Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp bài tập

Bài có đáp án. Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm ngữ văn 9 bài 1: Phong cách Hồ Chí Minh. Học sinh luyện tập bằng cách chọn đáp án của mình trong từng câu hỏi. Dưới cùng của bài trắc nghiệm, có phần xem kết quả để biết bài làm của mình. Kéo xuống dưới để bắt đầu.

Câu 1: Cách dẫn trực tiếp là gì?

  •    B. Thuật lại lời hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho thích hợp, lời dẫn gián tiếp
  •    C. Trích dẫn lời nhân vật theo ý của mình
  •    D. Nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật và đặt lời nói hay ý nghĩ đó vào trong dấu gạch ngang.

Câu 2: Nhận xét nào sau đây không đúng về lời dẫn gián tiếp?

  • A. Thuật lại lời nói hay ý nghĩ của  hoặc nhân vật
  • B. Lời nói của nhân vật được điều chỉnh cho thích hợp
  • D.  lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép.

Câu 3: Có mấy cách dẫn lời nói hay ý nghĩ của một người, một nhân vật?

Câu 4: Trong trường hợp trích dẫn quá dài và người dẫn muốn lược bỏ phần không cần yếu trong lời trích dẫn đối lập luận của mình thì:

  • A. Phần bị lược bỏ phải đặt trong dấu móc {}
  • B. Phần bị lược bỏ phải đặt trong dấu ngoặc vuông []

Câu 5: Lời trao đổi của nhân vật trong các tác phẩm văn học (nhất là văn xuôi) thường được dẫn bằng cách nào?

Câu 6: Đoạn văn sau có những câu nào là trích dẫn trực tiếp và gián tiếp ?

(1) Mỗi lần bạn bè hỏi thăm về xứ Huế, tôi thường trả lời vui bằng một câu thơ của thi sĩ Bùi Giáng : 
"Dạ thưa xứ Huế bây giờ
Vẫn còn núi Ngự bên bờ sông Hương"
(2) Cứ tưởng là đùa chơi, hóa ra câu thơ còn nhắc đến một sự bất biến của xứ Huế, khi mà nói núi Ngự sông Hương từ bao giờ đã trở thành biểu tượng của xứ này. (3) Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường cũng đã từng lo sợ một ngày nào đó "Huế không còn sông Hương thì liệu còn ai buồn nhắc tới Huế nữa không". (4) Còn nhà thơ Huy Tập thì xa xăm rằng : Nếu như chẳng có sông Hương-Câu thơ xứ Huế giữa đường đánh rơi. (5)Vâng, con sông, ngọn núi là chỗ tựa, đồng thời cũng là cội nguồn để tạo ra hương sắc của cả một vùng đất và cao hơn là bản sắc văn hóa của vùng đất ấy.

  • A. Các câu (1) (2) (3) ( 4)
  • C. Các câu (1) (2) (4)
  • D. Các câu (5) (4) (3)

Câu 7: Các từ LÀ, RẰNG nối giữa hai phần của câu là một trong những dấu hiệu hình thức cho biết phần tiếp theo đó sẽ là?

  • B. Chỉ có thể là lời dẫn gián tiếp
  • C. Chỉ có thể là lời dẫn trực tiếp

Câu 8: Cách dẫn gián tiếp là thuật lại lời nói, ý nghĩ của người, nhân vật, điều chỉnh cho phù hợp, lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép, đúng hay sai?

Câu 9: Lời trao đổi của nhân vật trong tác phẩm văn học (nhất là văn xuôi) thường được dẫn bằng cách nào?

Câu 10: Nhận định nào nói đầy đủ nhất dấu hiệu để nhận ra lời nói của nhân vật được dẫn ra trong các tác phẩm văn xuôi?

  • A. Thường được viết tách ra như kiểu viết đoạn văn.
  • B. Có thêm dấu gạch ngang ở đầu lời nói.
  • C. Cả A và B đều sai.

Câu 11: Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống:

Lời dẫn trực tiếp thường được đặt sau dấu hai chấm và...

  • A. Nhắc lại ý chính
  • C. Nhắc lại một phần

Câu 12:  Trong trường hợp trích dẫn gián tiếp ý kiến của người khác:

  • A. Chúng ta có thể nêu hoặc cũng có thể không nêu thông tin về xuất xứ của ý kiến đó.
  • B. Chúng ta không cần thiết nêu thông tin về xuất xứ của ý kiến đó.
  • D. Chúng ta bỏ qua thông tin về xuất xứ của ý kiến đó

Câu 13: Trong các câu sau , câu nào có lời dẫn trực tiếp ?

  • B. An nói với Nam là năm nay, An quyết tâm học tập, không mê chơi nữa.
  • C. An nói với Nam là năm nay, bạn ấy quyết tâm học tập, không mê chơi nữa .
  • D. An nói với Nam là năm nay, cậu ấy quyết tâm học tập, không mê chơi nữa .

Câu 14: Dòng nào thực hiện đúng cách dẫn gián tiếp ?

  • A. Cúc nói với Mai : “ Bố của tôi rất nghiêm khắc”
  • B. Cúc nói với Mai là bố của tôi rất nghiêm khắc .
  • C. Cúc nói với Mai là bố của bạn ấy rất nghiêm khắc .
 


Xem đáp án

Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 9, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.

Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp bài tập

Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp”.

1. SOẠN VĂN CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP SIÊU NGẮN

Cách dẫn trực tiếp

Đọc đoạn trích sau (trích từ truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long) và trả lời câu hỏi:

a) Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói: “Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là gì?”.

b) Họa sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước, dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”.

Trong đoạn trích (a), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ của nhân vật nào? Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng những dấu gì?

Trong đoạn trích (b), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ của nhân vật nào? Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng những dấu gì?

Trong cả hai đoạn trích, có thể thay đổi vị trí giữa bộ phận in đậm với bộ phận đứng trước nó được không? Nếu được thì hai bộ phận ấy ngăn cách với nhau bằng những dấu gì?

Trả lời: 

1.

– Lời nói của nhân vật (có chỉ dẫn “Cháu nói” trong lời của người dẫn.

– Phần in đậm được tách ra khỏi phần đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.

2.

– Ý nghĩ của nhân vật (có chỉ dẫn “Hoạ sĩ nghĩ thầm” trong lời của người dẫn).

– Phần in đậm được tách ra khỏi phần đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.

3.

– Có thể thay đổi vị trí trước – sau giữa phần lời nói hay ý nghĩ được dẫn và phần lời dẫn, nếu phần lời dẫn đứng sau thì phải thay dấu hai chấm bằng dấu phảy hoặc dấu gạch ngang. Ví dụ:

“Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu không kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn” – hoạ sĩ nghĩ thầm.

Cách dẫn gián tiếp

a) Lão tìm lời lẽ giảng giải cho con trai hiểu. lão khuyên nó hãy dằn lòng bỏ đám này, đề dùi giắng lại ít lâu, xem có đám nào khá mà nhẹ tiền hơn sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy đứa khác; làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ.

(Nam Cao, Lão Hạc)

b) Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh rao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật.

(Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại)

Trong đoạn trích (a), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ ? Nó có được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu gì không?

Trong đoạn trích (b), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ ? Nó có được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu gì không?

Trả lời:

1.

– Trong phần trích a, phần in đậm là lời nói.

– Phần in đậm và phần đứng trước không bị tách bởi dấu gì

2.

– Trong phần trích b, phần in đậm là ý nghĩ.

– Giữa phần được dẫn và phần lời của người dẫn có từ “rằng”.

– Trong trường hợp này có thể thay từ “là” vào vị trí từ “rằng”.

Luyện tập

Câu 1: Tìm lời dẫn trong những đoạn trích sau (trích từ truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao. Cho biết đó là lời nói hay ý nghĩ được dẫn, là lời dẫn trực tiếp hay gián tiếp?

a) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à?”.

b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: “Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưg buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọi thức còn rẻ cả…”

Trả lời:

a)    “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.

⟹ Lời nói

b)    “Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới đê ra năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọỉ thứ còn rẻ cả.”

⟹ Ý nghĩ

Câu 2: Viết một đoạn văn nghị luận có nội dung liên quan đến một trong ba ý kiến dưới đây. Trích dẫn ý kiến đó theo hai cách: dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp.

Trả lời:

a)   Cách dẫn trực tiếp:                                                                                  ‘

Tiếng Việt là thứ của cải vô cùng lâu đời và quý báu của dân tộc. Tiếng Việt giúp chúng ta diễn tả đầy đủ và sâu sắc những tư tưởng, tình cảm của mình. Mỗi một người Việt Nam  không ai không thấy được sự giàu đẹp, trong sáng trong tiếng nói của dân tộc mình. Nó luôn chứa đựng những giá trị, bản sắc tinh hoa của dân tộc qua hàng ngàc năm văn hiến. Ngày nay, tiếng Việt vẫn tiếp tục phát triển đế đáp ứng đầy đủ mọi nhu cầu của thời đại. Để khẳng định những giá trị vô cùng quý báu của tiếng Việt, Giáo sư Đặng Thai Mai cũng đã nói: “Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình”. Chúng ta tự hào về tiếng Việt thì phải biết giữ gìn sự trong sáng và giàu đẹp của nó, phải biết phát huy nó theo một tầm cao mới của thời đại.

b)   Cách dẫn gián tiếp:

Như đoạn văn trên và điều chỉnh như sau:

… Để khẳng định những giá trị vô cùng quý báu của tiếng Việt, Giáo sư Đặng Thai Mai củng đã nói rằng người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiêng nói của mình…

Câu 3: Hãy thuật lại lời nhân vật Vũ Nương trong đoạn trích sau đâu theo cách dẫn gián tiếp.

Trả lời:

Đoạn trích viết lại như sau:

Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng và dặn Phan rằng nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn chút tình xưa nghĩa củ, xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, Vũ Nương sẽ trở về.

2. SOẠN VĂN CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP CHI TIẾT

3. SOẠN VĂN CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP HAY NHẤT

Học sinh xem câu hỏi bên trên.

1. Bộ phận in đậm là lời nói của nhân vật. Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép

2. Bộ phận in đậm là ý nghĩ của nhân vật. Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép

3. Có thể thay đổi. Nếu thay đổi thì dùng dấu gạch ngang để ngăn cách giữa hai bộ phận

CÁCH DẪN GIÁN TIẾP

1. Bộ phận in đậm trong đoạn trích a là lời nói của nhân vật. Nó không được ngăn cách bằng dấu gì

2. Bộ phận in đậm ở đoạn trích b là ý nghĩ. Giữa hai bộ phận có từ “rằng”. Có thể thay bằng từ “là”

LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 54 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Cả hai ví dụ đều là cách dẫn trực tiếp

Ví dụ a là dẫn lời, ví dụ b là dẫn ý nghĩ

Câu 2 (trang 54 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Dẫn trực tiếp

Trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng”.

– Dẫn gián tiếp

Trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

Câu 3 (trang 55 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan Lang ra khỏi nước. Vũ Nương cũng đưa gửi một chiếc thoa vàng và dặn Phan Lang về nói với chàng Trương rằng nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ thì xin hãy lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần, chiếu xuống nước, vợ chàng sẽ trở về.

Học sinh xem câu hỏi bên trên.

  1. Phần in đậm đoạn (a) là lời nói nhân vật (có chỉ dẫn “cháu nói” trong lời người dẫn)

– Lời dẫn trực tiếp này được tách khỏi phần đứng trước câu là dấu hai chấm và dấu ngoặc kép

  1. Phần in đậm (b) là ý nghĩ của nhân vật (có chỉ dẫn “họa sĩ nghĩ thầm” trong lời người dẫn)

Dấu hiệu ngăn cách là dấu hai chấm, dấu ngoặc kép

  1. Có thể thay đổi vị trí trước sau giữa phần lời nói, ý nghĩ được dẫn và phần lời dẫn, nếu phần lời dẫn đứng sau thì phải thay dấu hai chấm bằng dấu phảy, dấu gạch ngang

“ Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu không kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”- Họa sĩ nghĩ thầm

CÁCH DẪN GIÁN TIẾP

  1. Phần in đậm trong đoạn (a) là lời nói được thuật lại
  2. Phần in đậm ở đoạn (b) là ý nghĩ (dựa vào từ hiểu trong bộ phận lời dẫn được thuật lại.

Đoạn b có từ “rằng” ngăn cách phần ý được dẫn và phần lời của người dẫn, có thể thay bằng từ “là”

LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 54 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

a)  “A! Lão già tệ lắm!…này à?”

b)  “Cái vườn là là của con ta… mọi thức còn rẻ cả”

– Cả hai đoạn trích đều là cách dẫn trực tiếp, đoạn trích (a) dẫn lời, đoạn trích (b) dẫn là ý. Lời và ý ở hai đoạn trích này đều được dẫn nguyên văn

Câu 2 (trang 54 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

a) Lời dẫn trực tiếp: Trong báo cáo chính trị Đại biểu lần II của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là biểu tượng của một dân tộc anh hùng”

Lời dẫn gián tiếp: Trong báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng. Chủ tịch HCM nhắc chúng ta nhớ tới công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy tiêu biểu cho dân tộc anh hùng.

b)  Khi viết về Người, cố thủ tướng Phạm Văn Đồng có viết: “Giản dị trong đời sống… nhớ được, làm được.”

Lời dẫn gián tiếp: Có thủ tướng Phạm Văn Đồng khẳng định lối sống giản dị trong tác phong và quan hệ với mọi người của Bác, muốn cho dân chúng hiểu được, nhớ được và làm được…

c) Lời dẫn gián tiếp: Nhà văn Đặng Thai Mai khi bàn về Tiếng Việt có viết “người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình”

– Lời dẫn gián tiếp: Nhà văn Đặng Thai Mai khi bàn về tiếng Việt cho rằng người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình.

Câu 3 (trang 55 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Vũ Nương nhờ Phan Lang nhắn với chồng nàng là Trương Sinh nếu còn tình nghĩa xưa cũ xin lập đàn giải oan, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước thì nàng sẽ trở về.