|
"Ôi tổ quốc, ta yêu như máu thịt Như mẹ cha ta, như vợ, như chồng Ôi tổ quốc, nếu cần ta chết Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông" Từ đoạn thơ trên hãy trình bày suy nghĩ của em về tấm lòng của tác giả đối với tổ quốc bằng một đoạn văn từ 5 - 7 câu. 1, PTBĐ: biểu cảm 2, Nội dung chính của văn bản là tình yêu tha thiết của tác giả dành cho quê hương, đất nước và non sông của mình cùng với đó là khát vọng được hy sinh, cống hiến hết mình cho tổ quốc, nhân dân và gia đình thân yêu trái mảnh đất này 3, Biện pháp tu từ so sánh: "như máu thịt, như mẹ cha ta, như vợ như chồng" Tác giả đã so sánh tình yêu tổ quốc của mình với tình yêu máu thịt, tình yêu mẹ cha, tình yêu vợ chồng. Tác dụng: diễn tả tình yêu tổ quốc bình dị, tha thiết, nồng nàn, chan chứa tình cảm của tác giả. Biện pháp tu từ liệt kê và điệp ngữ "cho": "cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông" Tác dụng: diễn tả được khát vọng cống hiến và khát vọng cống hiến, hy sinh cho tổ quốc của tác giả. Đó chính là khát vọng cống hiến cao đẹp của tác giả dành cho quê hương, đất nước và dân tộc của mình 4, Trong thời kỷ đất nước đổi mới và phát triển khoa học công nghệ, đất nước vẫn luôn cần những nhân tài đóng góp và dựng xây phát triển đất nước. Và lực lượng nòng cốt trong công cuộc dựng xây đất nước đó chính là những thế hệ trẻ- thế hệ lãnh đạo và dựng xây đất nước bằng trí tuệ, trí thức và năng lực lãnh đạo tuyệt vời của mình. Thế hệ trẻ ngày này có những trách nhiệm nhất định đối với sự phát triển của đất nước, của quốc gia, của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Trách nhiệm đầu tiên chính là trách nhiệm yêu nước và phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc. Trong thời bình, truyền thống yêu nước được biểu hiện bằng việc phát huy năng lực và không ngừng thi đua phấn đấu tốt nhất trong công việc của mình. Nếu là học sinh thì truyền thống yêu nước được thể hiện bằng việc gắng sức học tập và không ngừng thi đua trong phong trào học tập và phong trào thi đua trong thanh thiếu niên Việt Nam. Trách nhiệm thứ hai chính là dựng xây và phát triển đất nước bằng việc đóng góp chất xám trong lĩnh vực của mình. Để hội nhập được với nền kinh tế thế giới, mọi công dân đều cần làm tốt trong công việc của bản thân mình. Ta có thể kể đến giáo sư Ngô Bảo Châu- một trong những thương hiệu toán học của Việt Nam và nhân tài làm rạng danh đất nước từ bao thập kỷ nay. Trách nhiệm cuối cùng đó chính là bảo tồn, gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Những nét văn hóa ấy sẽ giúp cho đất nước phát triển bền vững theo năm tháng. Và thế hệ trẻ cần gìn giữ, bảo tồn, phát triển và đem những giá trị tốt đẹp đó đi xa mãi mãi. Tóm lại, trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với đất nước là vô cùng to lớn và mỗi người đều cần xác định để có thể sống một cuộc đời ý nghĩa hơn cho đất nước, dân tộc và gia đình. Từ lâu Tổ quốc luôn là đề tài là tên gọi thiêng liêng trong cảm xúc thường trực của các thi nhân. Nhà thơ Chế Lan Viên đã từng viết: “Ôi Tổ quốc ta yêu như máu thịt - Như mẹ cha ta như vợ như chồng - Ôi Tổ quốc nếu cần ta chết - Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, dòng sông”. Hình ảnh Tổ quốc thật thân thiết gắn bó máu thịt với từng con người cụ thể. Nhà thơ Tố Hữu trong mạch cảm hứng dào dạt đã thốt lên: “Ôi Tổ quốc giang sơn hùng vĩ - Đất anh hùng của thế kỉ hai mươi”. Trong những ngày khi chủ quyền biển đảo nóng lên, bài thơ “Tổ quốc gọi tên” của Nguyễn Phan Quế Mai đã có sức lan tỏa mạnh mẽ, nhất là khi được nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn chắp cánh bay lên qua ca khúc “Tổ quốc gọi tên mình”. Bài thơ này được nhà thơ kể lại: chị viết khi đang đi công tác ở nước ngoài thì nghe tin quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa: “Ngày hôm nay kẻ lạ mặt rập rình - Chúng ngang nhiên chia cắt tôi và Tổ quốc - Chúng dẫm đạp lên dáng hình đất nước - Một tấc biển cắt rời, vạn tấc đất đớn đau”. Câu thơ nghẹn thắt trào dâng uất hận như lớp lớp sóng cuộn dâng. Cuộn dâng ở ngoài biển khơi, cuộn dâng ở trong lòng người. Tấc đất tấc biển như là máu thịt của một cơ thể con người của đất nước mang dáng hình chữ S thân yêu. Bài thơ “Tổ quốc gọi tên” nhưng chính nhà thơ đã gọi tên Tổ quốc: “Tiếng Tổ quốc vọng về từ biển cả - Nơi bão tố dập dồn chăng lưới bủa vây”. Nhịp thơ chính là nhịp sóng là nhịp “Bằng tiếng sóng Trường Sa - Hoàng Sa dội vào ghềnh đá”. Nguyễn Phan Quế Mai không kìm nổi cảm xúc trực tiếp của mình: “Tổ quốc của tôi - Tổ quốc của tôi!”. Tiếng gọi tha thiết đó như là tiếng vọng của quá khứ oanh liệt của hòa âm hiện tại cộng hưởng với cả một bề dày lịch sử oai hùng: “Bốn ngàn năm chưa bao giờ ngơi nghỉ”. Nhịp thơ bi tráng vừa hào sảng vừa day dứt vừa ngân vọng. Ở đây trong câu thơ: “Thắp lên ngọn đuốc Hòa bình bao người đã ngã - Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông”. Hai chữ “Hòa bình” được nhà thơ sử dụng kiểu viết hoa tu từ thể hiện khao khát lẽ sống cao cả của dân tộc. Ngọn đuốc “Hòa bình” như muốn đánh thức dậy lương tri của nhân loại. Như nhắn gửi một thông điệp toàn cầu để khi kết bài thơ chị đã nhắc lại: “Ngọn đuốc Hòa bình trên tay rực lửa”. Ở đây sự kết hợp cảm hứng dân tộc và thời đại, tính biểu tượng khái quát nhưng có sức thuyết phục lay thức cụ thể ấn tượng là một thành công để chuyển tải những cảm xúc mạnh bi tráng, hào hùng. Tứ thơ từ đó được nâng lên xoáy sâu và lan rộng. Chính bắt đầu từ tầng tầng lớp sóng: “Sóng chẳng bình yên dẫn lối những con tàu - Sóng quặn đỏ máu những người đã mất - Sóng cuồn cuộn từ Nam chí Bắc”. Điệp ngữ ba lần“Sóng” được nhắc lại chính là điểm nhấn để từ đó cộng hưởng: “Chín mươi triệu môi người thao thức tiếng “Việt Nam””. Đọc bài thơ ta không những được nghe đối thoại, độc thoại mà cao hơn nữa đó là sự kết nối. Một sự kết nối giao cảm cộng đồng, kết nối đoàn kết cộng đồng để kết nối bằng hành động cộng đồng: “Chín mươi triệu người lấy thân mình chở che Tổ quốc linh thiêng - Để giấc ngủ trẻ thơ bình yên trong bão tố”. Ở đây ta chú ý nhà thơ đã dùng hình ảnh tương phản giữa giấc ngủ trẻ thơ và bão tố tạo ra độ chênh đẩy tần số cảm xúc lên cao trào. Và trẻ em cũng chính là hiện thân của tương lai. Bảo vệ trẻ em chính là bảo vệ tương lai cho Tổ quốc. “Tổ quốc gọi tên” được khép lại bằng sự hướng tâm về mình. Câu thơ ngắn lại nhưng nhịp độ ngân vọng lại càng da diết, thao thức: “Tôi bỗng nghe - Tổ quốc - Gọi tên mình!”. Vâng, Tổ quốc gọi tên mình và chính chúng ta đang gọi tên thiêng liêng Tổ quốc trong những ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước... I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Ôi Tổ quốc ta, ta yêu như máu thịt, Như mẹ cha ta, như vợ như chồng Ôi Tổ quốc, nếu cần, ta chết Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông... Hãy cứ đo bể ta bằng luật - điều quốc tế Trời xanh ta xanh bao nhiêu hải lý Nhưng chớ đừng đo lòng căm giận chúng ta Máu hơn ba chục năm trời ta đã đổ ra Phải trăm năm mới có ngày độc lập Ai đếm hết chuỗi người lên máy chém lúc hừng đông? Roi vọt Côn Lôn, ngục tù Phú Quốc Mỗi trang sử đất này đều nặng máu cha ông. Hãy yêu! Hãy yêu! Hãy yêu tất cả Một chiếc cầu vừa mới bắc qua sông Một hợp tác lúa chiêm vàng óng ả Một nhà ăn cửa sổ sơn hồng... (Chế Lan Viên, Sao chiến thắng) Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
Xem lời giải  Giặc Mỹ mày đến đâyThì ta tiêu diệt ngay!Trời xanh ta nổi lửaBể xanh ta giết mày!Ôi Tổ quốc ta, ta yêu như máu thịtNhư mẹ cha ta, như vợ như chồngÔi Tổ quốc, nếu cần, ta chếtCho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông...Hãy cứ đo bể ta bằng luật điều quốc tếTrời xanh ta xanh bao nhiêu hải lýNhưng chớ đo lòng căm giận chúng taMáu hơn ba chục năm trời ta đã đổ raPhải trăm năm mới có ngày độc lậpAi đếm hết chuỗi người lên máy chém lúc hửng đông?Roi vọt Côn Lôn, ngục tù Phú QuốcMỗi trang sử đất này đều nhuộm máu cha ôngHãy yêu! Hãy yêu! Hãy yêu tất cảMột chiếc cầu vừa mới bắc qua sôngMột hợp tác lúa chiêm vàng óng ảMột nhà ăn cửa sổ sơn hồng...Những nhà máy, nước sinh trong gian khổNhững lò cao như đứa trẻ đầu lòngHạnh phúc mới, có khi còn vất vảNhưng bước đầu đây là của công nôngMiền Bắc thân yêu trong tầm đạn MỹHãy yêu! Hãy yêu! Hãy yêu và bảo vệMây nước, cửa nhà, văn học, ngữ ngôn...Một đảo vắng Hòn Ngư còn chớp bểMột rặng núi Kỳ Sơn còn lắm lúc mưa nguồnHãy đem máu ta ra mà giữ gìnNửa thân thể miền Bắc này cho ruột thịt phương Nam!Trời xanh biếc của người đầu tuyến lửaNẻo Hùng tinh từng quay hướng địa bànChớ để cho chúng đến gieo khăn tang và nạng gỗXây dựng những pháp trường và kiến thiết những tha maSúng Mỹ chĩa vào căn phòng ta ởDao cứa vào trên cổ họng ta caHỡi những tấm lòng lạnh tanh máu cáNhững nhiệt tình xuống quá độ âm!Có nghe tiếng ngư lôi và cao xạ?Giặc đánh ta thì ta đánh trảGiữ hoà bình phải đâu bằng mọi giáGiá hoà bình là quật ngã bọn xâm lăngTàu Mỹ rụng đất này, ai có nghe chăng?Sao thức canh đêm, bể biếc reo mừngSóng ru đất, mây nhắn cùng gió thổi"Thần chiến thắng là những người áo vảiNhững binh nhất, binh nhì mười tám tuổiGiết quân thù không đợi có hạt nhân"Giết quân thù không cần phải phân vânHỡi những con thỏ hoà bình đang tìm nơi gặm cỏSúng ta nổ cũng là vì ngươi nữaNhờ súng này mà ngươi được yên thânĐêm nay sao chín vàng như thóc giốngPhải đêm nay trời cũng được mùa?Trời sao cao như là chiến trậnSao sáng ngời vũ khí lòng taNghe rào rạt mười bốn triệu miền Nam đang tỉnh thứcKhông! Ba mươi triệu kim cương của thiên hà Tổ quốc!Không! Hàng nghìn triệu ngôi sáng anh em đang chiếm lĩnh bầu trời! Hứa một Mùa Gặt Lớn ngày mai 11-8-1964 Nguồn: Chế Lan Viên toàn tập (Vũ Thị Thường sưu tập và biên soạn), NXB Văn học, 2002 |
