Soạn bài Chị em Thuý Kiều trích Truyện KiềuI. Đọc hiểu văn bản 1. Hãy tìm hiểu kết cấu của đoạn thơ và nhận xét kết cấu ấy có liên quan như thế nào với trình tự miêu tả nhân vật của tác giả? 2. Những hình tượng nghệ thuật nào mang tính ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân? Qua những hình tượng ấy, em cảm nhận Thúy vân có nét riêng về nhan sắc và tính cách như thế nào? (Gợi ý: - So sánh số câu thơ tả Thuý Vân với số câu thơ tả Thuý Kiều. - Những vẻ đẹp nào có ở Thuý Kiều mà không có ở Thuý Vân? - Tại sao tác giả tả Thuý Vân trước, tả Thuý Kiều sau?) Lời giải: I. Đọc hiểu văn bản Câu 1 SGK trang 83 Ngữ văn 9 tập 1:Hãy tìm hiểu kết cấu của đoạn thơ và nhận xét kết cấu ấy có liên quan như thế nào với trình tự miêu tả nhân vật của tác giả? Trả lời: Kết cấu của đoạn thơ: có thể chia làm 4 phần: Câu 2 trang 83 SGK Ngữ văn 9 tập 1:Những hình tượng nghệ thuật nào mang tính ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân? Qua những hình tượng ấy, em cảm nhận Thúy vân có nét riêng về nhan sắc và tính cách như thế nào? Trả lời: Vẻ đẹp của Thuý Vân: được miêu tả, so sánh với trăng, hoa, ngọc, mây, tuyết: Câu 3 trang 83 SGK Ngữ văn 9 tập 1:Khi gợi tả nhan sắc Thúy Kiều, tác giả cũng sử dụng hình tượng nghệ thuật mang tính ước lệ, theo em, có những điểm nào giống và khác so với tà Thúy Vân? Trả lời: Vẻ đẹp của Thuý Kiều cũng được tác giả dùng những biện pháp ước lệ, vẫn lấy thiên nhiên làm đối tượng so sánh. Nguyễn Du dùng những hình tượng nghệ thuật ước lệ để gợi tả sắc đẹp tuyệt trần của Kiều: thu thuỷ, xuân sơn, hoa, liễu,Tả Kiều, nhà thơ không liệt kê nhiều chi tiết như khi tả Vân, mà nét vẽ của thi nhân thiên về gợi để tạo ấn tượng chung về vẻ đẹp của một giai nhân tuyệt thế. Nhà thơ chỉ tập trung tả đôi mắt theo lối điểm nhãn bởi đó là nơi thể hiện sự tinh anh của trí tuệ và tâm hồn. Hình ảnh ước lệ làn thu thuỷ, nét xuân sơn gợi tả đôi mắt đẹp, trong sáng, long lanh như làn nước mùa thu, lông mày đẹp, thanh thoát như núi mùa xuân. Câu 4 trang 83 SGK Ngữ văn 9 tập 1:Bên cạnh vẻ đẹp về hình thức, tác giả còn nhấn mạnh những vẻ đẹp nào ở Thúy Kiều? Những vẻ đẹp ấy cho thấy Thúy Kiều là người như thế nào? Trả lời: Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, tác giả còn nhấn mạnh vẻ đẹp tài năng , tâm hồn của Kiều: Tài của Kiều đạt đến mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm (đàn), kì (cờ), thi (thơ), hoạ (vẽ). Đặc biệt nhất là tài đàn của nàng đã là sở trường, năng khiếu (nghề riêng), vượt lên trên mọi người (ăn đứt). Nàng giỏi nhạc đến mức soạn riêng cho mình khúc Bạc mệnh. Cung đàn Bạc mệnh mà nàng tự sáng tác thật da diết, buồn thương ghi lại chân thực tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm. Câu 5 trang 83 SGK Ngữ văn 9 tập 1:Người ta thường nói: Sắc đẹp của Thúy Vân Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da, còn sắc đẹp của Thúy Kiều Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh là dự báo số phận của hai người. Theo em có đúng không? Tại sao lại như vậy? Khi miêu tả, Nguyễn Du đã dự báo số phận của hai người: Vẻ đẹp của Vân tạo sự hoà hợp với xung quanh: mây thua, tuyết nhường. Bức chân dung ấy ngầm thông báo về một tính cách hiền dịu, một số phận bình lặng, suôn sẻ, êm đềm. Còn vẻ đẹp của Kiều làm cho tạo hoá phải ghen ghét, các vẻ đẹp khác phải đố kị, tài hoa trí tuệ thiên bẩm, tâm hồn đa sầu đa cảm nên số phận nàng sẽ gặp nhiều trái ngang, đau khổ, bão táp mưa sa, hồng nhan đa truân. Câu 6 trang 83 SGK Ngữ văn 9 tập 1:Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, em thấy bức chân dung nào nổi bật hơn, vì sao? (Gợi ý: - So sánh số câu thơ tả Thuý Vân với số câu thơ tả Thuý Kiều. - Những vẻ đẹp nào có ở Thuý Kiều mà không có ở Thuý Vân? - Tại sao tác giả tả Thuý Vân trước, tả Thuý Kiều sau?) Trả lời: Hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều đều đặc sắc mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười. Hai bức chân dung đều có những nét đẹp riêng của hai vẻ đẹp phúc hậu và sắc sảo. Với thủ pháp nghệ thuật đòn bẩy, Nguyễn Du rất tinh tế khi miêu tả nhân vật Thuý Kiều. (Chân dung Thuý Vân được miêu tả trước để làm nổi bật lên chân dung Thuý Kiều, dành 4 câu tả Vân nhưng lại dành 12 câu để tả Kiều, chỉ tả nhan sắc Thuý Vân, còn Thuý Kiều đặc tả cả sắc, tài, tình). Vẻ đẹp của Thuý Vân chủ yếu là ngoại hình, còn vẻ đẹp của Kiều là cả nhan sắc, tài năng, tâm hồn. II. Luyện tập Học thuộc lòng đoạn thơ - Học sinh thi đọc thuộc lòng đoạn thơ với bạn bè. Giải các bài tập Bài 6 SGK Ngữ văn 9 Truyện Kiều của Nguyễn Du Chị em Thuý Kiều (trích Truyện Kiều) Cảnh ngày xuân (trích Truyện Kiều) Thuật ngữ Miêu tả trong văn bản tự sự Bài trước Bài sau
|