So sánh đạm động vật và thực vật năm 2024

Protein động vật, thực vật cung cấp những những chất có lợi, tuy nhiên mỗi loại đều tồn tại nhược điểm.

Ăn nhiều protein hơn có thể thúc đẩy quá trình trao đổi chất để đốt cháy nhiều calo. Dưỡng chất cũng có thể ngăn chặn việc ăn quá nhiều, giúp cơ thể no lâu. Mỗi người nên bổ sung đầy đủ chất đạm có nguồn gốc từ động vật, thực vật. Dưới đây sự khác biệt của hai nguồn protein, theo Healthline.

Nguồn gốc

Các nguồn giàu protein động vật: trứng, cá và hải sản, thịt nạc, gia cầm, sản phẩm từ sữa... cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng khác, bao gồm vitamin B12, một loại sắt gọi là sắt heme. Sắt heme được hấp thụ dễ dàng.

Một số protein động vật ít dinh dưỡng hơn những loại khác. Ví dụ, các sản phẩm động vật chế biến quá kỹ như xúc xích, gà viên có nhiều chất béo không lành mạnh, không lý tưởng cho sức khỏe tổng thể. Bạn nên chọn nguồn giàu chất đạm như trứng, cá hồi, gà, gà tây, động vật có vỏ.

Nguồn protein thực vật như: đậu, quả hạch, các sản phẩm từ đậu tương như đậu phụ, tempeh và edamame, kiều mạch, bánh mì Ezekiel, quinoa, lúa mỳ, lúa hoang, men dinh dưỡng, hạt chia, hạt giống cây gai dầu, tảo xoắn.

Bánh mỳ Ezekiel, hạt diêm mạch, kiều mạch, tảo xoắn, đậu nành, men dinh dưỡng, hạt chia, hạt cây gai dầu chứa tất cả 9 axit amin thiết yếu, có nghĩa là chúng là nguồn protein hoàn chỉnh. Các nguồn protein thực vật khác như đậu, các loại hạt, lúa mỳ thiếu một hoặc nhiều axit amin thiết yếu.

So sánh đạm động vật và thực vật năm 2024

Mỗi người nên tập trung vào việc ăn một chế độ ăn uống đa dạng, giàu cả protein thực vật và protein nạc từ động vật. Ảnh: Healthline

Hàm lượng axit amin có thể khác nhau

Protein được tạo thành từ các axit amin. Cơ thể của một người trưởng thành cần 20 loại axit amin khác nhau để phát triển, hoạt động bình thường. Các axit amin thiết yếu không thể tự tạo ra trong cơ thể, chúng được đưa vào thông qua thực phẩm ăn hàng ngày.

Nguồn protein khác nhau sẽ khác về loại axit amin. Protein có nguồn gốc từ động vật là protein hoàn chỉnh, có nghĩa là chúng chứa tất cả 9 axit amin thiết yếu. Nhiều loại protein từ thực vật là protein không hoàn chỉnh.

Điều này có nghĩa là thực phẩm thực vật như đậu, lạc, lúa mỳ rất giàu protein nhưng lại thiếu một hoặc nhiều axit amin thiết yếu. Tuy nhiên, bạn có thể dễ dàng kết hợp các nguồn protein thực vật với nhau để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Ví dụ, bánh sandwich bơ đậu phộng là sự kết hợp tạo ra nguồn protein hoàn chỉnh. Lúa mỳ có ít axit amin lysine, đậu phộng lại giàu chất này đem đến một bữa ăn nhẹ đầy đủ protein. Những người ăn chay hoặc ăn thuần chay nên tận dụng nhiều nguồn protein thực vật để đảm bảo nhận tất cả các axit amin thiết yếu.

Lợi ích với sức khỏe

Chế độ ăn dựa trên thực vật có liên quan đến việc giảm huyết áp so với chế độ ăn giàu protein động vật. Các nghiên cứu cho thấy, những người ăn chay có xu hướng giảm trọng lượng cơ thể, giảm mức cholesterol, giảm nguy cơ đột quỵ, ung thư, tử vong do bệnh tim so với những người ăn thịt.

Một nghiên cứu cho biết, chế độ ăn giàu thực phẩm thực vật bổ dưỡng như ngũ cốc nguyên hạt, rau, quả hạch, hạt có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả chế độ ăn dựa trên thực vật và các loại thực phẩm từ thực vật đều có lợi cho sức khỏe tim mạch. Chế độ ăn từ protein từ thực vật cũng có lợi với việc quản lý lượng đường trong máu, điều trị, phòng ngừa bệnh tiểu đường loại 2.

Ăn protein động vật cũng có liên quan đến việc tăng khối lượng cơ nạc, giảm sự mất cơ xảy ra theo tuổi tác. Mỗi người ăn cá thường xuyên có liên quan đến giảm tỷ lệ suy giảm nhận thức, bệnh tim.

Mặc dù thịt đỏ là một nguồn cung cấp protein hoàn chỉnh, nhưng một số nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thịt đỏ với việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng, những tác động xấu đến sức khỏe này có thể không liên quan đến tất cả các loại thịt đỏ, chỉ đúng với thịt đỏ qua chế biến. Các protein động vật khác như cá và gia cầm, không liên quan đến những kết quả tiêu cực về sức khỏe.

Protein luôn đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với tất cả mọi người, dù là mục tiêu ăn uống hay tập luyện để làm gì. Hôm nay, chúng ta sẽ tập trung nói tới điểm giống và khác nhau giữa protein động vật và protein thực vật nhé! Tất cả những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ mình cần làm gì khi bổ sung vào chế độ ăn thường ngày!

So sánh đạm động vật và thực vật năm 2024

Khoảng 20% cấu tạo cơ thể con người là protein. Vì cơ thể chúng ta không có khả năng tích trữ protein để dự phòng, nên phải liên tục bổ sung qua các chế độ ăn mỗi ngày. Bạn hoàn toàn có thể bổ sung chất đạm từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau, bao gồm cả từ thực vật và động vật.

So sánh điểm mạnh, yếu giữa protein động vật và protein thực vật

Một số người thường nói rằng nguồn protein, dù là động vật hay thực vật, đều giống y chang như nhau, chẳng có gì khác biệt. Những người khác lại cho rằng nguồn đạm từ thực vật ưu việt hơn so với nguồn từ động vật.

Thành phần axit amin giữa 2 nguồn đạm này hoàn toàn khác nhau

Khi được hấp thụ vào cơ thể, protein được phân tách ra thành các axit amin. Protein và axit amin được dùng trong hầu hết các quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể. Tuy nhiên, những nguồn protein khác nhau sẽ chứa những loại axit amin cực kỳ khác nhau.

Trong khi nguồn đạm từ động vật chứa hàm lượng cân bằng tất cả các axit amin mà cơ thể cần, còn các nguồn đạm từ thực vật lại chứa khá ít hàm lượng 1 số loại axit amin nhất định. Ví dụ, 1 số nguồn protein thực vật quan trọng thường chứa hàm lượng các axit amin khá thấp: methionine, tryptophan, lycine và isoleucine.

Nói tóm lại: Tất cả các nguồn protein đều được cấu tạo từ các axit amin, mặc dù hàm lượng và chủng loại các axit amin sẽ khác nhau, tùy thuộc vào từng nguồn protein.

Protein từ động vật là hoàn chỉnh, còn protein từ thực vật thì không

So sánh đạm động vật và thực vật năm 2024

Có tất cả 20 loại axit amin cơ thể cần sử dụng để cấu tạo thành 1 phân tử protein. Những loại axit amin này được phân chia thành 2 nhóm: hoàn chỉnh (thiết yếu) hoặc không hoàn chỉnh (không thiết yếu). Cơ thể bạn có thể tự sản sinh ra các axit amin không hoàn chỉnh. Tuy nhiên, nó không thể sản sinh được các axit amin thiết yếu, mà cần phải bổ sung thông qua chế độ ăn.

Để có sức khỏe tối ưu, cơ thể bạn cần tất cả những loại axit amin thiết yếu với tỉ lệ tối ưu. Những nguồn cung cấp protein từ động vật, chẳng hạn như thịt, cá, thịt gia cầm, trứng và các sản phẩm từ sữa, đều giống như protein được tìm thấy trong cơ thể. Đó chính là nguồn protein hoàn chỉnh vì chúng chứa đầy đủ tất cả các axit amin thiết yếu mà cơ thể cần để hoạt động hiệu quả.

Trái ngược lại, những nguồn protein từ thực vật, chẳng hạn như đậu hay hạt... đều là không hoàn chỉnh, vì chúng thiếu 1 hay 1 số loại axit amin thiết yếu mà cơ thể cần. Một vài nguồn báo cáo rằng protein đậu nành là hoàn chỉnh. Tuy nhiên, 2 loại axit amin thiết yếu được tìm thấy trong đậu nành có hàm lượng quá thấp, vì vậy nó không thể nào so được với nguồn đạm từ động vật.

Nói tóm lại: Những thực phẩm từ động vật đều là nguồn cung cấp chất đạm chất lượng nhất. Những thực phẩm từ thực vật đều thiếu 1 hay 1 số loại axit amin, khiến cho cơ thể không hấp thụ đủ các axit amin thiết yếu.

Các nguồn cung cấp protein động vật thường chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn

Tất nhiên là hiếm khi nào protein được tìm thấy riêng biệt 1 mình nó. Thường nó sẽ đi kèm theo 1 số loại chất dinh dưỡng khác. Những loại thực phẩm có protein động vật thường chứa các dưỡng chất dinh dưỡng không có trong các thực phẩm từ thực vật với hàm lượng khá cao. Chẳng hạn như:

  • Vitamin B12: Vitamin B12 thường được tìm thấy chủ yếu trong cá, thịt, thịt gia cầm và các sản phẩm từ sữa. Nhiều người không ăn thực phẩm từ động vật thường bị thiếu hụt vitamin này.
  • Vitamin D: Thường được tìm thấy trong các loại cá nhiều dầu, trứng và các sản phẩm từ sữa. Một số loại thực phẩm từ thực vật có chứa loại vitamin này, nhưng chủng loại được tìm thấy trong các thực phẩm từ động vật vẫn tốt hơn khi nạp vào cơ thể.
  • DHA: Đây là 1 loại chất béo omega-3, được tìm thấy trong các loại cá béo. DHA rất quan trọng cho sức khỏe của não bộ và rất khó để hấp thụ dưỡng chất này từ các nguồn thực phẩm thực vật.
  • Heme-iron: Được tìm thấy chủ yếu trong thịt, đặc biệt là thịt đỏ.
  • Kẽm: Được tìm thấy chủ yếu trong các nguồn protein động vật, chẳng hạn như thịt bò, thịt heo và thịt cừu. Hấp thụ kẽm từ các nguồn protein động vật cũng dễ hơn.

Tất nhiên, ngoài ra còn có rất nhiều thành phần dưỡng chất khác có trong các nguồn thực vật, mà không có trong động vật. Vì vậy, ăn uống đầy đủ với hàm lượng cân bằng cho cả 2 nguồn là cách tốt nhất để hấp thụ đầy đủ dưỡng chất cơ thể đang cần.

Nói tóm lại: Các nguồn protein từ động vật thường chứa hàm lượng 1 số dưỡng chất nhất định cao hơn so với nguồn từ thực vật, chẳng hạn như vitamin B12, vitamin D, axit béo DHA, omega-3, heme-iron và kẽm.

Một số loại thịt có thể gây bệnh

So sánh đạm động vật và thực vật năm 2024

Thịt đỏ thường chứa hàm lượng protein khá chất lượng. Một số cuộc nghiên cứu đã báo cáo rằng, ăn nhiều thịt đỏ sẽ gây tăng nguy cơ bị các bệnh về tim mạch, đột quỵ và chết sớm. Tuy nhiên, 1 số nghiên cứu trong thời gian gần đây đã khuyến nghị rằng, vấn đề này khong dính dáng gì tới các loại thịt đỏ, mà là do các loại thịt đỏ đã qua chế biến.

Trong 1 nghiên cứu với quy mô lớn, cùng 448568 người tham gia, đã chứng minh được các loại thịt chế biến sẵn đều làm gia tăng nguy cơ tử vong trong khi các loại thịt không chế biến sẵn chẳng gây ra vấn đề gì. Một nghiên cứu khác, với 34000 chị em phụ nữ tham gia, đã chứng minh ăn thịt chế biến sẵn làm suy yếu sức khỏe tim mạch.

Ngoài ra, 20 cuộc nghiên cứu khác nữa đã chứng minh các loại thịt chế biến sẵn đều làm gia tăng nguy cơ bị các bệnh tim mạch và béo phì. Ngoài ra, các loại thịt đỏ không qua chế biến sẵn không hề gây ra bất kỳ vấn đề gì.

Mặc dù vậy, 1 cuộc nghiên cứu đã chứng minh, thay 1 bữa ăn trong ngày với thịt đỏ, bằng 1 bữa ăn với thịt trắng, đã giúp giảm 27% nguy cơ bị đột quỵ. Thêm vào đó, các nguy cơ về sức khỏe liên quan tới thịt đỏ chế biến sẵn, đều không có dính dáng gì tới cá và các loại thịt khác, như thịt gà...

Nói tóm lại: Thịt đỏ chế biến sẵn thường làm tăng nguy cơ bị bệnh. Các loại thịt đỏ không chế biến sẵn và các loại thịt trắng thường rất tốt cho sức khỏe.

Chế độ ăn giàu protein thực vật có rất nhiều lợi ích

Các chế độ ăn giàu hàm lượng thức ăn chứa nhiều protein thực vật, chẳng hạn như chế độ ăn chay, thường mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nhiều cuộc nghiên cứu đã chứng minh, những người ăn chay có xu hướng giảm cân, giảm hàm lượng cholesterol và huyết áp máu. Ngoài ra, nó còn làm giảm nguy cơ đột quỵ, ung thư và các bệnh tim mạch, so với những người không ăn chay.

1. Giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch

Một cuộc nghiên cứu đã chứng minh, 1 chế độ ăn giàu protein (khoảng 1/2 từ thực vật) đã làm giảm huyết áp, hàm lượng cholesterol và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch tốt hơn so với chế độ ăn tiêu chuẩn hay 1 chế độ ăn giàu carbs lành mạnh. Một cuộc thử nghiệm khác đã chứng minh, chế độ ăn low-carb, giàu hàm lượng protein thực vật đã giúp giảm cholesterol, huyết áp tốt hơn 1 chế độ ăn high-carb và low-fat.

2. Giảm nguy cơ bị béo phì loại 2

So sánh đạm động vật và thực vật năm 2024

Một cuộc nghiên cứu nhỏ, với 1 nhóm người bị béo phì loại 2 đã tìm thấy, thay 2 khẩu phần ăn với thịt đỏ, bằng cách ăn đậu 3 ngày/tuần, đã giúp cải thiện tích cực hàm lượng cholesterol và huyết áp máu.

Tuy nhiên, 1 cuộc nghiên cứu nhỏ trong 6 tuần, với những người bị béo phì, so sánh giữa 1 chế độ ăn giàu protein thực vật và 1 chế độ ăn giàu protein động vật. Hoàn toàn không tìm thấy bất kỳ sự khác biệt nào được tìm thấy giữa 2 chế độ ăn về lượng đường máu, cholesterol và huyết áp máu.

3. Chống tăng cân

Chế độ ăn giàu hàm lượng protein thực vật có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng. Một cuộc nghiên cứu trên 120000 người đàn ông và phụ nữ trong 20 năm, đã chứng minh ăn nhiều hạt khô hơn giúp giảm cân tốt hơn. Ngoài ra, ăn 1 phần đậu, đậu gà hay ngũ cốc mỗi ngày có thể làm tăng khả năng no bụng và giúp kiểm soát cân nặng, giảm cân tốt hơn.

4. Có liên quan không có nghĩa đó là nguyên nhân chính

Bạn cần nhớ rằng các cuộc nghiên cứu chỉ đưa ra kết quả là mối liên quan dựa trên các con số thống kê. Do đó, các kết quả này không thể chứng minh được, những lợi ích mang lại là do loại bỏ các nguồn thực phẩm giàu protein động vật hay thịt. Một điều nữa cần xem xét chính là những ai đang ăn chay thường có nhận thức bảo vệ sức khỏe của bản thân tốt hơn những người khác.

Vì vậy, những lợi ích cho sức khỏe từ các thực đơn ăn chay có thể là do chế độ ăn uống và cả lối sống lành mạnh, chứ không phải là do bất kỳ điểm khác biệt nào giữa protein thực vật và động vật.

Nói tóm lại: Một chế độ ăn giàu protein thực vật thường làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, béo phì. Điều này có thể giải thích là do lối sống lành mạnh của những người ăn chay. Nên chọn mua sữa Whey Protein thực vật Organic Protein để gia tăng hàm lượng đạm chay.

Protein động vật cũng có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe

Các thực phẩm giàu protein động vật thường có rất nhiều lợi ích tích cực cho sức khỏe, bất chấp là việc được coi là không lành mạnh, khi so với nguồn thực phẩm giàu protein thực vật. Một nghiên cứu đã báo cáo rằng thịt trắng, cá và các sản phẩm từ sữa ít béo thường ít gây ra các bệnh tim mạch.

Những ai thường ăn cá, ít có nguy cơ bị các bệnh tim mạch, đột quỵ... Một cuộc nghiên cứu trên 40000 người đàn ông đã chứng minh, những ai ăn nhiều hơn 1 hay trên 1 bữa với cá mỗi tuần, đã giảm được 15% nguy cơ bị các bệnh tim mạch. (Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19064523)

Nói tóm lại, protein động vật và protein thực vật đều có rất nhiều lợi ích mà chúng ta không nên tách biệt ra.