Độ bx là gì

Đo và đánh giá độ Brix giúp bạn có thể chủ động hơn trong quá trình thu hoạch, sản xuất, chế biến. Chỉ số này biểu hiện chất lượng của dung dịch, độ hòa tan của chất xác định giúp bạn có những quyết định chính xác, phù hợp và kịp thời.

Độ Brix là gì?

Về khái niệm, độ Brix chính là một trong những đơn vị đo lường mà người dùng có thể dựa vào đó để đánh giá tỉ lệ độ hòa tan của chất rắn trong các dung dịch, thực phẩm xác định. Chất hòa tan có thể kể đến gồm: axit amin, protein, khoáng chất, đường,…

Độ Brix trong các dung dịch xác định

Đơn vị tính của Brix dựa trên chiết suất và trọng lượng riêng, dựa trên tinh khiết làm điểm chuẩn, dựa vào nồng độ hòa tan mà người ta có thể đọc được kết quả đo một cách dễ dàng, độ chính xác đảm bảo.

Ví dụ: Bạn cần thu hoạch vườn nho dùng để xuất khẩu, tuy nhiên, bạn không thể đánh giá được chất lượng nho bằng việc ăn thử mà cần phải dùng Brix kế chuyên dụng để thực hiện công việc này. Từ chỉ số xác định, đối chiếu với tiêu chí đặt ra để đưa ra các quyết định thu hoạch, bón phân, điều chỉnh lượng nước tưới tiêu phù hợp.

Đo độ Brix như thế nào?

Để xác định độ Brix trong dung dịch, người ta dùng khúc xạ kế đo độ ngọt hoặc các máy đo chuyên dụng. Với mỗi loại máy, bạn có thể tham khảo hướng dẫn dưới đây:

Với các khúc xạ kế quang năng, chỉnh vít hiệu chuẩn đưa chỉ số hiển thị về 0. Thực hiện đo bằng cách nhỏ mẫu dung dịch vào lăng kính sau đo bạn quan sát kết quả qua thị kính để nắm được độ ngọt của mẫu dung dịch. Xem hướng dẫn chi tiết ở đây.

Đo độ Brix như thế nào?

Bạn cũng có thể dùng máy đo độ ngọt kỹ thuật số và làm theo hướng dẫn như sau: Nhỏ mẫu dung dịch vào vị trí nhận mẫu, cài đặt chỉ số đo, nhiệt độ để máy phân tích được chính xác nhất. Chờ 3 - 5 giây để máy trả về kết quả phù hợp. Bên cạnh đó, để tối ưu khi dùng sản phẩm này, tham khảo thêm bài viết chi tiết ở đây.

Cách đọc chỉ số độ Brix

Mỗi độ Brix tương ứng với 1 độ đường 1% khi thực hiện đo ở 20 độ C. Theo đó, cần dựa vào chỉ số hiển thị trên máy đo để quy đổi thành lượng đường phù hợp trong dung dịch.

Ví dụ: Nếu bạn đo mà kết quả hiện thị là 20 độ Bx, có thể hiểu được rằng, trong 100g mẫu dung dịch thì có 20g đường.

Cách đọc chỉ số độ Brix

Ý nghĩa của độ Brix 

Đo độ Brix được thực hiện trong các lĩnh vực như: làm rượu vang, sản xuất bia, sản xuất đường tinh luyện, chế biến mật ong, nước trái cây, xử lý si rô mạch nha, chế biến cà chua,…

Vậy, độ Brix có ý nghĩa như thế nào?

• Đo giá trị Brix giúp đánh giá vị ngọt trong các loại hoa quả, chính vì lẽ đó mà có ứng dụng trong công nghiệp sản xuất chế biến nước uống,…
• Nắm được độ Brix cũng giúp bạn đánh giá được năng suất lên men trong sản xuất, chế biến các loại rượu vang. 

Ý nghĩa của độ Brix 

Cách điều chỉnh độ Brix

Độ Brix quyết định chất lượng của trái cây, hoa quả. Nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là môi trường sống. Chúng ta có thể chủ động điều chỉnh độ Brix bằng một số cách như sau:

• Kiểm soát lượng nước tưới tiêu: Khi gần đến ngày thu hoạch, bạn chỉ nên bổ sung một lượng vừa phải để tránh làm giảm độ Brix, kéo dài thời gian thu trái của bạn.
• Thường xuyên kiểm tra độ Brix, vào những ngày cuối vụ, bạn nên kiểm tra độ Brix thường xuyên để đánh giá được chất lượng hoa quả, thực phẩm tốt nhất.

Những khúc xạ kế đo độ Brix bán chạy hiện nay

1. Máy đo độ ngọt và hàm lượng nước trong mật ong RHB-92T

Sản phẩm đầu tiên có ứng dụng trong ngành chăn nuôi ong lấy mật đó chính là khúc xạ kế RHB-92T. Đây chính là máy đo dạng quang năng với phạm vi đo rộng, độ chính xác nằm trong khoảng 0.2%. Thiết bị có cấu tạo nhỏ gọn, dễ dàng bỏ túi khi di chuyển, thời gian đáp ứng nhanh chóng.

Máy đo độ ngọt và hàm lượng nước trong mật ong RHB-92T

Thông tin kỹ thuât:

• Phạm vi quy mô: 58-92% Brix
• Độ chính xác: ± 0.2%

Xem chi tiết sản phẩm TẠI ĐÂY.

2. Khúc xạ kế đo độ ngọt Brix RHB0-90

Tiếp đến, một máy đo từ thương hiệu Total Meter được đánh giá có chất lượng cao và được tin dùng nhiều hiện nay đó chính là khúc xạ kế RHB0-90. Máy có cấu tạo nhỏ gọn, độ nhạy cao, khi đo cho kết quả đo với độ chính xác được đảm bảo.

Khúc xạ kế đo độ ngọt Brix RHB0-90

Thông tin kỹ thuật:

• Quy mô:
  • 0-42% (1,333-1,40),
  • 42-71% (1,40-1,47),
  • 71-90% (1,47-1,52).
• Phạm vi quy mô: 0-90% Brix (Nd 1,333-1,520)
• Quy mô tối thiểu: 0,2% (0.001Nd)
• Độ chính xác: ± 0.2%

Xem chi tiết sản phẩm TẠI ĐÂY.

3. Khúc xạ kế đo độ ngọt Atago Master-20M

Một máy đo cầm tay được đánh giá cao trên thị trường hiện nay đó chính là khúc xạ kế Master-20M. Máy đến từ thương hiệu Atago của Nhật Bản cho phép đo độ ngọt và nồng độ của dầu cắt gọt và sử dụng trong các ngành sản xuất, chế biến thực phẩm.

Khúc xạ kế đo độ ngọt Atago Master-20M

Thông tin kỹ thuật:

• Model: Master-20M (code: 2383)
• Khoảng đo: 0.0 – 20.0% Brix
• Vạch chia nhỏ nhất: 0.1% Brix
• Kích thước: 3.2 x 3.4 x 20.7cm
• Trọng lượng: 165 gam

Xem chi tiết sản phẩm TẠI ĐÂY.

Chúng tôi vừa chia sẻ những thông tin cơ bản về độ Brix, cách đo và đọc với mẫu dung dịch xác định. Vậy, nếu bạn đang tìm hiểu mua Brix kế hoặc máy kiểm tra chất lượng nước, hãy liên hệ với maydochuyendung.com để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất.

Trong ngành sản xuất đồ ngọt hay nước giải khát như rượu bia, nước trái cây,... thì độ brix không còn là khái niệm xa lạ. Đo và đánh giá độ brix có thể giúp kiểm soát lượng đường, chủ động điều chỉnh phù hợp trong các quá trình sản xuất, chế biến thực phẩm và đồ uống. Vậy cụ thể độ brix là gì? Công dụng và cách đo Brix ra sao? VietChem sẽ giúp các bạn hiểu thêm về độ brix qua bài viết dưới đây.

Tổng quan về độ Brix?

1. Độ Brix là gì?

Độ brix (o Bx) được biết đến là thang đo phổ biết nhất dùng để đo chất rắn hòa tan trong các dung dịch hay thực phẩm xác định. Chất hòa tan này bao gồm: đường, các axit amin, khoáng chất, protein,..

Độ brix được sử dụng để biểu thị nồng độ (% trọng lượng) hoặc mật độ đường có trong dunng dịch, cũng có thể hiểu đơn giản độ brix là độ đường có trong cây trồng và các loại rau, củ, quả.

Giá trị brix được thể hiện bằng độ brix, là số gram đường sucrose có trong 100g dung dịch. Mỗi độ brix được hiểu là nồng độ chất rắn hòa tan 1% khi đo ở 20 oC. Ví dụ: Một dung dịch có ghi độ Brix bằng 10% có nghĩa trong 100g đó thì sẽ bao gồm 10g chất rắn hòa tan và 90g nước.

Nồng độ Brix là gì?

2. Công thức tính độ Brix

Khi đánh giá trái cây ngọt hay chua thường dùng tỉ lệ ngọt do độ brix hầu như chỉ có nồng độ đường và nồng nồng độ acid.

Tỷ lệ ngọt = o Bx / o Acid

Trong đó: o Bx là độ Brix, o Acid là nồng độ acid

Sẽ có các trường hợp sau:

• o Bx / o Acid = 2 có nghĩa phần đường = bằng phần acid, trái cây đó sẽ có vị chua và ngọt ngang bằng nhau.
• o Bx / o Acid > 2 được hiểu là phần đường > phần acid, trái cây sẽ có vị ngọt nhiều hơn vị chua.
• o Bx / o Acid < 2 tức là phần acid > phần đường, trái cây sẽ có vị ngọt ít hơn vị vị chua.

Lưu ý: áp dụng công thức trên đối với độ acid được xác định bằng phương pháp chuẩn độ NaOH.

Hiện nay, để đo Brix người ta thường dựa trên hiện tượng khúc xạ ánh sáng (là hiện tượng mà tia sáng bị gãy khúc khi xiên góc giữa hai môi trường trong suốt). Tùy thuộc vào loại dung dịch mà có sự bẻ gãy tia sáng tạo thành góc khúc xạ khác nhau. Góc khúc xạ càng lớn thì mật độ chất rắn hòa tan càng lớn tương ứng độ brix càng cao. Công thức tính chỉ số khúc xạ

Chỉ số khúc xạ = tốc độ ánh sáng trong chân không / tốc độ ánh sáng xuyên qua chất đó

 (Trong đó chỉ số khúc xạ của chân không có giá trị bằng 1)

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến độ Brix

Độ brix được đo bằng hiện tượng khúc xạ ánh sáng nên đường ảnh hưởng đến độ brix và độ khúc xạ nhiều nhất do mỗi phân tử đường có chứa ít nhất 24 liên kết cộng hóa trị trong một phân tử được cấu thành từ 20 đến 24 nguyên tử.

4. Cách điều chỉnh độ Brix

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến độ brix đặc biệt là môi trường sống, vì vậy để điều chỉnh độ brix ta có thể sử dụng một số phương pháp sau:

• Kiểm soát lượng nước trong tưới tiêu: bổ sung lượng nước nhất định khi đến ngày thu hoạch để tránh làm giảm độ Brix và kéo dài thời gian thu hoạch
• Thường xuyên kiểm tra độ brix: nên kiểm tra thường xuyên độ brix nhất là vào những ngày cuối vụ để đánh giá và có phương pháp phù hợp điều chỉnh, đảm bảo chất lượng rau, củ, quả.

Cách đo độ brix đơn giản, hiệu quả

1. Brix kế

Để đo độ brix người ta thường sử dụng Brix kế. Brix kế hay còn gọi là máy đo độ brix, khúc xạ kế,... là một trong những thiết bị chuyên dụng dùng để đo độ brix, hoạt động bằng nguyên lý khúc xạ ánh sáng. Brix kế được chia thành 2 loại phổ biến là bút đo độ ngọt và máy đo độ ngọt điện tử.

1.1. Bút đo độ ngọt

Bao gồm những sản phẩm nhỏ gọn có kích thước gần như một cây bút, được sử dụng khá phổ biến do sự  tiện dụng và giá thành tốt, tuy nhiên so với máy đo độ ngọt điện tử thì khó hơn.

Cách sử dụng cơ bản:

• Hiệu chuẩn máy: Cho dung dịch nước cất vào mặt kính ở đầu bút đo và tiến hành quan sát. Nếu vạch ở mức 0 thì thực hiện đo mẫu vật, nếu không thì sử dụng tua vít hiệu chuẩn đi kèm bộ điều chỉnh trở về vạch 0.
• Đo vật mẫu: cho 1 – 2 giọt mẫu vật cần đo vào mặt kính và tiến hành quan sát lăng kính sẽ cho ra kết quả brix.

Lưu ý: khi đo cần thử lại nhiều lần để cho ra kết quả chính xác nhất.

1.2. Máy đo độ ngọt điện tử

Đây là nhóm gồm các máy hiện đại được kết nối với màn hình LCD. Khi đo các thông số sẽ được hiển thị ngay trên màn hình. Loại máy này cho kết quả chính xác cao và tiện lợi nhưng giá thành cũng cao hơn so với bút đo.

2. Lưu ý khi sử dụng khúc xạ kế để đo độ brix cho trái cây

• Cẩn thận bảo dưỡng các bề mặt lăng kính vì dễ bụi bẩn và trầy xước gây ảnh hưởng đến kết quả
• Các mẫu vật cần phải được cân bằng hay ủ đến nhiệt độ phòng trước khi thực hiện các phép đo độ brix
• Các phép đo Brix chỉ nên áp dụng để phân tích các dung dịch có chứa một chất tan trong môi trường lỏng hay dung môi.
• Các chất rắn hòa tan khác như khoáng chất, dextri và pectin, axit amin hay axit hữu cơ có thể góp phần vào việc đọc gây ảnh hưởng đến kết quả.
• Phép đo khúc xạ chỉ hữu ích trong trường hợp vật liệu được phân tích đã biết.

Lưu ý khi sử dụng khúc xạ kế trong đo độ brix cho trái cây

➡️➡️➡️ Công thức tính độ rượu là gì? Bài tập độ rượu phổ biến nhất 

Bảng tra độ Brix

Có thể tham khảo độ brix của một số loại trái cây phổ biến qua bảng giá trị brix dưới đây. Tuy nhiên bảng chỉ mang tính chất tham khảo, phụ thuộc vào giống cây mà có độ brix khác nhau.

Công dụng của độ Brix

Độ brix được ứng dụng rông rãi trong các ngành sản xuất thực phẩm và đồ uống như sản xuất bia, rượu, đường tinh luyện, chế biến nước trái cây, sữa, mật ong,...

• Giúp đánh giá các thông số về thành phần hóa học của các chất rắn hòa tan trong sản phẩm thực phẩm có tiêu chuẩn nhận dạng
• Tính toán được tỷ lệ ngọt – chỉ số chất lượng sau thu hoạch nông sản
• Xác định độ brix trong trái cây, rau củ quả để có phương pháp điều chỉnh hợp lý
• Đánh giá năng suất lên men trong sản xuất rượu vang: đo nồng độ đường để thêm bớt các nguyên liệu cho rượu đạt tiêu chuẩn, chất lượng mong muốn (nồng độ cồn của rượu vang khoảng 0,55 lần độ brix của nước ép nho ban đầu).
• Trong sản xuất bia: độ brix được xem là thông số chất lượng và công thức để lên men và biến thành bia
• Giá trị của độ brix được dùng như một chỉ báo điểm kết thúc bốc hơi
• Thông qua độ brix, người sử dụng có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp với sức khỏe bản thân

Ứng dụng của độ brix trong sản xuất bia rượu

Bài tập về độ Brix

Trên đây là những thông tin về độ brix, VietChem hy vọng giúp bạn đọc hiểu thêm độ brix là gì cũng như cách đo độ brix như thế nào. Nếu còn thắc mắc hay có nhu cầu mua các thiết bị, dụng cụ đo độ brix, quý bạn đọc vui lòng truy cập website hoặc liên hệ đến số hotline để được tư vấn trực tiếp.

🤔🤔🤔 Grayscale là gì? Tại sao nên sử dụng thước xám Grayscale?

Tìm kiếm liên quan:

- Nồng độ chất khô là gì

- Bằng hiệu chỉnh độ Brix theo nhiệt độ

- Độ Brix của nước giải khát

- Bài tập về độ Brix