Các quan chức Việt Nam nói rằng Trung Quốc cố tình dán mác “Made in Vietnam” lên hàng hóa của họ để tránh bị áp thuế quan của Mỹ và yêu cầu các cơ quan kiểm tra gắt gao hơn việc chứng nhận nguồn gốc hàng hóa. Theo các giới chức Việt Nam được trích dẫn trong bản tin ra ngày 9/6 trên trang điện tử của Chính phủ Việt Nam, thì các công ty Trung Quốc trước hết xuất khẩu hàng hóa sang Việt Nam, sau đó hàng hóa được thay bao bì và ghi “Made in Vietnam” trước khi xuất sang Mỹ, Nhật Bản hay châu Âu. Các nhà xuất khẩu đã bắt đầu chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh mức thuế 25% do Tổng thống Mỹ Donald Trump đánh trên hàng hóa của Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD. Hàng chục vụ gian lận giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) và chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp đã bị cơ quan hải quan phát hiện và xử lý trong thời gian qua, theo bà Hoàng Thị Thủy, trưởng phòng Giám sát quản lý C/O và sở hữu trí tuệ, Cục giám sát quản lý thị trường của Tổng cục Hải quan. Hải quan cho biết việc giả mạo xuất xứ thường xảy ra đối với hàng dệt may, thủy sản, nông sản, gạch men, mật ong, sắt, thép, nhôm, gỗ ép…, theo bản tin “Ngăn chặn hàng nước ngoài ‘đội lốt’ hàng Việt sang Mỹ" của báo Chính phủ. Công ty TNHH Xuất nhập khẩu INTERWYSE đã tìm cách “đội lốt” hàng trăm “củ loa” và “sạc điện thoại mới” có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc bằng nhãn “Made in Vietnam.” Tổng cục Hải quan Việt Nam Trường hợp điển hình được Tổng cục Hải quan nêu ra là việc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu INTERWYSE đã tìm cách “đội lốt” hàng trăm “củ loa” và “sạc điện thoại mới” có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc bằng nhãn “Made in Vietnam.” Tổng cục Hải quan còn lưu ý về việc Hải quan Mỹ từng phát hiện Công ty FINEWOOD Việt Nam có hành vi nhập khẩu mặt hàng gỗ dán từ Trung Quốc, sau đó đưa về nhà xưởng để thay đổi nhãn mác và xuất khẩu sang Mỹ với xuất xứ Việt Nam. Tuần trước, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam lên tiếng, khẳng định nước này không dán tem hàng Việt Nam lên hàng Trung Quốc để né thuế quan Mỹ. “Các hiện tượng, hành vi này đã ảnh hưởng đến thương hiệu, doanh nghiệp Việt Nam, quyền lợi người tiêu dùng, thậm chí có nguy cơ khiến hàng hóa trong nước bị xem xét khi xuất khẩu vào một số thị trường nước ngoài vì không rõ nguồn gốc, xuất xứ, ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu (của) nền kinh tế nước ta,” Phó thủ tướng-Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nói tại một phiên chất vấn ở Quốc hội hôm 6/6. Các hiện tượng, hành vi này đã ảnh hưởng đến thương hiệu, doanh nghiệp Việt Nam, quyền lợi người tiêu dùng, ...đến hoạt động xuất nhập khẩu và nền kinh tế nước ta. Phạm Bình Minh, phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Ngoại giao Hiện nay, Việt Nam chưa có quy định về tiêu chí để hàng hóa được ghi nhãn sản xuất tại Việt Nam hay “Made in Vietnam”. Theo Diễn đàn Doanh nghiệp, các quy định hiện nay chỉ yêu cầu các loại hàng hóa được sản xuất một phần hoặc toàn bộ ở Việt Nam nhưng không có một cơ chế nào để xác định tính trung thực của nhãn mác. Trong phần chất vấn tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội Việt Nam khóa 14, nhiều đại biểu cũng đặt ra câu hỏi về vấn đề hàng hóa không rõ nguồn gốc, sản xuất bên ngoài nhưng lấy nhãn hiệu Việt Nam. Đại biểu Đỗ Văn Sinh, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cảnh báo khả năng Mỹ có thể “trừng phạt Việt Nam bởi mặc dù gắn nhãn ‘Made in Vietnam’ nhưng bản chất là hàng của nước khác.” Việt Nam hiện đang bị chú ý sau khi Bộ Ngân khố Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách các nước cần theo dõi về thao túng tiền tệ vào tháng trước. Tuy nhiên Việt Nam đang được đánh giá là nước hưởng lợi nhiều nhất từ sự leo thang của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung. Theo dữ liệu về ngoại thương do Cục Khảo sát Dân số Hoa Kỳ công bố tuần trước, thuế quan của Tổng thống Trump đang khiến một số công xưởng sản xuất rời khỏi Trung Quốc và Việt Nam là một trong những nước đang được hưởng lợi lớn từ chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Thống kê này cho biết, hàng nhập khẩu Mỹ từ Việt Nam tăng gần 40% trong 4 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Một container hàng 40 feet nhập từ Trung Quốc được khai báo là mền gối và nệm cao su đã bị cơ quan chức năng kiểm tra và phát hiện toàn bộ gắn nhãn mác "Made in Vietnam".  Cơ quan chức năng kiểm tra lô hàng cao su thiên nhiên "Made in Vietnam" Ngày 2-11, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phối hợp cùng Phòng cảnh sát kinh tế PC03 - Công an TP.HCM và Biên phòng TP.HCM đã kiểm tra phát hiện toàn bộ hàng hóa khai báo trên tờ khai hải quan và C/O là xuất xứ Trung Quốc nhưng thực tế trên các sản phẩm có nhãn ghi xuất xứ Việt Nam (Made in Vietnam). 317 kiện hàng với trọng lượng ước tính 7.200kg các loại gối, mền, nệm cao su gian lận xuất xứ được làm thủ tục nhập khẩu vào VN - Ảnh: QUANG ĐỊNH Container hàng này do một công ty đứng tên và được mở tờ khai hôm 25-10, hàng vừa cập cảng chiều 1-11. Các tấm nệm cao su có thương hiệu của một công ty Việt Nam nhưng được nhập khẩu từ Trung Quốc - Ảnh: QUANG ĐỊNH Tại hiện trường kiểm tra, lực lượng chức năng đã tháo mở container và phát hiện 317 kiện hàng, trọng lượng khoảng 7.200kg bao gồm nệm, chăn, gối cao su được đóng gói cẩn thận. Các sản phẩm đều có nhãn mác bằng chữ tiếng Việt, ghi đầy đủ thông tin tên doanh nghiệp sản xuất cao su thiên nhiên, mã vạch Việt Nam và thương hiệu "S...". Tuy nhiên, phía bên ngoài kiện hàng lại dán địa chỉ nhà sản xuất Trung Quốc. Theo khai báo, lô hàng có giá trị tính thuế khoảng 592 triệu đồng. Tem mác gắn hàng hóa "Made in Vietnam" - Ảnh: QUANG ĐỊNH Đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 cho biết theo quy định ưu đãi thương mại giữa hai nước, các mặt hàng này có C/O (xuất xứ) Trung Quốc sẽ được ưu đãi thuế quan 0%. Tuy nhiên, do có biểu hiện gian lận xuất xứ, toàn bộ C/O này sẽ bị bác bỏ và phải chịu thuế suất nhập khẩu 20-25% tùy mặt hàng, vì vậy số phạt truy thu thuế ban đầu lô hàng này hơn 100 triệu đồng. Ngoài ra, trên các tem nhãn còn có thương hiệu riêng, do đó cơ quan chức năng sẽ sớm xác định việc bảo hộ thương hiệu này ở Việt Nam để có hướng xử lý. Bên ngoài thùng hàng là nhãn ghi hàng "Made in China" - Ảnh: QUANG ĐỊNH Cơ quan hải quan cũng nhận định đây là hành vi gian lận xuất xứ đáng báo động, ảnh hưởng môi trường kinh doanh của doanh nghiệp làm ăn chân chính trong nước. Hồi đầu tháng 10, cơ quan chức năng cũng đã tạm giữ lô hàng quần áo, vải có nguồn gốc Trung Quốc nhưng ghi nhãn mác "Made in Vietnam". Đến nay lô hàng này vẫn trong quá trình xử lý do có nhiều thủ tục phức tạp trong xác định giá trị hàng hóa, các hành vi vi phạm… |
