Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Acid uric được tạo ra khi cơ thể phân hủy các bazơ purin ngoại sinh có trong thực phẩm hoặc purin nội sinh tạo ra trong quá trình phá hủy tế bào tự nhiên trong cơ thể. Quá trình này được thực hiện chủ yếu ở gan, sau đó acid uric được lọc ở thận và bài tiết ra ngoài theo nước tiểu. Một ít acid uric được thải qua đường tiêu hóa. Acid uric trong máu tăng được gọi là hội chứng tăng acid uric máu. Xét nghiệm acid uric rất hữu ích trong xác định bệnh gout, bệnh thận và một số tình trạng khác.

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Xét nghiệm acid uric máu là một xét nghiệm thường quy được sử dụng để chẩn đoán một số bệnh lý gây tăng hoặc giảm acid uric trong máu.

Có nhiều nguyên nhân làm acid uric tăng bao gồm chế độ ăn và một số bệnh lý. Người bệnh có chế độ ăn mất cân đối, uống nhiều bia rượu, tiêu thụ nhiều thức ăn chứa đầy chất đạm như thịt đỏ, hải sản. Bệnh nhân bị gút, biểu hiện qua các đợt gút cấp. Người mắc các bệnh ung thư như ung thư di căn, đa u tủy xương,... hoặc/và đang trong liệu trình điều trị ung thư bằng hóa trị, xạ trị….

Vì vậy mà xét nghiệm acid uric máu có thể chỉ ra một số tình trạng sức khỏe làm tăng tổng hợp quá mức acid uric và/hoặc giảm thải acid uric. Mức độ acid uric máu có thể được phát hiện dễ dàng qua xét nghiệm máu.

Ý nghĩa của việc xét nghiệm acid uric

Xét nghiệm này là một phần của khám sức khỏe tổng quát định kỳ để kiểm tra nồng độ acid uric trong máu. Qua đó, tìm nguyên nhân gây tăng sản xuất acid uric hoặc giảm thải acid uric, cũng như tầm soát các bệnh lý do tăng acid uric máu gây ra.

Xét nghiệm acid uric không phải là xét nghiệm chẩn đoán bệnh gout, nhưng các triệu chứng của gout kết hợp với acid uric máu cao là cơ sở để chẩn đoán. Tuy nhiên, khoảng 20-30% trường hợp bị gout nhưng có nồng độ acid uric bình thường. Cần làm thêm các xét nghiệm cận lâm sàng khác để xác định nguyên nhân.

- Acid uric trong máu tăng do tăng sản xuất acid uric. Một số nguyên nhân gây tăng sản xuất acid uric thường gặp là: Tăng acid uric máu tiên phát; Thiếu máu do tan máu; Béo phì; Chế độ ăn giàu purin; Nhiễm độc thai nghén; tiền sản giật…

- Một số nguyên nhân gây giảm bài tiết acid uric thường gặp là: Suy thận; Nghiện rượu; Dùng thuốc lợi tiểu; Suy tim…

Khi bạn thấy các triệu chứng như sau thì nên đi làm xét nghiệm acid uric máu:

- Đau ngón chân, tay, mắt cá chân, đầu gối…

- Bị sưng đỏ, tấy các vùng khớp

- Khớp có cảm giác ấm khi chạm vào.

Xét nghiệm acid uric có thể được chỉ định để theo dõi bệnh gout, suy giảm chức năng thận, suy thận, các bệnh máu và thiếu máu do tan máu, bệnh nhân nghiện rượu. Ở bệnh nhân điều trị ung thư bằng hóa trị hoặc xạ trị, xét nghiệm acid uric đảm bảo rằng nồng độ acid acid không tăng cao nguy hiểm.

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Acid uric trong máu cao hơn bình thường nhưng không gây ra triệu chứng nào được gọi là tăng acid uric máu không triệu chứng.

Phải làm gì khi tăng acid uric máu?

Acid uric trong máu cao hơn bình thường nhưng không gây ra triệu chứng nào được gọi là tăng acid uric máu không triệu chứng. Trường hợp này khá phổ biến, phần lớn không cần điều trị mà chỉ cần điều chỉnh lối sống.

Chỉ số uric cao bao nhiêu thì bị bệnh là lo lắng của rất nhiều người. Theo tiêu chuẩn y khoa, ở nam giới mức acid uric trong máu được coi là bình thường sẽ nằm trong khoảng 202 - 416 μmol/l; còn ở nữ giới là từ 143 - 399 μmol/l. Vượt quá giới hạn này đồng nghĩa với việc bạn đang bị tăng acid uric máu. Nồng độ acid uric trong máu cũng sẽ tăng giảm tùy theo chế độ dinh dưỡng. Nồng độ acid uric sẽ gia tăng khi tăng tiêu thụ lượng lớn purin vào cơ thể như các loại thịt đỏ, hải sản có vỏ, rượu bia…

Ngoài ra, nồng độ acid uric máu cũng tăng trong những trường hợp tổn thương thận như suy thận, làm giảm thải trừ acid uric ra khỏi cơ thể. Những bệnh lý đột biến gen gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa purin và đào thải acid uric cũng gây nên tình trạng này.

Khi acid uric tăng cao kèm theo triệu chứng, tùy vào tình trạng của mỗi người mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nếu được chẩn đoán gout, bạn cần điều trị bao gồm dùng thuốc và điều chỉnh lối sống. Đó là:

Nhiều người bệnh thắc mắc chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout. Nồng độ acid uric trong máu tăng cao, vượt qua mức bình thường là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh gout. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đều xảy ra theo cơ chế này. Do đó, để biết chính xác về tình trạng bệnh lý của mình, người bệnh nên khám định kỳ, nhằm kiểm soát chỉ số acid uric luôn ở ngưỡng ổn định, đảm bảo hạn chế gặp phải các vấn đề sức khỏe đáng lo ngại.

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Chỉ số acid uric bình thường là bao nhiêu?

Chỉ số acid uric (UA) bình thường nằm trong khoảng từ 2,5 – 7,0 mg/dL ở nam và 1,5 – 6,0 mg/dL ở nữ. Acid uric là sản phẩm dị hóa cuối cùng của quá trình chuyển hóa nucleotide purine ngoại sinh và nội sinh ở người. Hợp chất này tồn tại trong huyết thanh/ huyết tương, mô và tế bào với điều kiện sản xuất và đào thải ổn định. Hầu hết các mô trong cơ thể đều có khả năng tạo ra acid uric, tuy nhiên quá trình đào thải chủ yếu chỉ diễn ra ở thận. (1)

Chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout?

Tăng acid uric máu là nguyên nhân gây ra bệnh gout. Chỉ số acid uric cao được xác định như sau: (2)

  • \>6,0 mg/dL ở nữ
  • 7,0 mg/dL ở nam
  • Trẻ em và thanh thiếu niên là >5,5 mg/dL

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tăng acid uric trong máu không gây ra bệnh gout. Gút có thể tự khỏi, triệu chứng biến mất trong vòng vài ngày hoặc vài tuần trong khi chỉ số acid uric vẫn vượt ngưỡng ổn định.

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Acid uric tích tụ trong cơ thể như thế nào?

Purin là hợp chất hóa học tồn tại trong tất cả các mô của cơ thể và thực phẩm. Purin trong cơ thể liên tục được xử lý và chuyển hóa thành acid uric. Thận thực hiện chức năng lọc acid uric trong máu và đào thải ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu. Tuy nhiên, acid uric dư thừa có thể tích tụ trong máu, liên kết thành dạng tinh thể. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh gout và các tình trạng viêm khớp, sưng đau khớp, mất cử động khớp.

Tinh thể acid uric tích tụ chủ yếu ở khớp nhưng cũng có thể xuất hiện ở da, thận và nhiều cơ quan khác trên cơ thể.

Tình trạng này có nguy hiểm không?

Tình trạng tăng acid uric máu khiến acid uric kết tụ lại thành tinh thể sắc nhọn, lắng đọng ở các khớp, gây ra bệnh gout và nhiều dạng viêm khớp đáng lo ngại. Ngoài ra, hợp chất này cũng có thể tích tụ trong thận, dẫn đến hình thành sỏi thận.

Người bệnh rất khó nhận biết cơ thể đang bị tăng acid uric máu, đặc biệt là khi chỉ số chỉ tăng nhẹ. Tuy nhiên, theo thời gian, tình trạng này có nguy cơ dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí gây tổn thương vĩnh viễn đối với một số cơ quan sau đây:

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

  • Xương
  • Khớp
  • Gân
  • Dây chằng

Nồng độ acid uric cao đồng thời cũng có mối liên hệ với các tình trạng bệnh lý khác, điển hình như:

  • Bệnh thận
  • Bệnh tim mạch
  • Huyết áp cao
  • Bệnh tiểu đường
  • Bệnh gan nhiễm mỡ
  • Hội chứng chuyển hóa

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Các phương pháp giúp kiểm tra nồng độ acid uric?

Để kiểm tra nồng độ acid uric trong cơ thể, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các phương pháp xét nghiệm sau đây: (3)

1. Xét nghiệm nước tiểu

Người bệnh cần thu thập nước tiểu trong vòng 24 giờ vào hộp đựng, bảo quản trong tủ lạnh và gửi đến bác sĩ. Các trường hợp cần thực hiện xét nghiệm này bao gồm:

  • Xuất hiện các triệu chứng của sỏi thận, bao gồm: Đau dữ dội vùng bụng dưới, đau bên hông, háng hoặc lưng, có lẫn máu trong nước tiểu, thường xuyên muốn đi tiểu, không thể đi tiểu hoặc tiểu lắt nhắt, đau khi tiểu tiện, nước tiểu đục, có mùi hôi, buồn nôn, nôn mửa, sốt, ớn lạnh….
  • Người bệnh đang bị bệnh gout và bác sĩ yêu cầu theo dõi nguy cơ mắc bệnh sỏi thận.

2. Xét nghiệm máu

Bác sĩ lấy máu của người bệnh qua đường tĩnh mạch cánh tay. Sau đó, máu sẽ được thu vào lọ hoặc ống nghiệm. Lúc này, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu nhưng triệu chứng sẽ nhanh chóng biến mất. Xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ acid uric thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

  • Xuất hiện triệu chứng bệnh gout ở ngón chân cái, mắt cá chân, đầu gối như đau nhức, sưng tấy, đỏ…
  • Đã hoặc đang điều trị ung thư

Thông thường, người bệnh không cần bất kỳ sự chuẩn bị đặc biệt nào trước khi làm xét nghiệm máu. Tuy nhiên, người bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu đang sử dụng hoặc muốn ngưng dùng các loại thuốc như: Aspirin (có thể ảnh hưởng đến nồng độ acid uric trong máu), Niacin (vitamin B-3)…

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Cần làm gì nếu chỉ số acid uric quá cao?

Sau khi biết chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout, người bệnh nên tìm hiểu phương pháp kiểm soát hiệu quả khi giá trị acid uric quá cao. Quá trình điều trị phụ thuộc vào triệu chứng hoặc mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm/ nhiễm trùng đang mắc phải. (4)

Điều trị gout cần kết hợp các thuốc chống viêm, thuốc hạ acid uric máu và dự phòng cơn gout cấp xảy ra. Khi có các biến chứng của gout như nhiễm trùng hạt tophi, sỏi thận, suy thận, các bệnh phối hợp như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, béo phì,.., bệnh nhân cần được thăm khám toàn diện và đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

Bên cạnh điều trị bằng thuốc, người bệnh nên áp dụng các biện pháp hỗ trợ kiểm soát nồng độ acid uric như sau:

  • Duy trì cân nặng ổn định: Thừa cân, béo phì có nguy cơ làm tăng mức độ viêm trong cơ thể và thúc đẩy quá trình hình thành acid uric. Các tế bào mỡ cũng có khả năng làm tích tụ acid uric trong cơ thể, tạo áp lực cho thận, gây cản trở chức năng lọc chất độc. Do đó, kiểm soát cân nặng ở mức ổn định là biện pháp quan trọng, giúp kiểm soát chỉ số acid uric.
  • Uống nhiều nước (ít nhất 8 – 10 ly/ ngày): Người bệnh cần uống nhiều nước để đảm bảo quá trình hydrat hóa diễn ra ổn định, thúc đẩy thận lọc chất thải và loại bỏ độc tố nhanh hơn.
  • Kiểm soát insulin: Nồng độ acid uric cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là những người gặp phải tình trạng kháng insulin cao. Vì vậy, người bệnh cần theo dõi và kiểm tra nồng độ insulin để kiểm soát tốt chỉ số này.
  • Giảm căng thẳng: Kiểm soát tốt căng thẳng cũng là biện pháp quan trọng giúp cơ thể khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ nhiễm trùng. Tâm lý lo âu, stress liên tục sẽ kích thích thần kinh, làm tăng mức độ viêm nhiễm, khiến nồng độ acid uric càng tăng cao. Biện pháp hữu ích là nên tập thở sâu, thiền, yoga, tập thể dục đều đặn và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử.
  • Đi khám kịp thời nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng: Các khớp sưng đau, đỏ, khó đi tiểu, đau khi tiểu, mệt mỏi, buồn nôn, sốt, ớn lạnh, đi tiểu thường xuyên, đi tiểu ra máu…
  • Kiểm soát và điều chỉnh chế độ ăn uống: Tiêu thụ thực phẩm giàu purin sẽ làm tăng nồng độ acid uric trong máu và gây ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa. Chế độ ăn giàu protein, rượu… cũng có thể gây ra những tác động tương tự. Ngoài ra, người bệnh cũng nên cắt giảm lượng đường trong thực đơn hàng ngày, ăn nhiều món ít carb, tăng cường bổ sung chất xơ để điều chỉnh chỉnh số acid uric trong máu.

Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì năm 2024

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả thông tin giải đáp liên quan đến thắc mắc Chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout. Hy vọng với những chia sẻ này, người bệnh đã có thể nhiều cập nhật mới trong việc theo dõi, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh, giúp hạn chế tối đa các biến chứng đáng lo ngại về sau.

Acid uric bao nhiêu là nguy hiểm?

Theo nhiều hướng dẫn y tế, mức chỉ số acid uric phổ biến được sử dụng để đặt chẩn đoán bệnh gout là 6,8 mg/dL.

Acid uric trọng máu bao nhiêu là bình thường?

Bình thường lượng acid uric trong máu luôn được giữ ổn định ở nồng độ dưới 7,0 mg/dl (420 micromol/l với nam) và dưới 6.0 mg/dl (360 micromol/l với nữ) và được giữ ở mức độ hằng định do sự cân bằng giữa quá trình tổng hợp và đào thải chất của cơ thể.

Xét nghiệm máu chỉ số acid uric là gì?

Xét nghiệm acid uric được thực hiện để chẩn đoán các bệnh lý gây biến đổi nồng độ acid uric trong cơ thể như trong nhiều rối loạn chức năng thận và rối loạn chuyển hóa, bao gồm suy thận, gout, bệnh bạch cầu, vảy nến, thiếu ăn hay các tình trạng suy kiệt khác, và ở bệnh nhân dùng các thuốc độc tế bào.

Chỉ số acid uric bao nhiêu thì nên uống thuốc?

Cụ thể, bệnh nhân phải hạn chế ăn đạm động vật, ăn nhiều rau quả, không được uống rượu bia. Nếu đã điều chỉnh chế độ ăn uống mà axit uric vẫn cao mới cần dùng thuốc. Thông thường, khi axit uric ở mức trên 12mg/dl, nguy cơ bệnh tim mạch cận kề thì cần dùng thuốc điều trị hạ axit uric.