đến bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị nhằm phát hiện sớm ung thư trên bệnh nang thận.
Những bệnh nhân có nang thận đơn thuần phân độ Bosniak 1 hoặc 2 có thể theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng đến 1 năm mà không cần can thiệp trừ khi nang quá to trên 6cm hoặc có triệu chứng. Nếu phân độ 2F trở lên thì cần can thiệp sớm vì chỉ khi lấy nang đem giải phẫu bệnh bác sĩ mới kết luận được là nang lành hay ác tính.
BS Hoàng Minh cho biết, trường hợp bệnh nhân trên phân độ Bosniak là 3. Bệnh nhân được cắt bán phần cực dưới thận, bờ cắt cách chân nang 1cm nhằm giảm nguy cơ sót tế bào ung thư nếu có. Đúng như dự đoán, sau khi lấy bỏ u kèm một phần thận cực dưới đem xét nghiệm giải phẫu bệnh có kết quả là ác tính. Bệnh nhân sẽ được theo dõi định kỳ trong thời gian tới nhằm phát hiện sớm tái phát nếu có.
(Theo dantri.com.vn, Ngày 11 /11/2020 )
U nang thận được chia thành 4 giai đoạn và có nguy cơ gây ra một số biến chứng như u đa nang, u nang viêm nhiễm hoặc thậm chí làm vỡ u. Vậy u nang thận là gì? Cùng tìm hiểu thông tin về bệnh u nang thận qua bài tổng quan sau đây.
U nang thận (Kidney cyst) là sự hình thành của một túi nhỏ chứa đầy chất lỏng đang phát triển trong thận. Đây là cơ quan hình hạt đậu có nhiệm vụ lọc chất thải ra khỏi máu và tạo thành nước tiểu. Mỗi người đều có nguy cơ bị u nang trên một quả thận hoặc nhiều u nang trên cả 2 quả thận.
Có hai loại u nang thận phổ biến là u nang đơn giản và bệnh thận đa nang.
+ Thông thường, u nang thận đơn giản là khối u nang riêng lẻ được hình thành trên bề mặt thận và đây là dạng u lành tính, ít khi xảy ra biến chứng. U nang đơn giản thường được bao bọc bởi lớp màng mỏng và chứa một phần chất lỏng bên trong như nước. Các khối u nang đơn giản thường không làm hỏng thận hoặc gây ảnh hưởng đến chức năng thận.
+ Bệnh thận đa nang (PKD) thuộc một dạng bệnh lý di truyền khiến cho nhiều khối u nang phát triển trên thận. Các khối u đa nang có nguy cơ làm tổn thương thận khi chúng lớn lên.
Mặc dù bệnh u nang thận vô hại bởi chúng thường không để lại triệu chứng nào bất thường cho đến khi được quét hình ảnh bởi một số nguyên nhân khác. Nhưng về lâu dài u nang thận có khả năng gây rối loạn nghiêm trọng chức năng thận.
TS. Morton Bosniak – Giảng viên tại Trung tâm Y tế Langone đại học New York cho biết, có khoảng 27% người trên 50 tuổi phát hiện có u nang thận dựa trên kết quả kiểm tra sức khỏe định kỳ và không có bất cứ triệu chứng nào bất thường. Bên cạnh đó, tiến sĩ còn cho biết thêm, u nang thận được chia thành 5 loại cụ thể như sau:
- Loại I: U nang lành tính, đơn giản, không có màng mỏng, trong khối u không có thành phần rắn hay hiện tượng vôi hóa. Bên cạnh đó, khối u này cũng không nâng cao so với độ tương phản và có mật độ bằng với mặt nước.
- Loại II: U nang thận này cũng lành tính nhưng có vài lớp màng mỏng, có thể chứa một số vôi hóa hoặc một phân đoạn nhỏ của tình trạng vôi hóa đang dày lên, nhưng rất ít. Bao gồm các tổn thương nhỏ hơn 3cm với biên độ sắc nét trong thận.
- Loại IIF: Loại u này cũng có nang với một số màng ngăn, có hoặc không có sự tăng trưởng nhẹ của lớp màng ngăn hoặc hình thành và phát triển các nốt vôi hóa. Gồm những tổn thương >3cm hoàn toàn nằm trong thận.
- Loại III: Khối lượng nang và lớp màng phát triển một cách bất thường và không thể xác định được khối lượng.
- Loại IV: U ác tính có những đặc điểm tương đồng với u nang thận loại III. Không những không tổn thương mà nó còn kích thích tăng cường các thành phần mô mềm độc lập có tiếp giáp với các vách nang.
Có một số u nang thận nhỏ đến mức không thể nào quan sát chúng bằng mắt thường, nhưng cũng có trường hợp chúng phát triển bằng 1 quả bóng tennis. Khi các khối u nang phát triển, chỉ cần ấn tay nhẹ vào các cơ quan lân cận cũng có cảm giác hơi đau.
U nang thận là bệnh lý có thể không gây ra bất cứ triệu chứng nào bất thường. Tuy nhiên, nếu khối u nang đang trên đà phát triển hoặc bị nhiễm trùng thì bệnh nhân có thể gây ra một số các triệu chứng sau:
- Sốt cao.
- Đau bụng trên.
- Sưng bụng.
- Đi tiểu nhiều lần hơn so với thông thường.
- Có lẫn máu trong nước tiểu.
- Nước tiểu sậm màu.
- Đau ở lưng hoặc bên giữa xương sườn hoặc xương chậu (cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội khi u nang có hiện tượng vỡ).
- Nhịp tim tăng đột ngột, huyết áp cao.
– Nguyên nhân gây u nang thận:
Hiện nay, vẫn chưa có bất cứ nghiên cứu nào khẳng định nguyên nhân gây u nang thận chính xác là do đâu. Nhưng dựa trên một số kết quả khám thực tế, các bác sĩ bệnh viện Morgan tìm thấy một số nguy cơ và lý giải như sau:
“Trung bình mỗi quả thận có khoảng 1 triệu đường ống thu thập nước tiểu ở bên trong. Khi một hoặc một số đường ống bị tắc nghẽn, các nang bắt đầu có dấu hiệu phát triển, phồng lên và chứa đầy chất lỏng. Cũng có một khả năng khác gây u nang thận có thể là do các túi thừa được hình thành tại khu vực yếu của ống và chứa đầy chất lỏng.”
Ngoài ra, lão hóa tự nhiên cũng là một nguyên nhân hình thành u nang thận. Theo một số thống kê, có khoảng 27% người trên 50 tuổi phát hiện có u nang thận do một vài xét nghiệm khác. Điều này có nghĩa, chúng ta hoàn toàn có nhiều khả năng bị u nang thận khi cơ thể già đi và trong đó nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với phụ nữ.
U nang thận cũng thuộc một loại bệnh lý di truyền và nó có thể được hình thành bởi những thay đổi gen được di truyền qua các gia đình.
– U nang thận có nguy hiểm không?
Thông thường, các triệu chứng u nang thận đơn giản không gây ra bất kỳ vấn đề gì. Nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, u đa nang thận có thể dẫn đến các biến chứng bao gồm:
- U đa nang viêm nhiễm
- Nhiễm trùng trong u nang
- Tắc nghẽn nước tiểu ra khỏi thận
- Huyết áp cao
- Làm tổn thương thận, làm hỏng thận
- Có khoảng 50% tỷ lệ bệnh nhân u nang thận có dấu hiệu suy thận ở tuổi 60.
Để chẩn đoán chính xác tình trạng u nang thận, bệnh nhân có thể trực tiếp tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tiết niệu để được thực hiện các xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu phù hợp. Một số trường hợp bắt buộc, bệnh nhân cũng cần thực hiện một vài xét nghiệm hình ảnh như:
- Chụp ảnh vi tính cắt lớp (CT) có sử dụng tia X để tạo hình ảnh 3D trên thận và giúp cho việc quan sát dễ dàng hơn.
- Hình ảnh cộng hưởng MRI có sử dụng nam châm và sóng radio để chụp ảnh thận.
- Siêu âm, sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của thận. Từ đó có thể phát hiện u nang trên thận và quan sát xem chúng đã phát triển hay chưa.
Trường hợp u nang nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào bất thường làm ảnh hưởng đến sức khỏe thì không cần phải điều trị. Song bệnh nhân cần phải thường xuyên thăm khám và thực hiện các xét nghiệm định kỳ, khoảng 6 – 12 tháng/lần để theo dõi sự phát triển của khối u.
Đối với trường hợp nghiêm trọng, u nang thận uống thuốc gì? Đối với các khối u nang lớn hoặc các khối u nang xuất hiện triệu chứng thường không được điều trị bằng tân dược. Thay vào đó là điều trị phẫu thuật hoặc liệu pháp xơ cứng.
– Điều trị xơ cứng:
Phương pháp điều trị xơ cứng được thực hiện để dẫn lưu u nang. Để thực hiện, đầu tiên bác sĩ sẽ gây tê cục bộ và khiến cho bệnh nhân mất cảm giác tạm thời. Qua quan sát trên hệ thống siêu âm, bác sĩ sẽ đưa một cây kim mỏng vào u nang qua da và hút hết các chất lỏng từ bên trong u nang. Nhằm mục đích ngăn ngừa u nang thận phát triển trở lại, bác sĩ sẽ dùng dung dịch cồn để lấp đầy u nang. Sau khi hút hết dịch lỏng từ u nang thận, bệnh nhân có thể xuất viện và nghỉ ngơi tại nhà.
– Phẫu thuật:
Khối u nang lớn có khả năng gây nguy hiểm đến chức năng thận, vì vậy bệnh nhân cần phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ chúng ngay. Bác sĩ sẽ thực hiện gây mê toàn thân trước khi phẫu thuật, do đó bệnh nhân thường ngủ mê man không biết gì trong thời điểm này. Đồng thời đó, bác sĩ sẽ rạch một vết mổ nhỏ để loại bỏ u nang. Điều này có nghĩa, bác sĩ sẽ thực hiện nội soi và sử dụng các dụng cụ nhỏ, ít gây tổn thương xâm lấn. Đầu tiên, bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành dẫn lưu u nang, sau đó thì dùng dao laser để cắt hoặc đốt các vách ngăn của khối u. Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể được nằm viện 1 – 2 ngày để theo dõi.
Bạn đọc có thể tham khảo thêm:
Hầu hết, các khối u nang thận đều đơn giản và không gây ra bất cứ vấn đề gì nghiêm trọng. Vì vậy, khi phát hiện khối u nang phát triển, hãy lựa chọn phẫu thuật hoặc điều trị xơ cứng để loại bỏ chúng và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Bệnh thận đa nang có thể nghiêm trọng hơn. Nếu không điều trị, PKD có thể gây ra các biến chứng như huyết áp cao và suy thận.