Làm sao để biết tổ dân phố

Những năm trước đây, do khó khăn về giao thông, liên lạc...nên có xu hướng chia nhỏ các thôn để thuận lợi cho công tác quản lý dẫn đến số lượng thôn, tổ dân phố rất nhiều. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 1.719 thôn, tổ dân phố, nhưng phần lớn không đạt theo tiêu chuẩn quy định tại Thông tư 09 của Bộ Nội vụ (76%). Có huyện số thôn, tổ dân phố không đạt chuẩn chiếm tỉ lệ rất lớn như Tam Kỳ: 93,58%, Phước Sơn: 96,97%, thậm chí có huyện 100% số thôn không đạt tiêu chuẩn như Đông Giang. Thực tế đó cho thấy việc sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết.

Ban Pháp chế HĐND tỉnh khảo sát thực tế về tổ chức, hoạt động của thôn tại xã Sông Kôn, huyện Đông Giang.

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về :"Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" , Tỉnh ủy Quảng Nam đã có chỉ thị số 30-CT/TU "về lãnh đạo, chỉ đạo việc sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố". Bên cạnh đó, UND tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch 4225/KH-UBND để triển khai thực hiện với mục tiêu trong năm 2018 sẽ giảm 478 thôn trên địa bàn toàn tỉnh.

Tuy nhiên, để hoàn thành được mục tiêu để ra, cần có giải pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắt nảy sinh từ thực tiễn. Bởi, việc sắp xếp, tổ chức lại thôn, khối phố là vấn đề phức tạp, liên quan đến nhiều mặt của đời sống xã hội, đến quá trình lịch sử, văn hóa, phong tục, tập quán...Do vậy, khi tổ chức thực hiện cần cân nhắc kỹ lưỡng và có lộ trình hợp lý để đảm bảo việc sắp xếp phải gắn với việc giảm số lượng những người hoạt động không chuyên trách, đảm bảo thuận lợi, hiệu quả trong quản lý và tổ chức hoạt động của thôn, tổ dân phố. Theo ông Võ Hồng, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, nên chia số thôn, tổ dân phố hiện có thành bốn nhóm: nhóm đạt các tiêu chí theo quy định, nhóm đạt từ 50% trở lên, nhóm chưa đạt 50% tiêu chí, nhóm đặc thù và trước mắt, tập trung sắp xếp, tổ chức lại các thôn, khối phố của nhóm chưa đạt 50% tiêu chí theo quy định để rút kinh nghiệm cho giai đoạn tiếp theo.

Có thể thấy rằng trong gần 1.500 thôn, tổ dân phố chưa đạt chuẩn, có những thôn do địa hình chia cắt, tách biệt quá xa với các khu dân cư kế cận hoặc do yếu tố cố kết lâu đời của cộng đồng dân cư, do đặc điểm ngành nghề, truyền thống lịch sử...thì cần xem xét.

Một việc cần quan tâm nữa là sắp xếp lại đội ngũ những người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố sau khi sáp nhập. Đây là những người có uy tín, nhiệt tình, có trách nhiệm với cộng đồng dân cư và được người dân bầu chọn. Nhiều người đã đảm đương nhiệm vụ hàng chục năm, nay vì chủ trương sắp xếp, tổ chức lại nên họ không còn được tiếp tục nhiệm vụ thì cũng cần có chính sách hỗ trợ phu hợp khi nghỉ việc.

Một trong những yếu tố quyết định sự thành công của công tác sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố là sự đồng tình, ủng hộ của người dân. Theo quy định hiện nay, khi thành lập thôn mới hoặc sáp nhập thôn thì phải lấy ý kiến toàn thể cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình trong thôn. Chỉ khi nào đa số người dân thống nhất thì mới được thực hiện. Do vậy, công tác tuyên truyền phải đi trước một bước. Cấp ủy đảng, chính quyền phải phổ biến đến tận người dân về sự cần thiết, những lợi ích khi sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố; giải đáp những băn khoăn, thắc mắc của người dân về những vấn đề liên quan nhằm tạo sự đồng thuận với chủ trương này và trước hết cán bộ, đảng viên phải đi đầu trong việc thực hiện. Mọi thông tin phải được công khai, minh bạch với người dân để tránh các xu hướng cục bộ "làng anh, xóm tôi", "tộc anh, họ tôi" trong quyết định các vấn đề liên quan đến cộng đồng như: địa điểm đặt nhà sinh hoạt của thôn, chọn nhân sự cho cấp ủy, Ban nhân dân thôn...

Để đảm bảo kế hoạch sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố thành công, lãnh đạo tỉnh đã có sự quan tâm chỉ đạo sâu sát. Phát biểu tại hội nghị trực tuyến với lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố và lãnh đạo cấp xã ngày 18.9.2018, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn ngọc Quang nhấn mạnh: Công tác sắp xếp tổ chức lại thôn, tổ dân phố đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Cấp ủy Đảng, chính quyền phải xem đây là công việc hết sức quan trọng và phải theo dõi, chỉ đạo sát sao, chuẩn bị chu đáo trong triển khai thực hiện. Bí thư, chủ tịch phải trực tiếp đối thoại để giải đáp những ý kiến, kiến nghị của người dân. Mặt trận, các đoàn thể cũng cần tăng cường công tác vận động quần chúng để tạo sự đồng thuận.