Uyển ngữ chỉ cái chết trong các ngôn ngữ khác nhau là đề tài thú vị cho nhiều nghiên cứu. Uyển ngữ chỉ cái chết trong tiếng Anh và tiếng Việt được một số nghiên cứu chỉ ra, tuy nhiên chưa có nhiều công bố về phương pháp dịch uyển ngữ chỉ cái chết từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Nghiên cứu này, với dữ liệu trích xuất từ 63 bài diễn văn tiếng Anh, đã so sánh và phân tích các uyển ngữ chỉ cái chết trong tiếng Anh và các phương án dịch sang tiếng Việt, theo khung lý thuyết dựa trên các phương pháp dịch uyển ngữ do Barnwell (1980), Duff (1989), và Larson (1998) đề xuất. Kết quả cho thấy phương pháp dịch uyển ngữ chỉ cái chết tiếng Anh thành uyển ngữ tương đương trong tiếng Việt là phổ biến nhất (chiếm 67,56% dữ liệu), phương pháp dịch thành uyển ngữ không tương đương ít phổ biến hơn (chiếm 21,62%), và phương pháp dịch trực tiếp uyển ngữ chỉ cái chết ít phổ biến nhất (chiếm 10,81%). Các uyển ngữ chỉ cái chết được dịch thành uyển ngữ không tương đương thường mang sắc thái trang trọng và phù ... Đề bài Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: “Mẹ ạ, nếu kiếp sau, con được chọn, con vẫn chọn là con của mẹ. Mẹ con ta cứ yêu thương và bù đắp cho nhau mẹ nhỉ? Ở trên này, con ít khi thành công lắm nhưng khi con mệt mỏi, con thất bại, con sắp gục ngã, con đã biết đi tìm mẹ… Mẹ ơi, hãy là một bà tiên hiền dịu và cho con một điều ước nhỏ nhoi đi mẹ. Con ước giản dị thôi, bà tiên ấy được sống lại với con một ngày, để con được chăm sóc – việc mà trước đây con chưa hề làm. Con sẽ không làm mẹ khóc đâu, con hứa. Và điều cuối cùng con muốn nói với mẹ rằng: “Con nhớ mẹ quá nhiều, nợ mẹ quá nhiều…. Kiếp sau, dù sao đi nữa, mẹ sẽ mãi là mẹ của con. Con thương mẹ nhiều!” (Trích Thư gửi mẹ hiền – Nguyễn Anh Thư, học sinh lớp 9 – Báo dantri.com ngày 20/10/2016) Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên. Câu 2: Anh chị hiểu thế nào về câu văn: “Ở trên đời này, con ít khi thành công lắm nhưng khi con mệt mỏi, con thất bại, con sắp gục ngã, con đã biết đi tìm mẹ…”. Câu 3: Theo anh chị, vì sao bạn Anh Thư lại viết cho mẹ đã mất 2 năm trước của mình: “Con nhớ mẹ quá nhiều, nợ mẹ quá nhiều…”. Câu 4: Đoạn trích trên gợi cho anh chị điều gì tâm đắc nhất? Lời giải chi tiết Câu 1: - Phương thức biểu đạt: biểu cảm Câu 2: Nội dung của câu văn: trên cuộc đời khi không còn mẹ, con từng trải qua thành công và nhiều thất bại, mệt mỏi và bi quan, tiêu cực, những lúc đó, con tìm đến mẹ, để được an ủi, chia sẻ và mong được mẹ chỉ bảo. Mẹ vẫn là chỗ dựa tinh thần vô cùng quan trọng của con, dù là trong suy nghĩ và tâm tưởng. Có thể diễn đạt theo các cách khác nhau nhưng phải hợp lí và có sức thuyết phục. Câu 3: Bạn Anh Thư viết như vậy hiểu là: rất thương yêu và kính trọng mẹ, không lúc nào quên hình bóng mẹ yêu. Con nợ mẹ nhiều, hiểu là còn nhiều lỗi với mẹ: lời xin lỗi, lòng hiếu thảo, lòng biết ơn, chưa cố gắng trong mọi việc, chưa biết thương mẹ, chưa hiểu mẹ và thờ ơ, chưa quan tâm chăm sóc mẹ ... Con làm mẹ lo lắng và buồn lòng Câu 4: Đoạn trích trong đề bài, gợi nhiều điều tâm đắc nhất. Thí sinh có thể chọn và diễn đạt rõ ràng, dễ hiểu một trong những điều tâm đắc nhất sau. "Đi đâu để thấy hoa bay" là bài hát mới nhất của Hoàng Dũng thể hiện trong chương trình Sing my song tập 9 phát sóng tối hôm qua trên kênh VTV3. Với âm điệu mang xu hướng dân ca đương đại, du dương, nhẹ nhàng và lời bài hát đầy ý nghĩa đã giúp Hoàng Dũng giành được số điểm tuyệt đối từ hội đồng chuyên môn để vào thẳng chung kết. Nội dung của bài hát "Đi đâu để thấy hoa bay" xoay quanh hình ảnh người cha đã quá cố trong ký ức của người con, luôn mong ngóng và giành hết tình yêu thương để con lớn lên từng ngày. + đối với xã hội: những kẻ học đối phó sẽ trở thành gánh nặng lâu dài cho xã hội về nhiều mặt như kinh tế, tư tưởng, đạo đức, lối sống. + Đối với bản thân: không có sự húng thú trong học tập dẫn đến hiệu quả học tập càng thấp. - Bài học nhận thức và hành động
Câu 2:
- Cảnh thu: + Rừng phong bao phủ bởi sương móc trắng xóa + Núi Vu , kẽm Vu, chìm ngập trong màn sương lạnh, hiu hắt + Lòng sông sóng vọt lê tận bầu trời + Cửa ải mây sà xuống mặt đất âm u è Cảnh thu tiêu điều, xơ xác,nhuốm màu tâm trạng của nhà thơ. - Tình thu: + Khóm cúc tuôn dòng lệ: dòng lệ của hiện tại cũng là của quá khứà tạo nê ý niệm về thời gian: đã 2 năm xa quê, nhìn khóm cúc nở hoa như tuôn dòng lệ, đây là dòng lệ của nhà thơ, dòng lệ nhớ quê hương tha thiết. + Con thuyền cô đơn: Phương tiện để tác giả về quêà ẩn dụ cho cuộc đời lênh đênh trôi nổi của nhà thơ + Con thuyền buộc chặt mối tình nhà: buộc tấm lòng nhớ quê hương của tác giả mãi ở đây, nỗi nhớ thắt chặt, buộc chặt trong trái tim nhà thơ. - Âm thanh: Tiếng chày đập áo : thôi thúc nỗi nhớ quê hương cồn cào trong lòng nhà thơ. - Nghệ thuật: tả cảnh ngụ tình, ý tại ngôn ngoại, ngôn ngữ cô đọng, hàm súcà thành công cho bài thơ
******************************************************************************* Tuần 21 Ngày soạn: Tiết: 69 – 72 Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 12 PHẦN ĐỌC HIỂU Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: Nếu bước chân vào bất kì bệnh viện nào và hỏi bác sĩ về “bệnh vô cảm”, chắc chắn bạn sẽ không nhận được câu trả lời. Bởi đó là căn bệnh tồn tại ngoài xã hội chứ không phải đơn thuần trên giường bệnh. “Bệnh vô cảm” là tình trạng chai sạn của tâm hồn, là thái độ sống thờ ơ, lãnh đạm trước những gì diễn ra xung quanh mình. Đáng sợ hơn là nó diễn ra ngay cả trước những đau khổ, mất mát của con người. Một ngày, bạn không còn biết yêu thương và cũng không căm ghét, không cảm nhận được hạnh phúc và cũng không động lòng trước đau khổ, không có khát vọng sống ý nghĩa… thì ắt hẳn, bạn đang có những “triệu chứng” của căn bệnh vô cảm đáng sợ kia. Nó không làm con người ta đau đớn hay chết đi về thể xác nhưng lại làm trái tim và tâm hồn chết dần trong sự lạnh lẽo. Và phải chăng “cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời, sự mất mát lớn nhất là bạn để tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống” như lời Nooc-man Ku-sin đã khẳng định? (Theo Bài tập Ngữ văn 12, tập Hai, tr.75, NXBGDVN-2011)
4. Theo anh/chị mỗi người cần phải làm những gì để tâm hồn không tàn lụi ngay khi còn sống? (Trình bày trong khoảng 5-7 câu) PHẦN LÀM VĂN Câu 1: Thương đất nước trên ba ngàn hòn đảo Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân Thơ Nguyễn Việt Chiến Từ văn bản trên, anh/ chị hãy viết đoạn văn về trách nhiệm của thanh niên trước tình hình biển đảo hiện nay Câu 2: Phân tích đoạn thơ đầu trong bài Phú sông Bạch Đằng – Trương Hán Siêu. ............................................................................................................................................................... ĐÁP ÁN: PHẦN ĐỌC HIỂU 1.ptbđ: nghị luận; nhan đề: Bệnh vô cảm 2. “Bệnh vô cảm” là tình trạng chai sạn của tâm hồn, là thái độ sống thờ ơ, lãnh đạm trước những gì diễn ra xung quanh mình. Đáng sợ hơn là nó diễn ra ngay cả trước những đau khổ, mất mát của con người. Một ngày, bạn không còn biết yêu thương và cũng không căm ghét, không cảm nhận được hạnh phúc và cũng không động lòng trước đau khổ, không có khát vọng sống ý nghĩa… thì ắt hẳn, bạn đang có những “triệu chứng” của căn bệnh vô cảm đáng sợ kia. Nó không làm con người ta đau đớn hay chết đi về thể xác nhưng lại làm trái tim và tâm hồn chết dần trong sự lạnh lẽo. 3.Vì: Đây là một căn bệnh đang tồn tại phổ biến trong con người của xã hội hiện nay, nó không tránh ở một ngành nghề nào bởi vì nó tồn tại trong từng con người trong xã hội hiện đại và như chính tác giả đúc kết “Và phải chăng “cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời, sự mất mát lớn nhất là bạn để tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống” 4.Chúng ta cần : Trau dồi nhân cách đạo đức từng ngày, sống biết chia sẻ, yêu thương, giúp đỡ mọi người, thường xuyên tham gia các hoạt động từ thiện để bồi đắp tâm hồn.Quan trọng hơn chúng ta đầu tiên là phải biết yêu thương mọi người trong gia đình sau đó ta mới có thể yêu thương đồng loại. Phần làm văn Câu 1:
+ Trước tình hình an nguy tới vận mệnh quốc gia, chủ quyền dân tộc; đồng hành với dân tộc Việt Nam ; thế hệ trẻ chúng ta cần nâng cao ý thức trách nhiệm đối với đất nước bằng những việc làm thiết thực. + Để bảo vệ chủ quyền biển đảo, trước hết thanh niên và thanh niên học sinh nói riêng phải xác định phải giữ biển đảo bằng tri thức về chủ quyền biển đảo. + Chúng ta cần nghiên cứu và nhận thức sâu sắc về ý nghĩa thiêng liêng chủ quyền biển đảo và giá trị to lớn chủ quyền mà ông cha ta đã đổ xương máu để xây dựng; về lịch sử Việt Nam đặc biệt là lịch sử địa lý liên quan đến chủ quyền biển đảo, về lịch sử hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa… tìm hiểu rõ chính sách ngoại giao nhất quán của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề biển đông . + Thanh niên cần hưởng hứng và tích cực tham gia các diễn đàn hợp pháp trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên internet, khẳng định chủ quyền biển đảo của Việt Nam trên các diễn đàn, đồng thời kịch liệt lên án và đấu tranh tham gia ngăn chặn các hành vi xâm phạm phạm chủ quyền biển đảo Việt Nam.
+ Điều quan trọng , thanh niên cần không ngừng tu dưỡng phẩm chất người Việt Nam mới, tích cực tham gia xây dựng đất nước giàu mạnh, có định hướng lý tưởng yêu nước và đoàn kết để tạo nên sức mạnh bảo vệ chủ quyền biển đảo. + Bên cạnh đó, mỗi người chúng ta cần sẵn sàng chuẩn bị tinh thần tham gia trực tiếp vào công cuộc giữ gìn biển đảo quê hương bằng tất cả những gì mình có thể. Biển đảo Việt Nam là một phần lãnh thổ thiêng liêng không thể tách rời của Tổ quốc được cha ông truyền lại. + Trách nhiệm của tuổi trẻ nói riêng là ra sức gìn giữ toàn vẹn phần lãnh thổ này như lời Bác Hồ năm xưa đã dặn”các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước”. Câu 2:
- “Khách” : Sự phân thân của chính tác giả - “Khách” đang du ngoạn trên sông Bạch Đằng: + Thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên. +Bồi bổ kiến thức vể cảnh trí của đất nước. +Tìm về với lịch sử dân tộc.“Học Tử Trường” - “Khách” có tâm hồn: + Tâm hồn phóng khoáng thanh cao, + có “Tráng chí bốn phương” -> cái “ tráng chí” đó thể hiện qua khát khao, hoài bão lớn lao “ Nơi có người đi đâu mà chẳng biết” - Cảnh vật thiên nhiên:mô tả hoành tráng , hùng vỹ. + Địa danh nổi tiếng của Việt Nam và Trong sử sách Trung Hoa. + Không gian rộng lớn : Biển lớn , sông hồ , những địa danh nổi tiếng trong sử sách ; + Thời gian liên hoàn : “ Sớm gõ thuyền.. .” Chiều lần thăm .. .” Tối lướt bể chơi trăng.. .”. - Tâm trạng của “Khách” +Vui, tự hào về quá khức oanh liệt hào hùng vẻ vang của dân tộc. +Buồn đau, nuối tiếc về một quá khức hào hùng ,những anh hùng kiệt xuất dã phai mờ theo năm tháng. è Nhân vật “ Khách” qua sự miêu tả của Trương Hán Siêu trở nên sinh động cụ thể , thể hiện được “ Cái tôi” của chính tác giả . Đó là con người có tính cách tráng sỹ , có hồn thơ trác việt , là một kẻ sỹ nặng lòng với non sông, với lịch sử dân tộc.
******************************************************************************** Tuần 22 Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 13 Phần đọc hiểu: A)Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi CHA ĂN MẶN, CON KHÁT NƯỚC Đàn ông hút thuốc, uống bia, rượu nhiều hoặc bị tiếp xúc với thuốc trừ sâu trong lúc muốn có con sẽ có thể gây hại không những đến đứa trẻ chưa ra đời mà còn đến các thế hệ sau. Đó là kết luận của các chuyên gia thuộc Đại học Rutgers ( Mĩ) sau khi thực hiện các thí nghiệm trên động vật trong phòng thí nghiệm. Theo báo Telegraph, kết quả nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ mật thiết giữa những hành động trên và tỉ lệ gia tăng các chứng vô sinh ở đàn ông cũng như sảy thai, chết non ở trẻ. Các nhà khoa học khẳng định những thói quen xấu ở nam giới sẽ dẫn đến biến đổi gien và những thay đổi này sẽ truyền sang các thế hệ sau. (Nguồn: báo Thanh niên số 51, ngày 20-2-2008) 1/ Văn bản trên được viết theo phong cách ngôn ngữ nào ? vì sao? 2/ Văn bản trên đề cập vấn đề gì và phù hợp với những người đọc nào? 3/ Tiêu đề sử dụng biện pháp tu từ gì? Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp đó? PHẦN LÀM VĂN Câu 1: Có ý kiến cho rằng: “Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại. Các bạn sẽ hết F.A(Forever Alone).”. Ý kiến của anh/chị? Câu 2: Cảm nhận về đoạn 2 trong bài “Phú Sông Bạch Đằng” của Trương Hán Siêu ............................................................................................................................................................................................ Đáp án 1/Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ khoa học. Lí do: Nội dung bàn về vấn đề khoa học phổ cập, đó là tác hại của rượu, bia, thuốc lá …ảnh hưởng đến việc sinh con. Dùng từ ngữ khoa học: thí nghiệm, biến đổi gien….Câu văn, đoạn văn có kết cấu chặt chẽ theo quan hệ nhân-quả. 2/ Văn bản trên đề cập vấn đề tác hại giữa những thói quen xấu ( hút thuốc, uống rượu bia nhiều hay tiếp xúc với thuốc sâu) ở người đàn ông khi muốn có con, đến các thế hệ con của ông ta. Đó là kết quả nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học. Văn bản này phù hợp với đông đảo người đọc, kể cả những người đọc không thuộc chuyên ngành khoa học. 3/ Tiêu đề sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ. Ý nghĩa: Cảnh báo nếu bậc cha mẹ làm những điều thất đức, sau này con cháu họ hứng chịu. Trong văn bản trên, việc ăn mặn của đàn ông thể hiện ở hành vi hút thuốc, uống rượu bia nhiều hay tiếp xúc với thuốc sâu. Còn việc khát nước thể hiện con của họ sẽ bị gây hại. ( PHẦN LÀM VĂN Câu 1: Dàn ý: Mở bài: dẫn dắt, giới thiệu ý kiến trong đề bài: Ta đang sống trong một thế giới số, nơi mọi hoạt động từ những sinh hoạt thường ngày đến những sự kiện đặc biệt, từ công việc đến vui chơi giải trí, chúng ta đều tự gắn chặt với thế giới số.F.A (Forever Alone). Có ý kiến cho rằng: “Gập máy tính lại, tắt điện thoại đi. Hãy giao tiếp nhiều hơn với xã hội và tận hưởng cuộc sống thực tại. Các bạn sẽ hết F.A” Thân bài: +Giải thích khái niệm FA: là một khái niệm ám chỉ những người hướng nội, ít hoặc không có bạn bè, thích tận hưởng cảm giác cô đơn một mình. +Biểu hiện của những người F.A là luôn kêu ca về tình trạng độc thân của mình nhưng lại luôn gắn chặt cuộc sống với môi trường “ảo” internet, không quan tâm tới thế giới thực tại quanh mình. Cuộc sống của họ diễn ra trên Facebook, Twitter, Youtube…họ tự cô lập mình với thế giới thực +Bình luận về ý kiến : HS có thể có các ý kiến khác nhau: – Đồng ý vì: cuộc sống thực sinh động, hấp dẫn hơn thế giới ảo – Phản đối vì: xã hội hiện đại không thể thiếu công nghệ. Phát minh công nghệ nâng cao chất lượng sống, cuộc sống ảo luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ, thú vị. Thời đại càng văn minh, con người càng không thể xa rời máy tính, điện thoại và internet -Ý kiến thứ 3:Phân tích lí giải cụ thể hơn, cuộc sống hiện đại cần công nghệ nhưng không nên lạm dụng mà cần có thời gian và cách thức sử dụng hợp lí, hài hòa. Kết bài: bàn bạc mở rộng : sử dụng máy tính, điện thoại và internet một cách hợp lí Câu 2: - Các bô lão là nhân vật có thật hoặc do sự tưởng tượng của tác giả. - các vị bô lão trong vai trò là người kể lại và bình luận về những chiến công năm xưa. - Lời kể theo trình tự thời gian khơi gợi lại cảnh chiến trận năm xưa với không khí bừng bừng chiến trận “ Thuyền tàu muôn đội – giáo gươm sáng chói”. + Kẻ thù hống hách hung hăng “ Tất Liệt …bốn cõi”. +Trận đánh diễn ra quyết liệt “ Trận thư hùng … chống đối” - Nghệ thuật kể chuyện + Các hình ảnh , điển tích được chọn lọc tinh tế . + Cách so sánh ẩn dụ đặt chiến công của chúng ta ngang hàng với những trận chiến mang tính chất l/s của TQ . + Lời kể xúc tích cô đọng mang tính khái quát +Những câu văn dài ngắn khác nhau thể hiện sinh động tâm trạng và diễn biến trận đánh : câu dài gợi không khí trang nghiêm dõng dạc : “ Đây là nơi chiến địa .. . phá Hoằng Thao” . ,câu ngắn gọn sắc bén khơi gợi khung cảnh chiến trận căng thẳng khốc liệt : “ Thuyền bè .. .. sáng chói”. - Hai câu cuối đoạn 2 àĐó là nỗi xấu hổ bởi người ngày nay trong đó có cả tác giả không giữ được truyền thống của cha ông xưa. ************************************************************************************* Tuần 23 Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 14 PHẦN ĐỌC – HIỂU: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Tôi đi thắp nén nhang những ngày đầu năm Nơiđây là nghĩa trang bao nhiêu người nằm Nơi ai mỏi bước chân tìm về nương náu Nhẹ gối đầu, ngừng nỗi đau. Tôi đi qua tấm bia không in hình dung Trước mắt những cái tên xa xôi lạ lùng Sinh ra hay chết đi giờ như dĩ vãng Người ghé ngang, rồi biến tan Những đêm đông nghe chuyện xưa thấy nhớ Ngày ấy cha như đứa trẻ thơ bỡ ngỡ Bà lão không tên xa rồi Người cũ như cơn gió trôi Hồi ức nơi cha đong đầy những ấm áp chưa vơi. Giữa mênh mang bao điều chưa biết tới Người hãy cho tôi cúi đầu nghe dẫn lối Ngày sau lúc tôi như là một cơn gió bay thoáng qua Đời nhắc hay quên người lạ vội vã. (Hồi ức – Phan Mạnh Quỳnh)
PHẦN LÀM VĂN Câu 1: Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về nét văn hóa được đề cập đến ở văn bản “Hồi Ức của Phan Mạnh Quỳnh Câu 2: Thuyết minh về đoạn thứ nhất tỏng bài Đại Cáo Bình Ngô của Nguyễn Trãi. ......................................................................................................................................................................... Đáp án: Phần đọc – hiều
Phần làm văn: Câu 1: Tục Tảo mộ Đối với người Việt, tết Thanh minh còn là dịp để con cháu hướng về tổ tiên, cội nguồn. Dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày mùng 3/3 âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được đi tảo mộ, để cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Những ngôi mộ được người nhà dọn dẹp sạch sẽ, vun đắp thêm đất mới, đó là những tâm đức của người đang sống đối với người đã khuất. Theo thông lệ từ trước đến nay, cứ sau tháng Giêng là người ta đã lo việc đắp mộ cho những người quá cố. Trước Thanh minh một ngày, để đi cúng mộ người ta đã chuẩn bị một bộ tam sinh, giấy ngũ sắc, nhang, đèn, giấy tiền, vàng bạc, quần áo giấy... và các loại bánh trái, thức ăn, thức uống khác tùy sở thích của mỗi nhà. Bộ tam sinh dùng để tế trong các đại lễ ngày xưa là ba con vật: bò, heo, dê. Ngày nay tùy theo tập quán của mỗi địa phương và hoàn cảnh của mỗi gia đình để làm lễ. Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho được sạch sẽ. Nhân ngày Thanh minh, người ta mang theo xẻng, cuốc để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ cũng như tránh không để cho các loài động vật hoang dã như rắn, chuột đào hang, làm tổ mà theo suy nghĩ của họ là có thể phạm tới linh hồn người đã khuất. Sau đó, người tảo mộ thắp vài nén hương, đốt vàng mã hoặc đặt thêm bó hoa cho linh hồn người đã khuất. Bên cạnh những ngôi mộ được trông nom, săn sóc, còn có những ngôi mộ vô chủ, không người thăm viếng. Những người có lòng nhân đức không khỏi mủi lòng thường cắm một nén hương, đốt nắm vàng mã cho những ngôi mộ này. Tại các nơi tha ma mộ địa còn có lập một cái am để thờ chung những mồ mả vô chủ gọi là Am chúng sinh và mỗi cửa am có một bà đồng sớm tối đèn hương thờ phụng. Trong ngày Thanh minh, khu nghĩa địa trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Các cụ già thì lo khấn vái tổ tiên nơi phần mộ. Trẻ em cũng được theo cha mẹ hay ông bà đi tảo mộ, trước là để biết dần những ngôi mộ của gia tiên, sau là để tập cho chúng sự kính trọng tổ tiên qua tục viếng mộ. Những người quanh năm đi làm ăn xa cũng thường trở về vào dịp này (có thể sớm hơn một, hai ngày vì nhiều lý do khác nhau) để tảo mộ gia tiên và sum họp với gia đình. Câu 2: Gv gợi ý những ý chính.
* Tư tưởng nhân nghĩa - Là tư tưởng có từ lâu trong đaọ Nho(Nhân, lễ, nghĩa, trí ,tín…) - Nhân nghĩa là mối quan hệ tốt đẹp giữa ngời với người trên cơ sở tình thương và đạo lí. - Nhân nghĩa theo nguyễn Trãi mang nội dung mới: + Gắn với yên dân, hướng về dân. +chống quân xâm lược dành lại tự do cho nhân dân * Chân lí khách quan về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt. - Đại Việt: có lãnh thổ riêng, có nền văn hóa lâu đời, có các triều địa phong kiến phát triển song song với các triều đại của Trung Quốc. _ Quân giặc đến xâm chiếm là trái với chân lí, trái với chính nghĩa à thất bại. b/ Nghệ thuật: - Từ ngữ: mạnh mẽ dứt khốt (từ trước,vốn xưng, đã chia, cũng khác, hùng cứ, xưng đế…) - Viết câu: câu biền ngẫu, so sánh sóng đôi. - Cách đưa dẫn chứng: thực tế, lịch sử, cụ thể… Tuần 24 Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 15 Phần đọc – hiểu : Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Lâu nay tôi vẫn sống giữa phố xá đông vui Tiếng xe che tiếng nói Lâu nay tôi vẫn sống giữa laptop tivi Người đi qua nhau chẳng một câu Hôm nay tôi muốn đến những góc phố xa xôi Những nơi chưa ai tới Hôm nay tôi muốn đến những ngóc ngách thôn quê Giờ đây tôi cất hết bao nỗi buồn Xách balo lên và đi Không nghĩ suy lo âu về ngày mai Bon bon trên những chuyến xe Cất hết bao nỗi buồn Phá không gian giam cầm ta Trong những ưu tư mỗi ngày Đón lấy thế giới tôi đang nhìn Kìa trông ra đằng xa xa Ba bốn anh đang dắt trâu ra đồng Kìa trông theo thuyền lênh đênh Tôm cá tươi Bác ngư dân cười vui Kìa cô em miền trung du Trên núi cao Ôi má hây hồng đào Kìa sông sâu rừng hoang vu Mang nét kia Không nơi đâu sánh bằng Ôi Việt Nam! (Việt Nam những chuyến đi – VicKy Nhung)
Phần làm văn Câu 1: Em có suy nghĩ gì về cách sống ngày nay của người Việt nam ở các đô thị qua đoạn thơ sau: Lâu nay tôi vẫn sống giữa phố xá đông vui Tiếng xe che tiếng nói Lâu nay tôi vẫn sống giữa laptop tivi Người đi qua nhau chẳng một câu Câu 2: Thuyết minh về đoạn 2 trong bài Bình Ngô Đại Cáo – Nguyễn Trãi. ............................................................................................................................................................................ Đáp án Phần đọc hiểu
Phần làm văn Câu 1: Đoạn thơ đề cập đến cách sống vô cảm của những con người ở đô thị tấp nập ồn ào. . Mở bài Thời đại ngày nay là thời đại kinh tế thị trường. Sống trong xã hội đó, hàng ngày nảy sinh ra hiện tượng nhiều người lao vào kiếm tiền, lo vun vén cho bản thân và gia đình mình mà thờ ơ trước những vấn đề bức xúc của cuộc sống xã hội, gây nên một căn bệnh tinh thần khá nguy hiểm: “Bệnh vô cảm” , một căn bệnh có nguy cơ lan rộng làm băng hoại đạo đức truyền thống của dân tộc, làm ô nhiễm môi trường tốt đẹp của xã hội mới. II. Thân bài 1. Giải thích Thế nào là bệnh vô cảm ? “Bệnh vô cảm” là căn bệnh tâm hồn của những người có trái tim lạnh giá, không xúc động, sống ích kỷ, lạnh lùng, cho sự an toàn của bản thân mình là trên hết. Họ thờ ơ, làm ngơ trước những điều xấu xa, hoặc nỗi bất hạnh, không may của những người sống xung quanh mình. 2.Nguyên nhân của bệnh vô cảm Con người chạy theo đồng tiền, chạy theo vật chất mà quên đi giá trị của đời sống tinh thần. Coi đồng tiền cao hơn giá trị con người. Bệnh vô cảm không chỉ xuất hiện ở kẻ xấu mà còn là ở người tốt. Vì người tốt im lặng trước cái xấu, để cái xấu nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. 5. Chứng minh những biểu hiện của bệnh vô cảm trong cuộc sống. Bệnh vô cảm có những biểu hiện thật, đa dạng, muôn màu muôn vẻ: vô cảm đối với cuộc sống, xã hội; vô cảm đối với đồng loại, gia đình, người thân, bạn bè, thậm chí vô cảm đối với chính bản thân mình. . Hậu quả của bệnh vô cảm. Căn bệnh vô cảm sẽ gây nên hậu quả thật khủng khiếp cho xã hội, cộng đồng, đất nước. Nó biến con người thành kẻ vô trách nhiệm, vô lương tâm và vô văn hóa, thậm chí là kẻ tội đồ. Có thể nói đó là căn bệnh của những kẻ không có trái tim con người. Nó sẽ làm cho một người cán bộ, người công dân trong xã hội ta trở nên xa rời quần chúng, thiếu trách nhiệm trong công việc. Cũng vì vô cảm mà nhiều bác sĩ đã để cho nhiều bệnh nhân cần phải cấp cứu mà phải nằm chờ hàng nửa tiếng đồng hồ nên đã dẫn đến hậu quả bệnh nhân bị chết một cách oan khuất. Cũng vì vô cảm mà nhiều thầy giáo không hề quan tâm đến hoàn cảnh éo le của học sinh, mà cứ mắng mỏ quát nạt các em dẫn đến hậu quả nhiều em bị bệnh trầm cảm, thậm chí là nhảy lầu tự tử. Căn bệnh vô cảm là căn bệnh của những người sẵn sàng quay lưng lại với những nỗi đau khổ, bất hạnh của đồng loại, sẵn sàng làm ngơ trước cái xấu, cái ác, nên làm cho cái xấu, cái ác có mảnh đất mầu mỡ để sinh sôi nẩy nở như “cỏ mọc hoang” và đang đầu độc, chế ngự cuộc sống tốt đẹp của con người trong xã hội mới của chúng ta hôm nay. Căn bệnh vô cảm là căn bệnh của phường ích kỷ luôn luôn nhìn đời bằng cặp mắt ráo hoảnh. Nó đang làm mất đi một điều vô cùng thiêng liêng và quý giá. Đó là tình thương giữa con người với con người. Mà tình thương theo Nam Cao, nó là tiêu chuẩn quan trọng nhất để xác định tư cách con người “Không có tình thương, con người chỉ là một con vật bị sai khiến bởi lòng ích kỷ” (Đời thừa – Nam Cao). Bệnh vô cảm đang làm “nhiễm mặn” , vẩn đục và xói mòn dần truyền thống đạo lý đẹp nhất của con người Việt Nam:
Câu 2: GV gợi ý a/ Nội dung: - Chỉ rõ âm mưu cướp nước ta củagiặc Minh: + Luận điệu xảo trá: “Phù Trần Diệt Hồ” +Thực chất là “Mượn gió bẻ măng”âm mưu thôn tính nước ta. - Chính sách cai trị thâm độc, phản nhân đạo: +Tàn sát người vô tội “Nướng dân đen.Vùi con đỏ”û + Bốc lột dân ta dã man:Nay xây nhà, mai đắp đất…,Baị nhân nghiã ,Nặng thuế khóa…Xuống biển mò ngọc…Lên rừng tìm vàng…Bắt dò chim trả… + Hủy diệt sự sống: “Nát cả đất trời…Sạch không đầm núi…Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ…” + Tiêu diệt sản xuất: tan tác cả nghề canh cửi. b/ Nghệ thuật: - Dùng từ: nhiều động từ mạnh mẽ, gợi hình “nướng, vùi..” - Đối “Trúc Nam Sơn… Nước Đông Hải…” - Câu cảm thán, câu hỏi tu từ:”Độc ác thay, dơ bẩn thay…” “ Lẽ nào….Ai bảo…” - Giọng văn đầy cảm xúc, lúc căm tức phẫn nộ lúc thì xót xa thương cảm. àTác giả đứng trên lập trường tư tưởng của nhân dân, đứng về quyền sống của con người để tố cáo lê án giặc Minh. Đoạn thơ chứa dựng yếu tố của một bản tuyên ngôn nhân quyền. *********************************************************************************** Tuần 25 Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 16 PHẦN ĐỌC – HIỂU: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Hãy sống như đời sống để biết yêu nguồn cội Hãy sống như đồi núi vươn tới những tầm cao Hãy sống như biển trào, như biển trào để thấy bờ bến rộng Hãy sống như ước vọng để thấy đời mênh mông Và sao không là gió, là mây để thấy trời bao la Và sao không là phù sa rót mỡ màu cho hoa Sao không là bài ca của tình yêu đôi lứa Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư Và sao không là bão, là giông, là ánh lửa đêm đông Và sao không là hạt giống xanh đất mẹ bao dung Sao không là đàn chim gọi bình minh thức giấc Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư Câu 1: Chủ đề bài hát là gì? Phương thức biểu đạt của bài hát trên? Câu 2: Chỉ ra và phân tích hiệu quả của những biện pháp tu từ được sử dụng trong lời bài hát trên? Câu 3: Những câu nào trong lời bài hát để lại cho anh (chị) ấn tượng sâu sắc nhất? Câu 4: Lời bài hát đem đến cho mọi người cảm xúc gì? PHẦN LÀM VĂN: Suy nghĩ của em về vai trò của người hiền tài trong đoạn trích “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia – Thân Nhân Trung” Gợi ý trả lời: Câu 1: - Chủ đề: Khát vọng ước mơ cao đẹp của con người. - Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, miêu tả. Câu 2: - Các biện pháp tu từ được sử dụng trong lời bài hát: + Điệp ngữ: Hãy sống như, và sao không là… + Câu hỏi tu từ + Liệt kê… - Tác dụng: Các biện pháp tu từ trên nhấn mạnh vào khát vọng cao đẹp của nhạc sĩ, đặc biệt còn khiến lời ca như giục giã nhắc nhớ con người về lẽ sống tốt đẹp… Câu 3: Những câu nào trong lời bài hát để lại ấn tượng sâu sắc nhất: - Hãy sống như đời sống để biết yêu nguồn cội - Sao không là đàn chim gọi bình minh thức giấc - Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư. Lời bài hát đều rất xúc động bởi ý nghĩa sâu xa. Ba câu thơ trên cho ta bài học về đạo lí sống tốt đep uống nước nhớ nguồn. Hơn thế, còn định hướng cho ta sống có ích như mặt trời đối với vạn vật trên trái đất. Câu 4: Lời bài hát đem đến cho mọi người cảm xúc phong phú, cảm phục tự hào về tình yêu cuộc đời tha thiết mà tác giả gửi gắm. Đó là khát vọng hóa thân để cống hiến và dựng xây cuộc đời. PHẦN LÀM VĂN - Giải thích các khái niệm, nội dung ý kiến của Thân Nhân Trung, nêu ngắn gọn về tiểu sử Thán Nhân Trung và bối cảnh đưa ra ý kiến - Tập trung giải thích ba khái niệm: hiền tài (người trí thức có tài và đức), nguyên khí (nguồn lực tiềm ẩn) – thể nước (sự phát triển thịnh vượng của quốc gia), từ đó nêu nội dung của ý kiến: khẳng định người tài đức có vai trò quyết định đối với sự phát triển hay tụt hậu của đất nước đồng thời điều đó phụ thuộc vào việc người lãnh đạo quốc gia có phải là người tài đức và biết dùng người tài đức hay không. - Thân Nhân Trung (1418 – 1499) dậu tiến sĩ đời vua Lê Thánh Tông, trải qua nhiều chức quan cao trong những năm niên hiệu Hồng Đức – giai đoạn thịnh vượng của thời Lê sơ. Ý kiến này là câu mở dầu bài văn bia mà ông được vua giao soạn dể khắc vào bia tiến sĩ đầu tiên năm Nhâm Tuất (1442) ở Văn Miếu – Quốc Tử Giám. - Bàn luận, chứng minh về vai trò của người hiền tài đối với quốc gia và khẳng định trách nhiệm rèn đức luyện tài của thế hệ trẻ - Tại sao hiền tài và nguyên khí quốc gia có quan hệ chặt chẽ với nhau? Hiền tài sẽ đưa ra được những sách lược đúng đắn dể phát triển mọi mặt kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao của quốc gia; đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho dân. - Thực tế chứng minh hiền tài quyết định đến vận mệnh quốc gia thế nào? Quốc gia nếu không biết sử dụng hiền tài thì sẽ chịu những hậu quả gì? Lịch sử các đời Lí, Trần, Lê, Nguyễn đều cho thấy ở giai đoạn đầu khi vua biết dùng người tài đức, được lông dán, thì xã hội thịnh vượng; đến giai đoạn cuối, các vua chỉ lo hưởng thụ, không nghe lời can gián của bậc tôi trung (lều dẫn đến tan nhà, mất nước). - Khẳng định tư tưởng trọng dụng người tài đức là quốc sách hàng đầu của mỗi quốc gia, đặc biệt là những nước đang phát triển như Việt Nam. Song tư tưởng đồng thời phải đi liền với việc thực hành tư tưởng, không nên chỉ là lời nói suông. ******************************************************************************* Tuần 26Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 17 PHẦN ĐỌC HIỂU: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi NƠI DỰA Người đàn bà nào dắt đứa nhỏ đi trên đường kia ? Khuôn mặt trẻ đẹp chim vào những miền xa nào.. Đứa bé đang lẫm chẫm muôn chạy lên, hai chân nó cứ ném về phía trước, bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ. Và cái miệng líu lo không thành lời, hát một bài hát chưa từng có. Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống. Người chiến sĩ nào đỡ bà cụ trên đường kia? Đôi mắt anh có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết. Bà cụ lưng còng tựa trên cánh tay anh bước tìmg bước run rẩy. Trên khuôn mặt già nua, không biết bao nhiêu nếp nhăn đan vào nhau, mỗi nếp nhăn chứa đựng bao nỗi cực nhọc gắng gỏi một đời. Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơii dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách. (Nguyễn Đình Thi, Tia nắng, NXB Văn học, Hà Nội, 1983) Câu 1: Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản trên. Câu 2: Hãy chỉ ra nghịch lí trong hai câu in đậm của văn bản trên. Câu 3: Qua văn bản trên, anh/ chị hiểu thế nào là nơi dựa của mỗi con người trong cuộc đời? Câu 4: Xác định các dạng của phép điệp trong văn bản trên và nêu hiệu quả nghệ thuật của chúng. PHẦN LÀM VĂN: Thuyết minh về nhân vật Ngô Tử Văn trong “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”của Nguyễn Dữ. GỢI Ý ĐÁP ÁN Câu 1 Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật/ văn chương. Câu 2: Nghịch lí trong hai câu in đậm của văn bản: Thông thường người yếu đuối tìm nơi dựa ở người vững mạnh. Ở đây ngược lại. Người mẹ trẻ khỏe dựa vào đứa con mới biết đi chập chững. Anh bộ đội dạn dày chiến trận dựa vào cụ già bước từng bước run rẩy trên đường. Câu 3: Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời mà bài thơ đề cập đến là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, ý nghĩa sống, … Câu 4: Các dạng của phép điệp trong văn bản: điệp từ (đứa bé, bà cụ, …), điệp ngữ (ai biết đâu, lại chính là nơi dựa, …), điệp cấu trúc (câu mở đầu của 2 đoạn có cấu trúc giống nhau, câu kết của 2 đoạn cũng vậy), điệp kết cấu giữa hai đoạn. Hiệu quả nghệ thuật: tạo sự cân xứng, nhịp nhàng, hài hòa giữa hai đoạn thơ, góp phần khẳng định nơi dựa của mỗi người trong cuộc sống chính là nơi ta tìm thấy niềm vui và hạnh phúc. PHẦN LÀM VĂN Nguyễn Dữ là nhà tiểu thuyết truyền kỳ nổi tiếng của Việt Nam thời trung đại và “Truyền kỳ mạn lục” là tác phẩm văn xuôi duy nhất của Việt Nam từ xa xưa được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút”. Trong “Truyền kỳ mạn lục” thì “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một tác phẩm tiêu biểu và đặc sắc. Truyện kể về nhân vật Ngô Tử Văn – một anh chàng áo vải, rất dũng cảm và cứng cỏi dám chống lại cái ác, tính cách này được thể hiện qua hành động đốt cháy đền tà, chống cãi yêu quỷ, rửa mối hận cho thần Thổ địa và nhân dân. Tác phẩm có sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa các yếu tố hư ảo, hoang đường góp phần làm cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn, li kỳ lôi cuốn người đọc. - Về lai lịch và tính cách của Ngô Tử Văn: “Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn khẳng khái, nóng nẩy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được, vùng bắc người ta vẫn khen là một người cương phương”. Tính cách này càng được khẳng định thông qua câu chuyện đốt đền của nhân vật này. - -Hành động đốt đền. - Gặp thổ công - Quá trình xuống thuỷ cung gặp diêm vương. - Kết quả, ý nghĩa. *************************************************************************************** Tuần 28 Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 18 Văn bản 1: Đọc văn bản sau đây và trả lời câu hỏi từ câu 1 - 4: “Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ Ôi tiếng Việt như đất cày , như lụa Óng tre ngà và mềm mại như tơ Tiếng tha thiết nói thường nghe như hát Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh Như gió nước không thể nào nắm bắt Dấu huyền trầm , dấu ngã chênh vênh” ( Lưu Quang Vũ – Tiếng Việt ) 1- Văn bản trên thuộc thể thơ nào? 2- Chỉ ra và phân tích biện pháp tu từ được sử dụng chủ yếu trong văn bản. 3- Văn bản thể hiện thái độ, tình cảm gì của tác giả đối với tiếng Việt. PHẦN LÀM VĂN: Câu 1: Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh ( chị) về trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ở giới trẻ ngày nay. Câu 2: Qua nhân vật Ngô Tử Văn trong chuyện chức phán sự đèn Tản Viên, em có suy nghĩ gì về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác trong xã hội nay. GỢI Ý ĐÁP ÁN 1- Thể thơ tự do. 2- Biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản: so sánh: - Ôi tiếng Việt như đất cày , như lụa Óng tre ngà và mềm mại như tơ - Tiếng tha thiết nói thường nghe như hát - Như gió nước không thể nào nắm bắt Tác dụng : hữu hình hóa vẻ đẹp của tiếng Việt bằng các hình ảnh, âm thanh; tiếng Việt đẹp bởi hình và thanh. 3- Văn bản trên thể hiện lòng yêu mến , thái độ trân trọng đối với vẻ đẹp và sự giàu có, phong phú của tiếng Việt. PHẦN LÀM VĂN: Câu 1: Gợi ý : sự trong sáng của tiếng Việt bao gồm nhiều yếu tố như: – Không lai căng tức không chen tiếng Tây, tiếng Mỹ vào. – Không tối nghĩa. – Không gây hiểu lầm. – Giản dị. (không cầu kỳ, rắc rối) – Lịch sự, thanh tao. +Thực trạng sử dụng tiếng Việt của giới trẻ hiện nay? Hiện nay ngôn ngữ TV đã và đang ngày càng bị xâm phạm 1 cách quá mức.Đó là do cách sử dụng của giới trẻ còn bừa bãi chưa ý thức được ngôn ngữ là tài sản quý báu của dân tộc nên có những hành động thiếu tính tôn trọng,lịch sự. Chúng ta không ít khi nhìn thấy những trường hợp vi phạm: -Việc chửi tục,nói bậy là rất phổ biến khiến cho vô hình chung TV bị vấy bẩn một cách vô ý thức… -Dùng các ký hiệu “ tây- ta” lẫn lộn và dùng nó ở mọi lúc,mọi nơi khiến cho nhiều lúc chính các bậc cha mẹ,các nhà ngôn ngữ học cũng phải “ bất lực”…Ngay trong câu các em cũng sử dụng tiếng nước ngoài… -Không dừng lại ở đó,một thực trạng đáng buồn và đang được xh quan tâm là giới trẻ hiện nay không những sử dụng sai mục đích của ngôn ngữ khi giao tiếp,phát ngôn mà còn bị mắc các lỗi cơ bản về câu như: lỗi về dấu câu,lỗi về quan hệ ngữ pháp,lỗi về phong cách văn bản…trong đó có lỗi phổ biến và điển hình là lỗi chính tả… +Làm thế nào để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt? … -Bản thân mỗi người phải có ý thức rèn luyện từ lời nói đến hành vi. -Bố mẹ cũng phải nêu gương cho con cái. -Bên cạnh đó, nhà trường phải chú ý rèn học sinh về ngôn ngữ, nói đúng, viết đúng chuẩn tiếng Việt, trong đó có viết đúng chính tả. – Giải pháp khác … Kết bài : Chủ tịch HCM đã nói: “ Tiếng Việt là tài sản vô cùng quý báo của dân tộc ta” hay như nhà phê bình văn học Hoài Thanh đã từng viết: “ Tiếng Việt là tấm lụa đã hứng vong hồn những thế hệ đã qua”.Đúng thế để có được ngôn ngữ đã có biết bao nhiêu các anh hùng đã phải ngã xuống vì độc lập tự do hay nói đúng hơn là vì tiếng nói,vì ngôn ngữ dân tộc trên trái đất này.Chúng ta-những thế hệ trẻ tương lai của đất nước cần ý thức được vai trò của ngôn ngữ TV trong cuộc sống để TV mãi mãi trường tồn,trong sáng và phát triển . Câu 2: Qua nhân vật Ngô Tử Văn trong chuyện chức phán sự đèn Tản Viên, em có suy nghĩ gì về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác trong xã hội nay. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một truyện đặc sắc trong Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ. Truyện có ý nghĩa hiện thực rõ ràng và ý nghĩa nhân đạo sâu sắc. Hồn ma tướng giặc họ Thôi là hiện thân của sự giả trá, gian xảo. Tử Văn tiêu biểu cho những con người cương trực, dũng cảm, yêu nước, trọng công lý, chống tà ma nhưng vẫn trọng thần linh. Qua câu chuyện, tác giả biểu hiện lòng tin vào những con người có lòng thiện, có bản lĩnh, dù phải chết cũng không sợ. Họ tất sẽ chiến thắng. Chuyện chức sự đền Tản Viên tiêu biểu cho đặc trưng thể loại truyền kỳ với tính chất kỳ ảo. Truyện được kể một cách hấp dẫn, cốt truyện được kết cấu như một xung đột giàu kịch tính. Truyện kể về cuộc đấu tranh sống còn giữa hai thế lực: Một bên là con người (do Ngô Tử Văn đại diện), một bên là thần linh ma quỷ (Minh ti, hồn ma Bách hộ họ Thôi). Nêu ý nghĩa của cuộc đấu tranh này? Các thế lực thần linh, ma quỷ đã phản ánh điều gì trong thời đại Nguyễn Dữ? - Cuộc đấu tranh giữa hai thế lực có ý nghĩa hiện thực cụ thể và ý nghĩa nhân đạo sâu sắc: Lên án giặc ngoại xâm, tố cáo sự cấu kêt của thần quyền, phản ánh hiện thực xã hội với cái nhìn tin tưởng vào chính nghĩa thắng gian tà. - Thế lực thần linh, ma quỷ đã phản ánh về cái ác, cái xấu, cái gian trá, bất công hoành hành trong thời đại Nguyễn Dữ. - Qua cuộc đấu tranh của NTV , chúng ta thấy cuộc đấu tranh giữa thiện và ác ngày nay vẫn đang là một vấn đề nan giải và chưa có kết thúc - Cuộc sống ngày nay cái ác luôn hoành hành trong mọi khía cạnh đời sống của con người và xuất hiện tinh vi hơn, thủ đoạn thâm đôc hơn khiến cho con người khó mà chống trả - Trong cuộc đấu tranh với cái ác trong xã hội ngày nay mỗi con người chúng ta cần phải luôn dũng cảm đấu tranh và luôn biết nghĩ của người khác thì lúc đó chúng ta mới khống chế và đẩy lùi cái ác. ************************************************************************************ Tuần 29Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 19 PHẦN ĐỌC HIỂU: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Mẹ ơi, con đã già rồi.Con ngồi nhớ mẹ, khóc như trẻ con.Mẹ ơi con đã già rồi con ngồi ngớ ngẫn nhớ ngôi nhà xưa. Ngày xưa cha ngồi uống rượu mẹ ngồi đan áo, ngoài hiên.Mùa đông cây bàng lá đổ. Ngày xưa chị hát vu vơ, mấy câu ca cổ cho em nằm mơ. Ngày xưa mẹ đắp cho con tấm khăn quàng cổ ấm hơi mẹ tôi. Ngày xưa bên giường cha nằm, mẹ buồn xa vắng, nhìn cha , thương cha chí lớn không thành. Biển sóng thét gào một ngày một ngày nhớ mẹ sóng trào khơi xa.Trời gió mây ngàn một ngày khóc mẹ trăng tàn sao rơi.Mẹ ơi thế giới mênh mông, mênh mông không bằng nhà mình.tuổi thơ như chiếc gối êm, êm cho tuổi già úp mặt. Trèo lên đỉnh núi thiên thai ối a, mẹ ngồi trông áng mây vàng, mẹ ơi hãy dắt con theo ối a để con mãi mãi bên mẹ. Mẹ ơi thế giới mênh mông, mênh mông không bằng nhà mình. Dù cho phú quý vinh quang, vinh quang không bằng có mẹ. (Mẹ tôi – Trần Tiến) Câu 1. Chủ đề của bài hát? Câu 2. Nghệ thuật sử dụng trong lời bài hát trên? Nêu tác dụng? Câu 3. Tình cảm của tác giả thể hiện trong bài hát như thế nào? PHẦN LÀM VĂN: Câu 1:Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về lời hát sau: “ Mẹ ơi! thế giới mênh mông, mênh mông không bằng nhà mình. Dù cho phú quý vinh quang, vinh quang không bằng có mẹ” Câu 2:Cảm nhận về tình cảnh của người chinh phụ trong 8 câu thơ đầu. ĐÁP ÁN: Phần đọc hiểu
Phần làm văn Câu 1: Viết về Mẹ là đề tài chiếm nhiều giấy bút cũng như tâm huyết của biết bao nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ. Dù mẹ xuất hiện tỏng thơ trong truyện hay trong nhạc thì chúng ta đều thấy hình ảnh về người mẹ ấm áp, chan chứa tình yêu thương, mẹ luôn là bến đỗ bình yên nhất cho những đứa con yêu quý của mình trước những sóng gió bão tố cuộc đời. Khi những đứa con trưởng thành, xa rời vòng tay của mẹ, mỗi chúng ta đều tìm kiếm cho mình một công việc, một người yêu thương, những đứa con để vun đắp cho tổ ấm, dần dần chúng ta bị cuốn vào vòng xoáy của tiền tài địa vị và danh vọng, ai cũng lo chu toàn cho gia đình nhỏ của mình đâu đó chúng ta một phần nào đã quên đi người mẹ lam lũ ở quê nhà.Để đến một ngày khi chúng ta không còn mẹ, chúng ta mới cảm thấy trống trãi biết nhường nào bởi bến đỗ bình an nhất của ta, chổ dựa tinh thần trú ngụ trong sâu thẳm tâm hồn chúng ta đã không còn nữa thì lúc bấy giờ ta mới thấy tân hồn trống trãi biết nhường nào. Sự trống trãi mà trước đó khi mẹ đang còn mẹ đã lấp đầy cho ta mà ta không hề cảm nhận được. Để cho đến khi chúng ta tuổi đã già, con cái chúng ta đã lớn, chúng ta đã là cha là mẹ , khí con cái chúng ta xa rời vòng tay ta để tự lập cho cuộc sống của mình thì lúc này đây chúng ta mới thấu hiểu hết nỗi cô đơn trống trãi trong cõi lòng, những lo lắng ngày xưa của mẹ. Và khi ta cảm nhận được điều này thì lúc đó mẹ của ta đã từ biệt thế giơi này rồi. Vì vậy đến một lúc nào đó chúng ta nhìn lại mới cảm nhận được ý nghĩa sâu xa của lời bài hát “ Mẹ ơi! thế giới mênh mông, mênh mông không bằng nhà mình. Dù cho phú quý vinh quang, vinh quang không bằng có mẹ”
************************************************************************************ Tuần 30 Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy: LUYỆN GIẢI ĐỀ 20 PHẦN ĐỌC HIỂU: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Con ngày nào chưa biết khóc cười Gieo nỗi niềm lên cánh tay đưa Cha giờ về bạn với mây trời Mang nắng về nhuộm giấc mơ con Mây nhẹ trôi xa bóng trăng rồi Con có buồn khi không thấy cha Mang nét buồn nhòa theo năm tháng Ôi còn đâu câu hát mơ màng Con đi đâu để thấy hoa bay nơi cuối trời Cha lênh đênh ngày tháng mây trôi bên lưng đồi Sông đưa nôi và suối thay cha câu ru hời Con lớn lên cùng nắng trên vai Cha vui như cánh hoa phai giữa trời Thương con chiếc nón mười trông Thương thân 1 đời bão giông Mong cho đất trời lặng yên để cha theo bước con đường con đi Con đi đâu để thấy hoa bay nơi cuối trời Cha lênh đênh ngày tháng mây trôi bên lưng đồi Sông đưa nôi và suối thay cha câu ru hời Con lớn lên cùng nắng trên vai Cha vui như cánh hoa phai giữa trời Con lớn lên cùng nắng trên vai Cha vui như cánh hoa phai giữa (Đi đâu để thấy hoa bay – Nguyễn Hoàng Dũng) Câu 1: Nội dung của văn bản? Câu 2: Xác định phong cách ngôn ngữ và phương thức biểu đạt của văn bản? Câu 3: Xác đinh biện pháp nghệ thuật trong câu : “Con lớn lên cùng nắng trên vai Cha vui như cánh hoa phai giữa trời” Phần làm văn Câu 1: Viết đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ của em về vai trò của người cha trong gia đình. Câu 2: Phân tích 12 câu thơ đầu trong đoạn trích “Trao duyên” – trích Truyện Kiều – Nguyễn Du. ĐÁP ÁN Phần đọc hiểu: Câu 1: Tình cảm chân thành của một người con dành cho người cha. Người con như hóa thân vào người cha để thể hiện tình yêu thương của người cha dành cho con và cảm nhận tình thương của người con khi người cha đã không còn. Câu 2: PCnn nghệ thuật/ phương thức biểu đạt: miểu tả và biểu cảm. Câu 3: Nghệ thuật so sánh. Phần làm văn Câu 1: Trong cuộc sống gia đình ,việc giáo dục con cái rất cần có sự tham gia của người cha . Con cái có hình thành nhân cách tốt hay không là nhờ vào sự nhiệt tình của người cha ngay từ khi đứa con mới chào đời . Trong xã hội , người đàn ông luôn gánh vác những trọng trách quan trọng. Trong gia đình , họ luôn là người cha gương mẫu , sống có trách nhiệm với gia đình . “ Tại sao vai trò của người cha quan trọng ? ” Người cha là người giúp con thoát khỏi vỏ bọc của gia đình và đưa con ra làm quen với thế giới bên ngoài . Trong gia đình , sự có mặt của người cha góp phần làm cho đứa con có những nhận thức sớm hơn về cha của mình . Người cha là nền tảng vững chắc cho những đứa con để hình thành nhân cách . Nếu như người cha gương mẫu thì những đứa con sẽ xem cha chúng như thần tượng và sẽ noi theo . Còn nếu cha chúng xấu thì sẽ ngược lại . Người cha còn là người luyện tập cho con những kĩ năng đầu tiên để trở thành một con người bản lĩnh . Người cha rèn luyện cho con ý chí và nghị lực để khi vấp ngã có thể tự mình đứng dậy được . Người cha còn là người tập cho con tính tự tin khi đứng trước đám đông , tập cho con tính tự lập từ khi còn bé. Trẻ con rất thích bắt chước theo những gì mà người lớn làm nhất là cha mẹ của chúng mặc dù không biết gì . Chẳng hạn như cùng với con đánh răng trước khi đi ngủ , cha tập cho con phải biết đi thưa về trình với người lớn. Nếu trong gia đình thiếu đi hình ảnh của người cha thì con cái có thể trở thành những kẻ hèn nhát , nhu nhược và có thái độ sống bất cần với mọi người xung quanh. Trong thực tế , có rất nhiều cặp vợ chồng sống không hạnh phúc với nhau . Họ luôn đưa ra hàng vạn lí do khác nhau nhưng đều đưa đến một bi kịch gia đình và những đứa con là người gánh chịu hậu quả đó . “ Làm thế nào để trở thành một người cha gương mẫu ? ” Muốn trở thành thần tượng trong mắt của con thì trước tiên người cha phải bỏ đi hết những thói quen xấu trong cuộc sống độc thân trước kia và tập những thói quen tốt để bắt đầu một cuộc sống mới . Khi đã có con , người cha càng phải sống có trách nhiệm với gia đình hơn để con cái học tập theo . Người cha biết yêu thương , giúp đỡ những người bất hạnh khi đến trại trẻ mồ côi và nơi ở của người già neo đơn cũng tập cho con có tấm lòng nhân ái . Người cha phải tập cho con biết chấp nhận những gì mình đang có và xây dựng trong ý thức của con lúc nào cũng phải có ý chí cầu tiến . Thực tế , có rất nhiều người đã trở thành người cha rất tốt trong gia đình . Nhưng bên cạnh đó vẫn còn có một số người sống vô trách nhiệm với bản thân và với cả gia đình . Họ không quan tâm gì đến vợ con và điều đó dẫn đến rạn nứt hạnh phúc gia đình . Vai trò của người cha trong gia đình rất quan trọng . Nhân cách của một đứa trẻ cần được hình thành ngay từ lúc bé để tạo nên một công dân tốt vừa có đức vừa có tài cho xã hội . Những đứa trẻ là mầm non tươi tốt của tương lai và là người kế thừa sự nghiệp vĩ đại của ông cha ta từ thế hệ trước còn dở dang . Gia đình là cái nôi của xã hội . Gia đình có tốt thì xã hội mới tốt . Vì thế , ngay trong gia đình , cha mẹ phải dạy dỗ đứa con làm sao để hội tụ đầy đủ những nhân cách của một con người chân chính . Câu 2: *Diễn biến tâm trạng của Thuý Kiều qua 12 câu đầu. - Lời lẽ, cử chỉ và thái độ của Kiều: Dùng từ ngữ để thuyết phục TV : + Cậy : nhờ giúp đỡ, hàm nghĩa tin tưởng, trông mong, hi vọng. + Chịu : nài ép, bắt buộc phải nhận. - Hành động : vái, lạy : thái độ trang trọng, biết ơn. " nhờ cậy rất khẩn thiết, hi vọng. - Lí do trao duyên : + yêu Kim Trọng tha thiết + Tình cảnh dang dở, đau xót của TK phải hi sinh chữ “tình” vì chữ “hiếu”.+ Tình cảm chị em máu mủ ruột già “Xót … non”. + Sử dụng thành ngữ có tác động mạnh : “tình máu mủ”, “lời nước non”, “thịt nát xương mòn” -->gần gũi, tăng tính thuyết phục. [ Lời lẽ của Thúy Kiều trao duyên cho TV hết sức khôn khéo với thái độ biết ơn, tha thiết, chân thành. |
