Bạn có biết vắc-xin này có đóng vai trò quan trọng trong việc tạo miễn dịch chủ động, phòng ngừa bệnh xâm lấn cho nhiều nhóm tuổi khác nhau không? Tại sao phải tiêm vắc-xin Phế cầu 13?
TS.BS Nguyễn Thị Tố Như
Khoa Nội BV ĐHYD ShingMark
Trước tiên chúng ta cùng tìm hiểu Vắc-xin Phế cầu 13 là gì?
Thuật ngữ phế cầu thường dùng để chỉ vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, vi khuẩn này thấy phổ biến ở đường hô hấp trên của mọi người đặc biệt ở người lớn và trẻ em. Nó là tác nhân gây một số bệnh ở người như: viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu) .Bệnh gây nhiều biến chứng nặng có thể tử vong
Tiêm phòng vắc- xin phế cầu là biện pháp giúp cơ thể tạo miễn dịch chủ động, phòng ngừa bệnh gây ra bởi phế cầu khuẩn cho nhiều lứa tuổi khác nhau.
Có nhiều loại vắc xin phế cầu giúp cơ thể tạo kháng thể chống nhiễm phế cầu, các vắc xin này được đặt tên kèm con số sau đuôi. Con số đó phản ánh số type chủng phế cầu gây bệnh được đưa vào nghiên cứu thành công và sản xuất thành thuốc ngừa bệnh.
Vắc xin Phế cầu 13 được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học – Pfizer (Mỹ) và được sản xuất tại Bỉ.
Vắc xin phế cầu Prevenar-13 ᴄó ᴄhứa tới 13 ᴄhủng ᴠi khuẩn Streptoᴄoᴄᴄuѕ pneumoniae (S. pneumoniae) kháᴄ nhau . Vacxin này đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo miễn dịch chủ động, phòng ngừa các bệnh cấp tính gây ra bởi phế cầu khuẩn.
Vắc-xin Phế cầu 13 được sử dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn, đặc biệt là với nhóm tuổi quá tuổi tiêm vắc-xin phế cầu Synflorix, người lớn có nhu cầu tiêm phòng các bệnh do phế cầu khuẩn và những người có bệnh mãn tính (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tiểu đường,…) hay người bị suy giảm miễn dịch.
Lý do chúng ta nên tiêm Vắc-xin Phế cầu 13?
Phế cầu khuẩn là loại vi khuẩn thường trú trong hầu họng của trẻ em và người lớn.Loại vi khuẩn này có nhiều chủng phức tạp, bệnh dễ lây truyền qua đường hô hấp (tiếp xúc với dịch tiết của người bệnh khi ho, hắt hơi).
Khi phế cầu khuẩn xâm nhập cơ thể sẽ gây ra những bệnh kể trên , mức độ nặng , đe dọa tính mạng người bệnh ( tỷ lệ tử vong khoảng 10 - 20%)). Đặc biệt, đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch suy yếu, tỷ lệ tử vong tăng lên tới 50%.
Mặt khác hiện nay, khuẩn phế cầu còn đề kháng với nhiều loại kháng sinh. Vì vậy trong điều trị cho bệnh nhân phải sử dụng kháng sinh mà vi khuẩn còn nhạy cảm với liều cao hoặc phối hợp nhiều loại kháng sinh, làm tăng chi phí chữa trị, kéo dài thời gian nằm viện,…Do đó giải pháp phòng ngừa chủ động các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra chính là Tiêm vắc-xin Phế cầu 13 càng sớm càng tốt khi chưa bị mắc bệnh.
Vắc - xin phế cầu 13 có thể chỉ định cho nhiều lứa tuổi khác nhau :
- Trẻ em từ 6 tuần tuổi đến người trưởng thành có các yếu tố nguy cơ làm suy giảm sức đề kháng cơ thể .
- Người cao tuổi > 65 tuổi và người mắc các bệnh mãn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD); lao phổi, tim mạch, tiểu đường…
Để phòng ngừa tất cả các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, tiêm ngừa vắc-xin Phế cầu 13 là việc làm cần thiết .
Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark hiện nay đã cung cấp dịch vụ Tiêm vắc-xin Phế cầu 13, để biết thêm thông tin chi tiết và đăng kí tiêm phòng, vui lòng liên hệ:
Phế cầu 13 là loại vắc xin đóng vai trò quan trọng trong quá trình phòng ngừa sự phát triển của bệnh viêm màng não, viêm phổi cấp tính, viêm tai giữa bị hình thành bởi phế cầu khuẩn. Đồng thời, hỗ trợ cơ thể tạo miễn dịch chủ động, tăng cường sức đề kháng. Vậy vắc xin phế cầu 13 là gì, tiêm loại vắc xin này sẽ phòng được những căn bệnh nào? MEDLATEC chia sẻ ngay trong bài viết dưới đây.
1. Vắc xin phế cầu Prevenar 13 là gì?
Vắc xin phế cầu Prevenar 13 được nhà sản xuất chế phẩm sinh học và dược phẩm hàng đầu thế giới tại Mỹ có tên Pfize nghiên cứu và phát triển. Trong loại vắc xin này có chứa tới 13 chủng phế cầu khuẩn S. pneumoniae - Streptococcus pneumoniae không giống nhau.
Vắc xin phế cầu 13 được xem là thành tựu nghiên cứu vượt bậc. Đây là loại vắc xin thế hệ mới mang tới công dụng phòng ngừa các căn bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm trùng huyết và hàng loạt các căn bệnh khác do phế cầu khuẩn gây nên.
Vắc xin phế cầu 13 là loại thế hệ mới, cao cấp
Độ tuổi có thể tiêm vắc xin phế cầu Prevenar 13 là trẻ em (6 tuần tuổi trở lên), người trưởng thành, người cao tuổi. Nó đặc biệt hữu hiệu với những đối tượng quá tuổi để tiêm vắc xin phế cầu Synflorix; hoặc người có hệ miễn dịch kém, mắc bệnh mãn tính; muốn phòng ngừa bệnh do phế cầu khuẩn gây ra.
2. Tại sao khuyến khích tiêm vắc xin Prevenar 13
Vi khuẩn phế cầu phát triển thành nhiều chủng vô cùng phức tạp. Nó lây nhiễm qua hệ hô hấp và thường trú tại hầu họng của người. Bạn sẽ bị mắc loại vi khuẩn này khi có tiếp xúc với phần dịch được tiết ra khi người bệnh hắt hơi, ho, sổ mũi.
Tỷ lệ gây ra tử vong của vi khuẩn phế cầu sau khi người bình thường mắc bệnh viêm phổi, viêm màng não,.. là 10 đến 20%. Tuy nhiên con số này là tổng hợp các nhóm độ tuổi. Với nhóm đối tượng trẻ em và người già, tỷ lệ tử vong cao hơn và đạt mốc 50%.
Tiêm phế cầu 13 để loại bỏ nguy cơ xâm nhập của 13 loại phế cầu khuẩn
Hiện nay, nhiều chủng phế cầu khuẩn còn nguy hiểm hơn khi có thể kháng được nhiều loại kháng sinh. Dẫn tới quá trình điều trị trở nên khó khăn, kéo dài, gây tốn kém cho túi tiền bệnh nhân. Vì thế, cách tốt nhất là sử dụng các biện pháp phòng ngừa. Cụ thể là tiêm vắc xin phế cầu Prevenar 13.
3. Tiêm vắc xin Prevenar 13 phòng ngừa được bệnh gì?
Vắc xin Prevenar 13 được xem là liệu thuốc phòng ngừa một số căn bệnh nguy hiểm.
Bệnh viêm tai giữa
Trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng thường mắc viêm tai giữa được gây ra bởi phế cầu khuẩn. Bệnh này không bỏ sót một ai, kết cả là người lớn có hệ miễn dịch tốt. Đây là bệnh thường gặp và gây ra nhiều biến chứng nếu không điều trị kịp thời. Bệnh nhân có thể bị suy giảm thính lực, viêm màng não, thủng màng nhĩ, mặt liệt, áp xe,... Nặng hơn là tử vong.
Bệnh viêm màng não
Lớp vỏ bảo vệ não và tủy sống bị viêm bởi phế cầu khuẩn sẽ gây ra bệnh viêm màng não. Bệnh không ngoại trừ bất cứ độ tuổi nào, từ trẻ em, người trưởng thành đến người già lớn tuổi. Trong nhiều trường hợp không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh dẫn tới nhiều biến chứng nguy hại như: mù, điếc, liệt, hôn mê,... nặng nhất là tử vong.
Tử vong là tình trạng xấu nhất do phế cầu khuẩn gây ra
Viêm phổi
Phế cầu khuẩn thường xâm nhập rất nhanh và gây ra viêm phổi trên người. Nếu phát hiện kịp thời và cứu chữa đúng cách, bệnh có thể khỏi. Nhưng nếu không may, viêm phổi sau chữa sẽ để lại các di chứng như thần kinh chậm phát triển, điếc, mù,...
Viêm phổi cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng tử vong ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, người trưởng thành hệ miễn dịch kém hoặc đang mắc các căn bệnh mãn tính.
Bệnh nhiễm trùng huyết
Người bệnh sẽ bị nhiễm độc ngay sau khi phế cầu khuẩn đi vào trong hệ tuần hoàn máu. Theo đó, các cơ quan liên đới như thận, gan sẽ bị tổn thương bởi nhiễm trùng huyết, làm cho cơ thể dần trở nên kiệt quệ.
Nhiễm trùng huyết do phế cầu khuẩn gây thiếu hụt các chất dinh dưỡng, khiến cơ thể thiếu oxy. Trong nhiều trường hợp, bệnh khiến máu không thể lưu thông tới các cơ quan nội tạng, các chi trên cơ thể người. Nó cũng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng rối loạn đông máu.
Phế cầu khuẩn gây nhiễm trùng huyết còn dẫn tới sốc nhiễm khuẩn, khiến người mắc thường xuyên bị hạ huyết áp. Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới suy đa dạng ở trẻ em. Nguy hiểm nhất là tử vong.
Tiêm vắc xin phế cầu 13 được khuyên sử dụng cho trẻ em trên 6 tuần tuổi, người trưởng thành (trường hợp đặc biệt là người già hoặc người bị mắc tiểu đường, huyết áp, tim mạch, phổi tắc nghẽn mãn tính,..). Bằng cách này, cơ thể người tiêm có thể phòng ngừa được tất cả những loại bệnh có thể gây ra do phế cầu khuẩn.
4. Lưu ý khi tiêm vắc xin phế cầu khuẩn 13
Dù mang đến hiệu quả cao nhưng các đối tượng được tiêm cũng cần nắm được các lưu ý quan trọng dưới đây trước khi đưa ra quyết định.
4.1 Chống chỉ định của vắc xin phế cầu khuẩn 13
Một số trường hợp đặc biệt không được chỉ định tiêm vắc xin phế cầu khuẩn 13:
- Phụ nữ đang trong thai kỳ.
- Người mắc các chứng bệnh liên quan tới rối loạn đông máu hoặc đang trong trường hợp bị giảm tiểu cầu.
- Đối tượng mẫn cảm với một hay nhiều thành phần có trong vắc xin phế cầu 13 hoặc phản ứng với độc tố bạch cầu.
Không phải ai cũng có thể tiêm vắc xin phế cầu 13
4.2 Cẩn trọng khi chọn tiêm vắc xin phế cầu 13
Một số lưu ý cần nắm được trước khi tiêm vắc xin Prevenar phế cầu 13.
- Không tiêm vắc xin Prevenar phế cầu 13 tại vùng tĩnh mạch.
- Một người chỉ nên tiêm một loại vắc xin, hoặc là Prevenar 13 hoặc là Synflorix cho tới khi hoàn tất phác đồ tiêm.
- Một số trường hợp có thể không tiếp tục tiêm Prevenar 13, thay vào đó là vắc xin Synflorix tại thời điểm bất kỳ trong lịch tiêm vì nguyên do bất khả kháng. Sự chuyển đổi này cũng sẽ được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.
- Để kích thích miễn dịch cho trẻ dưới 6 tuổi, các chuyên gia khuyến cáo nên tiêm thêm một mũi phế cầu 13 nếu đã tiêm xong phác đồ tiêm Synflorix trước đó. Mục đích của việc làm này là để kích thích sự sản sinh miễn dịch với 6 type huyết thanh thêm vào. Tuy nhiên, phải thực hiện sau khi đã tiêm Synflorix đủ 8 tuần.
Để đặt lịch đăng ký tiêm phòng phế cầu 13 tại MEDLATEC, quý khách liên hệ ngay đến Hotline của bệnh viện với hệ thống chi nhánh phòng khám trải dài trên toàn quốc theo số 1900 56 56 56. Ngoài ra, bạn có thể truy cập website để thao tác đăng ký ngay trên thiết bị điện thoại, máy tính tại nhà! Tổng đài luôn sẵn sàng giải đáp tất cả các thắc mắc về lịch tiêm chủng, công dụng, đồng thời đưa ra những lời khuyên hữu ích nhất.