Nhiệm vụ của bò cho phôi là gì

Bài 27 : ứng dụng công nghệ tế bào trong công tác giống

I. Mục tiêu:
- Biết được khái niệm, cơ sở khoa học và các bước cơ bản trong công
nghệ cấy truyền phôi.
- Có niềm tin và hứng thú với việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào
sản xuất.
II. Chuẩn bị phương tiện dạy học
- Tài liệu tham khảo : Giáo trình giống vật nuôi của các trường Đại
học Sư phạm và các tài liệu về Công nghệ sinh học.
III.Tiến trình bài giảng:
1. Đặt vấn đề vào bài:
2. Các hoạt động dạy học:

HOẠT ĐỘNG CỦA
GV
HOẠT ĐỘNG
CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về cơ sở khoa học của công nghệ
cấy truyền phôi
- Dựa trên H27.1 GV
giới thiệu qua về công
nghệ cấy truyền phôi bò
từ đó hình thành khái
niệm công nghệ cấy
truyền phôi cho HS.
- Hỏi: Thế nào là công
nghệ cấy truyền phôi
bò?

- Hỏi: Phôi có thể phát
triển trong cơ thể bò mẹ
khác được không? Cần
phải có điều kiện gì?






HS quan sát H27.1
và nêu khái niệm
công nghệ cấy
truyền phôi bò HS
suy luận và trả lời.




- HS suy nghĩ,
1. Khái niệm
SGK






2. Cơ sở khoa học
- Phôi nếu được

chuyển vào một cơ
thể đồng pha với cơ
thể cho phôi thì phôi
vẫn sống và phát
triển bình thường.

- Hỏi: Thế nào là sự
đồng pha?


- Người ta tạo ra sự
đồng pha bằng cách
nào?
- GV dẫn dắt, gợi ý để
HS có thể trả lời được.
tham khảo SGK để
trả lời.


- HS thảo luận.
- Trạng thái sinh lý
sinh dục của bò nhận
phôi phù hợp với bò
cho phôi hay phù
hợp với tuổi phôi.
- Hoạt động sinh dục
của vật nuôi do các
hoóc môn sinh dục
điều tiết. Bằng các
chế phẩm sinh học

chứa hoóc môn hay
các hoóc môn nhân
tạo, con người có thể
điều khiển sinh sản
vật nuôi theo ý muốn
(VD: gây động dục
đồng pha, gây rụng
trứng hàng loạt)
Hoạt động 2: Tìm hiểu quy trình công nghệ cấy truyền phôi bò
- Cho HS quan sát
H27.1 rồi trình bày khái
quát các bước cơ bản
trong công nghệ cấy
truyền phôi bò.
- GV bổ sung điền từng
bước vào bảng (SGV).
GV nhấn mạnh:
+ Nhiệm vụ của bò cho
phôi là sản xuất ra
nhiều phôi có đặc điểm
di truyền tốt

cần
chọn bò cho phôi có
đặc điểm gì? (về năng
suất và phẩm chất).








HS thảo luận để chỉ
ra cần chọn bò cho
phôi có năng suất
cao, phẩm chất tốt.


HS thảo luận để chỉ
ra chọn bò nhận
* Quy trình
(Sử dụng bảng trong
SGK)
+ Nhiệm vụ của bò
nhận phôi là mang thai,
đẻ và nuôi dưỡng tốt
những bò con mang đặc
điểm quý từ các phôi
mà nó nhận được


cần chọn bò nhận phôi
có đặc điểm gì?
GV cung cấp cho HS
một số thông tin công
nghệ tế bào trong chăn
nuôi như: thụ tinh trong
ống nghiệm, cắt phôi,
nhân phôi từ tế bào đơn

hoặc có thể tạo ra một
cơ thể sống mới từ một
tế bào sinh dưỡng của
phôi chỉ cần là bò
khoẻ mạnh, có khả
năng sinh sản bình
thường.
cơ thể (cừu Dolly,
lợn)…
Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá bài học
GV sử dụng câu hỏi cuối bài để củng cố và đánh giá kết quả giờ học.

Trả lời câu hỏi Bài 27 trang 80 Công nghệ 10

Trắc nghiệm Công nghệ 10 Bài 27 (có đáp án): Ứng dụng công nghệ tế bào trong công tác giống

Câu 1:Công nghệ cấy truyền phôi có tạo ra giống vật nuôi mới hay không?

A. Không tạo ra giống mới.

B. Tạo ra giống mới.

C. Mang đặc điểm của giống cho phôi và nhận phôi.

D. Không mang đặc điểm của giống nào cả.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A. Không tạo ra giống mới.

Giải thích:Công nghệ cấy truyền phôi không tạo ra giống vật nuôi mới mà chỉ đưa phôi từ cơ thể mẹ này sang cơ thể mẹ khác – SGK trang 79

Câu 2:Bê sinh ra từ công nghệ cấy truyền phôi mang đặc điểm của con bò nào?

A. Bò nhận phôi .

B. Cả bò cho phôi và bò nhận phôi.

C. Một giống khác.

D. Bò cho phôi.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D. Bò cho phôi.

Giải thích: Bê sinh ra từ công nghệ cấy truyền phôi mang đặc điểm của con: Bò cho phôi – Hình 27.1 SGK trang 80

Câu 3:Chọn bò nhận phôi mang những đặc điểm nào sau đây ?

A. Mang đặc tính di truyền mong muốn .

B. Khả năng sinh sản bình thường.

C. Có sức khoẻ tốt.

D. Chăm sóc con tốt.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B. Khả năng sinh sản bình thường.

Giải thích:Chọn bò nhận phôi mang đặc điểm: Khả năng sinh sản bình thường - Hình 27.1 SGK trang 80

Câu 4:Chọn bò cho phôi mang đặc điểm nào sau đây:

A. Đặc tính di truyền tốt.

B. Sức khoẻ tốt.

C. Năng suất cao.

D. Khoẻ mạnh và sinh sản bình thường.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A. Đặc tính di truyền tốt.

Giải thích:Chọn bò cho phôi mang đặc điểm: Đặc tính di truyền tốt - Hình 27.1 SGK trang 80

Câu 5:Cấy truyền phôi là quá trình:

A. Đưa phôi từ bò này sang bò khác .

B. Đưa phôi từ bò nhận phôi sang bò cho phôi.

C. Đưa phôi từ bò cho phôi sang bò nhận phôi.

D. Đưa phôi từ chỗ này sang chỗ khác .

Hiển thị đáp án

Đáp án: C. Đưa phôi từ bò cho phôi sang bò nhận phôi.

Giải thích:Cấy truyền phôi là quá trình: Đưa phôi từ bò cho phôi sang bò nhận phôi – SGK trang 79

Câu 6:Có bao nhiêu bước cơ bản trong công nghệ cấy truyền phôi bò:

A. 8.

B. 9.

C. 10.

D. 11.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D. 11.

Giải thích: Có 11 bước cơ bản trong công nghệ cấy truyền phôi bò - Hình 27.1 SGK trang 80

Câu 7: Về quá trình gây động dục của vật nuôi:

A. Hoạt động sinh dục của vật nuôi là định kì không thể thay đổi.

B. Hoạt động sinh dục của vật nuôi do các hoocmon sinh trưởng điều tiết.

C. Hoạt động sinh dục của vật nuôi do các hoocmon sinh dục điều tiết

D. Hoocmon không thể do con người tạo ra.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C. Hoạt động sinh dục của vật nuôi do các hoocmon sinh dục điều tiết

Giải thích: Hoạt động sinh dục của vật nuôi do các hoocmon sinh dục điều tiết – SGK trang 79

Câu 8:Trong công nghệ cấy truyền phôi bò, người ta gây động dục cho:

A. Bò cho phôi.

B. Bò nhận phôi.

C. Bò cho phôi trước, bò nhận phôi sau.

D. Đồng loạt cả bò cho phôi và bò nhận phôi.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D. Đồng loạt cả bò cho phôi và bò nhận phôi.

Giải thích:Trong công nghệ cấy truyền phôi bò, người ta gây động dục cho: Đồng loạt cả bò cho phôi và bò nhận phôi - Hình 27.1 SGK trang 80

Câu 9: Một trong những ứng dụng công nghệ tế bào cho ngành chăn nuôi bò là:

A. Phát triển nhanh về số lượng và chất lượng bò giống.

B. Phát triển nhanh về số lượng và chất lượng bò sản phẩm.

C. Tạo ra giống bò mới.

D. Tất cả đều đúng.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A. Phát triển nhanh về số lượng và chất lượng bò giống.

Giải thích: Một trong những ứng dụng công nghệ tế bào cho ngành chăn nuôi bò là: Phát triển nhanh về số lượng và chất lượng bò giống - SGK trang 79

Câu 10:Bước thứ 7 trong công nghệ cấy truyền phôi bò là :

A. Bò cho phôi trở lại bình thường chờ chu kì sinh sản tiếp theo.

B. Thu hoach phôi.

C. Cấy phôi cho bò nhận.

D. Chọn bò nhận phôi.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B. Thu hoach phôi.

Giải thích: Bước thứ 7 trong công nghệ cấy truyền phôi bò là : Thu hoach phôi - Hình 27.1 SGK trang 80

Xem thêm các bài Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Công nghệ lớp 10 có đáp án hay khác:

Giới thiệu kênh Youtube Tôi

Hướng dẫn Soạn Công nghệ 10 Bài 27 ngắn nhất

Câu hỏi trang 80 Công nghệ 10

Quan sát hình 27.1 và cho biết:

- Để thực hiện cấy truyền phôi, cần phải cso những điều kiện gì

- Cấy truyền phôi có những lơi ích gì

Trả lời

- Điều kiện phối giống: Bò cho phôi và nhận phôi động dục đồng pha, không có bệnh tật và hoàn toàn khỏe mạnh, phương tiện nuôi cấy truyền phôi, kĩ thuật thụ tinh phải cao.

- Lợi ích của cấy truyền phôi: Tạo ra được một số lượng lớn giống vật nuôi trong thời gian ngắn, khai thác được những đặc tính quý, phương pháp này thường được áp dụng cho những giống quý hiếm.

Soạn Bài 1 trang 81 ngắn nhất:

Công nghệ cấy truyền phôi là gì? Trình bày cơ sở khoa học của việc cấy truyền phôi?

Trả lời:

Công nghệ cấy truyền phôi bò là một quá trình đưa phôi được tạo ra từ cơ thể bò mẹ này (bò cho phôi) vào cơ thể bò mẹ khác (bò nhân phôi), phôi vẫn sống và phát triển tốt, tạo thành cá thể mới và được sinh ra bình thường.

Cơ sở khoa học:

• Phôi có thể coi là một cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển. Nếu được chuyển vào cơ thể khác có trạng thái sinh lí sinh dục phù hợp với trạng thái của cơ thể cho phôi (hoặc phù hợp với tuổi phôi) thì nó vẫn sống và phát triển bình thường. Sự phù hợp này gọi là sự đồng pha.

• Hoạt động sinh dục của vật nuôi so các hooc-môn sinh dục điều tiết. Bằng các chế phẩm sinh học chứa hooc-môn hay hooc-môn nhân tạo, con người có thể điều khiển sinh sản của vật nuôi theo ý muốn.

Soạn Bài 2 trang 81 ngắn nhất:

Hãy nêu trình tự các công đoạn của công nghệ cấy truyền phôi bò.

Trả lời:

Có 11 bước:

1. Chọn bò cho phôi

2. Chọn bò nhận phôi

3. Gây động dục đồng loạt

4. Gây rụng trứng nhiều của bò cho phôi

5. Bò nhận phôi động dục

6. Phối giống bò cho phôi với giống đực tốt

7. Thu hoạch phôi

8. Cấy phôi cho bò nhận

9. Bò cho phôi trở lại bình thường chờ chu kì sinh sản tiếp theo

10. Bò nhận phôi có chửa

11. Đàn con mang tiềm năng di truyền tốt của bò cho phôi

Bài 27: Ứng dụng tế bào trong công tác giống

I. Khái niệm

Là quá trình đưa phôi được tạo ra từ cơ thể bò mẹ này ( bò cho phôi) vào cơ thể bò mẹ khác ( bò nhận phôi), phôi vẫn sống và phát triển tốt tạo thành cá thể mới và được sinh ra bình thường

II. Cơ sở khoa học

Phôi có thể coi là 1 cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển

Nếu chuyển phôi vào cơ thể khác có trạng thái sinh lí sinh dục phù hợp với trạng thái của cá thể cho phôi thì nó vẫn sống và phát triển bình thường .Sự phù hợp đó gọi là sự đồng pha .

Hoạt động sinh dục của vật nuôi là do hoocmôn sinh dục điều tiết, vì vậy có thể sử dụng các chế phẩm sinh học hoặc hoocmôn nhân tạo để điều khiển quá trình sinh sản của vật nuôi ( Gây động dục đồng pha hoặc gây rụng trứng hàng loạt)

III. Quy trình công nghệ cấy truyền phôi bò

1. Điều kiện cấy truyền phôi:

- Bò cho phôi và bò nhận phôi phải có hiện tượng động dục cùng pha, khoẻ mạnh, SS bình thường

- Phôi của bò cho phải được thụ tinh (tự nhiên hoặc nhân tạo) và phải được nuôi dưỡng tốt( hiện nay có ngân hàng phôi...)

- Phải có trình độ chuyên môn, phương tiện kĩ thuật để lấy phôi, nuôi và cấy phôi thành công

2. Tiêu chí chọn vật nuôi cho phôi và nhận phôi:

- Vật nuôi cho phôi phải cho phôi có chất lượng di truyền tốt, vật nuôi nhận phôi phải khỏe mạnh, sinh sản bình thường, có năng suất cao về 1 hoặc 1 vài tính trạng.

- Vật nuôi nhận phôi phải có khả năng sinh sản tốt, sức khỏe tốt, sức sản xuất cao

3. Quy trình công nghệ cấy truyền phôi

- Bước 1: Chọn vật nuôi cho phôi và nhận phôi: vật nuôi cho phôi phải cho phôi có chất lượng di truyền tốt, vật nuôi nhận phôi phải có khả năng sinh sản tốt và sức khỏe tốt

- Bước2: Gây động dục đồng pha ở vật nuôi cho phôi và nhận phôi:

Dùng các chế phẩm sinh học chứa hoocmon hay hoocmon nhân tạo để điều khiển sự sinh sản của vật nuôi

- Bước3: Phối giống cho vật nuôi cho phôi bằng thụ tinh nhân tạo

- Bước4: Thu hoạch các phôi ở vật nuôi cho phôi: Dùng phương pháp súc rửa ống dẫn trứng để thu phôi trước khi làm tổ

- Bước5: Cấy các phôi đã cấy vào tử cung vật nuôi nhận phôi có cùng thời kỳ động dục với nguyên tắc “lấy ở vị trí nào thì đưa vào đúng vị trí ấy”

- Bước6: Nuôi, chăm sóc vật nuôi cho phôi trở lại kỳ động dục mới. Chăm sóc các vật nuôi nhận phôi mang thai để thai phát triển tốt

- Bước7: Nuôi dưỡng đàn con để bổ sung vào đàn giống

4. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi

- Đây là thành tựu tiến bộ của KHSX giống hiện đại, giúp tăng nhanh số lượng và đảm bảo tốt chất lượng của những vật nuôi quý hiếm

- Phổ biến và nhân nhanh về số lượng và chất lượng giống tốt

- Giảm chi phí trong chăn nuôi: như con giống, chuồng trại, nhân lực…

- Hạn chế dịch bệnh, nâng cao sức chống chịu khả năng thích nghi của bê con…

- Một số thành tựu công nghệ cấy truyền phôi

Bê sinh ra từ công nghệ cấy truyền phôi

Bê sinh đôi ra từ một phôi cắt đôi

Lời kết

Như tên tiêu đề của bàiỨng dụng tế bào trong công tác giống, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:

- Biết được khái niệm và cơ sở khoa học cuả công nghệ cấy truyền phôi bò

- Nêu được trình tự các công đoạn của công nghệ cấy truyền phôi bò