It looks like you were misusing this feature by going too fast. You’ve been temporarily blocked from using it.
If you think that this doesn't go against our Community Standards, let us know.
Thuyết minh làm rõ hình tượng thủ lĩnh – người anh hùng áo vải Lê Lợi qua đoạn sau:
” Ta đây:
…………………………………….
Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều”
( Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)
Lập dàn ý
Mở bài.
– Giới thiệu tác giả Nguyễn Trãi, tác phẩm ” Bình Ngô đại cáo”, đoạn trích.
– Nhận định, ghi đoạn trích: ” ………………………”
Thân bài
Giới thiệu khái quát
– Hoàn cảnh ra đời bài ” Bình Ngô đại cáo”
– Vài nét về thể loại, bố cục, vị trí đoạn trích
– Giới thiệu về hình tượng Lê Lợi – Người thủ lĩnh nghĩa quân Lam Sơn ở đoạn cáo.
Thuyết minh
– Những nét chính về nội dung:
+ Xuất thân : người anh hùng áo vải
+ Tài năng và phẩm chất của người thủ lĩnh được thể hiện qua những gian khổ ở giai đoạn đầu của cuộc khởi nghĩa
+ Nêu lên tính chất nhân nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vượt qua gian khổ, khó khăn và sức mạnh chiến thắng.
+ Đưa ra phương cách và đường lối kháng chiến phù hợp.
+ Nêu lên tư tưởng của cuộc khởi nghĩa.
– Những nét chính về nghệ thuật: Cách xây dựng hình tượng, tâm lí nhân vật và việc sử dụng kết hợp bút pháp tự sự – trữ tình. Lời văn biền ngẫu với những vế đối cân xứng, nhịp nhàng.
Kết bài:
– Kết luận giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn trích.
– Cảm nghĩ.
Viết bài
(Bài làm tham khảo)
Nguyễn Trãi là bậc đại anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới, đồng thời cũng là người phải chịu nỗi oan khiên thảm khốc nhất trong lịch sử Việt Nam. Sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Trãi khá đồ sộ với nhiều tác phẩm có giá trị ở nhiều thể loại.Ở lĩnh vực văn chính luận, Nguyễn Trãi được xem là nhà văn chính luận kiệt xuất, văn chính luận của ông đạt tới trình độ nghệ thuật mẫu mực. Một trong những tác phẩm đặc sắc nhất phải kể đến là “Bình Ngô đại cáo”. Tác phẩm có giá trị như Bản tuyên ngôn độc lập, là “áng thiên cổ hùng văn” của dân tộc. Trong tác phẩm này, tác giả đã xây dựng rất thành công hình tượng thủ lĩnh – người anh hùng áo vải Lê Lợi, tiêu biểu là đoạn thơ sau:
” Ta đây:
……………………………
Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều.”
Đầu năm 1428, sau khi đại thắng quân Minh, Lê Lợi lên ngôi vua, Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết “Đại cáo bình Ngô” để tuyên bố kết thúc chiến tranh, lập lại hoà bình cho dân tộc. Tác phẩm được viết bằng thể cáo, là thể văn nghị luận có nguồn gốc từ Trung Quốc cổ xưa, dùng để công bố việc lớn với muôn dân.”Bình Ngô đại cáo” là bản anh hùng ca tổng kết cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược, gian khổ mà hào hùng của quân dân Đại Việt; là bản tuyên ngôn độc lập sáng chói tư tưởng nhân nghĩa yêu nước và khát vọng hoà bình.
Bài cáo có bố cục gồm bốn phần, phần một: nêu lên luận đề chính nghĩa; phần hai: tố cáo tội ác của kẻ thù xâm lược; phần ba: hồi tưởng về cuộc kháng chiến; phần bốn: lời tuyên ngôn độc lập. Đoạn trích trên nằm ở đầu phần ba của bài ” Bình Ngô đại cáo”, thể hiện hình tượng chủ tướng Lê Lợi và những năm tháng gian nan buổi đầu cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Mở đầu đoạn cáo, tác giả đứng trên cương vị Lê Lợi – người thủ lĩnh hồi tưởng lại cuộc khởi nghĩa với những khó khăn buổi đầu:
” Ta đây:
Núi Lam Sơn dấy nghĩa,
Chốn hoang dã nương mình.
Ngẫm thù lớn há đội trời chung,
Căm giặc nước thề không cùng sống.”
Ở giai đoạn đầu của cuộc khởi nghĩa, Nguyễn Trãi đã khắc hoạ thành công hình tượng chủ tướng Lê Lợi có sự kết hợp và thống nhất giữa con người bình thường và lãnh tụ nghĩa quân: bình thường từ nguồn gốc xuất thân ” Chốn hoang dã nương mình” đến cách xưng hô khiêm nhường, gần gũi “ta”, chưa phải là “trẫm” như sau này. Đồng thời Lê Lợi còn là người có lòng căm thù giặc sâu sắc, có lí tưởng hoài bão lớn, có quyết tâm cao thực hiện lí tưởng. Chính vì vậy, Lê Lợi là người anh hùng áo vải xuất thân từ nhân dân.
Lê Lợi dấy nghiệp từ chốn núi rừng Lam Sơn hoang dã, giữa lúc kẻ thù đang ở thế mạnh. Đó là sự thực, buổi đầu khởi nghiệp gặp khó khăn về mọi mặt. Bởi thế những trăn trở, băn khoăn, day dứt của ông trước vận mệnh đất nước là chân thành, dễ chia sẻ:
” Đau lòng nhức óc, chốc đã mười mấy năm trời,
Nếm mật nằm gai, há phải một hai sớm tối.
Quên ăn vì giận, sách lược thao suy xét đã tinh;
Ngẫm trước đến nay, lẽ hưng phế đắn đo càng kĩ.
Những trằn trọc trong cơn mộng mị,
Chỉ băn khoăn một nỗi đồ hồi.”
Người anh hùng áo vải Lê Lợi hiện lên với những tâm trạng: đau lòng, nhức óc, nếm mật nằm gai, quên ăn vì giận, những trằn trọc trong cơn mộng mị…đó là những phẩm chất cao đẹp, lớn lao và sâu sắc của người anh hùng, xứng đáng là lãnh tụ của nghĩa quân. Tâm trạng của Lê Lợi được Nguyễn Trãi thể hiện có những điểm chung với tâm trạng của Trần Quốc Tuấn trong ” Hịch Tướng Sĩ “: “…Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xé thịt, lột da, nuốt gan, uống máu quân thù…Dù cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng cam lòng…”. Cùng có lòng căm thù giặc sục sôi, cùng nuôi chí lớn, cùng một quyết tâm sắt đá. Chính cảm hứng về truyền thống dân tộc đã giúp Nguyễn Trãi khắc hoạ thành công hình tượng người anh hùng Lê Lợi.
Qua hình tượng Lê Lợi, tác giả nêu lên tính chất nhân nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, vượt qua gian khổ, khó khăn và sức mạnh chiến thắng:
” Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
Chính lúc quân thù đang mạnh.
………………………………………….
Trời thử lòng trao cho mệnh lớn,
Ta gắng chí khắc phục gian nan.”
Buổi đầu Lê Lợi cùng nghĩa quân phải vượt qua muôn vàn gian khổ: thế giặc mạnh, tàn bạo, ta lại thiếu nhân tài, thiếu quân, thiếu lương thực… nhưng nhờ có lòng căm thù giặc, ý chí quyết tâm, lí tưởng cao cả và tinh thần đoàn kết nghĩa quân đã nhanh tróng có được những thắng lợi.
Trên cương vị là người thủ lĩnh, với tài năng và phẩm chất cao đẹp, Lê Lợi đã kịp thời đưa ra những phương cách, đường lối kháng chiến phù hợp cho toàn nghĩa quân: dựa vào tinh thần tự lực cánh sinh, cầu hiền kết hợp đường lối kháng chiến ” dùng quân mai phục”,” thế trận xuất kì” và sức mạnh đoàn kết toàn dân:
” Nhân dân bốn cõi một nhà,dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới,
…………………………………………………….
Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều”
Như vậy, ngay từ rất sớm, Nguyễn Trãi đã đề cao tính chất nhân dân, tính chất toàn dân, đặc biệt đề cao vai trò của người dân nghèo trong cuộc khởi nghĩa. Tư tưởng lớn này chưa từng thấy ở ” Nam quốc sơn hà” hay ở ” Hịch tướng sĩ “, lần đầu tiên xuất hiện ở “Bình Ngô đại cáo” – hình ảnh “nhân dân bốn cõi một nhà”, “tướng sĩ một lòng phụ tử” rất cảm động, mới mẻ và hào hùng. Đây là nét độc đáo, lời tuyên ngôn về vai trò và sức mạnh của nhân dân, của sự nghiệp chính nghĩa.
Để xây dựng thành công hình tượng người anh hùng áo vải Lê Lợi, làm nổi bật linh hồn nghĩa quân, Nguyễn Trãi đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật rất đặc sắc, đặc biệt là cách xây dựng hình tượng tâm lí nhân vật và việc sử dụng kết hợp bút pháp tự sự – trữ tình, qua đó phản ánh những khó khăn gian khổ của buổi đầu và ý chí đấu tranh giải phóng đất nước của quân dân Đại Việt. Lời văn biền ngẫu với những vế đối cân xứng, nhịp nhàng góp phần làm nên thành công của đoạn cáo.
Tóm lại, với nghệ thuật đặc sắc, đoạn cáo đã xây dựng thành công hình ảnh lãnh tụ nghĩa quân Lam Sơn với những đặc điểm của người anh hùng mang đầy đủ phẩm chất và sức mạnh của cộng đồng trong cuộc chiến tranh nhân dân thần thánh. Đoạn cáo góp phần quan trọng làm nên giá trị lời tuyên ngôn độc lập. Với tài năng của mình, Nguyễn Trãi xứng đáng là nhà văn chính luận kiệt xuất, sống mãi trong lòng người đọc
Bài viết gợi ý:
Phân tích hình tượng Lê Lợi giúp các bạn có thêm một dạng đề bài để tham khảo, đồng thời củng cố kiến thức trong bài Bình Ngô đại cáo. Bài viết giúp bạn bổ sung thêm kiến thức văn học, làm đa dạng phong phú về ngôn từ cũng như trau dồi cách hành văn. Hãy theo dõi bài viết bên dưới để có thêm cho mình những cảm nhận mới mẻ về hình tượng Lê Lợi trong bài nhé!
Hình tượng Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo
Mở bài phân tích hình tượng Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo
Văn học trung đại Việt Nam là giai đoạn văn học với nhiều sự biến chuyển nhất là của các triều đại. Trong giai đoạn này, không ít tác phẩm xuất sắc đã ra đời nhưng nổi bật hơn thảy phải nói đến Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi. Chắc hẳn ai trong chúng ta đã từng một lần nghe đến tên Nguyễn Trãi một nhà nho yêu nước, một khai quốc công thần và là một danh nhân văn hóa thế giới xuất chúng. Ở Bình Ngô đại cáo ông gửi gắm toàn bộ tâm tư tình cảm của mình để nói đến những vấn đề chính trị mang phong cách chính luận. Tác phẩm ngoài bàn đến những vấn đề nhân nghĩa của nhà nho, tố cáo, vạch trần tội ác giặc Minh còn ca ngợi tinh thần, truyền thống chống giặc của quân dân ta. Đặc sắc hơn, Nguyễn Trãi đã dựng nên hình tượng Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo đầy tài ba và anh hùng.
Xem thêm:
Dàn ý nghị luận Bình Ngô Đại Cáo chi tiết, đủ ý
Bài văn mẫu nghị luận Bình Ngô đại cáo hay nhất
Thân bài về hình tượng Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo
Hình tượng Lê Lợi được Nguyễn Trãi khắc họa trong Bình Ngô đại cáo
Những nét khắc họa đầu tiên về hình tượng Lê Lợi
Ở đoạn ba, hình tượng Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo được khắc họa bằng ngôn từ thông qua tài năng của Nguyễn Trãi. Nét phác họa đầu tiên mà tác giả chọn chính là cách nhân vật hồi tưởng về quá khứ thể hiện rõ ở đoạn:
“Ta đây
Núi Lam Sơn dấy nghĩa
Chốn hoang dã nương mình
Ngẫm thù lớn há đội trời chung
Căm giặc nước thề không cùng sống.”
Trước khi được biết đến là một vị anh hùng, Lê Lợi là người con của đất Lam Sơn, sinh ra trong gia đình giàu có, nối nghiệp cha làm chúa trại. Với lòng yêu nước và căm thù giặc, ông cùng 18 người bạn lập ra nghĩa quân Lam Sơn với lời thề quyết tâm chống giặc cứu nước. Lý tưởng lớn lao của Lê Lợi nói riêng và nghĩa quân Lam Sơn nói chung đã khiến nhân dân kính nể, giặc ngoại bang phải lo sợ, thế nên chúng tìm mọi cách tiêu diệt nghĩa quân.
Trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến, có vô vàn khó khăn hiểm trở, Lê Lợi đã dùng hết sức cùng nghĩa quân vượt qua giai đoạn khó khăn này. Nguyễn Trãi đã tài tình vẽ nên một Lê Lợi đời thường nhưng vẫn đầy khí phách của một vị lãnh tụ.
Xem thêm:
Thuyết minh về tác phẩm Bình Ngô đại cáo
Thuyết minh về tác giả Nguyễn Trãi: Bài văn mẫu và dàn ý
Trong câu “Ta đây”, từ “Ta” mang hai lớp nghĩa. Một là đại từ nhân xưng chỉ cá nhân Lê Lợi, điều này cho thấy được sự tự ý thức về giá trị bản thân, cũng như vai trò, vị trí của ông đối với nghĩa quân trong cuộc kháng chiến. Nghĩa thứ hai là chỉ toàn bộ nghĩa quân Lam Sơn, ở lớp nghĩa này ông tỏ ý khiêm nhường, tạo ra sự gần gũi giữa “tướng” và “quân”, xóa bỏ rào cản binh quyền mà thay vào đó là lòng yêu nước và căm thù giặc sâu sắc. Bấy nhiêu đó, ta đã thấy tác giả vẽ lên chân dung một vị anh hùng đức độ, tài năng và giàu sự khiêm tốn, mang dáng dấp của một đấng minh quân.
Mặt khác, ông chọn Lam Sơn làm căn cứ cho nghĩa quân, bởi ông am hiểu về địa hình cũng như nắm rõ các đặc điểm trọng yếu, chính sự hiểu biết tường tận ấy giúp ông có khả năng điều binh khiển tướng, nuôi binh chờ chiến. Cùng với đó, nhân dân sẽ dễ dàng tiếp thêm lương thực thực phẩm cũng như vũ khí, phục vụ cho cuộc khởi nghĩa.
Lê Lợi xuất thân là chúa trại, ông có thừa khả năng sống một cuộc sống an nhàn trong vinh hoa phú quý nhưng lại chọn “chốn hoang dã nương mình” vì nợ nước thù nhà. Trong ông có sự nhận thức rõ rệt về cái chí làm trai phải gánh nợ non sông, bởi mới nói ông chính là người anh hùng áo vải xuất thân từ nhân dân. Cái làm nên một Lê Lợi anh hùng chỉ gói gọn trong hai câu “Ngẫm thù lớn há đội trời chung/ Căm giặc nước thề không cùng sống.”
Lê Lợi được khắc họa với hình ảnh tỏa sáng, lao tâm khổ tứ vì dân vì nước
Hình tượng Lê Lợi được khắc họa trong Bình Ngô đại cáo
Để rồi khi dấng thân vào chinh chiến chàng thanh niên hai mươi mốt tuổi đã phải lao tâm khổ tứ vì nước vì dân. Chính lúc này vẻ đẹp lý tưởng của ông lại một lần nữa tỏa sáng, thể hiện ở đoạn:
“Đau lòng nhức óc, chốc đã mười mấy năm trời,
Nếm mật nằm gai, há phải một hai sớm tối,
Quên ăn vì giận, sách lược thao suy xét đã tinh;
Ngẫm trước đến nay, lẽ hưng phế đắn đo càng kĩ.
Nhưng trằn trọc trong cơn mộng mị,
Chỉ băn khoăn một nỗi đồ hồi.”
Dường như mọi sự khổ tâm, lao lực của Lê Lợi đều được phác họa hết bằng ngôn từ biết nói của Nguyễn Trãi, từng câu, từng chữ ta thấy từng nhịp thở của sự lo âu. Ở đoạn này, tác giả không chỉ vẽ nên bức chân dung ngoại hình, mà còn cho người đọc thấy được vẻ đẹp ẩn chứa bên trong tâm hồn người anh hùng áo vải. Ông đau với sự đau đớn của nhân dân, chịu “nếm mật nằm gai”, “quên ăn vì giận”, ông có sự thấu hiểu đạo lý rằng phàm là việc lớn thì không thể nóng vội, nhưng mỗi giờ phút trôi qua lòng căm thù giặc trong ông lại sục sôi.
Chính vì sứ mệnh lớn lao ấy đã làm ông trăn trở, lo âu nuôi binh, thao luyện, phải làm thế nào cho nghĩa binh ngày một lớn mạnh, làm thế nào để nhanh chóng đánh đuổi ngoại bang. Hình ảnh nằm gai nếm mật được Nguyễn Trãi sử dụng vô cùng đắt giá, mang tính gợi hình cao cho thấy được sự khó khăn vất vả của một đấng anh hùng lãnh đạo kháng chiến. Đến cả trong giấc mơ cũng chẳng thể yên giấc, hết trằn trọc lại băn khoăn.
Xem thêm:
Phân tích tội ác của quân Minh trong Bình Ngô đại cáo
Tham khảo bài phân tích đoạn 2 Bình ngô đại cáo
Hình ảnh Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo với vai trò một người anh hùng, một vị lãnh đạo
Thế nhưng, đã là anh hùng, là lãnh đạo ông không cho phép mình khuất phục trước kẻ thù, ông thấy rõ thế mạnh, điểm yếu của chúng từ đó suy ngẫm mưu lược tìm cách vượt qua khó khăn trước mắt. Hình tượng Lê Lợi ở đây thể hiện thông qua tính chất của một cuộc chiến tranh chính nghĩa, cuộc chiến này đã để lại cho nước ta một vị anh hùng kiệt xuất.
“Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
Chính lúc quân thù đang mạnh.
.......
Trời thử lòng trao cho mệnh lớn
Ta gắn trí khắc phục gian nan.”
Dù nghĩa quân Lam Sơn được sự tín nhiệm và ủng hộ nồng hậu của nhân dân, nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót buổi đầu. Ngay lúc giặc minh đang thế hung hăng, tàn bạo; quân ta lại yếu thế vì thiếu nhân tài, thiếu người, thiếu quân lương,... Đất nước đang lâm nguy nhưng người tài như sao buổi sớm, quân sư cũng hiếm hoi, chẳng được bấy nhiêu người dám đứng lên đem sức mình chống giặc. Dù khó khăn là thế, nhưng ông quyết không nản chí mà tìm cách vượt lên dùng lòng căm thù giặc làm động lực, cùng nghĩa quân củng cố lòng tin.
Ta thấy được ở ông có sự quí trọng người tài và lạc quan trước tình thế, kiên cường chịu đựng mọi khổ ải. Hình tượng Lê Lợi được đưa lên trên cái tối tăm, trở ngại, nó bùng cháy tỏa sáng với ý chí mãnh liệt của một vị lãnh tụ.
Bình Ngô đại cáo là áng văn hào hùng của dân tộc
Dựa vào tài thao lược dụng binh, ông đã điều binh đưa ra những đường lối phù hợp. Qua quá trình trao dồi mưu lược, ông từng bước đưa nghĩa quân tiến đến thắng lợi sau cùng. Thấy được sự tàn bạo, hung ác của kẻ địch làm lòng dân uất hận nhưng do chưa có người đứng ra lãnh đạo tập hợp sức mạnh quần chúng để khởi nghĩa thế nên họ cam chịu số phận. Nắm được tình hình chung, Lê Lợi bắt đầu suy tính cho cuộc chiến thể hiện ở đoạn:
“Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới,
Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào
.......
Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều.”
Qua rồi những tháng ngày bốn bề thiếu thốn, Lê Lợi chính thức được nhân dân ủng hộ về mọi mặt. Nhận thấy thời cơ đã chín muồi ông đưa ra đường lối tác chiến “thế trận xuất kỳ”, lấy yếu chống lại mạnh, rồi dùng quân mai phục để lấy ít địch nhiều. Đường lối tác chiến chủ động và sáng tạo phù hợp với lực lượng của ta lúc bấy giờ.
Ông có cái nhìn bao quát và nhận thấy được điểm yếu của ta thế nên sử dụng phương pháp mai phục đánh úp nhằm tiêu hao sinh lực địch theo từng cụm nhỏ phù hợp với lực lượng mỏng manh của ta. Cách đánh này được học hỏi và vận dụng nhiều về sau nhất là trong hai cuộc kháng chiến lớn ở nước ta, gọi là chiến tranh du kích.Từ đó ta thấy được sự thông minh thiên bẩm cùng trí sáng tạo siêu phàm, trong việc vận dụng đường lối tác chiến. Ông đã kêu gọi được sức mạnh toàn dân, thắt chặt tình đoàn kết quân dân, đó chính là chìa khóa cuối cùng mở ra chiến thắng lịch sử nước nhà.
Xem thêm:
Cảm nhận đoạn 1 Bình Ngô đại cáo hay nhất
Cảm nhận về đoạn 2 của Bình ngô đại cáo chi tiết, hay nhất
Kết bài:
Tóm lại, Nguyễn Trãi đã thành công khi khắc họa nên hình tượng Lê Lợi trong Bình Ngô đại cáo. Đọc từng câu thơ, ta thấy hình ảnh người anh hùng tài ba đang lấp lánh trang trang sách. Vậy mới cảm hết được tình cảm cũng như sự tôn kính của tác giả với Lê Lợi. Đâu chỉ có vậy, ta còn thưởng thức được một kiệt tác của một đại thi hào dân tộc, một cây cổ thụ trong văn học trung đại Việt Nam với những biến động liên tục. Nguyễn Trãi không khắc họa hình tượng Lê Lợi như một vị vua trên ngai vàng mà chủ yếu nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn và lý tưởng cao đẹp khiến người người nể phục.
Để đến tận hôm nay, lịch sử nước ta vẫn còn đó một mốc son chói lọi về thời kỳ hào hùng chống giặc Minh của người anh hùng áo vải Lê Lợi.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết trên tại CungHocVui! Đây là bài viết chi tiết và cụ thể dùng để tham khảo! Hãy theo dõi để cập nhật những bài viết mới nhất bạn nhé!