Phương án thứ nhất, nghỉ Tết 7 ngày, từ ngày 29 tháng Chạp đến mùng 5 Tết (từ thứ sáu 20/1/2023 đến thứ năm 26/1/2023), là phương án được ưu tiên hơn. Thế nhưng, phương án này tồn tại nhược điểm rất lớn. Nếu nghỉ như vậy, kỳ nghỉ sẽ bị cắt vụn, đang nghỉ hết thứ năm rồi thứ sáu đi làm, xong lại nghỉ thứ bảy, chủ nhật. Đây là một điều rất bất hợp lý nếu xét về mặt logic cũng như thực tiễn làm việc của những người lao động như chúng tôi. Kỳ nghỉ bị cắt vụn như vậy, tôi dự đoán chắc chắn sẽ có nhiều người xin nghỉ phép ngày thứ Sáu kể trên để kỳ nghỉ của họ kéo dài 10 ngày. Thực tiễn có khả năng như thế, khiến cho ngày "khai xuân" của các cơ quan, đơn vị trở nên ‘"đìu hiu", "vắng vẻ". Và như vậy hiệu quả làm việc chắc chắn sẽ không cao, tư duy sẽ ì ạch. Chưa kể, nó cũng không thể giải quyết được vấn nạn "ăn chơi sau Tết" của khá nhiều người. Và đối với những lao động xa quê, số đông chắc chắn họ sẽ không ủng hộ phương án này, bởi họ sẽ không có đủ thời gian bên gia đình và sau Tết sẽ rất cập rập chỉ vì một ngày làm việc xen kẽ. Phương án thứ hai, nghỉ Tết 9 ngày, từ ngày 30 tháng Chạp đến mùng 8 Tết (từ thứ bảy 21/1/2023 đến chủ nhật 29/1/2023), tuy giải quyết được một ngày làm việc xen kẽ, bị vỡ vụn giữa các ngày nghỉ, xét về mặt logic thì hợp lý, nhưng như vậy trước Tết sẽ quá cập rập và kỷ nghỉ sẽ không thể hài hòa trước và sau Tết. Việc phải làm đến 29 Tết mới được nghỉ và mua sắm trong vội vã thì cái Tết sẽ không thể nào được chu toàn một cách ổn thỏa nhất. Dịp Tết là dịp lễ rất quan trọng và chắc chắn việc "vội vã sắm Tết" sẽ khiến hiệu quả làm việc những ngày cuối năm không cao. Một bất cập lớn nữa là nó sẽ làm gia tăng áp lực giao thông, đi lại trước Tết, do trước giao thừa chỉ có duy nhất ngày Tất niên. Tuy vậy, phương án này lại có lợi cho số đông người lao động, nhất là lao động xa quê, bởi họ có thêm nhiều thời gian bên gia đình. Chưa kể, nó cũng góp phần kích cầu du lịch, nhất là các lễ hội Xuân (vốn khai hội vào mùng 6 tháng Giêng, và họ sẽ có thêm 3 ngày sau Tết để du lịch, đi chơi và kích hoạt rất nhiều dịch vụ). >> Nghỉ lễ hành xác hơn vui chơi Hai phương án đều có nhiều bất cập, trong đó phương án một bất cập hơn về nhiều phương diện nhưng lại đảm bảo "tính hài hòa", phương án hai dù đảm bảo tính logic và có lợi hơn cho người lao động về nhiều mặt song lại tạo ra áp lực rất lớn trước Tết. Tôi biết cơ quan chức năng muốn hạn chế tối đa việc hoán đổi ngày nghỉ để tránh tạo ra kỳ nghỉ quá dài, tạo ra hệ lụy, nhưng trong trường hợp này, theo tôi, không nên cứng nhắc việc hoán đổi ngày nghỉ mà cần mạnh dạn đề ra phương án hoán đổi ngày nghỉ để tạo thuận lợi nhất cho số đông người lao động. Đối với tôi có hai phương án hoán đổi ngày nghỉ mà nó sẽ giải quyết được rất nhiều vấn đề bất cập kể trên: Phương án hoán đổi thứ nhất: Nghỉ ba ngày trước Tết, ba ngày sau Tết, tức là từ ngày 28 tháng Chạp đến ngày mùng 3 Tết, cộng thêm nghỉ bù là tám ngày. Người lao động sẽ nghỉ từ 19/1/2023 (ngày 28 tháng Chạp) và làm bù ngày thứ bảy, 28/1/2023 (mùng 7 tháng Giêng). Kỳ nghỉ như thế sẽ kéo dài 8 ngày từ 19/1/2023 đến 26/1/2023 (từ 28 tháng Chạp đến mùng 5 tháng Giêng), và đi làm ngày thứ bảy 28/1/2023 (mùng 7 tháng Giêng). Như vậy là đã giải quyết được một ngày làm việc xen kẽ giữa các ngày nghỉ. Về tính logic và thực tiễn, phương án này đảm bảo sự hài hòa giữa trước và sau Tết, trước Tết không quá ngắn, sau Tết không quá dài, kỳ nghỉ phù hợp và giải quyết ngày làm việc xen kẽ. Với ba ngày trước Tết, người lao động sẽ giảm áp lực về tàu xe, giao thông đi lại sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, chưa kể, họ có thêm thời gian sắm Tết cho gia đình, không khí Tết trở nên rộn ràng hơn và cũng có đủ thời gian bên người thân, gia đình, đủ thời gian tái tạo sức lao động. >> Năm năm tiết kiệm tiền không đi chơi lễ, vợ chồng tôi mua ôtô Việc giải quyết được một ngày làm việc sau Tết theo hướng đi làm bù thêm thứ Bảy kế tiếp cho ngày thứ Sáu cũng giúp người lao động sẽ bước vào guồng quay công việc ngay sau nghỉ, giảm được tâm lý ăn chơi kéo dài sau Tết của nhiều người, bảo đảm việc làm việc liền mạch; kích cầu tiêu dùng trước Tết. Phương án này sẽ làm hài lòng khá nhiều người mong muốn cảm nhận không khí Tết, nhất là trước giao thừa, mùng một. Về cả lý và tình, nó rất phù hợp và nên được áp dụng. Phương án này chỉ có điểm tồn tại duy nhất là vấn đề đi làm vào ngày thứ Bảy, vốn không phải ngày làm việc hành chính. Tuy nhiên, với ngày thứ Sáu đi làm trước đó, người lao động sẽ có hai ngày để làm việc sau Tết (nói dân dã nôm na gọi là nhẹ nhàng vừa khai xuân, vừa làm vừa chơi sau Tết), nghỉ Chủ nhật và bước vào tuần làm việc mới kế tiếp hiệu quả hơn. Nó sẽ hạn chế được khá nhiều việc xin nghỉ phép chỉ vì một ngày nghỉ bị cắt vụn. >> Tết 'nhạt' ở thành phố Phương án hoán đổi thứ hai: Nghỉ hai ngày trước Tết, ba ngày sau Tết, tức là từ ngày 29 tháng Chạp đến ngày mùng 3 Tết, cộng thêm nghỉ bù là 7 ngày. Hướng giải quyết sẽ là nghỉ thông luôn ngày thứ Sáu kế tiếp (27/1/2023, tức mùng 6 tháng Giêng) và đi làm bù vào thứ bảy (4/2/2023 nhằm ngày 14 tháng Giêng), đây là phương án được vận dụng từ lịch nghỉ Tết Quý Tỵ năm 2013, Tết Canh Dần năm 2010. Người lao động sẽ có 10 ngày nghỉ liên tục từ 20/1/2023 đến 29/1/2023, sau đó làm việc liền mạch từ thứ Hai đến thứ Bảy tuần kế tiếp. Phương án này xét về tính logic thì cũng hợp lý, tạo ra kỳ nghỉ liên tục kéo dài 10 ngày cho người lao động, tạo thuận lợi cho người lao động xa quê có thêm thời gian bên gia đình, nhất là những đối tượng chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 không thể về thăm nhà trong 2 năm qua. Sau Tết, việc làm việc cũng sẽ tương đối liền mạch và không bị gián đoạn. Nghỉ 10 ngày cũng góp phần kích cầu dịch vụ và nhất là du lịch, với ba ngày nghỉ cuối (mùng 6-8 tháng Giêng), việc nhiều cơ sở văn hóa tổ chức khai hội xuân cũng giúp mọi người có thêm thời gian du xuân. Có một ngày trước Tết cũng sẽ đảm bảo đủ thời gian tàu xe, sắm Tết cho tất cả mọi người. 10 ngày cũng là khoảng thời gian phù hợp để tái tạo sức lao động cho một năm mới làm việc hiệu quả. Tuy nhiên có một vài bất cập: kỳ nghỉ sẽ bị kéo dài sau Tết, trước Tết cũng sẽ hơi cập rập trong việc chuẩn bị đón Tết. Hơn nữa, khi thực hiện quy định và thông báo về ngày nghỉ Tết cũng sẽ tạo ra một số khó khăn cho các cơ quan quản lý, nhất là các đối tượng không nghỉ cố định thứ Bảy, Chủ nhật hằng tuần. Từ thực tế đó, đối với năm 2023, rất cần thiết áp dụng hoán đổi ngày nghỉ để tạo thuận lợi hơn cho người lao động. 8 ngày hay 10 ngày đều rất hợp lý và nó sẽ tốt hơn rất nhiều về mọi mặt so với hai phương án 7 ngày và 9 ngày trước đó. Còn về lâu dài, tôi thiết nghĩ rất cần tăng thêm một ngày nghỉ Tết cho người lao động thành 6 ngày nghỉ và không nên tăng thêm thành 7 ngày vì như vậy sẽ tạo ra kỳ nghỉ quá dài và gây hệ lụy xấu về nhiều mặt. >> Tâm lý 'làm cả năm xả hơi vài ngày' khiến Tết méo mó Khi chúng ta đã hạn chế việc hoán đổi ngày nghỉ thì việc tăng thêm một ngày sẽ là rất cần thiết và dễ áp dụng hơn rất nhiều trong thực tế. 6 ngày nghỉ Tết có thể chia ra thành hai cách: 2 ngày trước giao thừa, 4 ngày sau giao thừa hoặc 3 ngày trước giao thừa, 3 ngày sau giao thừa; và vận dụng linh hoạt hai cách này để tạo ra các kỳ nghỉ từ 8-10 ngày cho người lao động, không quá ngắn, cũng không quá dài. 10 ngày không phải quá dài nếu so sánh với kỳ nghỉ Giáng sinh và năm mới ở nhiều nước châu Âu, Hoa Kỳ hay so với kỳ nghỉ Tết dài cả tháng của Trung Quốc. Quy định nghỉ 6 ngày sẽ hạn chế tối đa việc ngày nghỉ bị cắt vụn, hạn chế hết mức việc cần phải hoán đổi ngày nghỉ khi ta vận dụng linh hoạt, có khi không cần hoán đổi. Nghỉ 6 ngày và tính cả nghỉ bù có thể dao động thành 8-10 ngày, và chỉ quanh mốc đó, sẽ tạo ra rất nhiều thuận lợi cho người lao động về mặt thời gian nghỉ ngơi, sắm Tết, đón Tết cũng như thời gian bên gia đình sau một năm vất vả. Hệ lụy cũng được giảm khá nhiều. Đơn cử nếu áp dụng nghỉ 6 ngày cho năm 2023, có ngày mùng 1 Tết vào Chủ nhật, ta áp dụng phương án nghỉ 2 ngày trước Tết, 4 ngày sau Tết, nghỉ bù 2 ngày và liền với cuối tuần tạo ra kỳ nghỉ 10 ngày liên tục cho người lao động. Như vậy là tạo thuận lợi hơn rất nhiều và ổn thỏa về mọi mặt, hạn chế việc áp dụng máy móc, cơ học và tạo ra dư luận trái chiều không hay cho xã hội. Như vậy, đối với năm 2023, thiết nghĩ rất nên áp dụng việc hoán đổi ngày nghỉ để tạo ra kỳ nghỉ phù hợp hơn cho người lao động, không nên hạn chế hoán đổi một cách quá rập khuôn, máy móc. Đức Anh >>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây. |
