5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

Trận Bạch Đằng (1288)
Một phần của Kháng chiến chống Nguyên lần ba
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

Chiến thắng của Quân đội Đại Việt năm 1288 trên sông Bạch Đằng
Thời gian1288
Địa điểm

Sông Bạch Đằng, Đại Việt

Kết quả Quân đội Đại Việt đại thắng, nền độc lập của Đại Việt được bảo toàn.[1]
Tham chiến
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Nhà Trần Đại Việt
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Nhà Nguyên
Chỉ huy và lãnh đạo
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Trần Thánh Tông
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Trần Nhân Tông
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Trần Hưng Đạo
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Nguyễn Khoái
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Ô Mã Nhi 
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Phàn Tiếp  
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Trương Văn Hổ
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Tích Lệ Cơ  
5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Lực lượng
hơn 50.000[cần dẫn nguồn] 70.000 quân chính quy,
21.000 lính bộ lạc Vân Nam và Hải Nam,
1.000 quân tiên phong,
500 chiến thuyền
Thương vong và tổn thất
4.000-4.500 người chết[cần dẫn nguồn] Khoảng 80.000 chết hoặc bị bắt
Hàng trăm tàu chiến bị chìm, hơn 400 tàu chiến bị bắt giữ
Các tướng Ô Mã Nhi và Phàn Tiếp bị bắt sống [2],[cần số trang][3]

Trận Bạch Đằng năm 1288 xảy ra trên sông Bạch Đằng thuộc đất Đại Việt, là một trận đánh quan trọng trong các cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông trong lịch sử Việt Nam.

Đây là chiến thắng vẻ vang của quân Đại Việt do Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo cùng với Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông chỉ huy trước quân xâm lược Nguyên Mông. Quân Nguyên bị thiệt hại vô cùng nặng (với khoảng hơn 4 vạn quân sĩ bị loại khỏi vòng chiến[1]), và nhiều tướng Nguyên trong đó có cả Ô Mã Nhi, Phạm Nhàn và Phàn Tiếp cũng bị bắt sống và dâng lên Thượng hoàng Thánh Tông. Ngoài ra, có những 400 chiến thuyền của quân Nguyên rơi vào tay quân Trần.[3] Đại thắng trên sông Bạch Đằng được xem là trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử Việt Nam, và là thắng lợi tiêu biểu nhất của Đại Việt trong ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên-Mông.[4]

Đại thắng này là một chiến quả của kế cắm cọc trên sông Bạch Đằng của Hưng Đạo Vương, mở đầu với việc quân sĩ của ông lừa được địch vào trận địa cọc nhân triều rút. Quân Nguyên vấp phải sự chiến đấu mãnh liệt của quân Thánh Dực dưới quyền Nguyễn Khoái (Bình chương Áo Lỗ Xích của Nguyên Mông bị bắt trong trận này), tiếp theo đó các vua Trần đem binh tới ác chiến, đập tan nát quân Nguyên. Tiếp theo đó, quân Trần mai phục hai bên cũng dũng vũ xông ra, tiếp tục diệt tan quân địch. Khi nước triều rút, quân Nguyên hoàn toàn lâm vào thảm họa.[1][3] Với sự hoàn tất sứ mệnh phá hủy đoàn binh thuyền của Ô Mã Nhi, toàn thắng này dẫn đến thắng lợi hoàn toàn của Đại Việt trong cuộc Chiến tranh Nguyên Mông–Đại Việt lần 3 và hoàn toàn phá tan âm mưu xâm chiếm Đại Việt của nhà Nguyên.[1] Chiến tích vẻ vang này của Trần Hưng Đạo cùng với hai vị minh quân triều Trần đã lưu danh trong lịch sử Việt Nam, và là đề tài cho nhiều tác phẩm văn học Việt Nam thời Trung đại, dưới ngòi bút của các danh sĩ Trương Hán Siêu, Nguyễn Trãi,...[5]

Trương Hán Siêu đã thuật lại diễn biến cuộc chiến này trong bài Phú sông Bạch Đằng như sau: "Thuyền bè muôn đội, tinh kỳ phấp phới/Hùng hổ sáu quân, giáo gươm sáng chói/[...]/Trận đánh được thua chửa phân/Chiến lũy bắc nam chống đối/[...]/Tất Liệt thế cường, Lưu Cung chước dối/Những tưởng gieo roi một lần/Quét sạch Nam bang bốn cõi/[...]/Trời cũng chiều người/Hung đồ hết lối!"

Kế hoạch rút quân của quân Nguyên[sửa | sửa mã nguồn]

Vào năm 1287, nhà Nguyên mở đầu cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ ba, nhưng chỉ chiếm được kinh thành Thăng Long không một bóng người, và thủy quân Đại Việt do Phó tướng Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư chỉ huy đã đánh tan nát đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ trong trận Vân Đồn.[1] Trước tình hình bất lợi, quân Nguyên định tổ chức rút về Trung Quốc theo nhiều hướng khác nhau. Ngày 3 tháng 3 năm Mậu Tí (1288), Hữu thừa Trình Bằng Phi, Thiên tỉnh Đạt Mộc thống lĩnh kị binh đi đón các cánh quân di chuyển bằng đường thủy (đoàn thuyền của Trương Văn Hổ). Tuy nhiên khi qua chợ Đông-Hồ thì bị dòng sông chắn ngang, phải quay lại, nhưng cầu cống đã bị quân nhà Trần bám theo sau phá hủy. Quân Nguyên rơi vào thế nguy, trước mặt thì bị quân Trần chặn đường, sau lưng là chướng ngại thiên nhiên. Tuy nhiên quân Nguyên do tra hỏi những tù binh nên đã tìm được đường thoát, nửa đêm hôm đó cánh quân này đột phá vòng vây chạy trốn theo con đường khác, phối hợp với một cánh quân Nguyên đang rút lui để cùng nhau ra khỏi ải Nội Bàng. Tuy bị bất ngờ bởi sự thay đổi lộ trình của quân Nguyên, quân đội nhà Trần đuổi theo đánh rất sát vào cánh quân đoạn hậu. Tướng Nguyên là Vạn hộ Đáp Thứ Xích và Lưu Thế Anh phải dẫn quân quay trở lại phía sau đối phó với quân Trần, sau một trận giao chiến bắt được và giết các tướng Trần chỉ huy toán quân tập kích là các tướng Phạm Trù và Nguyễn Kị.

Ngày 7 tháng 3 năm Mậu Tý (8 tháng 4 năm 1288), cánh quân Mông Cổ rút bằng đường thủy đi tới Trúc Động, tại đây họ bị quân nhà Trần chặn đánh, nhưng tướng Nguyên là Lư Khuê chỉ huy quân này đánh lui quân nhà Trần và chiếm được 20 thuyền chiến.

Ngày 8 tháng 3 (9 tháng 4 năm 1288), Ô Mã Nhi không cho quân rút về bằng đường biển mà đi theo sông Bạch Đằng, vì tính rằng đường biển đã bị thủy quân nhà Trần vây chặt thì phòng bị đường sông có thể sơ hở, hơn nữa sông Bạch Đằng nối liền với nội địa Trung Quốc bằng thủy lộ, thuận lợi cho việc rút lui.

Năm 1288, sau khi rút lui khỏi kinh đô Thăng Long, Trần Hưng Đạo đã quyết định đánh một trận lớn chống quân Mông Cổ xâm lược đi vào Đại Việt thông qua sông Bạch Đằng. Sông Bạch Đằng trước đó cũng là một địa danh lịch sử khi Ngô Quyền đã từng đánh thắng quân Nam Hán trong năm 938, kết thúc gần 1000 năm Bắc thuộc. Trần Hưng Đạo đã nghiên cứu kỹ lưỡng quy luật thủy triều của con sông này để vạch ra thế trận cọc để mai phục quân Mông Nguyên

Trần Hưng Đạo chỉ huy quân dân Đại Việt chuẩn bị một trận địa mai phục lớn trên sông Bạch Đằng, là nơi đoàn thuyền của quân Nguyên sẽ phải đi qua trên đường rút chạy. Các loại gỗ lim, gỗ táu đã được đốn ngã trên rừng kéo về bờ sông và được đẽo nhọn cắm xuống lòng sông ở các cửa dẫn ra biển như sông Rút, sông Chanh, sông Kênh làm thành những bãi chông ngầm lớn, kín đáo dưới mặt nước. Ghềnh Cốc là một dải đá ngầm nằm bắt ngang qua sông Bạch Đằng nhưng phía dưới sông Chanh, đầu sông Kênh, có thể sử dụng làm nơi mai phục quân lính phối hợp với bãi chông ngầm nhằm ngăn chận thuyền địch khi nước rút xuống thấp. Thủy quân Đại Việt bí mật mai phục phía sau Ghềnh Cốc, Đồng Cốc, Phong Cốc, sông Khoai, sông Thái, sông Gia Đước, Điền Công, còn bộ binh bố trí ở Quảng Yên, dọc theo bờ bên trái sông Bạch Đằng, Tràng Kênh ở bờ bên phải sông Bạch Đằng, núi Đá Vôi..., ngoại trừ sông Đá Bạc là để trống cho quân Nguyên kéo vào. Đại quân của hai vua đóng quân ở Hiệp Môn (Kinh Môn, Hải Dương) trong tư thế sẵn sàng lâm trận cho chiến trường quyết liệt sắp xảy ra.

Diễn biến trận đánh[sửa | sửa mã nguồn]

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022
Cọc gỗ trên sông trong trận Bạch Đằng.

Khi Ô Mã Nhi dẫn đoàn thuyền tiến vào sông Bạch Đằng nhân lúc nước lớn, thủy quân nhà Trần tràn ra giao chiến, rồi giả thua chạy vào sâu bên trong. Ô Mã Nhi trúng kế khích tướng nên thúc quân ra nghênh chiến, các tướng Phàn Tham Chính, Hoạch Phong cũng ra tiếp ứng. Khi thuyền quân Nguyên đã vào sâu bên trong sông Bạch Đằng, tướng Nguyễn Khoái dẫn các quân Thánh Dực ra khiêu chiến và nhử quân Nguyên tiến sâu vào khúc sông đã đóng cọc, trong khi quân Trần đợi cho thủy triều xuống mới quay thuyền lại và đánh thẳng vào đội hình địch. Bình chương Áo Lỗ Xích của Nguyên Mông đã bị bắt sống trong cuộc chiến đấu quyết liệt của quân Thánh Dực.[3]

Thủy quân Đại Việt từ Hải Đông - Vân Trà từ các phía Điền Công, Gia Đước, sông Thái, sông Giá nhanh chóng tiến ra sông Bạch Đằng, với hàng trăm chiến thuyền cùng quân lính các lộ dàn ra trên sông và dựa vào Ghềnh Cốc thành một dải thuyền chặn đầu thuyền địch ngang trên sông. Trong lúc thủy chiến đang diễn ra dữ dội thì đoàn chiến thuyền của hai vua Trần đóng ở vùng Hiệp Sơn (Kinh Môn, Hải Dương) bên bờ sông Giáp (sông Kinh Thầy, vùng Kinh Môn, Hải Dương) làm nhiệm vụ đánh cầm chừng và cản bước tiến của địch, cũng tấn công từ phía sau khiến quân Nguyên càng lúng túng và tổn thất rất nặng. Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, "nước sông do vậy đỏ ngầu cả"[3]. Bị bất lợi hoàn toàn, rất nhiều thuyền chiến của quân Nguyên bị cháy rụi[1]. Bị tấn công tới tấp trên sông, một số cánh quân Nguyên bỏ thuyền chạy lên bờ sông bên trái của Yên Hưng để tìm đường trốn thoát, nhưng vừa lên tới bờ họ lại rơi vào ổ phục kích của quân Trần, bị chặn đánh kịch liệt. Trời về chiều khi giao tranh sắp kết thúc, Ô Mã Nhi cùng với binh lính dưới quyền chống cự tuyệt vọng trước sự tấn công của quân Trần, vì quân Nguyên của Thoát Hoan không tới cứu viện, nên đạo quân này hoàn toàn bị quân Trần tiêu diệt. Theo Nguyên sử, truyện của Phàn Tiếp chép rằng kịch chiến xảy ra từ giờ mão đến giờ dậu, tức là từ sáng kéo dài đến chiều tối mới kết thúc. Nguyên Sử có chép về tướng Nguyên Phàn Tiếp: "Tiếp cùng Ô Mã Nhi đem quân thủy trở về, bị giặc đón chặn. Triều sông Bạch Đằng xuống, thuyền Tiếp mắc cạn. Thuyền giặc dồn về nhiều, tên bắn như mưa. Tiếp hết sức đánh từ giờ mão đến giờ dậu. Tiếp bị thương, rớt xuống nước. Giặc móc lên bắt, dùng thuốc độc giết".

Bia Lý Thiên Hựu cũng chép: "Tháng ba, đến cảng Bạch Đằng, người Giao chắn chiến hạm ngang sông để chống cự quân ta, đến lúc nước triều rút, thuyền không tiến được, quân tan vỡ…".[6] Lý Thiên Hựu là 1 viên tướng Nguyên cũng tham gia trận Bạch Đằng.

Kết cục[sửa | sửa mã nguồn]

Quân nhà Trần đại thắng, bắt được hơn 400 chiến thuyền, tướng Đỗ Hành bắt được tướng Nguyên là Tích Lệ Cơ và Ô Mã Nhi dâng lên Thượng hoàng Trần Thánh Tông. Thượng hoàng đã vui vẻ "hậu đãi" những viên bại tướng này.[3] Khoảng hơn 4 vạn tướng sĩ Nguyên Mông đã bị loại ra khỏi vòng chiến[1]. Tướng Nguyên là Phàn Tiếp bị bắt sống, rồi bị bệnh chết, trong khi một bại tướng khác là Phạm Nhan thì đã bị Trần Quốc Tuấn cho trảm quyết.[1] Cánh thủy quân của quân Nguyên hoàn toàn bị tiêu diệt. Chiến thắng vinh quang của quân Đại Việt trong trận sông Bạch Đằng năm 1288 được xem là một trận đánh hủy diệt và thủy chiến lớn nhất trong lịch sử kháng chiến của dân tộc Việt Nam, và cũng được xem là thắng lợi tiêu biểu nhất của quân Đại Việt trong ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên-Mông, dẫn đến chấm dứt thắng lợi cho Đại Việt trong cuộc Chiến tranh Nguyên Mông-Đại Việt lần thứ ba.

[1][4]

Mặc dầu về sau này, "Giao Chỉ" hãy còn "ngứa ngáy trong tim Hốt Tất Liệt", đại thắng của Quân đội Đại Việt trong trận sông Bạch Đằng không chỉ hoàn tất mục đích đập vỡ đoàn binh thuyền của Ô Mã Nhi, mà còn hoàn toàn phá vỡ âm mưu xâm lược Đại Việt, và qua đó Đế quốc Mông Cổ không thể nào làm chủ cả Đông Nam Á.[1]

Ý kiến khác về Ghềnh Cốc[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện nay, nhiều ý kiến nhấn mạnh đến vai trò của Ghềnh Cốc trong chiến thắng Bạch Đằng, cho rằng ghềnh này đã được tận dụng như là một chiến lũy tự nhiên tuyệt vời để góp phần quan trọng cho trận thắng.

Tuy nhiên, tất cả các tài liệu sử Nguyên, sử Việt được biết đều chẳng nhắc gì đến Ghềnh Cốc. Trong khi đó, Đại Việt Sử ký Toàn thư chép rõ ràng về gò Mã Yên, nơi Liễu Thăng tử trận ở ải Chi Lăng. Chỉ vào nửa sau Thế kỷ XX, Ghềnh Cốc mới được nói đến và được đánh giá với vai trò quan trọng như vậy. Điều này có thể đúng, nếu hơn 7 thế kỷ qua, dòng sông Bạch Đằng bất biến về vị trí, hình thái và kích thước. Nhưng trong tự nhiên, sự bất biến như vậy gần như không có trên thực tế.

Phân tích tài liệu hình thái, có thể thấy sông Bạch Đằng đã và đang có xu thế dịch trục lòng lại về phía bờ đông, tương ứng với xói lở bờ phía Hà Nam và bồi tụ phía Thủy Nguyên.

Trục lòng sông Bạch Đằng vào khoảng năm 1288 có thể nằm lệch về phía tây một vài trăm mét hoặc nhiều hơn nữa so với bây giờ, Ghềnh Cốc khi ấy có thể còn nằm chìm dưới bề mặt vùng bãi triều phía tả ngạn dòng sông và mới lộ ra ở đáy sông sau này, khi lòng sông Bạch Đằng dịch chuyển về phía đông.

Vậy, nếu không có Ghềnh Cốc, quân Đại Việt dựa vào đâu để cản được chiến thuyền Nguyên Mông rút chạy ra biển theo dòng chính Bạch Đằng? Chính là trận địa cọc trên dòng chủ lưu Bạch Đằng đã cản đường rút quân ra biển của chiến thuyền Nguyên Mông [7].[8]

Đâu là bãi cọc chính của trận Bạch Đằng 1288?[sửa | sửa mã nguồn]

Sông Bạch Đằng bây giờ sâu và rất rộng, nên khó nghĩ rằng trận địa cọc chính lại có thể cắm ngang dòng chủ lưu. Nhưng khoảng 5 - 7 trăm năm trước, đây là một bộ phận của châu thổ sông Hồng. Vì thế, lòng chính sông Bạch Đằng khi ấy có thể nông hơn và hẹp hơn ngày nay. Mô tả của Nguyễn Trãi trong Dư địa chí phù hợp với nhận định này: “Sông Vân Cừ rộng 2 dặm linh 69 trượng, sâu 5 thước”. Chỉ mới khoảng 5-7 trăm năm qua, vùng cửa sông Bạch Đằng mới chuyển hóa thành cấu trúc vùng cửa sông hình phễu với các lòng lạch bị xâm thực sâu và rộng.[9]

Vì vậy, việc tồn tại một trận địa cọc chính cắm ngang qua dòng chủ lưu sông Bạch Đằng là hoàn toàn có thể. Những chỗ quá sâu có thể giăng xích sắt như đã nêu trong Binh thư Yếu lược và cũng là cách nhà Hồ thực hiện sau này. Có điều, bãi cọc chính ấy, sau chiến tranh người ta buộc phải thu dọn, nhổ đi để cho thuyền bè buôn bán, vận tải và đánh cá xuôi ngược. Những bãi cọc tìm thấy hiện nay ở sông Chanh, Vạn Muối, sông Rút chỉ là các bãi phụ trợ, nhằm chặn đường rút của chiến thuyền Nguyên Mông sang Vịnh Hạ Long. Phân tích kỹ chiều dài thân cọc, đoạn chặt vát, vị trí cọc nguyên vị trong bãi bồi sông Chanh và dao động thủy triều khu vực, chẳng khó khăn để nhận thấy các bãi cọc tìm thấy chỉ là phần cắm trên bãi triều thấp ven lòng, chưa phải phần chính của bãi cọc ngang qua sông Chanh (chắc cũng phải nhổ đi sau chiến tranh cho thuyền bè qua lại).

Một nhận định nữa về sự tồn tại của trận địa cọc chính trên dòng chủ lưu sông Bạch Đằng: Vào thời gian trong năm xảy ra trận đánh, ở vùng này gần như hoàn toàn không có gió hướng tây [10]. Vì vậy, khi dòng chảy triều xuống, các bè lửa thả từ phía thượng nguồn không thể dạt về cửa nhánh sông Chanh, hay Vạn Muối để thiêu đốt thuyền Nguyên Mông tụ lại ở đấy. Các bè lửa sẽ theo dòng chảy trôi về phía cửa biển Nam Triệu, khi ấy, nếu áp sát vào Ghềnh Cốc để cản thuyền Nguyên Mông, thì thuyền Đại Việt cũng bị bè lửa thiêu. Vậy, chính trận địa cọc dày đặc ngang sông, chứ không phải ghềnh đá, đã cản thuyền quân Nguyên Mông ra cửa biển Nam Triệu.

Chiến trận Bạch Đằng thực chất là một chiến dịch diễn trên một vùng chiến trường rộng lớn. Các bãi cọc Cao Quỳ và Đầm THượng mới phát hiện ở Thủy Nguyên (Hải Phòng) vào cuối năm 2019 được cho là có liên quan đến trận Bạch Đằng 1288.[11] Tài liệu hiện có chưa đủ và cần phải có thêm những khảo sát, nghiên cứu chi tiết và mở rộng hơn để khảng định điều này. Tuy nhiên, nếu đây là một bãi cọc liên quan đến chiến trường Bạch Đằng 1288, thì cũng chỉ là một trong hệ thống liên hoàn các bãi cọc phụ, góp phần dồn chiến thuyền quân Nguyên trên đường rút chạy vào bãi cọc chính nằm ở phần dưới sông Bạch Đằng.

Một số tư liệu chưa công bố chính thức của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội cho biết các tuổi phân tích C14 của các cọc này tập trung vào khoảng 2100 - 2400 năm trước, tức là thời văn hóa Đông Sơn.

Giả thuyết khác về bãi cọc[sửa | sửa mã nguồn]

Có ý kiến cho rằng, ngay từ khi nhận chức Tiết chế ở Bình Than, Trần Quốc Tuấn đã theo kế của Ngô Quyền, muốn ngăn quân địch tiến vào bằng cọc nhọn ở Bạch Đằng. Số cọc nhọn làm năm 1288 chỉ là số bổ sung thêm[12].

Ngay từ năm 1284, Trần Quốc Tuấn đã giăng bẫy ở đây và có ý định sẽ dồn địch vào trận địa cọc, nhưng quân Trần yếu thế không thực hiện được ý định. Kết quả quân Nguyên vượt qua an toàn.

Năm 1287, khi Ô Mã Nhi tiến vào cũng mang quân đông và mạnh khiến quân Trần không thể dồn quân Nguyên tới bãi cọc vào thời điểm triều rút, do đó việc bố trí cọc cũng vô hiệu.

Theo ý kiến của Trần Xuân Sinh, các tướng Nguyên không thể không biết về bài học trận Bạch Đằng, 938 của Nam Hán; nhưng do hai lần đã đi qua dễ dàng, quân Nguyên chủ quan không đề phòng cạm bẫy ở sông Bạch Đằng năm 1288. Chính vì vậy khi rút lui đã bị sa vào trận địa và bị diệt hoàn toàn[13].

Còn những ý kiến khác cho rằng khi thắng trận thì quân dân ta phải nhổ hết cọc đi để tàu bè đi lại, cũng như mới vài chục năm thôi thời chống Pháp trên địa bàn Hải Phòng, Quảng Ninh có hàng vạn bãi chông, nhưng nay không còn một bãi chông nào. Những bãi cọc mới tìm được dưới mỗi cọc có tảng đá và cọc đều có đầu bằng, đây có thể là các công trình dân sự từ thời văn hóa Đông Sơn?

Trong thi ca[sửa | sửa mã nguồn]

Chiến công trên sông Bạch Đằng vào năm 1288 của các vua Trần và Trần Quốc Tuấn, cùng với đại thắng của Ngô Quyền trong trận đánh tại đây thuở xưa, đã khiến cho dòng sông này trở nên gắn bó sâu sắc với lịch sử dân tộc Việt Nam và chứng tỏ lịch sử đánh giặc hào hùng của ông cha ta. Có thể kể đến bài Phú sông Bạch Đằng của một môn khách của Hưng Đạo Đại Vương là Trương Hán Siêu được coi là một bản hùng văn trong lịch sử văn học Việt Nam. Qua tác phẩm này, Trương Hán Siêu đã ca ngợi công đức của hai vị minh quân Trần Thánh Tông cùng với Trần Nhân Tông ("Nhị Thánh hề tịnh minh, tựu thử giang hề tẩy giáp binh" - dịch là: "Hai vua thật anh minh, đến sông này dẹp đạo binh".), và đề cao Hưng Đạo Đại Vương ("Duy thử giang nhi đại tiệp, do Đại Vương chi tặc nhàn", dịch nghĩa: "Nghĩ có đại thắng trên sông này, do bởi Đại Vương [biết thế] giặc nhàn"). Tác giả cũng nêu cao khí phách của Vương triều nhà Trần - "hào khí Đông A" - đại thắng hiển hách trong trận Bạch Đằng.[5]

Vua Trần Minh Tông về sau cũng viết bài thơ "Bạch Đằng Giang", trong đó có đoạn:[14]

"Non sông này xưa nay đã hai lần mở mắt,""Cuộc hơn thua giữa Hồ và Việt thoáng qua như một lúc dựa vào lan can.""Nước sông chan chứa rọi bóng mặt trời cuối ngày đỏ ối,""Còn ngỡ là máu chiến trường thuở trước chưa từng khô."

Nguyễn Trãi - vị anh hùng dân tộc của Đại Việt dưới triều Hậu Lê, cũng có bài thơ "Bạch Đằng Hải Khẩu", trong đó có đoạn:[15]

"Ngạc đoạn kình khoa sơn khúc khúc;""Qua trầm kích chiết ngạn tằng tằng.""Quan hà bách nhị do thiên thiết;" "Hào kiệt công danh thử địa tằn"

Dịch nghĩa:[15]

"Như cá sấu bị chặt, cá kình bị mổ, núi chia từng khúc một;""Như mũi qua chìm, cây xích gãy, bên bờ lớp lớp chồng"."Quan hà hiểm hai người chống trăm người do trời xếp đặt;""Hào kiệt lập công danh đất ấy từng là nơi."

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ 3
  • Trận Bạch Đằng, 938
  • Trận Bạch Đằng, 981

Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]

  • Hà Văn Tấn và Phạm Thị Tâm (1972), Cuộc kháng chiến chống xâm lược Nguyên Mông thế kỉ XIII, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, bản in lại năm 2003.
  • Trần Xuân Sinh (2006), Thuyết Trần, Nhà xuất bản Hải Phòng.
  • Đại Việt Sử ký Toàn Thư (nhiều tác giả)
  • Almanach Những nền văn minh thế giới - Nhà xuất bản văn hóa thông tin, tái bản lần 1 năm 2007.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c d e f g h i j Nhớ về chiến thắng Bạch Đằng Xuân Mậu Tý 1288
  2. ^ Almanach Những nền văn minh thế giới - Nhà xuất bản văn hóa thông tin, tái bản lần 1 năm 2007
  3. ^ a b c d e f Đại Việt Sử ký Toàn thư, Kỷ nhà Trần, phần: Nhân Tông Hoàng đế
  4. ^ a b Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn: Thánh tướng hiền minh
  5. ^ a b Đọc bài phú Sông Bạch Đằng qua nguyên tác
  6. ^ Quân thủy trong lịch sử chống ngoại xâm, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, 1983.
  7. ^ Trần Đức Thạnh, 1988. Một vài suy nghĩ về trận địa cọc Bạch Đằng 1288. Nghiên cứu lịch sử Hải Phòng. No.13. Tr.1-7.
  8. ^ “Một vài suy nghĩ về trận địa cọc Bạch Đằng năm 1288 (PDF Download Available)”. ResearchGate. Truy cập 4 tháng 2 năm 2018.
  9. ^ Thạnh, Trần; Cẩn, Nguyễn; Nga, Dang; Van, Huy (1 tháng 9 năm 2004). “Coastal development and sea level change during Holocene in Haiphong area - Đặc điểm phát triển bờ và dao động mực nước biển Holocen ở khu vực Hải Phòng”. Tạp chí Khoa học và Công nghệ biển -Journal of Marine Science and Technology. 4: 25–42.
  10. ^ Thạnh, Trần (27 tháng 3 năm 2013). “Đặc trưng cơ bản về điều kiện tự nhiên vùng chiến trường Bạch Đằng năm 1288 - The basic features of the natural conditions of the Bach Dang Battle in 1288”.
  11. ^ “Thêm những chứng tích quan trọng trong chiến thắng Bạch Đằng Giang lịch sử”.[liên kết hỏng]
  12. ^ Trần Xuân Sinh, sách đã dẫn, tr 234
  13. ^ Trần Xuân Sinh, sách đã dẫn, tr 235
  14. ^ Bạch Đằng Giang
  15. ^ a b Bạch Đằng Hải Khẩu

Bengals và Rams sẽ gặp nhau tại Sân vận động Sofi ở Inglewood (California) ở Super Bowl LVI

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

Trophy Vince Lombardi

ES

Super Bowl LVI đã được thiết lập với Cincinnati Bengals và Los Angeles Rams sẽ gặp nhau vào Chủ nhật, ngày 13 tháng 2 tại Sân vận động Sofi ở LA, nhưng đội nào có nhiều chiến thắng Super Bowl nhất?Cincinnati Bengals and Los Angeles Rams set to meet on Sunday, February 13 at the SoFi Stadium in LA, but which teams have the most Super Bowl wins?

The Rams sẽ cố gắng thêm một chiếc cúp Vince Lombardy thứ hai vào bộ sưu tập của họ, sau khi họ giành được nó vào năm 2000. Trong khi Cincinnati Bengals sẽ nhắm đến chiến thắng đầu tiên của họ trong Super Bowl đầu tiên của họ kể từ năm 1989. Họ cũng thua trận đấu năm 1982 .Rams will be trying to add a second Vince Lombardy Trophy to their collection, after they won it in 2000. While the Cincinnati Bengals will be aiming for their maiden win in what is their first Super Bowl since 1989. They also lost the 1982 match.

Rams và Bengals trái ngược hoàn toàn với New England Patriots và Pittsburgh Steelers khi cả hai nhượng quyền có sáu chiến thắng Super Bowl mỗi người. Dallas Cowboys và San Francisco 49ers & nbsp; chỉ đứng sau năm chiến thắng.Rams and Bengals are in stark contrast to the New England Patriots and the Pittsburgh Steelers as both franchises have six Super Bowl wins each. The Dallas Cowboys and San Francisco 49ers are just behind on five wins apiece.

Người chiến thắng Super Bowl mọi thời đại

  • New England Patriots- 6 Titulos
  • Pittsburgh Steelers- 6
  • Dallas Cowboys- 5
  • San Francisco 49ers- 5
  • Green Bay Packers- 4
  • Người khổng lồ New York- 4
  • Denver Broncos- 3
  • Las Vegas Raiders- 3
  • Đội bóng đá Washington- 3
  • Cá heo Miami- 2
  • Indiana Colts- 2
  • Trưởng thành phố Kansas- 2
  • Baltimore Ravens- 2
  • Tampa Bay Buccaneers- 2
  • Los Angeles Rams- 1
  • Seattle Seahawks- 1
  • Đại bàng Philadelphia- 1
  • Chicago Bears- 1
  • Máy bay phản lực New York- 1
  • New Orleans Saints- 1

Khi nào và ở đâu để xem Super Bowl LVI?

Super Bowl năm nay sẽ được phát tại sân vận động Sofi ở Inglewood, California. Bạn có thể theo dõi hành động từ 18:30 ET trên NBC ở Hoa Kỳ, cũng như ứng dụng thể thao NBC và trên Peacock.

  • NFL - Tiếng Anh
  • New England Patriots - Tiếng Anh
  • Pittsburgh Steelers - Tiếng Anh

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

Lịch trình NFL là một trong những môn thể thao mệt mỏi nhất, vì người chơi phải đưa cơ thể của họ lên hàng trong 17 trận đấu để có được một cú đánh vào cuộc tranh luận. & NBSP; Tất cả các trò chơi là một trong những cảnh tượng lớn nhất trong thể thao. Nhiều đội đã giành chiến thắng trong những năm qua, nhưng chỉ một số ít có thể tự gọi mình là triều đại. Để tìm hiểu thêm về những đội nào có nhiều chiến thắng Super Bowl nhất, hãy tiếp tục đọc bên dưới.

5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

Danh sách các đội NFL với chiến thắng Super Bowl nhiều nhất

  1. Pittsburgh Steelers - 6 chiến thắng
  2. New England Patriots - 6 chiến thắng
  3. San Francisco 49ers - 5 chiến thắng
  4. Dallas Cowboys - 5 chiến thắng
  5. New York Giants & NBSP;- 4 chiến thắng
  6. Green Bay Packers - 4 chiến thắng
  7. Denver Broncos - 3 chiến thắng
  8. Oakland/Los Angeles/Las Vegas Raiders - 3 chiến thắng
  9. Washington Redskins/Đội bóng đá/chỉ huy - 3 chiến thắng
  10. Miami Dolphins - 2 chiến thắng
  11. St. Louis/Los Angeles Rams - 2 chiến thắng
  12. Baltimore/Indianapolis Colts - 2 chiến thắng
  13. Trưởng thành phố Kansas - 2 chiến thắng
  14. Baltimore Ravens - 2 chiến thắng
  15. Tampa Bay Buccaneers - 2 chiến thắng
  16. Philadelphia Eagles - 1 chiến thắng
  17. Seattle Seahawks - 1 chiến thắng
  18. Chicago Bears - 1 chiến thắng
  19. New Orleans Saints - 1 chiến thắng
  20. Máy bay phản lực New York - 1 chiến thắng

1. Pittsburgh Steelers

Gắn liền với nhiều chiếc nhẫn nhất trong lịch sử giải đấu với sáu, Pittsburgh Steelers là một trong những nhượng quyền thương mại nhiều hơn trong môn thể thao này. Họ là một lực lượng thống trị trong những năm 1970, chiến thắng Super Bowl bốn lần trong giai đoạn 1975-1980. Phải mất một phần tư thế kỷ, nhưng họ đã trở lại vào năm 2006 để đánh bại Seattle Seahawks cho chiếc nhẫn thứ năm của họ. Cuối cùng, vào năm 2009, họ đã hạ gục các Hồng y Arizona cho những gì, vào thời điểm đó, một kỷ lục sáu chiếc nhẫn.They were a dominant force in the 1970s, winning the Super Bowl four times between 1975-1980. It took over a quarter of a century, but they came back in 2006 to defeat the Seattle Seahawks for their fifth ring. Finally, in 2009 they took down the Arizona Cardinals for what was, at the time, a record six rings.

2. New England Patriots

Đội khác duy nhất nâng chiếc cúp Lombardi sáu lần, New England Patriots có lẽ là hiện thân tốt nhất của từ triều đại Hồi giáo mà NFL từng thấy. Từ năm 2002-2019, họ đã đến Super Bowl chín lần, cho đến nay, hầu hết các đội trong NFL trong khoảng thời gian đó. Trong chín lần xuất hiện đó, họ đã giành chiến thắng sáu lần, trở thành đội thành công nhất và đáng sợ nhất của thế kỷ 21. Được dẫn dắt bởi tiền vệ Tom Brady và huấn luyện viên trưởng Bill Bellicheck, những người yêu nước sẽ luôn được nhớ đến như một cường quốc bóng đá trong gần hai thập kỷ thống trị của họ. & NBSP;From 2002-2019, they made it to the Super Bowl nine times, by far the most of any team in the NFL during that span. In those nine appearances, they won six times, becoming the most successful and feared team of the 21st Century. Led by quarterback Tom Brady and head coach Bill Bellicheck, the Patriots will always be remembered as a football powerhouse for their nearly two decades of dominance. 

3. San Francisco 49ers

San Francisco 49ers có năm chiến thắng Super Bowl trong lịch sử nhượng quyền của họ. Nếu Steelers là đội đánh bại vào những năm bảy mươi, thì San Francisco 49ers là chú chó hàng đầu của giải đấu trong những năm 1980. Năm 1995, họ trở lại cho lần xuất hiện thứ năm và duy trì thành tích hoàn hảo của họ với chiến thắng 49-26 trước các Bộ sạc San Diego. Kể từ đó, Niners đã quay trở lại Super Bowl hai lần nhưng mất cả hai lần.If the Steelers were the team to beat in the seventies, then the San Francisco 49ers were the league’s top dog in the 1980s. They made four Super Bowl appearances between 1982-1990, winning all four of them. In 1995, they returned for their fifth appearance and maintained their perfect record with a 49-26 blowout win over the San Diego Chargers. Since then, the Niners have made it back to the Super Bowl twice but lost both times.

4. Dallas Cowboys

Có biệt danh là đội của America America, đội Dallas Cowboys có năm chiến thắng Super Bowl, khiến họ trở thành một trong những đội thành công nhất trong lịch sử NFL. Họ đã xuất hiện năm Super Bowl vào những năm 1970 nhưng chỉ giành được hai chiếc nhẫn, phần lớn nhờ vào Pittsburgh Steelers. & NBSP; vào những năm 1990, họ đã giành được ba chiếc nhẫn được kẹp quanh chiến thắng của 49ers, giành danh hiệu vào năm 1993, 1994 và 1996. & nbsp; kể từ đó, họ vẫn chưa quay trở lại Super Bowl, nhưng họ vẫn gắn liền với những chiếc nhẫn thứ hai từ trước đến nay.. They made five Super Bowl appearances in the 1970s but won only two rings, thanks in large part to the Pittsburgh Steelers. In the 1990s, they won three rings sandwiched around the 49ers’ victory, winning the title in 1993, 1994, and 1996. Since then, they have yet to make it back to the Super Bowl, but they remain tied for the second-most rings ever.

5. Người khổng lồ New York

Người khổng lồ đã giành được bốn Super Bowls trong lịch sử nhượng quyền thương mại. Sau khi thua ở vòng đầu tiên vào năm 1990, họ đã đi hết con đường vào năm 1990 và giành được chiếc nhẫn thứ hai nhượng quyền. Sau đó vào năm 2008, họ đã đối đầu với New England Patriots, người vào thời điểm đó đã có một kỷ lục hoàn hảo cho mùa giải. Khoảnh khắc giữa tiền vệ Eli Manning và người nhận David Tyree khi Tyree bắt được một cú ném quan trọng trong quý IV đã ghim vào mũ bảo hiểm của anh ta. Vào năm 2012, New York đã giành được chiếc nhẫn thứ tư của họ, một lần nữa trước những người yêu nước, nhưng đó sẽ là lần xuất hiện playoff duy nhất của họ trong thập kỷ cho đến năm 2016. In 1987, they won their first-ever Super Bowl, only to miss the postseason the next two years. After losing in the first round in 1990, they went all the way again in 1990 and won the franchise’s second ring. Then in 2008, they went up against the New England Patriots, who at that point had a perfect record for the season. In one of the biggest upsets in Super Bowl history, the Giants took down New England thanks to an all-time moment between quarterback Eli Manning and receiver David Tyree when Tyree caught a crucial throw in the fourth quarter pinned against his helmet. In 2012, New York won their fourth ring, once again over the Patriots, but that would be their only playoff appearance of the decade until 2016.

7. Green Bay Packers

Đội duy nhất khác giành được chính xác bốn chiếc nhẫn trong lịch sử NFL, Green Bay Packers là một trong những nhượng quyền nổi tiếng nhất trong giải đấu. Trở lại vào năm sau và bảo vệ thành công danh hiệu của họ. & NBSP; Sau đó, họ sẽ không xuất hiện Super Bowl trong gần ba thập kỷ, nhưng cuối cùng họ đã vượt qua vào năm 1997 để giành chiếc nhẫn thứ ba. Họ có thể lặp lại sau khi quay trở lại vào năm sau, nhưng vào năm 2011, họ đã hạ gục Pittsburgh Steelers để giành danh hiệu Super Bowl thứ tư của họ. They won the first-ever Super Bowl in 1967 over the Kansas City Chiefs, and they came back the next year and successfully defended their title. After that, they wouldn’t make a Super Bowl appearance for nearly three decades, but they finally broke through in 1997 to win their third ring. They weren’t able to repeat after making it back the following year, but in 2011 they took down the Pittsburgh Steelers to capture their fourth Super Bowl title.

Câu hỏi thường gặp

Người chơi nào trong NFL có nhiều vòng nhất?

Người chơi trong NFL với những chiếc nhẫn Super Bowl nhất là Tom Brady. Brady đã trả tiền cho New England Patriots cho chín lần xuất hiện Super Bowl trong khoảng thời gian 18 năm, giành được sáu người trong số họ. Năm 2021, anh đã dẫn dắt Tampa Bay Buccaneers đến một chiến thắng Super Bowl, đảm bảo chiếc nhẫn thứ bảy của mình. Anh ấy được nhiều người coi là cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất mọi thời đại và chắc chắn sẽ là một hội trường của gia đình khi anh ấy nghỉ hưu mãi mãi.Brady quarterbacked the New England Patriots to nine Super Bowl appearances over an 18-year span, winning six of them. In 2021, he led the Tampa Bay Buccaneers to a Super Bowl victory, securing his seventh ring. He is regarded by many as the greatest football player of all time and will no doubt be a Hall of Famer when he retires for good.

Đội NFL nào có nhiều vòng nhất?

Hai đội NFL được gắn với những chiếc nhẫn vô địch nhất, với sáu đội: New England Patriots và Pittsburgh Steelers. Trong khi những người yêu nước giành được tất cả sáu danh hiệu của họ trong thế kỷ 21, Steelers đã có một cách tiếp cận có phương pháp hơn cho sự thống trị của họ. Họ đã giành được bốn chiếc nhẫn từ 1975-1980 và sau một thời gian dài gián đoạn, đã trở lại vào năm 2006 để đánh bại Hồng y Arizona cho chiếc nhẫn thứ năm của họ. Khi họ giành được vòng số sáu năm 2009, đó là một kỷ lục NFL.While the Patriots won all six of their titles in the 21st century, the Steelers took a more methodical approach to their dominance. They won four rings from 1975-1980 and after a long hiatus, came back in 2006 to defeat the Arizona Cardinals for their fifth ring. When they won ring number six in 2009, it was an NFL record.

  • 5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

  • 5 đội dẫn đầu với chiến thắng siêu bết bát năm 2022

Những đội nào có nhiều chiến thắng Super Bowl nhất?

New England Patriots và Pittsburgh Steelers được gắn với các tựa game Super Bowl nhất với sáu người.The Cowboys và San Francisco 49ers đi theo phía sau gắn liền với năm chiến thắng mỗi trận.

Đội nào có 6 Super Bowl thắng?

The Steelers và Patriots được gắn với nhiều chiến thắng Super Bowl nhất trong lịch sử với sáu người.Những người yêu nước tự hào với sự xuất hiện của Super Bowl nhất, và đã giành được tổng cộng mười một trò chơi vô địch hội nghị AFC.

Có bao nhiêu đội đã giành được 5 Super Bowls trở lên?

Dallas Cowboys và San Francisco 49ers có năm chiến thắng mỗi người, trong khi Packers và New York Giants có bốn người.Mười bốn nhượng quyền NFL khác đã giành được ít nhất một Super Bowl.The Patriots sở hữu kỷ lục cho hầu hết các lần xuất hiện Super Bowl (mười một).Dallas Cowboys and San Francisco 49ers have five victories each, while the Packers and New York Giants have four. Fourteen other NFL franchises have won at least one Super Bowl. The Patriots own the record for most Super Bowl appearances (eleven).

10 người chiến thắng Super Bowl hàng đầu là ai?

Pittsburgh Steelerssuper Bowl X / Championnull