Thuốc xịt muỗi của trung tâm y tế dự phòng

(HNM) - Dịch sốt xuất huyết đang gia tăng và diễn biến phức tạp khiến người dân lo lắng, tìm cách diệt muỗi, phòng bệnh. Nắm bắt tâm lý đó, dịch vụ bán thuốc diệt muỗi và sản phẩm chống muỗi đua nhau mọc lên như nấm. Thế nhưng, nếu tự ý sử dụng thuốc phun diệt muỗi không đúng cách có thể dẫn đến “lợi bất cập hại”...


Thuốc xịt muỗi của trung tâm y tế dự phòng

Nhân viên Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội phun hóa chất diệt muỗi tại xã Dân Hòa (huyện Thanh Oai).


“Cháy hàng” thuốc diệt muỗi Gõ cụm từ “phun thuốc diệt muỗi” trên Google sẽ thấy xuất hiện hàng chục công ty quảng cáo các loại thuốc nhập từ Anh, Pháp, Mỹ… với đủ loại giá dịch vụ cho các hộ gia đình, công ty, văn phòng, trường học… Trung bình, giá phun thuốc diệt muỗi tại nhà từ khoảng 4 nghìn đồng đến 7 nghìn đồng/m2.

Theo khảo sát của phóng viên Báo Hànộimới tại các tuyến phố như: Lê Duẩn, Trường Chinh, Đê La Thành, Phương Mai, Minh Khai… có rất nhiều cửa hàng bán thuốc diệt muỗi. Trên phố Đê La Thành, chủ một cửa hàng đã giới thiệu về các loại thuốc phun sử dụng phổ biến hiện nay là Icon, Permethrin 50EC, Fendona 10SC… đều nhập khẩu từ Anh, Pháp, Đức. Người bán hàng cũng không quên khẳng định, các loại thuốc bán ở đây đều nhập ngoại nên bảo đảm an toàn về chất lượng. Loại rẻ nhất là Fendona 10SC giá 15 nghìn đồng/gói, một gói pha được với một lít nước. Còn loại đắt như Permethrin 50EC (nhập khẩu từ Anh) có giá 1,5 triệu đồng/lít. Ngoài tiền mua thuốc, muốn thuê người phun phải thêm chi phí 300.000 đồng/ngày. Tuy nhiên, do tình trạng “cháy hàng” nên muốn thêm dịch vụ phun thuốc, phải đặt lịch trước từ 3 đến 5 ngày... Chị Lê Hoài Nam (ở phố Tô Vĩnh Diện, quận Thanh Xuân) cho biết vừa chi gần 2 triệu đồng để thuê một công ty đến phun thuốc diệt muỗi toàn bộ căn nhà 4 tầng của gia đình. Thế nhưng, sau khi phun xong, con gái chị bị dị ứng mẩn đỏ khắp người. Không chỉ vậy, dù công ty khẳng định đợt phun này có hiệu quả diệt muỗi trong vòng 3-4 tháng nhưng mới phun được ít ngày, tầng dưới nhà chị đã thấy xuất hiện rất nhiều muỗi. Bên cạnh các loại thuốc phun, trên thị trường, các sản phẩm chống muỗi cũng hết sức đa dạng như: Vợt diệt muỗi, đèn bắt muỗi, nhang xua muỗi, kem chống muỗi… Do lo lắng về chất lượng của các loại thuốc phun diệt muỗi trôi nổi ngoài thị trường, nhiều người dân đã tìm mua các loại tinh dầu từ thiên nhiên, an toàn khi sử dụng để xua muỗi. Chị Nguyễn Thị Hường, nhân viên Công ty TNHH Tinh dầu Đất Việt cho biết, tinh dầu sả chanh có mùi hương tươi mát, đuổi muỗi và đuổi côn trùng rất hiệu quả. Thời điểm hiện tại, tinh dầu sả chanh là mặt hàng bán chạy nhất và mang lại doanh thu chính cho công ty...

Thuốc xịt muỗi của trung tâm y tế dự phòng

Cán bộ Sở Y tế Hà Nội kiểm tra công tác phòng, chống dịch sốt xuất huyết tại phường Khương Trung (quận Thanh Xuân).
Quan trọng nhất vẫn là diệt lăng quăng, bọ gậy Nói về việc người dân tự ý mua thuốc về phun hoặc thuê người đến nhà phun thuốc diệt muỗi, ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho rằng, điều này có thể “lợi bất cập hại”. Bởi nếu phun không đúng liều lượng, không đúng quy trình sẽ không diệt được muỗi. Hơn nữa, nguy cơ muỗi bị nhờn thuốc, kháng thuốc, người dùng bị dị ứng thuốc phun muỗi do không rõ cách sử dụng hoàn toàn có thể xảy ra. Người dân, nếu có nhu cầu phun thuốc nên đến trạm y tế xã, phường hoặc gọi tới đường dây nóng của Sở Y tế để được tư vấn đầy đủ. “Hiện thuốc diệt muỗi được ngành Y tế sử dụng là loại tốt, còn máy phun chuyên dụng được nhập từ Đức. Loại thuốc mà đội dập dịch y tế dự phòng phường, xã tới nhà phun sẽ được miễn phí, người dân không phải trả bất cứ một khoản tiền nào. Nếu nơi nào phun chống dịch thu tiền thì không phải lực lượng chống dịch của ngành Y tế”, ông Nguyễn Nhật Cảm nói. Còn theo bác sĩ Phạm Hùng, Trưởng phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), việc phun thuốc phải được thực hiện bởi nhân viên y tế để bảo đảm hiệu quả diệt muỗi và an toàn cho cộng đồng. Người dân có thể sử dụng các bình xịt muỗi đã được cấp phép lưu hành trên thị trường để phun diệt ở phạm vi hẹp trong gia đình. Tuy vậy, việc tự phun, xịt, diệt muỗi trong nhà chỉ giúp diệt muỗi tức thì, ít ngày sau muỗi có thể xuất hiện trở lại nếu không loại trừ được các ổ lăng quăng, bọ gậy ở hộ gia đình và khu vực xung quanh. PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết thêm, hiện đã xuất hiện các trường hợp giả danh cán bộ của Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Sốt rét - Côn trùng - Ký sinh trùng trung ương đi phun thuốc diệt muỗi và thu tiền. Người dân khi thấy nghi ngờ cần báo ngay cho chính quyền địa phương. Ông Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội nêu rõ, khi thực hiện phun thuốc diệt muỗi cần tuân thủ theo các hướng dẫn của ngành Y tế. Cụ thể, dọn nhà cửa gọn trước khi phun thuốc. Thông thường, các loại thuốc diệt muỗi không có mùi hoặc có mùi hắc nhẹ. Vì vậy, để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe, người dân nên ra khỏi nhà để nhân viên phun thuốc, sau 30-45 phút có thể vào nhà. Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh, người già, phụ nữ mang thai nên ở ngoài từ 1-2 tiếng rồi mới vào nhà nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Ngày 3-8, qua Đường dây nóng Báo Hànộimới, chị Trần Thị Ngân, số nhà 33, ngõ 43, phố Đông Tác (phường Trung Tự, quận Đống Đa) cho biết: Sáng 1-8, chị gặp một nhóm người phun thuốc diệt muỗi có trang phục, thiết bị phun thuốc diệt muỗi giống với Đoàn của Trạm Y tế phường nên đã đề nghị họ vào phun thuốc tại nhà mình. Tuy nhiên, nhóm người này yêu cầu mỗi gia đình trả 195.000 đồng. Đáng chú ý, khi phun thuốc cho ngôi nhà 30m2 của gia đình chị Ngân xong, nhóm người này lại "hét" đòi giá 1,2 triệu đồng. Vụ việc cho thấy, người dân cần cảnh giác, tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng, cơ sở y tế để cùng chống dịch sốt xuất huyết đúng cách, hiệu quả.


Kim Vũ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Võ Hà Băng Sương - Bác sĩ điều trị - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có hơn 15 năm kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý nội.

Một trong những biện pháp hữu hiệu để phòng dịch sốt xuất huyết là phun thuốc diệt muỗi. Thuốc phun diệt muỗi được sử dụng là loại thuốc đã qua thử nghiệm cho kết quả an toàn, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí chất lượng đã được Bộ Y tế cho phép sử dụng. Máy để phun chuyên dụng cũng là loại máy tốt nhất hiện nay được nhập khẩu từ Đức.

Các sản phẩm thuốc diệt côn trùng hiện nay gồm ba nhóm:

  • Nhóm có gốc clo hữu cơ
  • Nhóm có gốc phốt pho hữu cơ
  • Nhóm có gốc Pyrethrine

Thuốc phun diệt muỗi hiện nay được Bộ Y tế cấp phép sử dụng là nhóm Pyrethrine - thuốc thuộc thế hệ mới nhất, là thuốc hàng đầu và đã qua thử nghiệm ở cả 3 miền của Việt Nam cho kết quả an toàn. Hiện các nước trên Thế giới cũng đang sử dụng loại thuốc này.

Thuốc xịt muỗi nhóm 1 và 2 đã bị cấm sử dụng do độc hại. Người dùng có thể bị nhiễm độc nếu không mang khẩu trang, bị dị ứng da, chảy nước mắt, ngứa, hắt hơi, khó thở.

Thuốc xịt muỗi của trung tâm y tế dự phòng

Phun thuốc xịt muỗi là phun với một lượng hóa chất cực nhỏ dưới dạng phun sương nhưng có hiệu quả tối đa

Phun thuốc xịt muỗi là phun với một lượng hóa chất cực nhỏ dưới dạng phun sương nhưng có hiệu quả tối đa. Chỉ vài giờ đồng hồ sau phun, lượng hóa chất sẽ khuếch tán trong không gian, nên không lo ngại việc thuốc ảnh hưởng tới sức khỏe.

Vài giờ sau khi phun lượng hóa chất khuếch tán hết trong không gian nên thuốc phun chỉ diệt được muỗi vằn trưởng thành nhiễm vi rút truyền bệnh sốt xuất huyết ở thời điểm phun, chứ không duy trì được lâu dài, mãi mãi. Chính vì vậy, khi lượng hóa chất đã hết trong không khí, nếu môi trường xung quanh hoặc ở các hộ dân khác vẫn tồn tại muỗi mang mầm bệnh sốt xuất huyết thì muỗi này vẫn có thể tiếp tục bay vào nhà, đốt người. Và như vậy, nguy cơ mắc sốt xuất huyết vẫn có thể xảy ra.

Trong quá trình phun thuốc diệt muỗi, nếu phun không đúng liều lượng, không đúng quy trình sẽ không diệt được muỗi. Hơn nữa, nguy cơ muỗi bị nhờn thuốc, kháng thuốc, người dùng bị dị ứng thuốc phun muỗi do không rõ cách sử dụng hoàn toàn có thể xảy ra.

Không tự ý mua thuốc phun muỗi về pha và phun cho nhà mình vì nếu người dân dùng thuốc tùy tiện, không đúng liều lượng, dùng trong một thời gian quá dài... sẽ dẫn tới tình trạng côn trùng kháng thuốc, đồng thời còn ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe của gia đình.

Nếu có dịch thì phải phun hóa chất 2 lần cách nhau 7-10 ngày để tiêu diệt muỗi, hóa chất không tồn lưu nên sau phun một tuần sẽ có hiện tượng muỗi trong nhà.

Phun hóa chất tiêu diệt muỗi chỉ có tính thời điểm để dập dịch sốt xuất huyết, là biện pháp ngắn hạn cần thiết. Quan trọng nhất vẫn là tìm diệt các ổ bọ gậy, nơi loăng quăng tồn tại, việc phòng chống bệnh mới bền vững

Thuốc xịt muỗi của trung tâm y tế dự phòng

Tạm rời khỏi nhà và khu vực phun thuốc ít nhất 30 phút để thuốc khô và tránh hít phải hơi thuốc

Các gia đình có nhu cầu phun thuốc nên đến các Trung tâm Y tế, Trạm Y tế phường hoặc gọi điện thoại đến đường dây nóng của Sở Y tế để được tư vấn đầy đủ. Thông thường, các loại thuốc diệt muỗi không có mùi hoặc có mùi hắc nhẹ. Vì vậy, để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như đảm bảo hiệu quả của việc phun thuốc diệt muỗi, người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

  • Trước khi phun thuốc diệt muỗi: Chủ động mở tất cả các cửa ra vào, kể cả cửa sổ để không khí lưu thông. Che đậy kỹ càng thực phẩm, đậy kín các dụng cụ chứa nước, dọn dẹp gọn gàng đồ dùng. Di chuyển vật nuôi ra khỏi nơi phun thuốc.
  • Trong khi phun thuốc: Tạm rời khỏi nhà và khu vực phun thuốc ít nhất 30 phút để thuốc khô và tránh hít phải hơi thuốc. Tuyệt đối không đi theo sau nhân viên phun thuốc. Đối với trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai, người mắc các bệnh lý nền như huyết áp, tim mạch nên ở ngoài từ 1 - 2 giờ rồi mới vào nhà.
  • Sau khi phun thuốc: Lau dọn lại nhà cửa, đồ dùng nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối, các sinh hoạt sau đó diễn ra bình thường.

Nên phun hóa chất vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối. Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết hoạt động mạnh vào lúc sáng sớm và chiều tối. Phun hóa chất diệt muỗi có hiệu quả cao nhất khi chúng ta phun vào những thời điểm trên với điều kiện thời tiết không mưa, ít gió. Tuy nhiên, để phù hợp với thời gian sinh hoạt của hộ gia đình và yêu cầu cấp bách của việc phòng chống dịch, ngành y tế có thể phun hóa chất trong những khoảng thời gian dài hơn.

Bên cạnh đó, nếu chỉ phun thuốc diệt muỗi ở phạm vi một gia đình trong khi hàng xóm không xịt thuốc thì tác dụng sẽ rất ít. Chỉ trong thời gian ngắn sau khi phun xịt thuốc, muỗi từ bên ngoài lại bay vào nhà.

Ngoài việc phun hóa chất diệt muỗi thì người dân cần tích cực tham gia phòng bệnh sốt xuất huyết cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh bằng cách tìm diệt loăng quăng/bọ gậy, đậy kín các dụng cụ chứa nước, loại bỏ phế liệu.

Thực hiện các biện pháp tránh muỗi đốt như mặc quần áo dài tay, mắc màn khi ngủ, dùng kem xua muỗi. Khi bị sốt và có các biểu hiện của sốt xuất huyết, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 15% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 17/10 - 31/12/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Dấu hiệu sốt xuất huyết nguy hiểm cần nhập viện

XEM THÊM: