Điều trị giãn dây chằng đầu gối ở đâu

Giãn dây chằng đầu gối “ngỡ” đau vài ngày là bình thường trở lại, ai ngờ có thể gây teo các cơ trước khớp gối khiến chức năng vận động suy giảm, thậm chí việc cảm nhận và bước đi của đôi chân cũng trở nên khó khăn. Vậy nên, khi chấn thương này xảy ra, các bạn nhất định không được chủ quan.

Dây chằng bị giãn hoặc đứt khiến cấu trúc đầu gối trở nên lỏng lẻo, khó cử động và đau nhức.

Giãn dây chằng đầu gối là gì?

Khớp gối “nhỏ bé” của chúng ta đảm nhiệm vai trò vô cùng to lớn: vừa nâng đỡ trọng lượng cơ thể vừa điều khiển mọi cử động của đôi chân. Điều này quyết định sự linh hoạt của đầu gối nhưng lại cũng chính là lý do khiến bộ phận này dễ gặp chấn thương và chấn thương phổ biến nhất là giãn dây chằng đầu gối.

Ở đầu gối có 4 dây chằng chính gồm: 1 dây chằng trước (ACL), 1 dây chằng sau (PCL) và 2 dây chằng bên (LCL và MCL). Các dây chằng này làm nhiệm vụ kết nối xương đùi, xương chày (xương cẳng chân) và xương bánh chè với nhau giúp ổn định cấu trúc khớp gối, nhờ đó mà những hoạt động cơ bản như co duỗi chân, bước ngắn, bước dài, chạy, đứng lên, ngồi xuống… được thực hiện một cách trơn tru và nhẹ nhàng.

Thế nhưng, cũng giống như sợi dây thun (chun), khi bị co kéo nhiều và liên tục thì dây chằng đầu gối ắt sẽ giãn hoặc rách. Khi dây chằng bị tổn thương, không chỉ khiến cho đầu gối đau nhức và khó cử động mà còn làm giảm sự nhạy bén của đôi chân, thậm chí có thể dẫn đến thoái hóa khớp gối.

Dây chằng bị giãn hoặc rách thường là chấn thương thể thao hoặc tai nạn giao thông. Nếu sơ cứu đúng cách và chữa trị sớm, dây chằng hoàn toàn có thể khôi phục lại trạng thái ban đầu.

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết giãn dây chằng đầu gối

Triệu chứng và dấu hiệu giãn dây chằng đầu gối ở mỗi người có thể khác nhau tùy thuộc vào dây chằng bị tổn thương, cụ thể:

• Nếu giãn dây chằng trước, bạn có thể nghe thấy âm thanh “bốp” ngay tại thời điểm bạn bị chấn thương và cảm thấy đầu gối không còn lực, yếu đi rõ ràng.

• Nếu bị giãn dây chằng sau, bạn sẽ cảm thấy mặt sau đầu gối đau nhức và mức độ đau sẽ gia tăng khi quỳ gối.

• Nếu giãn 2 dây chằng bên, đầu gối có xu hướng khuỵu về hướng ngược lại với dây chằng bị thương và trở nên suy yếu.

Tuy nhiên, khi dây chằng đầu gối bị giãn hoặc rách, hầu hết các trường hợp sẽ xuất hiện những biểu hiện chung dưới đây:

• Sưng tấy

• Yếu và lỏng lẻo

• Da quanh khớp gối bị đỏ hoặc bầm tím 

• Đau nhức

• Căng cứng

• Co thắt cơ bắp

Vùng da quanh khớp gối sưng tấy và đỏ, thậm chí bầm tím khi dây chằng bị giãn

Triệu chứng giãn dây chằng có nhiều nét giống trật khớp gối, nên hai loại chấn thương thường gặp này dễ bị nhầm lẫn. Do đó, khi đầu gối bị tổn thương, để biết đó là bong gân, trật khớp hay giãn dây chằng, bạn cần đến bệnh viện thăm khám và chụp X-quang để chẩn đoán chính xác tình trạng đang gặp phải.

Nguyên nhân chính gây ra giãn dây chằng đầu gối

Chấn thương giãn dây chằng khớp gối xảy ra chủ yếu là do đầu gối phải chịu lực tác động mạnh trong quá trình vận động. Chính vì lẽ đó, bất kỳ hoạt động nào mà chúng ta tham gia cũng đều tiềm ẩn nguy cơ giãn dây chằng.

Dây chằng trước thường bị giãn do chấn thương khi bạn chơi các môn thể thao như chạy, bóng đá, bóng rổ hoặc thể dục dụng cụ. Bên cạnh đó, hành động duỗi thẳng hoặc gập đầu gối quá mạnh và đột ngột cũng có thể khiến dây chằng phía trước bị giãn.

Tai nạn giao thông hoặc va chạm trong khi chơi thể thao khiến phía trước đầu gối bị va đập mạnh (nhất là lúc đầu gối đang trong trạng thái uốn cong) là nguyên nhân khiến dây chằng trước bị giãn. Ngoài ra, nếu bạn bất ngờ khuỵu đầu gối mạnh cũng có thể dẫn đến chấn thương này.

Hai dây chằng bên đầu gối bị giãn chủ yếu là do hai bên cạnh của đầu gối bị một vật va đập mạnh. Vì nằm ở vị trí ít tiếp xúc với các tác động bên ngoài nên giãn dây chằng bên không phổ biến như giãn dây chằng trước và giãn dây chằng sau.

Cùng với nguyên nhân chính là lực tác động mạnh, quá trình thoái hóa tự nhiên và tiền sử bệnh lý xương khớp như viêm khớp dạng thấp hay viêm khớp nhiễm khuẩn… cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ giãn dây chằng đầu gối. Vậy nên, ngoài việc bảo vệ đầu gối tránh xa các chấn thương cơ học bên ngoài, chúng ta cần chú ý chăm sóc sức khỏe khớp gối từ bên trong.

Làm sao để phòng ngừa giãn dây chằng đầu gối?

Mọi chấn thương xảy đến với đầu gối, bao gồm cả giãn dây chằng đều không có cách phòng tránh tuyệt đối. Nhưng nếu chú ý một số vấn đề dưới đây sẽ giúp dây chằng đầu gối của bạn giảm bớt nguy cơ giãn, rách hoặc đứt:

• Tập luyện thể dục thường xuyên để duy trì độ dẻo dai và tăng cường khả năng chịu lực của đầu gối.

• Luôn phải khởi động giãn khớp bằng các động tác nhẹ nhàng trước khi tham gia các hoạt động thể dục thể thao.

• Mức độ tập luyện và vận động phải thay đổi từ từ (từ đơn giản đến phức tạp, từ nhẹ nhàng đến cần nhiều sức) để tránh căng thẳng cho đầu gối.

• Bảo vệ khớp gối bằng các dụng cụ chuyên dụng để giảm tác động lực lên đầu gối, nhất là khi tham gia các môn thể thao mạnh.

Hiện nay, việc tăng cường độ dẻo dai và chắc chắn cho khớp gối bằng việc bổ sung những tinh chất chăm sóc xương khớp chuyên biệt (như Eggshell Membrane, Collagen Type 2, Collagen Peptide, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate… ) được cho là sẽ phần nào giảm tổn thương các phần mềm quanh khớp, trong đó có dây chằng.

Khi khớp gối được nuôi dưỡng bởi các tinh chất này, tế bào sụn và xương dưới sụn (2 thành phần chính cấu tạo nên khớp) sẽ liên tục được tạo mới giúp cấu trúc đầu gối giữ được độ chắc chắn và dẻo dai, từ đó hoạt động trơn tru và tăng khả năng chống đỡ lực tác động, hạn chế chấn thương. Hơn nữa, chủ động bổ sung sớm những dưỡng chất kể trên hỗ trợ rất tốt cho việc phòng ngừa và cải thiện các bệnh lý xương khớp phổ biến như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp… 

JEX thế hệ mới cung cấp đầy đủ những dưỡng chất thiết yếu cho xương khớp, tăng độ chắc khỏe cho khớp gối, từ đó góp phần giảm nhẹ nguy cơ giãn dây chằng

Chẩn đoán mức độ giãn dây chằng đầu gối 

Trước tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra tổng quát tình trạng đầu gối thông qua việc quan sát những biểu hiện bên ngoài như vết sưng và bầm tím, đồng thời yêu cầu bạn xoay đầu gối hoặc gập duỗi để xác định khả năng vận động. Tiếp đó, bác sĩ sẽ tiến hành chụp x-quang để đánh giá mức độ tổn thương của dây chằng:

• Mức độ 1: Dây chằng giãn quá mức.

• Mức độ 2: Dây chằng bị rách một phần. 

• Mức độ 3: Dây chằng bị rách hoàn toàn, tách rời khỏi xương.

Hình ảnh x-quang còn giúp bác sĩ quan sát được chi tiết cấu trúc bên trong khớp gối để biết được có hay không có tổn thương khác đi kèm giãn dây chằng như bong gân, gãy xương. Sau khi đã đánh giá cụ thể tình hình, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp.

Điều trị giãn dây chằng khớp gối như thế nào?

Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị giãn dây chằng khớp gối dựa trên mức độ nghiêm trọng của chấn thương với các bước tuần tự như sau:

Dừng mọi hoạt động để tránh gia tăng áp lực khiến đầu gối bị tổn thương nặng hơn. Khi ngồi hoặc nằm, bạn nên kê chân lên một chiếc gối êm và giữ trạng thái chân duỗi thẳng.

Dùng gói chườm lạnh y tế hoặc cho đá vào khăn mềm di chuyển nhẹ nhàng quanh khớp gối sẽ giúp giảm sưng và giảm đau hiệu quả.

Chườm lạnh giúp giảm đau nhức và giảm sưng cho đầu gối khi bị giãn dây chằng, bong gân hoặc trật khớp

Sử dụng băng thun y tế quấn quanh đầu gối (không băng quá chật) sẽ giúp khớp gối bớt sưng tấy.

Để ổn định và hạn chế di chuyển khớp gối trong suốt quá điều trị giãn dây chằng, bác sĩ sẽ sử dụng nẹp cố định đầu gối. 

Giãn dây chằng khiến chân căng cứng khó cử động. Vậy nên, các bài tập vật lý trị liệu như nâng chân, uốn cong đầu gối, nhón chân lên cao, căng đùi và bắp chân… sẽ giúp chân tìm lại cảm giác và khả năng chuyển động.

Đối với trường hợp dây chằng bị rách toàn phần, làm giảm độ vững chãi của cấu trúc khớp gối, bác sĩ buộc phải phẫu thuật để tạo hình lại dây chằng. Bạn hãy đến bệnh viện xương khớp tên tuổi để được áp dụng kỹ thuật phẫu thuật tiên tiến giúp dây chằng nhanh chóng bình phục.

Giãn dây chằng đầu gối nếu không được chữa trị sớm và đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ thoái hóa khớp khiến chức năng vận động bị suy giảm. Vì vậy, nếu bị chấn thương ở đầu gối, các bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức.

Ước tính có khoảng 70% trường hợp chấn thương thể thao gây tổn thương dây chằng, phổ biến là giãn dây chằng đầu gối. Kết quả chụp X quang thông thường không phát hiện ra vấn đề này nên nhiều người thường bỏ sót việc chẩn đoán và không chữa trị kịp thời, dẫn đến các biến chứng tổn thương sụn chêm và thoái hóa khớp. Theo thời gian nếu không tích cực chữa trị, người bệnh có nguy cơ bị suy giảm nghiêm trọng đến khả năng vận động.

Nguyên nhân gây giãn dây chằng đầu gối

Khớp gối bị giãn dây chằng là hậu quả của nhiều nguyên nhân:

– Chấn thương khi chơi thể thao, xoay người chuyển tư thế quá nhanh, chân bị xoắn vặn đột ngột, nhảy quá cao và tiếp đất với chân trụ không vững, thường gặp ở các môn bóng đá, thể dục dụng cụ, nhảy xa, nhảy cao…

– Vận động thường ngày không đúng cách, chạy nhảy sai tư thế hoặc bị va đập mạnh.

– Với người cao tuổi, quá trình lão hóa xảy ra, kéo theo dây chằng khớp gối dễ bị tổn thương.

– Các bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm khớp dạng thấp có thể làm tổn hại các bộ phận liên quan khớp gối, trong đó có dây chằng.

Giãn dây chằng đầu gối diễn ra như thế nào?

Cấu tạo của khớp gối bao gồm: xương, sụn, bao khớp, dịch khớp, gân, các đầu cơ, dây chằng, các dây thần kinh đi ngang qua và các đầu mút dây thần kinh… Khớp gối có vai trò nâng đỡ cơ thể vững chắc, chịu một lực rất lớn với trọng lực gần như toàn bộ cơ thể (từ khớp gối trở lên). Sự vững chắc và linh hoạt của khớp gối được đảm bảo bởi dây chằng chéo trước và dây chằng chéo sau. Trong đó, dây chằng chéo trước dễ bị tổn thương nhất, nghĩa là giãn hoặc đứt. Tình trạng dây chằng bị kéo giãn nhưng không đứt hẳn xảy khá phổ biến.

Trong giai đoạn đầu, người bệnh thấy đau nhức, khó chịu, đầu gối sưng và bầm tím, hạn chế vận động.

Sau một thời gian xuất hiện hiện tượng teo cơ tứ đầu đùi (cơ nằm phía trước đùi). Khi đó, sự liên kết giữa xương đùi và xương chày trở nên lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng gối không vững (lỏng gối), biểu hiện qua các triệu chứng:

– Dễ vấp ngã khi đi nhanh hoặc chạy nhanh, mất cảm giác bám đường.

– Đôi khi bị kẹt khớp ở một tư thế nào đó, phải gập duỗi gối mới về lại bình thường.

– Khó điều khiển chân như mong muốn, nhất là khi đi dốc hoặc cầu thang.

– Khó khăn khi chơi thể thao, lực chân không còn mạnh và chính xác như trước.

Chẩn đoán hình ảnh giãn dây chằng

Thông thường sau mỗi chấn thương, người bệnh được yêu cầu chụp X-quang. Tuy nhiên, chụp X quang chỉ có thể thấy hình ảnh rạn nứt xương, không phát hiện tổn thương dây chằng.

Để đánh giá mức độ giãn dây chằng, xác định có rạn hoặc rách sụn chêm hay không, cần tiến hành chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI).

Phương pháp điều trị giãn dây chằng đầu gối hiệu quả tại Bệnh viện đa khoa Hòa bình

Có không ít vận động viên thể thao, cầu thủ bóng đá bị chấn thương gối hoặc giãn dây chằng đã chữa trị thành công tại Bệnh viện đa khoa Hòa Bình - TP.Hải Dương.

Với phương châm “không dùng thuốc, không phẫu thuật”, BVĐKHB mang đến phương pháp điều trị bảo tồn an toàn, hiệu quả cao. Đối với bệnh nhân có dấu hiệu tổn thương dây chằng khớp gối, bác sĩ sẽ thăm khám cẩn thận và chỉ định thực hiện một số xét nghiệm cần thiết: chụp X-quang, chụp CT, chụp MRI đầu gối bên đau.

Tùy mức độ tổn thương dây chằng, các bác sĩ chuyên khoa Xương Khớp tại bệnh viện Việt Đức sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp:

1. Phương pháp Trị Liệu Thần Kinh Cột Sống điều chỉnh cấu trúc khớp sai lệch, giúp giảm đau, hỗ trợ lưu thông máu, kích thích cơ thể tự phục hồi.
2. Các bài tập vật lý trị liệu giúp khớp gối vững hơn, tăng cường cơ, khắc phục teo cơ tứ đầu đùi. Mỗi bài tập được thiết kế riêng biệt với từng bệnh nhân, nhằm cải thiện tình hình khớp gối ở mỗi người.
3. Trị liệu laser mô tế bào sâu cấp IV kích thích sâu đến các mô xương, giúp tái tạo tế bào, cải thiện tuần hoàn.
4. Sóng xung kích Shockwave tác động vào những điểm đau, các mô cơ xương và dây chằng bị tổn thương, giảm đau và khôi phục khả năng vận động.
5. Bổ sung dưỡng chất Sulfate Glucosamine, Chondroitin Sulfate, MSM để cải thiện chức năng của sụn khớp, phục hồi sụn và phần mô mềm bị tổn thương.

Trong hơn 1 thập kỷ hoạt động, Bệnh viện đa khoa Hòa Bình luôn đi tiên phong trong việc áp dụng công nghệ kỹ thuật theo tiêu chuẩn hiện đại nhất của tỉnh Hải Dương.

Giãn dây chằng đầu gối là một chấn thương thường gặp. Vì vậy trong quá trình sinh hoạt và lao động hàng ngày, chúng ta nên đi đứng cẩn thận, không vội vàng, tránh va đập gây sang chấn khớp gối. Với người chơi thể thao cần khởi động kỹ, có phương tiện bảo vệ khi chơi, sân bãi và thời gian chơi phù hợp để hạn chế chấn thương.

Giãn dây chằng đầu gối có gây biến chứng?

Nếu người bệnh chủ quan không điều trị sẽ khiến đầu gối bị tổn thương nghiêm trọng:

– Đứt dây chằng: Dây chằng bị giãn, nếu hoạt động quá mức có thể gây đứt, khả năng khả năng vận động của khớp yếu hơn, quá trình nhận và truyền lực từ bên ngoài bị hạn chế.

– Tổn thương sụn chêm: Sụn chêm là phần bọc ngoài cùng của xương chày và ổ khớp gối. Liên kết ở các đầu xương lỏng lẻo khiến mâm chày di động, gây chèn ép sụn chêm, dẫn tới biến dạng hoặc rách. Khi đó, bề mặt sụn không còn trơn mà có rãnh vỡ, ma sát mạnh gây đau.

– Thoái hóa khớp: Tình trạng lỏng khớp gối do giãn dây chằng nếu kéo dài sẽ làm tổn thương phần xương sụn ở khoang trong, khoang ngoài hoặc bánh chè, ảnh hưởng chức năng vận động của khớp.

Giãn dây chằng đầu gối nên làm gì?

Sau chấn thương, người bệnh rất khó để xác định mức độ tổn thương của dây chằng. Lúc này, chỉ có thể xử trí bằng cách chườm đá lạnh có bọc vải hoặc nilong để giảm đau, phù nề và hạn chế chảy máu (không chườm đá lạnh trực tiếp lên da vì có thể làm phỏng lạnh). Nếu đang hoạt động cần dừng lại ngay, nằm yên tại chỗ, kê cao chân, cố định khớp.

Tuyệt đối không chườm nóng, sử dụng các loại cao vì càng làm cho đầu gối sưng hơn, dây chằng và cơ bị căng, khó co về trạng thái bình thường.

Lưu ý, bệnh nhân và người nhà không được tự chẩn đoán hoặc điều trị nếu không có chuyên môn. Một số trường hợp giãn dây chằng nhẹ thấy có thể tự phục hồi nên đã chủ quan không đi khám, nhưng 1 – 2 tháng sau đó bị tái phát trở lại, vận động càng khó khăn hơn. Chưa kể nếu không được hướng dẫn tập luyện phục hồi đúng cách, sụn chêm càng sưng to, tình trạng bệnh càng nghiêm trọng. Vì vậy, dù tổn thương nặng hay nhẹ, người bệnh cũng cần đến ngay cơ sở y tế đầy đủ trang thiết bị hiện đại để thăm khám và có hướng điều trị đúng đắn.