Biết sai mà vẫn làm gọi là gì năm 2024

Cần hoàn thiện luật pháp và thể chế để mọi người biết sai sẽ không làm, rồi tiến tới mức là không biết sai cũng không thể làm sai.

- Hôm nay Tòa án Hà Nội xét xử cái thằng chém chết cả nhà em trai nó ở Đan Phượng. Không biết ông nghĩ sao chứ tôi cho rằng, riêng đối với thằng này chả cần xét xử làm gì, loại ấy không phải là người, chết ngàn lần không hết tội.

- Vẫn phải xét xử để cảnh báo, răn đe.

- Cảnh báo răn đe cái gì?

- Biết sai vẫn làm sẽ hành động cực kỳ nguy hiểm dẫn tới hậu quả nặng nề, tội không tha thứ được. Thằng này lạnh lùng lấy mạng người thân. Nếu hành động bột phát do chưa rõ phải trái thì lúc thấy máu sẽ phản ứng khác, nhưng nó bình tĩnh như không, bởi nó biết nó sai.

- Tại sao biết sai mà nó vẫn làm?

- Vì nó cho rằng nó bị thiệt thòi về lợi ích, dù là đòi hỏi quá mức.

- Ờ, ông nói phải, lợi ích cá nhân là nguyên nhân hủy hoại nhiều điều tốt đẹp…

- Ông muốn mở rộng câu chuyện thành cái gì nữa đây?

- Tôi đang có suy nghĩ rằng, cái thằng không phải là người ấy chỉ hủy hoại người nhà nó thôi, chứ vì lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, có nhiều kẻ sẵn sàng hủy hoại cộng đồng, dẫm đạp lên cả xã hội.

- Chung chung quá, chứng cứ đâu?

- Ví dụ nhỏ thôi nhé, mới nhất là ở bệnh viện Xanh Pôn. Những người cắt đôi que thử có biết đó là việc làm sai trái không? Tất nhiên họ biết, nhưng tại sao họ vẫn làm? Bởi vì lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm. Ai bị hủy hoại? Là bệnh nhân phải làm xét nghiệm, đông đấy chứ không ít đâu…

- Đông hay vắng đang điều tra, nhưng cái bị hủy hoại lớn nhất là niềm tin. Mà ở Xanh Pôn còn nhỏ, chứ trong vụ 2 cựu bộ trưởng Thông tin Truyền thông sắp hầu tòa niềm tin mất đi mới lớn. Nói là họ biết sai vẫn làm thì chưa chuẩn, mà phải nói là họ biết sai cứ làm! Đúng là dẫm đạp lên cả xã hội ông à.

- Ông suy nghĩ như tôi rồi đấy, nhưng đã vậy cần nói thêm về vụ mở rộng Nhà máy gang thép Thái Nguyên. Họ biết họ sai không? Biết! Còn biết rõ hơn tôi với ông và người khác, nhưng tại sao họ cứ làm? Ngoài lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, còn có nguyên nhân nào khác nữa không ông ơi?

- Có đấy ông à. Quyền lực nếu không bị kiểm soát có thể gây hậu họa to lớn và lâu dài. Vậy nên chúng ta cần hoàn thiện luật pháp và thể chế để mọi người biết sai sẽ không làm, rồi tiến tới mức là không biết sai cũng không thể làm sai.

- Tôi đồng ý với ông, mà phải làm nghiêm từ trên xuống mới được. Trong vụ ở Đan Phượng nếu như tối hôm trước người em trực tiếp sang nói chuyện với người anh thì chắc đã không xảy ra chuyện. Sai lầm của nạn nhân là để cho con mình sang nói chuyện với bác nó. Sự đã rồi, nhưng nghĩ lại vẫn rất đau buồn./.

Nhiều người nghĩ bộ não của chúng ta là một cỗ máy được lập trình hoàn hảo và không bao giờ bị hỏng.

Tuy nhiên chúng có những lỗi riêng, được gọi là thành kiến nhận thức. Đó là gì, hãy cùng điểm lại ngay để xem não bộ của bạn có dễ bị đánh lừa không nhé!

1. Nghĩ ai cũng biết điều mình biết

Không ít người trong ta cho rằng, ai cũng sẽ biết những điều mà mình biết và cho nó là hiển nhiên.

Trong một cuộc thử nghiệm, các nhà tâm lý chia những người tham gia thành hai nhóm. Một nhóm làm "người vỗ tay" và nhóm còn lại làm "người lắng nghe".

Biết sai mà vẫn làm gọi là gì năm 2024

Nhóm người vỗ tay sẽ vỗ tay theo nhịp điệu của một bài hát và nhóm còn lại có nhiệm vụ đoán ra bài hát đó. Nhóm người đầu tiên nghĩ rằng ít nhất 50% trong số còn lại sẽ biết đáp án. Nhưng chỉ có 2,5% người trả lời đúng mà thôi.

Sự thật là những người biết được nhiều thông tin hơn đã vô tình áp đặt suy nghĩ của mình lên người khác, nghĩ rằng họ ắt hẳn phải biết điều giống mình. Do đó bộ não của họ không thể nhìn từ quan điểm của những người chưa có kiến thức đó ở trong đầu.

2. Ảo tưởng về khả năng thấu cảm

Mọi người có xu hướng đánh giá quá cao khả năng người khác có thể thấu hiểu bản thân mình.

Biết sai mà vẫn làm gọi là gì năm 2024

Bạn nghĩ một người khác khi nhìn vào bạn sẽ đoán được bạn đang nghĩ gì hoặc cảm thấy như thế nào, có thể là nỗi lo lắng và thiếu tự tin. Nhưng thật ra, hầu như không phải ai cũng là nhà ngoại cảm để đọc được suy nghĩ của người khác đâu.

3. Cái gì cũng muốn giữ

Hẳn bạn đã từng giữ khư khư 1 đôi giày chật, hay cất kĩ 1 chiếc áo trong tủ dù chẳng bao giờ dùng tới.

Theo các chuyên gia, đây là hiện tượng Hiệu ứng sở hữu - được Richard Thaler và Daniel Kahneman mô tả vào những năm 1970.

Biết sai mà vẫn làm gọi là gì năm 2024

Trong tâm lý học và hành vi kinh tế, hiệu ứng sở hữu là giả thuyết trong đó mọi người gán giá trị lớn hơn cho một vật chỉ vì họ sở hữu chúng.

Người gán giá trị lớn hơn cho một vật chỉ vì họ sở hữu chúng. Hiểu đơn giản, khi 1 thứ được trao cho bạn, nó là của bạn. Và giờ ai đó muốn bạn bỏ chúng đi, cảm giác bị mất đồ, bị thiệt cũng thật tệ hại.

Nên nếu họ sẵn lòng bán đi đồ vật mình yêu thích, họ sẽ bán với giá cao hơn so với lúc họ mua chúng.

4. Thỏa thuận bản thân, hợp lý hóa hành động

Không ít người từng lâm vào trường hợp sau khi mua 1 thứ gì đó đắt tiền nhưng về lại hơi hối hận vì không dùng đến nó.

Biết sai mà vẫn làm gọi là gì năm 2024

Nhưng bạn lại luôn có xu hướng tìm lý do để thuyết phục mình rằng đó là 1 lựa chọn đúng đắn, và tin tưởng thứ đó là vô cùng xứng đáng với số tiền mình bỏ ra.

Các nhà khoa học đặt tên cho hiện tượng này "hội chứng Stockholm".

5. Xu hướng biện hộ cho những quan điểm của mình

Mọi người đều đi tìm lý lẽ thuyết phục để chứng minh ý kiến của họ đúng. Và điều này có nghĩa là họ chỉ thường ghi nhớ thông tin một cách có chọn lọc và ưu tiên những điều mà không mâu thuẫn với quan điểm hiện có mà thôi.

Biết sai mà vẫn làm gọi là gì năm 2024

Do vậy, ngay từ đầu - não bộ đã có xu hướng tìm kiếm thông tin, hiểu và ghi nhớ chúng theo thành kiến có sẵn.