Nhắc tới Lan Đột Biến (còn gọi là Lan Var) không ai không biết đến cái tên 5 Cánh Trắng Phú Thọ (5ctpt), một số người hay dùng cái tên Hoa Khôi Đất Tổ.
Khoảng năm 1972, tại xã Cổ Tiết, huyện Tâm Nông, tỉnh Phú Thọ, Việt Nam, một đoàn xiếc đã phát hiện ra loại hoa lan đẹp mắt, nhìn thân lá thuộc loại lan rừng có tên là Phi Điệp (còn gọi là Giả Hạc). Điểm đặc biệt là 5 cánh hoa lại có màu trắng tinh (không giống Phi Điệp thông thường với các màu như Tím, Vàng, Đỏ …, mặt bông có 2 vệt màu tím, nhìn vừa lạ vừa đẹp, lại vừa thơm. Anh em đoàn xiếc đã mang về trồng. Điển hình là ông Đặng Tiến Cương đã trồng và chia sẻ cho nhiều anh em đam mê lan. Sau này mới xác định được đó là dòng lan phi điệp đột biến, rất quý hiếm. Và cứ thế được nuôi trồng và chia sẻ cho đến ngày nay.
Vì được phát hiện tại tỉnh Phú Thọ nên cái tên 5 Cánh Trắng Phú Thọ đã được sinh ra, được xem là dòng Lan Đột Biến đầu tiên (1 số còn gọi là 5ct Cổ Tiết, 5ct Phú Thọ Cổ Tiết)
Tuy có mặt từ lâu đời nhưng phải đến mãi đến những năm 2015 thì 5 cánh trắng Phú Thọ mới được anh chị em chia sẻ rộng rãi trên toàn quốc và tạo một cơn sốt Lan Đột Biến cho đến ngày nay
5ctpt thuộc hàng Quốc Dân, hầu hết anh em khi mới chơi đều chọn Phú Thọ để tìm hiểu, để “khởi nghiệp”, là nền tảng, là Xương Sống của ngành lan đột biến
Cách nhận biết 5ct Phú Thọ
Phân biệt bằng Thân lá, Kie, Mầm gốc
Thân to khỏe, đường kính thân có thể 1.5cm, bằng ngón tay giữa, có thể dài tới 2m mà chưa thắt ngọn; dọc thân có các đường kẻ màu trắng, nằm dọc, cách đều nhau; cổ lá không cao qua mắt, phần lớn nách lá xẻ hình chữ V; ở giữa đốt có 1 vệt màu vàng nhạt; lá thẳng kẽ lá sâu; thân xanh nhưng không quá trong, cũng không quá sẫm, không xanh sạch hoàn toàn mà vẫn còn 1 ít vết “bẩn bẩn”; khoảng cách giữa các đốt thưa, thường khoảng 2 – 3cm
Kie (con cây) hay mầm gốc khi mới nhú sẽ phớt tím ở đầu ngọn, kie lớn 1 vài cm thì màu tím sẽ mất và xanh trở lại, lá non đầu ngọn thì xanh sáng sạch
Cây khỏe, ít sâu bệnh, dễ làm kie, mà cũng dễ ra hoa _ nên có tính kinh tế cao
Phân biệt bằng Mặt hoa, Nụ
– 5ctpt có hình dáng hài hòa, xét về tính thẩm mỹ thưởng hoa lan var được xếp vào hàng Đẹp Nhất, bởi có mùi thơm quyến rũ, hình dáng hài hòa, đường kính hoa lớn, khoảng 6 – 7cm; 5 cánh thon dài đều nhau, cánh đỉnh cân đối, 2 cánh vai bay; khuôn bông “môi tim, mắt ngỗng”, môi tuyết nhẹ, đầu môi hơi nhọn; mắt gọn, màu tím, mũi trắng; cựa hơi phớt tím; họng hơi âm, khép họng, Đặc biệt, 5ctpt là mặt bông biến thiên, mắt có thể đậm nhạt hoặc hơi xước (tùy phân thuốc, khí hậu), cựa trắng nên có 1 tên gọi khác là Bạch Thọ.
– Người mới chơi có thể khó nhận ra Thân Lá, Mặt Hoa 5ctpt, nhưng chơi lâu năm sẽ dần nhận diện được. Trường hợp thân lá, kie, mặt hoa mà không có các dấu hiệu trên đây thì khả năng là sai cây. Anh em hay gọi vui là Phú Nhọ hay là 5ct = 5 cánh tím _
Mời anh chị em xem 1 số mặt hoa 5ct Phú Thọ khi biến thiên
5 Cánh Trắng Phú Thọ có giá bao nhiêu?
Câu hỏi thú vị trong ngành var là về giá. Câu trả lời lại càng thú vị là nó không có mức giá cố định _ Bởi vì giá bán có nhiều yếu tố quyết định như: cây khỏe hay yếu, dài hay ngắn, có nhú kie, nhú mầm gốc, thắt ngọn hay đi ngọn, thương hiệu người bán – nhà vườn, số lượng mua và tùy vào thời điểm trong năm
Trong thời gian giá đỉnh Phú Thọ tầm 500 – 1 triệu/cm, khi thấp điểm 200 – 400k/cm, từng có trường hợp giá tụt thảm hại vì covid giai đoạn tháng 7 – 10/2021, giá chỉ còn vài chục nghìn/cm
Các khoảng giá được phân theo các giai đoạn: Lúa non, lúa già, hàng kie giống dưới 5 cm; từ 5 – 10cm, từ 10 – 20cm, từ 20 – 30cm, từ 30 – 50cm, trên 50cm …
Cây trên dưới 10cm được xem là size hot vì có giá vừa phải, đã xác định được cây khỏe hay không và là thời điểm vàng để cây bức phá đi ngọn. Lúc này mỗi tháng có thể đi 10cm/tháng
Anh chị em cẩn thận mua phải “thịt lừa” của bọn lừa đảo, thường livestream bán có vài nghìn/chậu. Nên tốt nhất là hãy mua của những nhà vườn uy tín, hãy check kỹ Facebook, hỏi thăm các anh em khác, xem người này có giao dịch với những người uy tín nào không, đánh giá giá bán có hợp lý không, nhận dạng cây qua các dấu hiệu được nêu ở trên
Những người yêu và chơi lan không xa lạ gì với lan đột biến 5 cánh trắng Phú Thọ ở miền Bắc, 5 cánh trắng HO Hòa Bình, 5 cánh trắng Hải Dương, 5 cánh trắng Bạch Tuyết ở Quảng Ninh... Tất nhiên, mỗi loại lan đột biến 5 cánh trắng này có ưu và nhược riêng. Thế nhưng trong dòng lan đột biến 5 cánh trắng thì 5 CTPT luôn được các đại gia chơi lan ưa chuộng, săn đón mua vào trồng tại vườn nhà.
Anh Đinh Danh Thường (SN 1987) ở Hà Huy Tập, Yên Viên, Gia Lâm, Hà Nội - một người chơi lan thường và lan đột biến nhiều năm nay, cho hay, có rất nhiều lý do khiến loại lan đột biến này được các đại gia chơi lan săn đón và luôn có trong vườn. Cụ thể, đó là bởi:
Là bông lan đột biến đầu tiên
5CT Phú Thọ đã xuất hiện từ bao giờ cũng không ai biết nữa. Nhưng năm 1972, đoàn xiếc sơ tán về đình làng Cổ Tiết, Tam Nông, Phú Thọ, thấy bông hoa đẹp trên cây đa thiêng nên lấy về trồng, nhân giống và cho hoa toả sắc. Từ đó, cái tên 5CT Phú Thọ đã ăn sâu vào tiềm thức của những người chơi lan đến hôm nay.
Là bông lan có mặt hoa đẹp
Nói về mặt bông 5 CTPT, nhiều người cho rằng đó là kết tinh của đất trời nên mặt bông này luôn có một vẻ đẹp thuần tuý, bông muốt trắng, mũi trắng, mắt đẹp, cánh cân đối, ổn định màu sắc và mặt hoa nở từ năm này sang năm khác, không bị mất đi nét đặc trưng của 5 CTPT. Hình dáng hài hoà cánh đỉnh cân hai cánh vai bay, hai má tím rất gọn, mắt ngỗng tuyệt đẹp.
Ngoài ra, 5 CTPT có đặc chưng là mắt và mũi có biến thiên theo vùng miền khí hậu và cách thức chăm sóc. Chúng có thể tạo ra nhiều mặt bông với mắt rất đẹp và độc đáo.
Chính vẻ đẹp chỉ 5 CTPT mới có này mà những người mới chơi lan hay chơi lan đột biến lâu năm đều yêu thích sưu tầm và phát triển.
Cây to khoẻ sinh sản nhân giống tốt
Ngoài mặt hoa đẹp, theo anh Thường cũng như nhiều người chơi lan khác đều nhận xét, chỉ có lan 5 CTPT mới có thân đẹp, lá đẹp vì chúng có giống khoẻ, phát triển tốt, rễ làm kie, xổ mặt hoa. Nếu chăm tốt có thể đạt 100 mắt như một vườn lan khủng ở Bình Phước.
Đặc biệt, việc chăm sóc loại lan này cũng khá dễ và giống với các loại lan đột biến khác.
Là loại lan đột biến có giá bình dân
Nếu như nhiều loại lan đột biến khác có giá đắt đỏ vài chục triệu hoặc vài chục tỷ/cm thì giá 5 CTPT được coi là lan đột biến có mức giá bình dân nhất. Mức giá đó giúp những người mới chơi hoặc người yêu lan đột biến có thể tìm hiểu, sưu tầm được.
Anh Thường chia sẻ, thời điểm giá 5 CTPT thấp nhất cũng dao động từ 800.000-1,2 triệu đồng/cm. Hiện nhiều chủ vườn lan đột biến còn bán loại lan này ở mức giá 1,8 triệu đồng/cm.
Có tính an toàn, ổn định cao
Để sưu tầm một giống lan đột biến, người mua có thể phải bỏ ra cả tỷ hoặc vài chục tỷ/cm. Nhưng để sở hữu 5 CTPT, người mua không cần quá nhiều tiền. Bởi giống lan đột biến này có giá rẻ, là bông lan quốc dân, thị trường ai cũng chấp nhận. Bởi thế, nếu trong quá trình sưu tập bị rớt giá, cây chết thì người chơi không quá xót. Do đó, chơi lan 5 CTPT tỷ lệ rủi ro thấp hơn hẳn, tính an toàn cao và làm kinh tế tốt.
Hơn nữa, vì 5 CTPT là bông lan var đầu tiên mà ai cũng muốn sở hữu khi bước chân vào chơi lan var nên chúng có tính ổn định cao. Những người chơi lan đột biến, dù đã có sở hữu nhiều loại lan khác nhau, nhưng luôn có 5 CTPT trong vườn. Nhất là người tập tành chơi lan, phần lớn đều bắt đầu đầu tư từ 5 CTPT.