Làm sao để không tăng huyết áp

Bệnh tăng huyết áp là một bệnh lý nguy hiểm. Huyết áp cao sẽ làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ, có khả năng dẫn đến suy thận nếu không được kiểm soát tốt. Bệnh lý này được xếp cùng nhóm với các rối loạn, bệnh lý nguy hiểm khác như béo phì, tiểu đường tuýp 2, cholesterol cao… Tăng huyết áp (THA) còn được gọi là kẻ giết người thầm lặng vì chúng thường không có những biểu hiện hay triệu chứng cảnh báo trước. Các yếu tố nguy cơ của THA là

• Tuổi tác, khi cao tuổi thì nguy cơ THA càng tăng;
• Thừa cân – béo phì
• Lối sống (ăn mặn, thiếu vận động thể lực, lạm dụng rượu bia thuốc lá, …
• Yếu tố tiền sử gia đình…

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có thêm thông tin hữu ích để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.

Điểm danh 3 biện pháp phòng ngừa bệnh tăng huyết áp

1. Chế độ ăn uống khoa học

Điều đầu tiên cần ghi nhớ để phòng ngừa bệnh tăng huyết áp chính là luôn duy trì cân nặng ở mức hợp lý.  Những người béo phì thừa cân thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người có cân nặng bình thường. Trường hợp dư cân, bạn có thể thực hiện chế độ giảm cân khoa học bằng cách hạn chế tinh bột, đường, dầu mỡ và tăng cường rau xanh, trái cây cũng như uống đủ nước mỗi ngày.

Trong chế độ ăn uống hằng ngày, bạn cần tích cực sử dụng thực phẩm hỗ trợ hiệu quả trong việc phòng ngừa tăng huyết áp như:

• Rau xanh và trái cây: Những loại trái cây mà bạn nên tích cực bổ sung vào khẩu phần dinh dưỡng hằng ngày là: Cam, quýt, bưởi, táo, bơ, dâu, thanh long, chuối, dưa hấu, thơm… Đây đều là những loại chứa vitamin E, C hoặc kali giúp phòng ngừa bệnh cao huyết áp hiệu quả.
• Ngũ cốc thô: Ngoài tác dụng chống táo bón, chất xơ từ các loại ngũ cốc thô như gạo lứt, bo bo, bắp, yến mạch, bánh mì đen… còn có tác dụng hạn chế sự hấp thu cholesterol vào máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và tăng cường khả năng tiết axit mật hỗ trợ tiêu hóa.
• Cá: Để bổ sung đạm, tốt nhất bạn nên dùng cá thay thịt, đặc biệt là 2 – 3 lần ăn cá biển mỗi tuần vì cá chứa nhiều axit béo không bão hòa, giúp giảm cholesterol máu.
• Sử dụng chất béo không bão hòa: Để tiết giảm cholesterol, bạn nên dùng chất béo không bão hòa từ dầu ôliu, dầu bắp, hướng dương, đậu nành… Ngoài ra, hãy thay các món chiên, xào bằng thức ăn nướng hoặc hấp để tốt cho sức khỏe nhé.

Bạn có thể dùng các loại dầu chiết xuất từ thực vật chứa nhiều Plant Sterol giúp giảm lượng cholesterol đi vào máu từ thức ăn hàng ngày.

Song song với việc bổ sung các thực phẩm trên, bạn cũng cần lưu ý tránh những thực phẩm có thể gây tăng huyết áp như:

• Muối: Việc giảm bớt thức ăn mặn có thể giúp giảm huyết áp. Qua đó, bạn không nên ăn thức ăn kho mặn, nước chấm mặn, các thực phẩm giàu natri như trứng vịt muối, thịt chà bông…
• Chất béo bão hòa: Bạn cần tránh ăn thức ăn xào, chiên, lòng đỏ trứng gà, da hoặc nội tặng động vật, nước xương hầm…
• Chất bột đường (glucid): Để giảm thiểu nguy cơ tăng huyết áp, bạn cần ăn vừa đủ lượng, cơm, bún, phở, đồng thời tránh các thực phẩm, trái cây nhiều ngọt như bánh kẹo, nước ngọt, mứt, xoài, nhãn, mít, vải, tươi…
• Thịt đỏ: Đạm từ thịt bò, cừu, dê, chó sẽ làm tăng cholesterol dẫn đến tăng huyết áp nên bạn cần tránh sử dụng.
• Thức ăn chế biến sẵn: Hãy hạn chế thịt xông khói, thịt muối, lạp xưởng, xúc xích vì đây đều là những thực phẩm chứa tỉ lệ muối và chất bảo quản cao.
• Các chất kích thích: Cà phê, bia rượu, trà, gia vị cay nóng sẽ làm hưng phấn thần kinh, gây mất ngủ, rối loạn nhịp tim, từ đó tăng huyết áp.

2. Luyện tập thường xuyên

Để phòng ngừa bệnh huyết áp, bạn cần lên kế hoạch duy trì luyện tập từ 30 – 60 phút/ ngày và 5 ngày/ tuần. Việc luyện tập còn giúp bạn tránh xa stress – một trong những nguyên nhân khiến huyết áp tăng cao. Các hình thức tập luyện tốt cho sức khoẻ mà bạn có thể chọn là đi bộ, bơi lội, các môn thể thao vừa sức …

Thường xuyên tập luyện thể dục là “liều thuốc” giúp bạn phòng ngừa bệnh tăng huyết áp hiệu quả

3. Sinh hoạt lành mạnh

Ngoài chế độ dinh dưỡng khoa học và luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, bạn có thể phòng tránh tăng huyết áp hiệu quả bằng một số lưu ý trong cuộc sống hàng ngày như sau:

• Ăn đủ bữa, không ăn quá nhiều hay quá muộn.
• Tránh hút thuốc lá, bia rượu, các chất kích thích
• Không thức khuya, đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi đêm.
• Duy trì lối sống lành mạnh, giữ tâm trạng thoải mái, tránh lo âu hay căng thẳng thần kinh.
• Sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng được khuyến cáo bởi các chuyên gia để phòng ngừa tim mạch và tăng huyết áp, đặc biệt là các sản phẩm được bổ sung dưỡng chất Plant Sterol – chất béo chiết xuất từ thực vật giúp giảm lượng cholesterol đi vào máu từ thức ăn hàng ngày

Hy vọng bài viết trên có thể giúp bạn xây dựng chế độ ăn uống cũng như rèn luyện để ngừa bệnh cao huyết áp hiệu quả. Chúc bạn luôn sống vui, sống khoẻ mỗi ngày.

BS Nguyễn Thị Ngọc Thanh

Trung tâm dinh dưỡng Vinamilk

Tình trạng tăng huyết áp đột ngột có thể gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm, đôi khi dẫn đến đau tim, suy thận, phù phổi cấp, đột quỵ… Vì vậy, việc hiểu rõ bản thân phải làm gì khi bị tăng huyết áp đột ngột sẽ giúp bạn biết cách xử lý và kịp thời ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Tăng huyết áp đột ngột hay tăng xông là tình trạng huyết áp của bạn đột nhiên tăng cao, có thể lên đến 200 mmHg. Nhiều trường hợp đột quỵ và tử vong đã được báo cáo do tăng huyết áp đột ngột. Tăng huyết áp không dự đoán được là một dấu hiệu bệnh tim tiềm ẩn hoặc các tình trạng như tắc nghẽn động mạch, căng thẳng tâm lý. Dù là trường hợp nào, hậu quả sau đó đều có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của người bệnh. Đó là lý do vì sao bạn cần đến gặp bác sĩ để tham vấn càng sớm càng tốt nếu gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Vậy bạn đã biết cần phải làm gì khi huyết áp cao đột ngột chưa? Hãy để Hello Bacsi giúp bạn giải đáp vấn đề này nhé.

Nguyên nhân tăng huyết áp đột ngột

Trước tiên, bạn cần hiểu rõ nguyên nhân có thể khiến huyết áp tăng cao bất thường. Sau khi đã nắm rõ, bạn sẽ biết được mình cần phải làm gì khi bị tăng huyết áp đột ngột. Huyết áp cao thường gây ra bởi nhiều thói quen sinh hoạt không lành mạnh, bao gồm:

Sử dụng thuốc

Việc lạm dụng một số loại thuốc như NSAIDs (ibuprofen hay aspirin) có thể khiến chỉ số huyết áp của bạn tăng cao. Ngoài ra, thuốc tránh thai, kháng viêm chứa corticoid và một số loại thuốc khác khi kết hợp cùng nhau cũng có nguy cơ gây tăng huyết áp bất ngờ.

Hút thuốc lá

Hàng loạt hóa chất trong khói thuốc, bao gồm nicotine, có nguy cơ gây tổn thương mạch máu trong cơ thể, làm giảm tính đàn hồi của thành mạch, kém đáp ứng với sự thay đổi liên tục của huyết áp. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tăng hoặc giảm huyết áp đột ngột.

Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống kém lành mạnh với hàm lượng chất béo bão hòa cũng như natri (muối) cao có khả năng dẫn đến nhiều đợt tăng huyết áp. Chế độ ăn uống kém lành mạnh sẽ làm tăng hàm lượng chất tan và các chất béo trong máu, đồng thời gây hình thành và tích tụ mảng xơ vữa trong lòng mạch máu, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn mạch máu.

Các nguyên nhân khác

• Lo lắng và căng thẳng
• Một số tình trạng sức khỏe như bệnh thận, chấn thương cột sống, khối u trong các tuyến tiết hormone, tăng cân, mất cân bằng nội tiết tố…
• Lạm dụng thức uống kích thích như trà, cà phê hay bia, rượu trong thời gian dài
• Không tuân thủ điều trị tăng huyết áp tại nhà

Các triệu chứng của tăng huyết áp đột ngột

Việc nhận biết sớm các triệu chứng sẽ giúp bạn biết mình cần làm gì khi bị tăng huyết áp đột ngột. Khi chỉ số huyết áp tăng lên trên 120/80mmHg, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Đau đầu đột ngột
• Chóng mặt, hoa mắt
• Suy giảm thị lực
• Khó duy trì tư thế thăng bằng
• Khó thở, tức ngực
• Tê liệt cảm giác hay mất khả năng vận động ở chân, tay hoặc nửa bên cơ thể

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, xuất huyết não có nguy cơ xảy ra nếu mạch máu nuôi não bị tổn thương do áp lực máu trong lòng mạch tăng quá cao. Mặt khác, tình trạng tăng huyết áp đột ngột có khả năng làm vỡ các dây thần kinh ở võng mạc và gây mù lòa vĩnh viễn. Trong một số trường hợp khác, người bệnh có thể bị co giật, lú lẫn, thay đổi trạng thái tinh thần, thậm chí rơi vào hôn mê.

Trong trường hợp nhận thấy mình có các triệu chứng tăng huyết áp đột ngột kể trên hoặc chỉ số huyết áp cao khi đo bằng thiết bị đo tại nhà, bạn nên thực hiện các bước sau:

1. Nằm yên tại chỗ, nên nằm ở nơi thoáng mát, yên lặng
2. Báo ngay với người thân, liên lạc với cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ
3. Không tự ý dùng bất kỳ biện pháp điều trị nào khi không có hướng dẫn của nhân viên y tế (không cạo gió, không dùng các loại thuốc).

Tăng huyết áp đột ngột được điều trị như thế nào?

Phương pháp điều trị huyết áp cao được quyết định dựa trên tình trạng sức khỏe hiện tại của người bệnh. Trong một số trường hợp khẩn cấp, bác sĩ có thể cần tiêm tĩnh mạch một số thuốc cho bệnh nhân để điều hòa huyết áp một cách nhanh chóng, đồng thời tiến hành các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân hoặc các bệnh lý liên quan.

Dựa trên kết quả, bác sĩ sẽ chỉ định một kế hoạch điều trị tăng huyết áp cấp tính phù hợp. Nếu biến chứng xảy ra, nhiều liệu pháp khác nhau cũng có khả năng được tiến hành cùng lúc. Trong những trường hợp tăng huyết áp là do khối u nội tiết, người bệnh có thể được xem xét lên kế hoạch can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật.

Phòng ngừa tăng huyết áp đột ngột tái phát

Ngoài việc hiểu rõ bạn cần làm gì khi bị tăng huyết áp đột ngột, điều quan trọng nhất là bạn nên biết cách phòng ngừa để tình trạng này không tái diễn. Bên cạnh điều trị y tế, bạn có thể thực hiện một số biện pháp nhằm kiểm soát huyết áp, chẳng hạn như:

Hạn chế căng thẳng

Bạn hãy ngủ đủ giấc, có khoảng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn sau khi làm việc, suy nghĩ tập trung. Tốt nhất là bạn nên tham gia các hoạt động sáng tạo như vẽ tranh, tập thể dục và bơi lội hay thiền định. Các hoạt động này không chỉ giữ cho cơ thể khỏe mạnh mà còn giúp bạn giải tỏa căng thẳng.

Hạn chế cà phê, rượu và thuốc lá

Hãy trao đổi với bác sĩ về lượng caffeine và cồn bạn có thể tiêu thụ hàng ngày. Ngoài ra, hãy tập dần thói quen bỏ thuốc lá bằng cách dùng miếng dán hoặc kẹo cao su nicotine.

Giảm hàm lượng chất béo bão hòa

Bạn nên tránh xa các loại đồ ăn vặt và dùng các thực phẩm tươi như trái cây, rau và chất béo không bão hòa. Chế độ ăn ít chất béo bão hòa sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình điều trị cao huyết áp ở bất kỳ giai đoạn nào.

Giảm lượng muối hấp thụ

Muối là một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp. Vì vậy, để ngăn ngừa nguy cơ cao huyết áp, bạn hãy chọn ăn những thực phẩm ít muối (natri), đồng thời sử dụng các loại gia vị khác nhau để thay thế nhưng vẫn đảm bảo hương vị thơm ngon của món ăn.

Chăm chỉ tập thể dục

Bạn cần làm gì để hạn chế tình trạng tăng huyết áp đột ngột? Tập thể dục là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe tim mạch, đồng thời đốt cháy lượng chất béo dư thừa và giữ cho cơ bắp khỏe mạnh. Thiết lập và thực hiện theo một chế độ tập thể dục phù hợp cũng sẽ giúp ích cho việc điều trị bệnh.

Ngoài ra, bạn còn có thể phòng ngừa tình trạng huyết áp tăng đột ngột bằng những loại thực phẩm dinh dưỡng sau:

Chanh

Chanh chứa vitamin C, một hoạt chất chống oxy hóa không chỉ làm giảm viêm mà còn giúp chống lại các gốc tự do gây tổn thương mạch máu.

Tỏi

Tỏi chứa các chất làm loãng máu, có thể chống tăng huyết áp. Sử dụng 4g tỏi mỗi ngày không chỉ giúp kiểm soát huyết áp mà còn tăng cường khả năng hoạt động của hệ miễn dịch.

Cần tây

Cần tây có chứa một lượng lớn chất phytochemical giúp thư giãn các cơ và ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn trong mạch máu. Khi các mạch máu được thư giãn, máu sẽ lưu thông dễ dàng hơn và từ đó giảm thiểu được tình trạng cao huyết áp.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn biết được nguyên nhân cũng như cần làm gì khi bị tăng huyết áp đột ngột. Tình trạng này luôn ẩn chứa nhiều nguy hiểm, vì vậy bạn cần xử lý ngay khi gặp các triệu chứng.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.