Là một công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cao và phải được đào tạo bài bản. Cùng với sự gia tăng tầm quan trọng của hoạt động kiểm toán, ngành nghề kiểm toán cũng ngày càng phát triển và mang lại cơ hội công việc rộng mở. Hãy cùng MAN top công ty kiểm toán tìm hiểu cụ thể kiểm toán viên là gì và những quy định pháp luật liên quan đến nghề nghiệp này nhé. Show
Khái niệmKiểm toán viên là gì?Kiểm toán viên (tiếng Anh gọi là “Auditor”) là người được pháp luật Việt Nam công nhận và cấp chứng chỉ hành nghề kiểm toán viên, hoặc người đã đỗ kỳ thi sát hạch luật pháp Việt Nam và có chứng chỉ kiểm toán viên cấp ở nước ngoài thuộc diện được Bộ Tài chính công nhận. Cũng có thể hiểu kiểm toán viên là người kế toán viên được cấp chứng chỉ, giấy chứng nhận hành nghề kiểm toán và thực hiện các công việc như kiểm tra, rà soát báo cáo tài chính, các tài khoản của tổ chức, doanh nghiệp, công ty và lập báo cáo kiểm toán. Là người được pháp luật Việt Nam công nhận và cấp chứng chỉCác khái niệm liên quan
Quy định pháp luật về tiêu chuẩnTheo Điều 14 Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12, người kiểm toán viên cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn sau đây: Khoản 1 – Các tiêu chuẩn cần có
Khoản 2 – Trường hợp được công nhận là kiểm toán viênNếu có chứng chỉ nước ngoài thuộc diện Bộ Tài chính công nhận, đỗ kỳ thi sát hạch pháp luật Việt Nam bằng tiếng Việt và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn tại điểm a, điểm b khoản 1 thì người đó cũng đủ điều kiện để được công nhận là kiểm toán viên. Có thể thấy, để trở thành không chỉ đòi hỏi các giấy tờ, chứng chỉ và trình độ chuyên môn đúng theo quy định. Người kiểm toán viên còn phải có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực hành vi dân sự và tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc mà mình đang làm. Tìm hiểu thêm: Kiểm toán nhà nước là gì? Cẩm nang về kiểm toán nhà nước Quy định pháp luật về đăng ký hành nghề kiểm toán viênCăn cứ tại Điều 15 Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12, có một số quy định chung về việc đăng ký hành nghề kiểm toán như sau:
Theo Điều 3, 4, 5 Thông tư 202/2012/TT-BTC, việc đăng ký hành nghề kiểm toán được quy định như sau: Điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toánĐiều kiện có hợp đồng lao độngKiểm toán viên được coi là có hợp đồng lao động toàn thời gian tại doanh nghiệp kiểm toán (DNKT) nếu:
Thời gian thực tế làm kiểm toán
Thời gian thực tế làm kiểm toán hợp lệ phải có giấy xác nhận của người đại diện pháp luật hoặc người được ủy quyền bởi người đại diện pháp luật của DNKT – nơi làm việc thực tế. Nếu DNKT đã chuyển đổi hình thức sở hữu, hợp nhất, sáp nhập, chia tách, phá sản, giải thể… thì cần có giấy xác nhận của người đại diện pháp luật của DNKT theo đúng thời gian kiểm toán viên đã làm việc tại doanh nghiệp. Nếu người đại diện pháp luật của DNKT không còn làm việc trong ngành kiểm toán độc lập thì phải cung cấp kèm theo Bản giải trình cùng các tài liệu khác như bản sao hợp đồng lao động, bản sao sổ bảo hiểm xã hội… để chứng minh thời gian làm kiểm toán thực tế. Hồ sơ đăng ký hành nghềHồ sơ đăng ký hành nghề kiểm toánHồ sơ đăng ký hành nghề kiểm toán bao gồm các giấy tờ cụ thể sau đây:
Trình tự đăng ký hành nghềKiểm toán viên cần lập 1 bộ hồ sơ (theo mẫu tại Điều 4 Thông tư 202/2012/TT-BTC) sau đó thông qua DNKT để gửi hồ sơ đến Bộ Tài Chính. Đối với các chứng chỉ, văn bằng tiếng nước ngoài cần đính kèm bản dịch tiếng Việt có công chứng, chứng thực. Phải chịu trách nhiệm về tính trung thực của các thông tin trong hồ sơ đăng ký hành nghề kiểm toán. DNKT và những cá nhân, tổ chức tham gia vào việc xác thực thông tin có trong hồ sơ cũng sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới về tính chính xác của thông tin. Người đại diện pháp luật của DNKT cần rà soát, kiểm tra hồ sơ kỹ càng để đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện đặt ra. Sau đó ký xác nhận vào Đơn đăng ký hành nghề kiểm toán của kiểm toán viên. DNKT đề nghị Bộ Tài chính cấp cho các kiểm toán viên hành nghề tại đơn vị mình Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán (theo mẫu tại Phục lục số 06/ĐKHN được ban hành cùng với Thông tư này). Đồng thời đính kèm hồ sơ đăng ký hành nghề kiểm toán và gửi qua bưu điện hoặc gửi trực tiếp tới Bộ Tài chính. Khi hồ sơ đăng ký hành nghề có khúc mắc cần làm rõ, Bộ Tài chính có thể đề nghị DNKT hoặc giải trình hoặc bổ sung thêm tài liệu. Từ đó tiến hành đối chiếu, kiểm tra, xác thực các thông tin có trong hồ sơ. Nếu DNKT hoặc kiểm toán viên không cung cấp tài liệu hoặc tài liệu giải trình không đầy đủ thì Bộ Tài chính có thể từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán (có nêu rõ lý do bằng văn bản). Trong thời hạn 15 ngày (tính từ thời điểm nhận được hồ sơ đăng ký hợp lệ), Bộ Tài chính sẽ xem xét để tiến hành cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán. Lưu ý ngày hợp đồng lao động tại DNKT có hiệu lực không được muộn hơn ngày cấp Giấy chứng nhận. Người đại diện pháp luật của DNKT cần rà soát, kiểm tra hồ sơ kỹ càng để đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện đặt raNhững ai không được đăng ký hành nghề kiểm toán?Theo Điều 16 của Luật Kiểm toán Độc lập, những trường hợp sau đây không được cấp đăng ký hành nghề kiểm toán:
Những công việc cần làmLập kế hoạch và xây dựng chương trình kiểm toánĐể công tác kiểm toán diễn ra trơn tru và suôn sẻ, trước hết kiểm toán viên cần xây dựng kế hoạch kiểm toán. Bản kế hoạch này sẽ đóng vai trò định hướng, là kim chỉ nam cho toàn bộ các công việc sau này. Kiểm toán viên cũng cần lên chương trình kiểm toán chi tiết để đảm bảo quá trình kiểm toán chính xác và chặt chẽ. Chương trình kiểm toán bao gồm việc xác định các nhiệm vụ cần làm, số lượng, thứ tự thực hiện các nhiệm vụ đó kể từ khi bắt đầu đến khi hoàn thành công tác kiểm toán. Thu thập & phân tích các số liệu cần thiếtThu thập thông tin là bước quan trọng để kiểm toán viên hình thành nên các bằng chứng kiểm toán. Để hoạt động thu thập thông tin đạt hiệu quả cao, có thể áp dụng các phương pháp khác nhau như kiểm toán cân đối, đối chiếu trực tiếp, đối chiếu logic, điều tra, thử nghiệm… Mọi thông tin, phát hiện, số liệu, sự kiện… đều phải được ghi chép và lưu trữ lại một cách đầy đủ. Thu thập & phân tích các số liệu cần thiết là một trong những công việcXác minh tính trung thực của báo cáo tài chínhSau khi đã có được đầy đủ các bằng chứng khách quan, kiểm toán viên sẽ tiến hành kiểm tra, đối chiếu và xác minh tính chính xác, trung thực, mức độ tuân thủ pháp luật của báo cáo tài chính được cung cấp bởi đơn vị được kiểm toán. Kết luận và báo cáoSau khi hoàn thành quá trình rà soát, đối chiếu, sẽ đưa ra đánh giá và kết luận kiểm toán. Các đánh giá, kết luận sẽ được kiểm toán viên tập hợp lại và trình bày dưới dạng báo cáo kiểm toán. Tư vấn, tham mưu cho ban giám đốcKiểm toán viên cũng có nhiệm vụ tham mưu, tư vấn cho ban lãnh đạo về những hạn chế, sai sót, điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất cách thức nâng cao chất lượng hoạt động của đơn vị. Quyền và nghĩa vụ của khi hành nghềQuyền và nghĩa vụ của kiểm toán viên hành nghề tại DNKT, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài hoạt động tại Việt Nam được quy định trong Luật Kiểm toán Độc lập số 67/2011/QH12 như sau: Quyền của kiểm toán viên hành nghề
Nghĩa vụ của kiểm toán viên hành nghề
Kiểm toán viên cần có những tố chất gì?Khả năng làm việc nhómCông tác kiểm toán là một quy trình phức tạp gồm nhiều bước. Vì vậy đây là nhiệm vụ không thể được thực hiện bởi một cá nhân mà phải có sự góp sức của cả tập thể. Vì vậy mỗi người nên gạt bỏ cái tôi cá nhân, tránh để xảy ra các mâu thuẫn hay bất đồng quan điểm. Hãy đoàn kết, tương trợ lẫn nhau để đảm bảo công việc được hoàn thành một cách xuất sắc. Khả năng diễn giải, thuyết phụcKiểm toán đòi hỏi đối tượng sử dụng dịch vụ phải có sự tin tưởng cao. Chính vì vậy, kiểm toán viên cần mài giũa, trau dồi kỹ năng diễn giải, thuyết phục của mình để đơn vị được kiểm toán có thể lắng nghe, chấp thuận những ý kiến mà mình đưa ra. Tư duy logicKiểm toán là ngành nghề có yêu cầu cao về tính logic, khoa học. Bởi đối với mỗi vấn đề lại có nhiều phương hướng giải quyết khác nhau và dẫn đến những kết quả khác nhau. Điều này đòi hỏi người kiểm toán viên phải có tư duy logic để sắp xếp công việc hợp lý và tìm ra được những giải pháp tối ưu nhất. Thấu hiểu lý luận ứng dụng một vấn đềKiểm toán viên không chỉ cần hiểu sâu sắc những luật lệ, quy tắc ứng xử trong nghề mà còn phải nắm rõ những luật có liên quan. Nếu không có kiến thức sâu rộng về lý luận ứng dụng để giải quyết vấn đề thì sẽ không thể phát hiện được những điều sai trái, hoặc không tìm ra giải pháp khắc phục các sai phạm. Nắm bắt nhanh chóng vấn đề mớiCác ngành nghề được kiểm toán vô cùng đa dạng và mỗi ngành nghề lại có đặc thù riêng. Vì vậy người kiểm toán viên cũng cần học cách nắm bắt nhanh chóng một vấn đề mới để làm tốt công việc của mình. Lưu ý khi hành nghề kiểm toán viên chuyên nghiệpTrang phục phù hợpNgười kiểm toán viên chuyên nghiệp luôn phải duy trì hình tượng nghiêm túc, trang trọng, thể hiện thái độ tôn trọng nghề nghiệp. Vì vậy để lựa chọn trang phục phù hợp, các bạn nam có thể kết hợp áo sơ mi và quần Âu. Còn nữ giới có thể mặc áo sơ mi với váy công sở. Tại một số doanh nghiệp kiểm toán hoặc các cơ quan kiểm toán nhà nước, còn được yêu cầu mặc đồng phục. Kiểm toán viên nhà nước cần mặc đồng phục theo quy địnhKỹ năng giao tiếpNhư đã nói ở trên, kiểm toán là công việc được thực hiện bởi một tập thể. Vì vậy cần có sự phối hợp ăn ý giữa các thành viên để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, kiểm toán viên cũng phải thường xuyên giao tiếp và trao đổi với khách hàng. Do đó, kỹ năng giao tiếp và trình bày ý kiến là cực kỳ quan trọng. Các kỹ năng phục vụ nghề nghiệpKỹ năng kiểm toán: Tham gia các khóa đào tạo kiểm toán để nâng cao kỹ năng chuyên môn hoặc tham gia các kỳ thi lấy chứng chỉ ACCA, CFA… Kỹ năng tin học: Thường xuyên phải làm việc với máy tính để tính toán và lập báo cáo. Các công cụ cơ bản nhất là Word và Excel. Ngoài ra hiện nay còn có nhiều phần mềm kiểm toán chuyên dụng giúp đơn giản hóa công việc của kiểm toán viên. Kỹ năng tiếng Anh: Các tài liệu về kiểm toán – kế toán nước ngoài là nguồn kiến thức vô cùng quan trọng. Tuy nhiên kiểm toán viên cần có kỹ năng tiếng Anh tốt mới có thể đọc hiểu những loại tài liệu, sách báo này. Bên cạnh đó, nếu muốn làm việc với các doanh nghiệp nước ngoài thì kỹ năng tiếng Anh là không thể thiếu. Thường xuyên phải đi công tácKiểm toán viên cũng thường xuyên phải đi công tác xa để trao đổi với khách hàng hoặc thu thập thông tin phục vụ quá trình kiểm toán. Thời gian công tác có thể là 3 – 5 ngày hoặc 1 – 2 tháng tùy vào tính chất công việc. Thường xuyên phải làm việc ngoài giờThời gian làm việc thực tế không cố định mà sẽ thay đổi tùy vào yêu cầu của công việc và khách hàng. Vì vậy với những nhiệm vụ phức tạp, khối lượng thông tin lớn thì việc phải làm thêm giờ là không thể tránh khỏi. Kiểm toán viên thường xuyên phải đi công tác xa, làm việc ngoài giờXem thêm: Kiểm toán là gì? Những điều cần biết về ngành kiểm toán Mong rằng các thông tin trên đây đã giúp bạn có cái nhìn cụ thể nhất về ngành nghề kiểm toán viên. Hiện nay, Công Ty TNHH Quản Lý Tư Vấn Thuế MAN là đơn vị cung cấp dịch vụ kiểm toán độc lập uy tín hàng đầu. Khách hàng có thể liên hệ theo hotline +84 (0) 903 963 163 để được tư vấn chi tiết về dịch vụ. Ban biên tập: Man.net.vn Giải đáp những câu hỏi thường gặpCơ hội nghề nghiệp đối với kiểm toán viên là gì?Đến ngày 01/12/2021, tại Việt Nam có tổng cộng 210 doanh nghiệp kiểm toán. Trong đó có 4 công “Big Four” là Deloitte, Ernst & Young, PricewaterhouseCoopers và KPMG. Ngoài ra, mỗi doanh nghiệp cũng có nhu cầu tuyển dụng kiểm toán viên nội bộ. Vì vậy ngành nghề kiểm toán có cơ hội làm việc vô cùng rộng mở. Kiểm toán viên có mức lương ra sao?heo khảo sát, kiểm toán viên mới vào nghề có thể đạt mức lương khởi điểm từ 9 triệu đồng/tháng. Đối với những kiểm toán viên giàu kinh nghiệm, có chứng chỉ quốc tế thì mức thu nhập có thể lên đến 20 – 100 triệu đồng/tháng. Những trường nào đào tạo kiểm toán viên?Hầu hết các trường thuộc khối ngành kinh tế tại Việt Nam đều có chương trình đào tạo kiểm toán. Đó là ĐH Kinh tế Luật TPHCM, ĐH Kinh tế Huế, ĐH Kinh tế Đà Nẵng, ĐH Công nghiệp Hà Nội… Kiểm toán bắt buộc là gì?Theo khoản 1 Điều 9 Luật Kiểm toán độc lập 2011, kiểm toán bắt buộc là kiểm toán đối với báo cáo tài chính hàng năm, báo cáo quyết toán dự án hoàn thành và các thông tin tài chính khác của đơn vị được kiểm toán quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 37 Luật Kiểm toán độc lập 2011 và các quy định khác của pháp luật có ... Khi nào kiểm toán độc lập?Tháng 5 năm 1991 hoạt động kiểm toán độc lập Việt Nam ra đời sau thời gian dài thai nghén và khi đó chỉ có 2 công ty được Bộ Tài chính thành lập với 15 người cũng như số lượng kiểm toán viên đếm trên đầu ngón tay. Dịch vụ kiểm toán độc lập là gì?Kiểm toán độc lập là việc của các doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam tiến hành kiểm tra, đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính của doanh nghiệp được kiểm toán và các công việc kiểm toán khác theo hợp đồng kiểm toán. Ở Việt Nam kiểm toán độc lập được kiểm soát bởi ai?Bộ Tài chính chịu trách nhiệm trong quản lý và tổ chức thực hiện kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán. Bên cạnh đó, có sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước trong từng lĩnh vực đặc thù chuyên ngành: UBCKNN, Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm, Ngân hàng Nhà nước. |