Nhân dịp Hội nghị kết nối Vĩnh Phúc - Nhật Bản: "Vĩnh Phúc trong kết nối hợp tác và phát triển Việt Nam-Nhật Bản" năm 2022, Báo Thế giới & Việt Nam xuất bản ấn phẩm đặc biệt song ngữ Việt - Nhật nhằm thông tin về thành tựu và thu hút hợp tác đầu tư, thương mại giữa hai nước nói chung, giữa Vĩnh Phúc và địa phương, doanh nghiệp Nhật Bản nói riêng. Đại sứ quán trích đăng bài phỏng vấn do Báo Thế giới & Việt Nam thực hiện với Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng Nam. Đại sứ đánh giá thế nào về mối quan hệ Việt Nam-Nhật Bản? Chính phủ cũng như người dân hai nước Việt Nam và Nhật Bản đang cùng hân hoan đếm ngược thời gian tới sự kiện trọng đại - kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2023. Quan hệ Việt Nam và Nhật Bản, ví như một khóm hoa muôn màu, muôn sắc được vun trồng, chăm sóc bởi các thế hệ lãnh đạo, người dân hai nước trong suốt 50 năm qua, đang vươn lên xòe tán, nở hoa rực rỡ và tràn đầy sức sống. Năm 1973, khi chiến tranh ở Việt Nam chưa kết thúc, Chính phủ Nhật Bản đã công nhận và thiết lập quan hệ với Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa lúc đó. Đây là hành động đúng đắn, có ý nghĩa góp phần mở rộng mặt trận quốc tế ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của dân tộc Việt Nam, giúp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, xây dựng một nền độc lập, tự do toàn vẹn trên toàn đất nước Việt Nam. Trong giai đoạn khó khăn bởi chính sách cấm vận, từ cuối những năm 80 của thế kỷ trước, Nhật Bản là nước đầu tiên mở lại đàm phán viện trợ ODA cho Việt Nam, trong khi cấm vận chưa được dỡ bỏ. Những nguồn viện trợ quý báu trong lúc khó khăn đã giúp Việt Nam trong phục hồi nền kinh tế bị phá hoại bởi chiến tranh và cấm vận. Một số công ty của Nhật, cũng là những công ty nước ngoài đầu tiên đã dám vượt qua cấm vận, thiết lập văn phòng và hoạt động kinh doanh ở Việt Nam. Họ là những người tiên phong đặt nền móng cho những số liệu đáng tự hào trong quan hệ hai nước hôm nay. Tới nay, ODA của Nhật Bản chiếm 1/3 tổng giá trị ODA của nước ngoài viện trợ cho Việt Nam, góp phần cải tạo, xây dựng hệ cơ sở hạ tầng, xóa đói giảm nghèo và hỗ trợ phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam. Đầu tư trực tiếp của Nhật Bản đứng thứ ba trong các nhà đầu tư, chiếm vị trí quan trọng trong các lĩnh vực then chốt của nền kinh tế như năng lượng, chế tạo, thiết bị phụ trợ, đường xá, cầu cảng, sân bay... Thương mại chiếm vị trí thứ tư với cán cân thương mại cân bằng mang lại lợi ích hài hòa cho cả hai nước. Ngoài ra, hợp tác quốc phòng, an ninh, giáo dục, nguồn nhân lực, giao lưu nhân dân cũng phát triển mạnh mẽ, trở thành những bông hoa tươi sắc trong khóm hoa hữu nghị Việt-Nhật. Đại sứ nhận định như thế nào về vai trò và đóng góp của doanh nghiệp và địa phương Nhật Bản đối với Việt Nam nói chung và Vĩnh Phúc nói riêng? Vốn FDI lũy kế 64,9 tỷ USD từ các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam, chiếm 16% tổng vốn FDI vào Việt Nam, là một con số khiêm tốn nhưng lại chứa đựng ý nghĩa lớn lao nếu xem xét từ cơ cấu đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản, chủ yếu trong các lĩnh vực công nghiệp và hạ tầng, năng lượng, thiết bị phụ tùng máy móc... là những ngành sản xuất thiết yếu của nền kinh tế Việt Nam. Ngay từ năm 1995, các công ty Nhật Bản như Toyota, Honda... là những tên tuổi đã cùng làm nên thành công đáng tự hào của chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của tỉnh Vĩnh Phúc. Đặc biệt, Khu công nghiệp Thăng Long Vĩnh Phúc do Tập đoàn Sumitomo đầu tư từ năm 2015 dành riêng cho nhà đầu tư Nhật Bản với tổng diện tích 213ha, đến nay, đã cơ bản được lấp đầy, với nhiều nhà đầu tư đến từ Nhật Bản đã và đang hoạt động hiệu quả. Điều này cho thấy sự tin tưởng của các nhà đầu tư Nhật Bản với môi trường đầu tư, môi trường sống và làm việc cho nhân viên của họ tại Vĩnh Phúc. 30 năm trước, Vĩnh Phúc là tỉnh nghèo, nông nghiệp lạc hậu, nhưng nay, địa phương này đã trở thành ví dụ điển hình thành công trong chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI từ Nhật Bản. 62 dự án FDI đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản với tổng vốn đăng ký 2,16 tỷ USD luôn đứng đầu về tỷ lệ và số vốn thực hiện, về hiệu quả sản xuất kinh doanh cũng như đóng góp cho ngân sách. Các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó phần lớn là nhà đầu tư Nhật Bản, đã đem đến diện mạo mới, tạo công ăn việc làm cho người lao động, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Và ngược lại, Vĩnh Phúc luôn là người bạn đồng hành tin cậy, mang lại lợi ích và hiệu quả cho các nhà đầu tư, mang lại niềm vui cuộc sống cho các gia đình nhân viên người nước ngoài tại địa phương. Chính sách đối ngoại đa dạng và linh hoạt đã giúp Vĩnh Phúc thành công. Trong quan hệ với các địa phương của Nhật Bản, Vĩnh Phúc kết nghĩa với tỉnh Akita năm 2015 và tỉnh Tochigi năm 2021. Vai trò của các địa phương của Nhật rất lớn trong việc định hướng phát triển kinh tế cho các doanh nghiệp của tỉnh. Do vậy, việc thắt chặt hợp tác hữu nghị cấp tỉnh sẽ là định hướng quan trọng cho các doanh nghiệp Nhật Bản tìm địa bàn đầu tư. Việc mở rộng đối tác hữu nghị góp phần tăng cường hợp tác toàn diện ở cấp địa phương, làm tiền đề khuyến khích và hỗ trợ các lĩnh vực khác như đầu tư, thương mại, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch, lao động, giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ... Nhật Bản có yêu cầu rất cao về chất lượng sản phẩm. Đâu là những sản phẩm Việt Nam có thế mạnh tại thị trường Nhật? Đại sứ có lời khuyên gì cho doanh nghiệp Việt Nam trong hợp tác kinh tế với Nhật Bản? Việt Nam và Nhật Bản là thành viên của các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, RCEP. Do vậy, hàng hóa của ta và Nhật là bình đẳng. Việc xâm nhập thị trường là việc còn lại của nhà sản xuất. Hiện nay, một số hàng hóa của các doanh nghiệp FDI của Nhật như điện tử, phụ tùng đang được nhập rất tốt về Nhật. Rõ ràng, mấu chốt là chúng ta có tiếp quản được công nghệ và kỹ thuật đó không, để cũng có những mặt hàng công nghiệp “Made in Viet Nam” và “made by Vietnamese”. Trong nhiều năm quan sát, tôi nhận thấy người Việt Nam rất giỏi về công nghệ thông tin (IT) và cơ khí bởi người Việt Nam được trời phú cho hai tố chất thông minh và khéo tay. Đã có hơn 10 công ty IT của Việt Nam hoạt động thành công ở Nhật Bản. Tôi hy vọng đây sẽ là lĩnh vực đầu tư tiên phong của Việt Nam vào Nhật Bản trong những năm tới. Hàng chục nghìn kỹ sư cơ khí cũng đang làm việc hiệu quả, có uy tín cao trong các doanh nghiệp Nhật. Đây sẽ là tiền đề cho những công ty đầu tư của người Việt Nam sang Nhật Bản trong lĩnh vực cơ khí chế tạo, sản xuất phụ tùng máy móc... Sản phẩm nông thủy sản, thực phẩm, hàng may mặc, giày dép, đồ gỗ... sẽ tiếp tục là thế mạnh của Việt Nam trong xuất khẩu vào Nhật. Tuy nhiên, đây là những mặt hàng có sự cạnh tranh khốc liệt ở thị trường khó tính vào bậc nhất thế giới. Do vậy, việc thường xuyên quan tâm duy trì chất lượng sản phẩm và an toàn cho người tiêu dùng phải là ưu tiên hàng đầu đối với các nhà sản xuất cũng như công ty thương mại. Trong sáu tháng qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Kishida Fumio đã gặp nhau tới ba lần. Hai Thủ tướng đã thỏa thuận những lĩnh vực ưu tiên để chính phủ hai nước cùng nhau hỗ trợ, xây dựng Việt Nam thành một nơi sản xuất, cung cấp hàng hóa ổn định cho Nhật Bản và các nền kinh tế, hỗ trợ các lĩnh vực khởi nghiệp, hỗ trợ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh... Các doanh nghiệp Việt Nam cần nhanh chóng nắm bắt chủ trương định hướng này để tham gia và trở thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng của hai nền kinh tế Việt - Nhật. Thời gian tới, khi Việt Nam tham gia vào cộng đồng châu Á giảm phát thải dưới sự tài trợ của Chính phủ Nhật Bản với tổng số vốn rót vào lên tới hàng chục tỷ USD, chúng ta cần sự nhanh nhạy và dũng cảm của các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào việc tìm kiếm và sản xuất năng lượng mới, sạch... tạo nên sự thần kỳ Việt Nam. Xin cảm ơn Đại sứ Đường Link bài Phỏng vấn: https://baoquocte.vn/dai-su-vu-hong-nam-quan-he-viet-nam-nhat-ban-nhu-kh...
Qua 20 kỳ tổ chức, Hội nghị bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành một kênh trao đổi hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc xây dựng và phát triển mối quan hệ bền chặt giữa các nhà đầu tư Nhật Bản với chính quyền, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là nội dung được nhiều đại biểu nhấn mạnh tại Lễ kỷ niệm 20 năm Hội nghị Bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh (JCCH) tổ chức, ngày 14/12. Kiến tạo niềm tin Phát biểu khai mạc Lễ kỷ niệm, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho biết Việt Nam và Nhật Bản là hai quốc gia có mối quan hệ hợp tác lâu năm trên nhiều lĩnh vực. Trong kinh tế, Nhật Bản là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam và là nước G7 đầu tiên công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Hiện Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất, là nhà đầu tư lớn thứ 2 và là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam. Tính đến cuối tháng 10/2021, Nhật Bản đứng thứ 2/141 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 4.765 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký đạt gần 64 tỷ USD. Riêng với Thành phố Hồ Chí Minh, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là một trong những yếu tố đóng vai trò hết sức quan trọng để Thành phố Hồ Chí Minh có được thành tựu phát triển mạnh mẽ, duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, hàng năm đóng góp hơn 22% vào GDP và hơn 26% vào ngân sách quốc gia. Vốn đầu tư FDI đã trở thành động lực, tạo ra “cú hích” cho tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thành phố trong những năm qua. Mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức do tác động của dịch COVID-19, nhưng dòng vốn FDI từ Nhật Bản vào Thành phố Hồ Chí Minh vẫn có sự tăng trưởng ấn tượng, thể hiện niềm tin của doanh nghiệp FDI Nhật Bản vào sức hút của thị trường Việt Nam nói chung, Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Tính đến cuối tháng 11/2021, Nhật Bản có 3.218 dự án đầu tư tại Thành phố Hồ Chí Minh gồm 1.479 dự án đầu tư trực tiếp và 1.739 trường hợp đầu tư gián tiếp thông qua hình thức góp vốn, mua cổ phần, với tổng vốn đầu tư đạt hơn 7,4 tỷ USD (chiếm tỷ lệ 10,44% tổng vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài trên địa bàn thành phố), đứng vị trí thứ 4/116 quốc gia/vùng lãnh thổ về tổng vốn đầu tư trực tiếp trên địa bàn. Theo ông Võ Văn Hoan, để có được những thành quả trên, bên cạnh việc hỗ trợ nhà đầu tư trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh bằng cơ chế, chính sách, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã chủ động, cầu thị lắng nghe và quyết liệt giải quyết các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thông qua “Hội nghị Bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại. Thành phố Hồ Chí Minh." Đây là hoạt động được Ủy ban Nhân dân Thành phố chỉ đạo ITPC cùng với các sở, ban, ngành phối hợp với JCCH tổ chức thường niên nhằm ghi nhận và giải quyết những vướng mắc, khó khăn, kiến nghị và đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản. Từ đó hiện thực hóa chủ trương cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện môi trường đầu tư của thành phố, tạo thuận lợi cho hoạt động của các nhà đầu tư Nhật Bản. Báo cáo tổng kết 20 năm Hội nghị Bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh, bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC, cho biết hội nghị bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức lần đầu ngay sau khi Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh (JCCH) thành lập, năm 1998. Kể từ đó đến nay, đã có 20 kỳ hội nghị được tổ chức, tiếp nhận và giải quyết 590 vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản. Trên cơ sở những ý kiến của doanh nghiệp, trong đó có cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, xem đây là một trong những giải pháp đột phá góp phần phát triển kinh tế-xã hội. Theo bà Cao Thị Phi Vân, năm 1998, Thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận có 69 dự án của doanh nghiệp Nhật Bản trên địa bàn. Đến tháng 11/2021, tổng số dự án của nhà đầu tư Nhật Bản là 3.218, tăng 46,6 lần so với năm 1998. Đây là một minh chứng rõ nét cho hiệu quả từ 20 kỳ hội nghị bàn tròn được tổ chức, cho thấy chuỗi hoạt động này đã góp phần tạo niềm tin sâu sắc trong cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản về cam kết của chính quyền thành phố: luôn đồng hành, bảo đảm môi trường đầu tư, kinh doanh ổn định, bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các nhà đầu tư, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động đầu tư, kinh doanh ổn định, lâu dài và có hiệu quả tại Thành phố Hồ Chí Minh. [Nhiều doanh nghiệp Nhật Bản muốn mở rộng đầu tư ở Việt Nam] Là người có nhiều gắn bó với Hội nghị Bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh trong nhiều năm, ông Nakagawa Motohisa, Trưởng ban Môi trường Kinh doanh kiêm Trưởng ban Pháp luật của JCCH, chia sẻ chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã làm rất tốt trong việc thường xuyên quan tâm, gặp gỡ, đối thoại với JCCH trong suốt hơn 20 năm qua. Điều này vô cùng hiệu quả trong việc thu hút đầu tư từ nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, không chỉ ở lĩnh vực sản xuất mà còn mở rộng ra các ngành khác như bán lẻ, dịch vụ, tài chính, ngân hàng… Ông Nakagawa Motohisa cũng nhấn mạnh Hội nghị Bàn tròn doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành một kênh thúc đẩy sự trao đổi, xây dựng và phát triển mối quan hệ giữa các thành viên JCCH với các sở, ban, ngành liên quan, thay vì chỉ đơn giản là giải quyết kiến nghị, từ đó mang lại ý nghĩa trong việc thu hút đầu tư hơn nữa từ các công ty Nhật Bản vào Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung. Tiếp tục đồng hành cùng phát triển Ông Mizushima Kozo, Chủ tịch JCCH cho biết Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều điểm hấp dẫn đối với các nhà đầu tư Nhật Bản nói riêng và nhà đầu tư quốc tế nói chung. Với các doanh nghiệp đầu tư cơ sở sản xuất, Thành phố Hồ Chí Minh cung cấp nguồn lao động trẻ và dồi dào, mức lương nhìn chung vẫn thấp so với các nước trong khu vực. Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang nổi lên là thị trường tiêu thụ hấp dẫn nhiều tiềm năng đối với nhà đầu tư nhờ quy mô dân số lớn nhất cả nước, thu nhập bình quân đầu người ở mức cao, tầng lớp trung lưu gia tăng mạnh mẽ. Ngoài ra, Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có nền chính trị ổn định và gần gũi với đất nước Nhật Bản. Vì vậy, số người Nhật sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh đã tăng 1,7 lần so với 5 năm trước (12.481 người năm 2020 so với 7.270 người năm 2015); số lượng hội viên của JCCH cũng đã vượt lên hơn 1.000 doanh nghiệp. Đại diện các doanh nghiệp Nhật Bản chia sẻ trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gây tác động nặng nề tới đời sống kinh tế-xã hội, hời gian qua chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã cầu thị, lắng nghe, tiếp thu và thấu hiểu những khó khăn của các doanh nghiệp để có những quyết sách đúng đắn, kịp thời giúp doanh nghiệp từng bước khôi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh. Cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản hy vọng, chính quyền thành phố sẽ tiếp tục loại bỏ các yếu tố gây trở ngại cho hoạt động của doanh nghiệp, qua đó xây dựng mối quan hệ tin cậy giữa chính quyền và doanh nghiệp, thúc đẩy tích cực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong khi đó, các sở, ngành Thành phố Hồ Chí Minh cũng mong muốn trong thời gian tới, các doanh nghiệp nhà đầu tư Nhật Bản sẽ chủ động hơn nữa trong việc tổ chức các cuộc đối thoại chuyên đề; trao đổi thông tin về nhu cầu hợp tác, phát triển trong những lĩnh vực mà hai bên có nhu cầu và lợi thế như phát triển hệ thống logistics, công nghệ cao, đào tạo nhân lực quản lý… Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, khẳng định Việt Nam nói chung, Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng còn rất nhiều tiềm năng để đảy mạnh hợp tác đầu tư, thương mại với Nhật Bản. Thành phố Hồ Chí Minh cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản thực hiện các hoạt động xúc tiến nhằm thu hút nhà đầu tư Nhật Bản trong những lĩnh vực định hướng ưu tiên, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế gắn với năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, phát triển nhanh và bền vững, mang lại lợi ích cho các bên. Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố cũng chỉ đạo Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư cùng các sở, ngành tiếp tục phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị bàn tròn hàng năm, ghi nhận, giải quyết kịp thời những vướng mắc, yêu cầu của doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, tổng hợp những kiến nghị của doanh nghiệp đối với với những vấn đề không thuộc thẩm quyền của thành phố, có kiến nghị với Chính phủ và các bộ, ngành trung ương xem xét tháo gỡ. Các hội nghị bàn tròn tiếp theo cần được đổi mới phương thức, không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận và giải quyết những vướng mắc, khó khăn mà cần tăng cường sự tương tác giữa đôi bên, cùng nhau thảo luận theo từng chuyên đề, góp ý xây dựng chính sách hài hòa. Từ đó vận dụng và phát huy được lợi thế của đôi bên để phát triển quan hệ hợp tác bền vững, lâu dài./. |