Xã hội học về sức khỏe và bệnh tật (hay gọi đơn giản là xã hội học sức khỏe) nghiên cứu sự tương tác giữa xã hội và sức khỏe. Với mục tiêu để xem cách mà cuộc sống ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong như thế nào và ngược lại. Khía cạnh xã hội học này khác với xã hội học y học ở chỗ nó tập trung bàn luận về sức khỏe và bệnh tật liên quan đến các thiết chế xã hội như gia đình, công việc và trường học. Trong khi xã hội học y học giới hạn mối quan tâm về mối quan hệ giữa bệnh nhân và người hành nghề y tế và vai trò của các chuyên gia y tế trong xã hội. Xã hội học về sức khỏe và bệnh tật bao phủ bệnh lý xã hội học (nguyên nhân của bệnh tật), nguyên nhân tìm kiếm các loại hình hỗ trợ y tế, tuân thủ hoặc không tuân thủ chế độ y tế của bệnh nhân. Có sức khỏe, hoặc thiếu sức khỏe đã từng có thời điểm được quy kết là do các điều kiện sinh học hoặc tự nhiên. Các nhà xã hội học đã chứng minh rằng sự lây lan của bệnh tật bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi tình trạng kinh tế xã hội của cá nhân, truyền thống dân tộc tín ngưỡng và các yếu tố văn hóa khác. Các nghiên cứu y học trong việc thu thập số liệu thống kê về một căn bệnh, hay một quan điểm xã hội học về một căn bệnh sẽ đưa ra cái nhìn sâu sắc về những yếu tố bên ngoài khiến cho một người mắc bệnh trở nên ốm yếu. Chủ đề này đòi hỏi cần có một cách tiếp cận phân tích toàn cầu do những ảnh hưởng của các yếu tố xã hội khác nhau ở từng khu vực trên toàn thế giới. Vấn đề được trình bày thông qua các cuộc thảo luận về những căn bệnh chính trên mỗi lục địa. Những căn bệnh này được nghiên cứu và đối chiếu về mặt xã hội dựa trên nền tảng y học cổ truyền, kinh tế học, tôn giáo và văn hóa đặc trưng cho từng khu vực, như căn bệnh HIV / AIDS. Mặc dù, một căn bệnh có thể tác động lớn đến một khu vực nhất định, nhưng lại ảnh hưởng nhỏ ở những khu vực khác. Các yếu tố xã hội học có thể giúp giải thích tại sao tồn tại sự khác biệt này. Có sự khác biệt rõ ràng về mô hình sức khỏe và bệnh tật giữa các xã hội theo thời gian và trong các loại hình xã hội cụ thể. Trong lịch sử đã có hiện tượng suy giảm tỷ lệ tử vong ở các xã hội công nghiệp hóa và trung bình, tuổi thọ trung bình cao hơn trong các xã hội phát triển, so với xã hội đang phát triển hoặc kém phát triển. Sự thay đổi mô hình toàn cầu trong hệ thống chăm sóc sức khỏe khiến việc nghiên cứu và thấu hiểu xã hội học về sức khỏe và bệnh tật trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Những thay đổi liên tục về kinh tế, phương pháp điều trị, kỹ thuật công nghệ và bảo hiểm có thể ảnh hưởng đến cách mà cộng đồng, cá nhân nhìn nhận và đáp ứng với dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện có. Những biến động này làm cho các vấn đề sức khỏe và bệnh tật trong đời sống xã hội không ngừng thay đổi. Những bước tiến về thông tin là rất quan trọng, khi đó mô hình phát triển, nghiên cứu xã hội học về sức khỏe và bệnh tật cần phải được cập nhật liên tục. Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
 Bệnh mù màu: Bệnh rối loạn sắc giác hay loạn sắc giác thường được gọi là bệnh mù màu. Đây là căn bệnh có nguyên nhân chủ yếu là di truyền. Bệnh nhân không thể phân biệt được màu sắc, có thể là không phân biệt được màu đỏ, xanh hoặc không biệt được tất cả màu sắc. Bệnh tan máu huyết tán Thalassemia: Là một trong những căn bệnh di truyền ở người, liên quan đến máu và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Nguyên nhân gây ra căn bệnh này là do các gen lặn ở bố và mẹ, nếu cả bố mẹ đều mang gen bệnh thì 75% trẻ sinh ra bị mắc bệnh này. Bệnh kéo dài đến suốt cuộc đời bệnh nhân và họ sẽ phải truyền máu cả đời. Một số triệu chứng của bệnh như là thiếu máu thường xuyên và thừa sắt. Nếu ở thể bệnh nặng, trẻ thường tử vong sau khi sinh khoảng 4 tháng. Hội chứng Down (tên tiếng Anh là Down Syndrome) là một rối loạn về di truyền xảy ra khi sự phân chia tế bào bất thường dẫn đến việc có thêm một hoặc một phần bản sao của nhiễm sắc thể số 21. Vật chất di truyền tăng thêm này gây ra những thay đổi trong sự phát triển và biểu hiện về thể chất của hội chứng Down. Bệnh máu khó đông di truyền (Hemophilie A): Đây là một trong những bệnh có tính di truyền liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính X do gen sản xuất ra yếu tố đông máu chỉ nằm trên nhiễm sắc thể này. Vì thế, bé trai (bộ sắc thể XY) khi nhận sắc thể X bị bệnh từ mẹ thì chắc chắn sẽ có biểu hiện bệnh. Còn đối với bé gái (bộ nhiễm sắc thể XX) chỉ biểu hiện thành bệnh khi cả hai Tật di truyền có túm lông ở tai và dính ngón tay 2, 3: Đây là một dạng tật di truyền ở người, do đột biến gen trên nhiễm sắc thể Y gây ra tật này, nên hai tật chỉ có thể gặp ở nam giới. Người bố có tật này thì chắc chắn sinh ra con trai cũng sẽ bị tật giống như bố. Hội chứng Turner: Nguyên nhân bệnh được phát hiện là do mất một phần hoặc toàn bộ một nhiễm sắc thể (NST) giới tính X trong bộ gen người. Đây là rối loạn NST giới tính thường gặp nhất ở nữ, gây rối loạn phát triển thể chất và tâm thần. Người bị HC Turner thường có các đặc điểm như vóc dáng nhỏ, suy buồng trứng, nếp da dầy ở gáy, dị tật bẩm sinh tim, khiếm thính nhẹ... Hội chứng Edward (tam thể 18): Đây cũng là một dị tật bẩm sinh nặng gây sẩy thai, chết sau sinh. Rất ít trẻ mắc hội chứng Edward sống quá một tuổi. Dị tật bẩm sinh về tim, đầu nhỏ, thoát vị rốn rất hay gặp, trí tuệ và vận động đếu rất kém phát triển. Nếu sống sót, trẻ mắc hội chứng tam thể 18 cũng không có khả năng đi lại, nói, do đó phụ thuộc hoàn toàn vào sự chăm sóc của người khác. Bệnh tim: Các căn bệnh về tim mạch hiện nay đang dẫn đầu về nguyên nhân gây tử vong ở phụ nữ. Nguy hiểm hơn, bệnh tim mạch còn được chứng minh có nguy cơ di truyền qua thế hệ rất cao. Hãy cân nhắc các biện pháp giảm thiểu nguy cơ ngay từ khi còn trẻ, bao gồm cả việc duy trì thói quen sống lành mạnh, đồng thời thường xuyên khám sức khỏe tim mạch để kiểm tra tình trạng bản thân. Hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy: Hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gây ra các khuyết tật tâm thần di truyền và ảnh hưởng đến những người có testosterone cao và suy giảm buồng trứng sơ cấp. Hội chứng này gây ra một loạt các vấn đề phát triển, bao gồm suy giảm nhận thức và khuyết tật trí tuệ ở trẻ em. |
