Sốt cao 39 độ và lanhjrun người là bệnh gì năm 2024

Trái ngược với biểu hiện nóng và đổ nhiều mồ hôi, nhiều trẻ lại có biểu hiện chân tay lạnh khi bị sốt. Vậy trẻ sốt chân tay lạnh là gì? Có gây nguy hiểm cho trẻ không? Phụ huynh cần làm gì khi trẻ bị sốt tay chân lạnh?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Trẻ sốt chân tay lạnh là gì?

Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch của trẻ sẽ tự tạo ra các kháng thể nhằm chống lại các tác nhân này. Quá trình này sẽ khiến thân nhiệt của trẻ tăng cao, gọi là sốt. Lúc này, hệ thần kinh trung ương sẽ điều khiển giúp cho nhiệt thoát ra ngoài qua da bằng cách phóng các chất khiến mạch máu ở tay và chân co lại. Vì vậy, trẻ sẽ có biểu hiện sốt, đầu nóng nhưng chân, tay lạnh. Tuy nhiên, sau khi cơn sốt đạt đến một mức độ phù hợp thì mạch máu sẽ giãn ra, tay chân trẻ không còn lạnh nữa. ()

Bên cạnh đó, tình trạng sốt chân tay lạnh ở trẻ có thể là dấu hiệu nhiễm siêu vi. Khi siêu vi tấn công trực tiếp vào não bộ và các mạch máu của tay, chân có thể sẽ dẫn đến viêm màng não, nhiễm trùng máu, đe dọa tính mạng của trẻ. Vì vậy, khi trẻ có biểu hiện sốt tay chân lạnh, tốt nhất bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và hỗ trợ kịp thời.

Nguyên nhân trẻ bị sốt cao chân tay lạnh

Tương tự như sốt thông thường, sốt tay chân lạnh ở trẻ có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó, nguyên nhân gây sốt phổ biến nhất ở trẻ là virus, sau đó là vi khuẩn và các tác nhân khác. Cụ thể như sau:

• Virus: Trẻ sốt xuất huyết, cúm, sởi, thủy đậu, bệnh tay chân miệng,…
• Nhiễm trùng: Trẻ sốt phát ban, nhiễm trùng đường hô hấp, viêm họng, viêm amidan, viêm tai giữa, nhiễm trùng gan, nhiễm khuẩn não, đường tiết niệu,…
• Nguyên nhân khác: Sốt do say nắng, mọc răng, sốt sau tiêm chủng…
  
  Trẻ sốt tay chân lạnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Trẻ sốt tay chân lạnh có nguy hiểm không?

Trẻ sốt tay chân lạnh nếu không được chăm sóc và hạ sốt đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Trẻ bị mất nước do sốt cao;
• Trẻ sốt cao co giật;
• Rối loạn hô hấp;
• Ảnh hưởng xấu đến não bộ;
• Tử vong.

Triệu chứng trẻ bị sốt tay chân lạnh

Thông thường, trẻ sốt tay chân lạnh sẽ diễn ra ở mức độ nhẹ với các biểu hiện sau:

• Thân nhiệt dưới 38 độ C;
• Da có màu sắc bình thường;
• Môi lưỡi không có biểu hiện khô;
• Trẻ vẫn tỉnh táo, cười nói bình thường;
• Khả năng ăn uống không có dấu hiệu bất thường.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng sốt tay chân lạnh ở trẻ trở nên nghiêm trọng hơn với các biểu hiện sau:

• Môi và má của trẻ hồng hơn bình thường;
• Trẻ quấy khóc nhiều, quấy khóc liên tục;
• Mặt tím tái;
• Đổ mồ hôi trộm nhiều;
• Chân tay lạnh kéo dài trong nhiều giờ;
• Sốt cao trên 39 độ và không có dấu hiệu giảm sốt sau khi đã dùng nhiều cách hạ sốt;
• Trẻ có dấu hiệu mệt mỏi, muốn ngủ nhiều hơn, cơ thể mềm;
• Lõm mắt, môi, lưỡi khô;
• Ớn lạnh, rùng mình liên tục;
• Có hiện tượng ngực lõm vào, bụng phình ra khi trẻ thở.
  
  Trẻ sốt cao 39 độ trở lên nên được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Những điều cần tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt tay chân lạnh

Khi trẻ bị sốt chân tay lạnh, bố mẹ thường lo lắng và cố gắng tìm cách hạ sốt cho trẻ nên rất dễ mắc phải một số sai lầm, có thể khiến tình trạng sức khỏe của trẻ gặp nguy hiểm. Do đó, bố mẹ nên ghi nhớ những điều cần tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt:

• Không ủ ấm cho trẻ bằng cách quấn nhiều chăn hay cho trẻ mặc nhiều quần áo ấm.
• Không hạ sốt cho trẻ bằng cách chườm l0ạnh, chườm đá hay lau mát bằng nước chứa rượu, cồn hoặc dấm. Điều này không có tác dụng hạ sốt cho trẻ mà nó khiến da của trẻ bị se khít lạnh khiến nhiệt không thể thoát ra ngoài do tiếp xúc với lạnh. Trong một số trường hợp, chườm lạnh, chườm đá có thể khiến trẻ bị bỏng lạnh, suy hô hấp.
• Không tự cho trẻ dùng thuốc khi không có sự đồng ý của bác sĩ, nhất là các loại thuốc có chứa aspirin hay ibuprofen.
• Không cạo gió, bôi dầu cho trẻ: Nhiều phụ huynh có thói quen bôi dầu, cạo gió nhằm giúp giữ ấm và hạ sốt cho trẻ. Tuy nhiên, điều này có thể gây tổn thương da của trẻ do ma sát nhiều với lượng nhiệt lớn.

Cách chăm sóc trẻ bị sốt lạnh chân tay

Điều quan trọng khi trẻ bị sốt là hạ sốt đúng cách cho trẻ nhằm ngăn ngừa xuất hiện biến chứng. Vì vậy, bố mẹ có thể tham khảo một số cách dưới đây khi chăm sóc trẻ bị sốt tay chân lạnh:

• Cho trẻ nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, thoáng khí, dễ chịu.
• Tập cho trẻ vận động nhẹ nhàng như đi bộ quanh nhà, đi dạo mát để tinh thần vào đầu óc trẻ cảm thấy thoải mái.
• Lựa chọn quần áo chó chất liệu thoáng mát, mềm mại và khả năng thấm hút tốt cho trẻ mặc.
• Dùng khăn mềm thấm nước ấm lau người cho trẻ.
• Cho trẻ uống nhiều nước để hạ sốt và giảm nguy cơ mất nước.
• Thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học, phù hợp theo lứa tuổi.
• Bổ sung Vitamin C đầy đủ nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng sức đề kháng cho trẻ.
• Cân bằng thời gian giữa học tập và vui chơi, đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc để cơ thể có thời gian tự hồi phục, sức đề kháng phát triển.
• Theo dõi sự thay đổi thân nhiệt của trẻ bằng các thường xuyên đo lại nhiệt độ để có biện pháp xử lý kịp thời nếu trẻ sốt cao nghiêm trọng.
• Cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, đồng thời kết hợp thêm một số cách hạ sốt không dùng thuốc khi trẻ sốt cao trên 39.5 độ.
  
  Cho trẻ uống nhiều nước là một trong những cách hạ sốt an toàn và nhanh chóng cho trẻ.

Cách phòng trẻ bị sốt chân tay lạnh

Để giảm nguy cơ bị sốt chân tay lạnh ở trẻ, bố mẹ có thể giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng bằng cách:

• Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc để có thể có đủ thời gian nghỉ ngơi và hồi phục sau một ngày hoạt động.
• Cân bằng thời gian vui chơi, học tập và nghỉ ngơi.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát.
• Thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp với lứa tuổi.
• Tiêm phòng Vacxin đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
• Rèn luyện sức khỏe, tập thể dục thể thao hằng ngày.

  Có thể bạn chưa biết: Trẻ em sốt bao nhiêu độ là nguy hiểm?

Trường hợp nào nên đưa trẻ đến bệnh viện?

Trong quá trình chăm sóc trẻ tại nhà, nếu trẻ xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt nhằm ngăn chặn nguy cơ xuất hiện biến chứng, gây ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ:

• Trẻ dưới 2 tháng tuổi sốt trên 38 độ C, có biểu hiện lừ đừ, ngủ li bì, khó đánh thức.
• Trẻ sốt cao, nôn mửa nhiều, xuất hiện co giật hoặc tay chân lạnh run.
• Bỏ ăn, bỏ bú, không thể uống bất cứ thứ gì.
• Thóp trước của trẻ phồng lên, cổ có dấu hiệu cứng.
• Phát ban, chảy máu cam, máu lợi hay ói ra máu.
• Phân có màu đen như bã cà phê hoặc có biểu hiện lừ đừ, da tím tái, chân tay nhớp lạnh.

Đặc biệt, khi trẻ sốt kéo dài đến ngày thứ 4,5 đột nhiên hết sốt, chân tay lạnh, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện khẩn cấp vì đây có thể là dấu hiệu chuẩn bị sốc (sốc sốt xuất huyết, sốc phản vệ,…). Phần lớn các trường hợp tử vong khi trẻ sốt chân tay lạnh đều rơi vào trường hợp này.

Trẻ sốt chân tay lạnh có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, nhất là khi trẻ có các biểu hiện đi kèm như co giật, biếng ăn, da xanh tái và lừ đừ, mệt mỏi… Trong những trường hợp này, trẻ cần được đưa đến bệnh viện để được kiểm tra và hỗ trợ điều trị càng sớm càng tốt bởi viêm màng não ở trẻ có chuyển biến nhanh chóng, dễ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ khoa Nhi, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin hữu ích trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về trẻ sốt chân tay lạnh. Đối với các trường hợp trẻ sốt tay chân lạnh ở mức độ nhẹ, điều quan trọng là bố mẹ cần bình tĩnh kiểm tra và theo dõi thân nhiệt, các triệu chứng của trẻ và hạ sốt đúng cách. Khi trẻ xuất hiện bất kỳ điểm bất thường nào, trẻ cần được đưa đến bệnh viện để được chẩn đoán và xử lý kịp thời.