Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7

Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7
Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7

Liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi là mối quan tâm của nhiều người gặp phải tình trạng này. May mắn thay đa số trường hợp, triệu chứng liệt cơ mặt đều phục hồi dần dần lại sau một khoảng thời gian.

Liệt dây thần kinh số 7 (hay liệt mặt, liệt Bell) là một tình trạng hiếm gặp ảnh hưởng đến dây thần kinh điều khiển các cơ trên mặt, thường gây tê liệt một bên. Bạn sẽ nhận thấy một nửa khuôn mặt chảy xệ, miệng cười trông lệch xuống một bên. Một bên mí mắt cũng sụp xuống và gặp khó khăn khi muốn chớp, nhắm mắt.

Điều này khiến nhiều người cảm thấy sợ hãi, hoảng loạn và không biết khi bị liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi. Hãy cùng tìm hiểu về thời gian phục hồi các triệu chứng này ngay bây giờ nhé!

Liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi?

Các triệu chứng liệt dây thần kinh số 7 thường xuất hiện đột ngột và trở nên tệ hơn trong 48 giờ. Cảm giác đau và tê liệt cơ mặt thường xảy ra một bên khuôn mặt. Tình trạng này thường chỉ xảy ra tạm thời nhưng một số trường hợp rất hiếm gặp triệu chứng liệt mặt có khi không hồi phục.

Thông thường, triệu chứng liệt dây thần kinh số 7 bắt đầu cải thiện dần sau khoảng 2 tuần. Để các cơ trên mặt phục hồi và triệu chứng mất đi có thể cần thời gian kéo dài từ 2 tuần đến 6 tháng. Đa số các trường hợp, sự hồi phục khả năng cử động và chức năng của các cơ mặt sẽ mất tầm 3 tháng. Thời gian hồi phục kéo dài thường kèm theo một số dạng bất thường về chức năng trên khuôn mặt.

Việc liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi sẽ khác nhau ở mỗi người. Nếu cảm thấy mình có dấu hiệu và triệu chứng bị liệt mặt hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Bắt đầu điều trị liệt dây thần kinh số 7 sớm (trong vòng 72 giờ) cho thấy hiệu quả tốt hơn. Nhiều người bệnh phục hồi lại hoàn toàn trong vòng 9 tháng nhưng cũng có trường hợp cần nhiều thời gian hơn.

Cách để liệt dây thần kinh số 7 mau khỏi

Dù hầu hết trường hợp liệt dây thần kinh số 7 sẽ hồi phục lại chứ không tồn tại mãi mãi nhưng đó vẫn là một trải nghiệm đáng sợ khi mà bạn nhận thấy một bên mặt bị xệ xuống cũng như không thể cử động các cơ mặt.

Nếu biết cách để tình trạng này mau khỏi và tránh biến chứng liên quan, bạn sẽ không còn quá lo lắng chuyện liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi nữa. Hãy:

  • Bắt đầu điều trị sớm và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc điều trị liệt dây thần kinh số 7 mang lại kết quả tốt nhất khi bắt đầu trong vòng 72 giờ. Bác sĩ thường sẽ chỉ định thuốc kháng viêm corticosteroid đường uống để giảm sưng viêm quanh các dây thần kinh trên mặt. Ngoài ra, thuốc kháng virus cũng có thể được dùng nếu nghi ngờ bệnh do nhiễm virus gây ra.
  • Chú ý chăm sóc và bảo vệ mắt. Liệt dây thần kinh số 7 khiến bạn không thể cử động các cơ trên mặt, bao gồm cả việc chớp mắt hay nhắm mắt. Do đó, việc bảo vệ mắt ở bên mặt bị ảnh hưởng là vô cùng quan trọng để tránh bị trầy xước giác mạc. Bác sĩ thường khuyến cáo dùng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ để giữ ẩm cho mắt. Ngoài ra bạn nên dùng miếng che mắt hoặc dán mắt lại khi ngủ để bảo vệ mắt.
  • Tự tập luyện và chăm sóc tại nhà. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, bạn có thể thực hiện thêm các bài tập liệt dây thần kinh số 7 tại nhà theo hướng dẫn từ chuyên gia vật lý trị liệu. Việc này giúp các cơ mặt được thư giãn và kích hoạt lại.
  • Sử dụng thuốc giảm đau thông thường (paracetamol, ibuprofen, aspirin) nếu cần thiết, chườm khăn ấm lên mặt để giảm cảm giác đau đớn.

Nhiều người cũng tìm hiểu nên kiêng gì khi bị liệt dây thần kinh số 7 để phục hồi nhanh hơn. Thực tế, tình trạng này không cần kiêng cữ gì đặc biệt, điều cần thiết nhất vẫn là điều trị theo chỉ định và bảo vệ mắt tránh để tổn thương giác mạc.

Nhìn chung, liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi cũng phụ thuộc một phần vào người bệnh. Hãy tích cực điều trị, tránh để lo âu hay căng thẳng quá mức sẽ chỉ làm trầm trọng tình trạng bệnh hơn.

Khi đã biết liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi, bạn sẽ biết tình trạng này dần cải thiện sau khoảng 2 tuần kể từ khi bắt đầu xuất hiện triệu chứng. Để trở lại bình thường thì có thể mất đến 3 – 6 tháng. Vì vậy, nếu không thấy tình hình tốt lên hay có bất kỳ triệu chứng nào trở nên nặng hơn, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Khi đó, bạn cần được kiểm tra và chẩn đoán lại vấn đề đang gặp phải. Đôi khi, một người có các triệu chứng trông giống như bị liệt dây thần kinh số 7 nhưng không thực sự không phải vậy. Chấn thương thần kinh có thể khác nhau ở mỗi người bệnh và cần được can thiệp sớm để bảo tồn chức năng của các cơ trên mặt.

Nếu điều trị liệt dây thần kinh số 7 thông thường không giúp cải thiện các triệu chứng, bạn có thể cần được can thiệp để phục hồi cơ mặt sau tổn thương thần kinh. Có rất nhiều phương pháp khác nhau để điều trị toàn diện hơn, bao gồm vật lý trị liệu, kích thích cơ điện và phẫu thuật.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã biết được liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi cũng như những thông tin quan trọng cần biết để mau chóng hồi phục chức năng cơ mặt, tránh các biến chứng có thể xảy ra.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Liệt mặt là một căn bệnh về thần kinh ngoại biên thường gặp. Việc phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh có thể giúp ích nhiều cho việc phòng ngừa các di chứng nặng ảnh hưởng đến ngoại hình và sức khỏe lâu dài của người bệnh.

Ước tính, cứ khoảng 100.000 người thì có 20 – 25 trường hợp bị mắc bệnh liệt mặt trên thế giới. Trong đó, phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc cao hơn với tỷ lệ 43 trường hợp/100.000 người. Liệt dây thần kinh mặt xuất hiện ở trẻ em ít hơn 2-4 lần so với người lớn. Trẻ em dưới 2 tuổi rất hiếm khi mắc phải căn bệnh này. Ở Mỹ, mỗi năm lại có khoảng 40.000–50.000 người được chẩn đoán mắc bệnh liệt mặt. Các chuyên gia lưu ý, bệnh liệt mặt có xu hướng phát sinh thường nhiều hơn vào mùa xuân và mùa thu.

Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7

Bệnh liệt mặt có thể xảy ra ở mọi đối tượng

Liệt mặt hay còn gọi là liệt dây thần kinh số 7, liệt Bell, là một bệnh thần kinh ngoại biên không rõ nguyên nhân. Đây là tình trạng một bên cơ mặt trở nên yếu hoặc chảy xệ xuống do dây thần kinh điều khiển cho cơ mặt bị tổn thương hoặc mất chức năng. Hầu hết bệnh nhân liệt mặt có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng cũng có một số người phải mang di chứng suốt cuộc đời. Liệt mặt hai bên rất hiếm gặp với tỷ lệ chỉ 0,3-2% các bệnh liệt trên khuôn mặt.

Căn nguyên của bệnh liệt mặt hiện vẫn chưa được xác định cụ thể, song thiếu máu cục bộ mạch máu, mắc bệnh tự miễn hoặc nhiễm virus, đặc biệt là nhóm virus herpes tiềm ẩn (herpes simplex, herpes zoster) được coi là nguyên nhân phổ biến.

Các vi rút có liên quan đến bệnh liệt Bell bao gồm các vi rút gây ra:

  •  Mụn rộp và mụn rộp sinh dục (herpes simplex)
  •  Bệnh thủy đậu và bệnh zona (herpes zoster)
  •  Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng (Epstein-Barr)
  •  Nhiễm trùng cytomegalovirus
  •  Bệnh đường hô hấp (adenovirus)
  •  Bệnh sởi Đức (rubella)
  •  Quai bị (vi rút quai bị)
  •  Cúm (cúm B)
  •  Bệnh tay chân miệng (coxsackievirus)

Bệnh cạnh đó, di truyền, nhổ răng cũng được coi là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh liệt mặt. Ngoài ra, còn có các yếu tố khác như:

  •  Bệnh tiểu đường
  •  Song phương Bell’s palsy
  •  Borreliosis
  •  Nhiễm mycoplasma pneumoniae
  •  Hội chứng Guillain-Barre
  •  Hội chứng Miller-Fisher
  •  Sarcoidosis
  •  Hội chứng Moebius
  •  Bệnh bạch cầu
  •  Gãy xương nền sọ
  •  Pontine gliomas
  •  Bệnh phong
  •  Tăng bạch cầu đơn nhân
  •  Thai kỳ
  •  Viêm não thân não
  •  Bệnh Hansen
  •  Viêm màng não do Cryptococcus
  •  Pontine tegmental xuất huyết
  •  Lupus ban đỏ hệ thống
  •  Teo cơ cột sống

Dây thần kinh mặt không chỉ chi phối các các cơ vận động vùng mặt hàm, mà còn chi phối các cơ hoạt động không tự chủ bên trong của tuyến lệ, tuyến dưới hàm, cảm giác đến một phần của tai và vị giác cho 2/3 phía trước của lưỡi. Vì vậy, khi bị liệt mặt, tất cả các bộ phận liên quan đến các sợi thần kinh này đều bị ảnh hưởng và có thể xuất hiện các dấu hiệu bao gồm:

  •  Khô mắt, tuyến lệ hoạt động kém, sụp mí hoặc không thể nhắm hay nháy mắt
  •  Miệng chảy dãi hoặc không thể khép miệng, khó mỉm cười
  •  Dị cảm vùng trán, vùng khóe miệng
  •  Đau quanh tai, thái dương, xương chũm, góc hàm
  •  Thay đổi vị giác
  •  Nhạy cảm với âm thanh
  •  Rối loạn nhai nuốt hoặc lời nói
  •  Trường hợp liệt mặt do nhiễm trùng herpes simplex hoặc zoster, người bệnh còn bị đau dữ dội, sau đó có thể xuất hiện mụn nước và tiến triển thành hội chứng Ramsay-Hunt. Hội chứng Ramsay-Hunt đặc trưng bởi các mụn nước ở vòm miệng hoặc lưỡi do rối loạn chức năng tiền đình-ốc tai gây ra.

Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7

Các dấu hiệu thường gặp của liệt mặt

Bệnh liệt mặt được chẩn đoán dựa trên:

  • Quan sát sự bất đối xứng ở khuôn mặt
  • Nhắm mắt bên liệt không kín, mất nếp nhăn mũi má, và khóe miệng so với bên lành
  • Khám tổng quát, soi tai, sờ nắn các u, bướu vùng hàm
  • Đánh giá chức năng vận động, yêu cầu bệnh nhân: Nâng cao cả hai lông mày (nhíu mày), nhắm chặt cả hai mắt, cười, phồng má, mím môi
  • Biểu lộ cả răng trên và dưới (khi nhăn mặt)
  • Đánh giá chức năng cảm giác đặc biệt, nếu được chỉ định lâm sàng: Cảm giác của mặt và tai, cảm giác vị giác của 2/3 phía trước của lưỡi

Hình ảnh không được khuyến khích trong ban đầu để đánh giá bệnh liệt Bell, trừ khi có các triệu chứng như: liệt nửa người đối bên, chóng mặt, kèm đi loạng choạng và mất phối hợp động tác chi, hay các trường hợp liệt mặt do khối u gây ra (ví dụ, u thần kinh mặt, u cholesteatoma, u mạch máu, u màng não), liệt mặt tiến triển tăng dần. Thông thường, các trường hợp trên được khuyến cáo chụp cộng hưởng từ (MRI).

EMG thường được chỉ định trong liệt dây thần kinh mặt, nó có thể giúp đánh giá mức độ tổn thương thần kinh và phục hồi, được thực hiện ít nhất 1 tuần sau khởi phát triệu chứng để tránh kết quả âm tính giả.

Tổng phân tích tế bào máu để xác định tình trạng nhiễm trùng hoặc rối loạn tăng sinh bạch cầu huyết, đường huyết lúc đói – Hemoglobin A1c để tìm nguyên nhân đái tháo đường.

Phân tích dịch não tủy chỉ định khi liệt mặt hai bên trong bệnh cảnh viêm đa rễ dây thần kinh hủy myelin cấp tính (còn gọi là hội chứng Guillain-Barré).

Các mục tiêu chính của việc điều trị bệnh liệt mặt là tăng tốc độ phục hồi, giúp phục hồi hoàn toàn, ngăn ngừa các biến chứng giác mạc và các di chứng khác, đồng thời ức chế sự nhân lên của virus. Tuỳ vào mức độ bệnh và nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị cho bệnh nhân.

    • Dùng thuốc: Corticosteroid trong vòng 72 giờ kể từ khi bắt đầu các triệu chứng của bệnh liệt Bell trong vòng 10 ngày. Lợi ích của corticosteroid sau 72 giờ là không rõ ràng. Ở bệnh nhân tiểu đường và phụ nữ có thai nên tùy trường hợp sẽ cân nhắc.
    • Bảo vệ mắt: Một trong những vấn đề lớn nhất của bệnh liệt mặt là các tổn thương ở mắt do mắt nhắm không kín và phản xạ nhắm mắt chậm. Do đó, người bệnh cần bảo vệ và chăm sóc kỹ lưỡng cho mắt nhằm tránh các biến chứng có thể dẫn đến suy giảm chức năng mắt. Người bệnh nên bảo vệ giác mạc khỏi bị mất nước, khô hoặc trầy xước bằng thuốc mỡ tra mắt ban ngày và ban đêm theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, người bệnh cần thường xuyên đeo kính khi ra ngoài trời để bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại như nắng, gió và khói bụi.
    • Tập vật lý trị liệu: Trị liệu bằng việc tự động xoa bóp cơ vùng mặt giúp mau phục hồi.
    • Châm cứu: Cho đến nay, chưa có bằng chứng nào cho thấy châm cứu có tác dụng phục hồi vận động dây thần kinh mặt. Châm cứu là một trong những phương pháp điều trị hỗ trợ truyền thống của phương Đông.
    • Kích điện qua da: Ở những bệnh nhân bị tổn thương dây thần kinh mặt mãn tính, phương pháp kích thích điện qua da lâu dài có thể giúp điều trị bệnh. Phương pháp này giúp thúc đẩy tái tạo nội tâm thông qua kích thích điện, từ đó cải thiện tình trạng liệt mặt.
    • Phẫu thuật: Các loại phẫu thuật dây thần kinh không có chỉ định trong liệt dây thần kinh mặt giai đoạn cấp, chỉ định thường sau giai đoạn tái tạo dây thần kinh mặt mục đích thẩm mỹ là chính trong các trường hợp liệt mặt nặng, điều trị nội khoa muộn để lại di chứng.

Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7

Steroid có lợi trong điều trị bệnh liệt mặt ở người lớn

Di chứng lâu dài của bệnh liệt dây thần kinh mặt có thể là tình trạng suy yếu cơ mặt kéo dài, co cứng cơ mặt, rối loạn vận động, giảm tiết nước mắt, chảy nước mắt cá sấu, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý xã hội của người bệnh. Mặc dù liệt mặt có thể phục hồi trong vòng 6 tháng song nếu không được quan tâm và điều trị đúng cách, người bệnh có thể phải mang các di chứng suốt đời – BS.CKII Võ Đôn cho biết.

Để phòng ngừa bệnh liệt mặt, người dân nên có một lối sống, sinh hoạt lành mạnh như vận động, tập thể dục hàng ngày, không uống rượu, bia, không thức khuya, tránh gió lạnh; phòng ngừa cảm cúm và các loại virus gây bệnh; nâng cao sức đề kháng để chống lại các bệnh là yếu tố, nguy cơ gây liệt mặt như đái tháo đường, tai mũi họng, u não, u hệ thần kinh trung ương…

Bệnh liệt mặt không gây chết người nên không nguy hiểm như bệnh đột quỵ, song bệnh này có thể để lại các di chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sức khỏe và tâm lý xã hội lâu dài cho người bệnh.

Bệnh liệt mặt có thể chữa khỏi hoàn toàn trong khoảng 6 tháng nếu đến trước 72 giờ đầu sau khi khởi phát bệnh, song điều này còn tùy thuộc và tình trạng bệnh, sức khỏe của người bệnh và mức độ tổn thương nguyên nhân.

Bệnh liệt mặt có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, tuy nhiên bệnh hiếm gặp ở trẻ dưới 2 tuổi.

Liệt mặt và đột quỵ đều có các biểu hiện giống nhau như khó khép miệng, khó khép mắt, méo một bên mặt, song bệnh liệt mặt không phải là một dấu hiệu của bệnh đột quỵ. Vì đột quỵ kèm yếu liệt nửa người.

Phương pháp châm cứu cho đến nay chưa có bằng chứng y học trong việc điều trị chính để phục hồi dây thần kinh mặt. Tuy nhiên, phương pháp này có thể hỗ trợ một phần nhỏ giúp phục hồi bệnh nhân liệt mặt song cần đúng cách và được thực hiện bởi các chuyên gia giàu kinh nghiệm. Người bệnh không nên điều trị bằng phương pháp châm cứu tùy tiện tại các cơ sở châm cứu chưa được kiểm chứng nhằm tránh các rủi ro khó lường, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bệnh liệt mặt có cơ hội phục hồi tốt nhất nếu được điều trị sớm trong vòng 3 tháng sau khi bệnh khởi phát. Nếu điều trị muộn sau 6 tháng bệnh khởi phát thì khả năng phục hồi sẽ chậm hơn hoặc có thể không thể phục hồi cơ mặt hoàn toàn. Do đó, việc đến bệnh viện thăm khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu đáng ngờ có ý nghĩa lớn trong việc điều trị bệnh.

Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị thăm khám và điều trị các bệnh về thần kinh uy tín, trong đó có bệnh liệt mặt. Với đội ngũ chuyên gia và bác sĩ đầu ngành, giỏi nghề, giàu kinh nghiệm, lại được trang bị hệ thống máy móc, thiết bị y tế hiện đại hàng đầu sẽ giúp chẩn đoán và điều trị bệnh trúng đích, đem lại hiệu quả cao, giảm chi phí cho người bệnh.