Hệ số cos phi điện lực là gì

Khái niệm hệ số cos phi là gì?

Tên gọi khác là hệ số công suất hoặc hệ số PF. Chúng là tỷ số giữa công suất tác dụng và phản kháng.

Hay hiểu cách khác, cos phi là góc tạo bởi công suất biểu kiến và tác dụng. Giá trị này đạt max bằng 1. Và khi cos phi càng lớn, công suất hiệu dụng sẽ càng cao. Việc nâng giá trị của cos phi có ý nghĩa với công suất của động cơ.

Cách tính hệ số cos phi theo công suất

Cos phi (Ký hiệu K) = P/Q.

Ý nghĩa của các đại lượng trong công thức xác định cos phi là:

  • P = Công suất hiệu dụng: Khả năng sinh công của thiết bị, với đơn vị tính là W hoặc kW. Đây là giá trị ghi trên các motor kéo (động cơ và nhiều thiết bị khác).
  • Q = Công suất phản kháng: Đóng vai trò chính khởi động động cơ có tính cảm. Chúng được tạo ra bởi các thành phần phản kháng trong hệ thống điện AC (dòng xoay chiều). Đơn vị đo thường là Var hoặc KVar.
  • S = Công suất biểu kiến, có giá trị bằng tổng của công suất hiệu dụng và phản kháng. Đơn vị chính là VA hoặc KVA.

Tiền phạt cos phi là gì?

Là số tiền điện phải trả thêm cho điện lực khi hệ số công suất cos phi của hộ tiêu thụ điện <0.90. Số tiền thêm này tính bằng công thức Tq = Ta*k%.

Hệ số công suất trung bình cosj được xác định như sau:

Hệ số cos phi điện lực là gì

Trong đó:
Ap: Điện năng tác dụng trong một chu kỳ ghi chỉ số công tơ (kWh);
Aq: Điện năng phản kháng trong một chu kỳ ghi chỉ số công tơ tương ứng (kVArh).

Hệ số công suất là gì

Hệ số công suất cos phi thể hiện tỉ lệ giữa công suất tác dụng (có ích, hữu công, kW) và công suất biểu kiến (KVA) nó cũng gián tiếp cho thấy tỉ lệ công suất phản kháng (vô ích, vô công (kVar))

Công suất truyền từ nguồn đến tải luôn tồn tại 2 thành phần : Công suất tác dụng và công suất phản kháng. Công suất tác dụng đặc trưng cho khả năng sinh ra công hữu ích của thiết bị, đơn vị W hoặc kW. Ví dụ như công suất cơ (sức kéo) của động cơ. Công suất phản kháng không sinh ra công hữu ích nhưng nó lại cần thiết cho quá trình biến đổi năng lượng, đơn vị VAR hoặc kVAR. Có thể hiểu nôm na đó là thành phần từ hóa, tạo từ trường trong quá trình biến đổi năng lượng điện thành các dạng năng lượng khác, hoặc từ năng lượng điện sang chính năng lượng điện. Công suất tổng hợp cho 2 loại công suất trên được gọi là công suất biểu kiến, đơn vị VA hoặc KVA. Ba loại công suất được trình bày ở trên lại có một mối quan hệ mật thiết với nhau thông qua tam giác công suất

Hệ số cos phi điện lực là gì

Hình 1 : tam giác công suất

Hệ số công suất cos phi (hệ số PF) là gì? Công suất tiêu thụ(P), công suất phản kháng(Q), công suất biểu kiến(S), công thức tính công suất và hệ số cos phi, ý nghĩa và phương pháp bù cos phi…

Nội dung

  • 1 Các loại công suất thường gặp trong thực tế?
  • 2 Hệ số công suất cos phi là gì?
  • 3 Hệ số PF (Power Factor)
  • 4 Công thức tính cos phi
  • 5 Quy tắc bù công suất phản kháng
  • 6 Ý nghĩa của việc nâng cao hệ số công suất
  • 7 Giải pháp tăng hệ số công suất tự nhiên
  • 8 Các thiết bị bù
    • 8.1 Bù dọc
    • 8.2 Bù ngang
  • 9 Bù công suất cho lưới điện xí nghiệp

Cách đo cos phi

Chúng ta đã thấy rằng cos phi rất quan trọng trong điều khiển động cơ. Chính vì thế người ta cần phải đo lường cos phi của hệ thống điện là bao nhiêu để nâng hệ số công suất bằng tụ bù cos phi. Chúng ta cùng xem các thiết bị có thể đo được cos phi nhé.

Bộ chuyển đổi cos phi sang 4-20mA / 0-10V

Hệ số cos phi điện lực là gì
Bộ Chuyển Đổi Cos Phi Sang 4-20mA

Theo công thức: P = U x I x Cos Phi thì Cos phi = P / UI

Để đo được cos phi chúng ta phải có một CT 0-5A đi qua tải của thiết bị. Sau đó vừa cấp nguồn 230Vac vừa lấy tín hiệu từ CT 0-5A để lấy được thông số của Cos phi.

Bộ chuyển đổi Z203-1 có thể vừa nhận được dòng vừa nhận được áp vì thế có thể tính được cos phi một cách dễ dàng và chính xác. Tín hiệu ngõ ra tiêu chuẩn là 4-20mA hoặc 0-10V theo cài đặt. Z203-1 có truyền thông modbus RTS 485 điều này có nghĩa ra chúng ta có thể đọc cùng lúc: dòng (I), áp (V) và cả Cos phi một cách song song nhau.

Đồng hồ đo cos phi 3 pha

Hệ số cos phi điện lực là gì
Đồng hồ đo cos phi 3 pha

Một cách khác để đo được cos phi chính là sử dụng đồng hồ đo công suất điện năng S203TA-D để đo tất cả các thông số của hệ thống điện: Dòng, Áp, Công Suất, Cos phi…

Không chỉ là một đồng hồ đo công suất thông thường mà S203TA-D có thể đo được tất cả các thông số như: công suất hiệu dụng, công suất phản kháng, công suất tổng kèm các giá trị điện áp, dòng điện tương ứng …

Ý nghĩa của hệ số công suất cos phi

Nâng cao hệ số công suất chính là một trong những biện pháp để tiết kiệm điện năng tiêu thụ. Do động cơ không đồng bộ, máy biến áp cùng với đường dây là những thiết bị tiêu thụ công suất phản kháng Q của hệ thống điện. Để giảm truyền tải công suất phản kháng trên đường dây người ta dùng các tụ bù công suất được đặt gần phụ tải để cấp trực tiếp Q cho phụ tải nên được gọi là công suất phản kháng. Điều này làm nâng cao hệ số cos phi.

Việc nâng cao hiệu suất đồng nghĩa với:

  • Tăng công suất hiệu dụng trong hệ thống điện
  • Giảm mức tiêu hao điện áp trên đường dây
  • Tăng khả năng truyền tải của đường dây và máy biến áp, giảm chi phí ổn định điện áp tăng công suất của máy phát.

Cách tăng hệ số công suất

  • Đổi động cơ công suất không phù hợp bằng loại có công suất đúng tải.
  • Giảm điện áp cho motor yếu tải
  • Tránh trường hợp động cơ chạy mà không có tải
  • Thay thế động cơ đồng bộ bằng động cơ không đồng bộ
  • Thay thế biến áp yếu tải bằng những biến áp có tải phù hợp

Thiết bị bù cos phi hiệu quả

Hệ số cos phi điện lực là gì
Tụ bù cos phi

Máy bù và tụ bù công suất là thiết bị được sử dụng phổ biến để tăng cos phi. Máy bù hay còn gọi là máy bù đồng bộ và tụ bù. Tụ bù được dùng tại các nhà máy, xí nghiệp hoặc trong dân dụng. Còn máy bù thường được dùng tại các trung tâm điện để duy trì sự ổn định. Tụ bù cos phi có thể mắc nối tiếp hoặc song song vào mạng điện sao cho cos phi lớn hơn hoặc bằng 0.9 là đạt hiệu quả.

Như vậy cos phi là một thành phần không thể thiếu trong hệ thống điện. Việc nâng cao hệ số cos phi làm tăng giá trị hiệu dụng. Để theo dõi cos phi chính xác chúng ta dùng bộ chuyển đổi tín hiệu cos phi sang analog 4-20mA, 0-10V hoặc dùng đồng hồ đo công suất điện năng để theo dõi.

Hệ số cos phi điện lực là gì