Show Nội dungBài 25: Máy điện xoay chiều ba pha - máy biến áp ba phasẽ giúp các em hiểu được các khái niệm mới như máyđiện xoay chiều ba phavà các đại lượng đặc trưng của máy điện ba pha, máy biến áp ba pha và các đại lượng đặc trưng của máybiến áp ba pha. Biết được các công dụng của máy điện và máy biến áp trong đời sống khoa học kĩ thuật...từ đó có thể vận dụng được kiến thức của bài học vào thực tế. Bạn đang xem: Sơ đồ đấu dây máy biến áp 3 pha
Máy biến áp ba pha là một loại thiết bị điện từ tĩnh dùng để truyền tải hoặc phân phối năng lượng, làm việc theo nguyên lý cảm ứng điện từ, dùng để biến đổi một hệ thống dòng điện xoay chiều ở điện áp này sang cấp điện áp khác với tần số không đổi. Máy biến áp ba pha đóng vai trò rất quan trọng trong việc truyền tải và phân phối điện năng. 2. Cấu tạoKết cấu mạch từ của máy biến áp 3 pha bao gồm 2 loại, dựa vào sự liên quan hay không liên quan giữa 2 mạch từ mà phân ra thành mạch từ riêng và mạch từ chung.
3. Nguyên lý hoạt độngMáy biến áp 3 pha có nguyên lý hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Về cơ bản có thể xem máy biến áp 3 pha bao gồm 3 máy biến áp một pha gộp lại, với nguồn điện cấp vào là 3 pha và dòng điện mỗi pha lệch nhau một góc 120ο. Xét trên một pha, ta có:
4. Các kiểu đấu dây trên máy biến áp 3 phaDây quấn máy biến áp có thể được đấu nối theo dạng hình sao (Y ) hoặc có thể theo hình tam giác (∆ hoặc D). Đấu Y là ba đầu hoặc cuối nối lại với nhau, đấu ∆ là đầu cuộn này đấu vào cuối cuộn dây kia. Có 4 kiểu đấu dây trên máy biến áp 3 pha:
Với kiểu đấu này khi một máy biến áp bị hỏng thì hai máy biến áp còn lại có thể được vận hành theo kiểu đấu tam giác hở. Kiểu đấu tam giác hở này vẫn bảo đảm đúng mối quan hệ về pha. Tuy nhiên, lúc này công suất của máy biến áp giảm xuống còn khoảng 58% .
Trong thực tế các máy biến áp truyền tải điện năng thường sử dụng kiểu đấu Y – ∆ là vì:
Ở các máy biến áp phân phối thường phía hạ áp đấu Y để cung cấp cho phụ tải hỗn hợp: vừa cần điện áp dây,vừa cần điện áp pha. 5. Tổ nối dây của máy biến áp ba phaTổ nối dây của máy biến áp biểu thị góc lệch pha giữa sức điện động dây sơ cấp và sức điện động dây thứ cấp, phụ thuộc vào các yếu tố: Chiều quấn dây, cách ký hiệu các đầu dây và kiểu đấu dây ở sơ cấp và thứ cấp. 5.1. Chiều quấn dâyVới máy biến áp một pha, việc chọn đầu đầu hay đầu cuối không quan trọng. Tuy nhiên với máy biến áp ba pha, việc đánh dấu đầu đầu và đầu cuối phải thực hiện chính xác để chiều quấn dây trên ba pha tương tự nhau. Nếu có một pha không cùng chiều thì điện áp đầu ra trên ba pha sẽ mất tính chất đối xứng. 5.2. Ký hiệu các đầu dây5.3. Xác định tổ nối dâyBước 1: Vẽ sơ đồ vectơ điện áp của 3 cuộn dây phía sơ cấp (Y hoặc Δ) sao cho vector sức điện động dây bất kỳ chỉ thẳng ở vị trí 12 giờ. Bước 2: Xác định trọng tâm của sơ đồ phía thứ cấp và tham chiếu vector từ sơ đồ phía thứ cấp:
Bước 3: Xác định gốc và chiều của các vector còn lại dựa vào cách đấu dây phía sơ cấp và tham chiếu vector trên sơ đồ phía sơ cấp. Bước 4: Chọn hai điện áp dây thứ cấp tương ứng tương ứng với phía sơ cấp, đồng thời vẽ vector sức điện động dây để xác định góc lệch pha. Bước 5: Đọc góc lệch pha của các sức điện động dây này theo số chỉ đồng hồ. Khi đọc chúng ta nên nhớ qui ước:
Ví dụ 1: Tổ nối dây Y/Y – 12. Ví dụ 2: Tổ nối dây Y/Δ – 7. Ví dụ 3: Tổ nối dây Δ/Δ – 6. Ví dụ 4: Tổ nối dây Δ/Y – 11. Chú ý: Nếu chúng ta đánh dấu các đầu ra của máy biến áp khác đi, sao cho các cuộn tương ứng của các pha không cùng trụ nhưng vẫn giữ nguyên thứ tự theo vòng tròn abc, ta sẽ có tổ đấu dây với góc lệch khác đi. 6. Tỉ số biến ápNhư vậy: đối với máy biến áp 1 pha tỉ số biến áp chỉ phụ thuộc vào tỉ số vòng dây (N1/N2) còn ở máy biến áp 3 pha nó còn phụ thuộc vào tổ nối dây. Câu hỏi :Câu 1: xác định các tổ nối dây trong các sơ đồ sau: |
