Soạn bài câu phủ định ngữ văn 8 năm 2024

  1. Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu!(tác giả phản bác lại lời lão Hạc khi nhận định về con chó)
  1. Không chúng con không đói nữa đâu.(lời của cái Tí phản bác lại lời chị Dậu)

- Các câu trên là câu phủ định vì nó dùng để bác bỏ, phản đối lại một ý kiến, một nhận định đã đưa ra trước đó.

Câu 2 (trang 53 sgk Văn 8 Tập 2): Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi

- Tất cả 3 câu trong a, b, c đều là câu phủ định, vì đều có những từ phủ định như không, chẳng. Nhưng không có ý nghĩa phủ định, bởi nó có 1 từ phủ định kết hợp với 1 từ phủ định khác. Khi đó ý nghĩa của cả câu phủ định là khẳng định, chứ không phải phủ định.

- Những câu không có từ phủ định mà có ý nghĩa tương đương với những câu trên: a) Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song vẫn có ý nghĩa.

  1. Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, ai cũng từng ăn trong Tết Trung thu, ăn nó như ăn cỏ mùa thu vào lòng vào dạ.
  1. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai cũng có một lần nghến cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường.

Câu 3 (trang 54 sgk Văn 8 Tập 2): Câu văn: Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp.

- Khi thay từ ngữ phủ định "không" bằng "chưa" thì câu phải bỏ từ "nữa" và được viết thành: Choắt chưa dậy được, nằm thoi thóp.

- Khi thay như thế, nghĩa của câu sẽ thay đổi:

+ Dùng từ "không" có nghĩa là phủ định khả năng dậy của Choắt. Sau thời điểm nói, Choắt cũng không còn khả năng đứng dậy được nữa.

+ Dùng từ "chưa", nghĩa của câu được hiểu là phủ định khả năng dậy của Choắt ở thời điểm nói, nhưng sau thời điểm đó, Choắt vẫn còn khả năng đứng dậy được.

- Câu của tác giả "Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp" là câu phù hợp với ngữ cảnh câu chuyện hơn, vì sau đó Choắt đã chết.

Câu 4 (trang 54 sgk Văn 8 Tập 2):

- Các câu đã cho trong phần này không phải là câu phủ định (vì không có từ ngữ phủ định), nhưng cũng được dùng để biểu thị ý phủ định (phản bác ý kiến, nhận định trước đó).

  1. Đẹp gì mà đẹp! dùng để phản bác ý kiến khẳng định một cái gì đó đẹp
  1. Làm gì có chuyện đó! Dùng để phản bác tính chân thực của một thông báo hay một nhận định, đánh giá.
  1. Bài thơ này là hay à? Đây là một câu nghi vấn dùng để phản bác ý kiến khẳng định một bài thơ nào đó hay.
  1. Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? Đấy là một câu nghi vấn mà ông giáo dùng để phản bác điều ông giáo cho là lão Hạc đang nghĩ.

- Đặt những câu có ý nghĩa tương đương với các câu trên.

  1. Không đẹp.
  1. Không có chuyện đó.
  1. Bài thơ này không hay.
  1. Tôi không sung sướng hơn.

Câu 5 (trang 54 sgk Văn 8 Tập 2): Trong đoạn văn này, không thể thay "quên" bằng "không", "chưa" bằng "chẳng" được.

- "Quên" biểu thị trạng thái diễn ra trong một thời gian nhất định trước và sau thời gian đó trạng thái ấy có thể không có.

- "Không" biểu thị ý phủ định đối với điều nhất định mà không có hàm ý trước đó và về sau có thể có.

- "Chưa" thể hiện ý phủ định đối với điều mà cho đến một thời điểm nào đó không có, nhưng sau một thời điểm đó có thể có.

Soạn bài Câu phủ định siêu ngắn được VnDoc sưu tầm nằm trong mục lục soạn văn 8 siêu ngắn. Qua bài soạn bài Câu phủ định này giúp các bạn nắm được hình thức và chức năng của câu phủ định biết vận dụng kiến thức để áp dụng vào làm bài tập và biết cách sử dụng câu phủ định trong giao tiếp. Sau đây là tài liệu, mời các bạn tải về tham khảo

Soạn bài Câu phủ định siêu ngắn

I. Đặc điểm hình thức và chức năng

Câu 1 (trang 52 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Xét các câu và trả lời câu hỏi

- Các câu (b), (c), (d) có đặc điểm hình thức khác với với câu (a): có từ ngữ phủ định “không, chưa, chẳng.”

- Những câu này khác với câu (a) về chức năng: Câu (a) khẳng định “Nam đi Huế”, các câu còn lại phủ định điều này, việc “Nam đi Huế” không diễn ra.

Câu 2 (trang 52 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:

- Những câu có từ ngữ phủ định là:

+ Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.

Ông thầy bói sờ ngà muốn phủ định ý kiến của ông sờ vòi về hình dáng con voi.

+ Đâu có!

Ông sờ tai muốn phủ định, bác bỏ ý kiến của cả 2 ông thầy trước.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 53 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

  1. Không có câu phủ định bác bỏ.
  1. Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu!

Đây là câu tác giả phản bác lại ý kiến của lão Hạc nhận xét về con chó đã đưa ra trước đó sau khi lão bán chó (cái giống nó cũng khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi, nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo với tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế nào mà lão cư xử với tôi như thế này à?”. Thì ra tôi già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó, nó không ngờ tôi nỡ tâm lừa nó!).

  1. Không, chúng con không đói nữa đâu.

Đây là câu của cái Tí phản bác lại ý điều mà chị Dậu nghĩ: mấy đứa con mình đang đói quá đã đưa ra ở phần văn bản trước đó.

Câu 2 (trang 53 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

- Những câu trên đều có ý nghĩa phủ định. Vì đều có những từ phủ định: “không”, “chẳng”. Trong các trường hợp trên, từ phủ định kết hợp với một từ phủ định khác (a): “không phải là không” hay kết hợp với một từ nghi vấn (c): “ai chẳng” khiến ý nghĩa của cả câu phủ định là khẳng định, chứ không phải phủ định.

- Những câu không có từ ngữ phủ định mà tương đương với những câu trên là:

+ Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, nhưng lại có ý nghĩa

+ Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, mọi người đều từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ.

+ Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai cũng có một lần nghển cổ ...trước cổng trường.

Ý nghĩa của những câu mới đặt so với những câu gốc giống nhau, tuy nhiên ý nghĩa ở câu gốc có phần được nhấn mạnh và gây ấn tượng hơn.

Câu 3 (trang 54 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

- Nếu thay từ “không” bằng “chưa” thì nhà văn Tô Hoài phải viết lại câu như sau: Choắt chưa dậy được, nằm thoi thóp.

Nếu thay như vậy, nghĩa của câu sẽ có sự thay đổi, vì ở câu gốc “không dậy được nữa” tức Choắt đã chết, còn với câu vừa thay thì Choắt còn có thể sống.

- Câu phủ định có từ “không” sẽ thích hợp với tình huống truyện, vì Dế Choắt sau khi bị chị Cốc mổ đã không bao giờ dậy được nữa và sau đó chết, bởi vậy đã khiến Dế Mèn vô cùng hối hận.

Câu 4 (trang 54 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

a, Câu cảm thán mang nghĩa phủ định

Câu có ý nghĩa tương đương: Chẳng đẹp gì hết!

b, Câu cảm thán mang nghĩa phủ định

Câu có ý nghĩa tương đương: Không có chuyện đó đâu!

c, Câu nghi vấn với ý nghĩa bác bỏ

Câu có ý nghĩa tương đương: Bài thơ này làm gì hay.

d, Câu nghi vấn với ý nghĩa thể hiện cảm xúc.

Câu có ý nghĩa tương đương: Cụ không biết chứ tôi chẳng sung sướng gì đâu.

Câu 5 (trang 54 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Trong đoạn trích trên, không thể thay “quên” bằng “không”, “chưa” bằng “chẳng” được, vì:

- Từ “quên” thể hiện được tình cảm, ý chí của vị tướng, vì căm hận mà quên cả ăn. Nhưng thay bằng từ “không”, khiến hành động này là lẽ thường, xảy ra thường xuyên.

- Ý nghĩa của câu sẽ thay đổi: Dùng từ “chưa” thể hiện mong muốn của Trần Quốc Tuấn là tiêu diệt kẻ thù, nhưng vì chưa đủ lực nên chưa thể làm, nhưng đó là ý chí là nguyện vọng của ba quân sẽ thực hiện. Còn dùng từ “không” thì ý nghĩa câu sẽ là việc không thể làm, không thể hiện được quyết tâm của vị chủ tướng.

Câu 6 (trang 54 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

A: Tại sao cậu lại vẽ bẩn vào sách Ngữ văn của tớ?.

B: Tớ không vẽ. (câu phủ định)

A: Cậu ngồi cạnh tớ không cậu thì ai? (câu phủ định bác bỏ)

VnDoc đã hướng dẫn các bạn Soạn bài Câu phủ định siêu ngắn trên đây, sẽ là tài liệu hay nhằm hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi, cách giải chi tiết giúp các bạn học sinh nắm chắc nội dung bài, từ đó nắm được hình thức và chức năng của câu phủ định biết vận dụng kiến thức để áp dụng vào làm bài tập và biết cách sử dụng câu phủ định trong giao tiếp. Chúc các bạn học tốt, mời các bạn cùng tham khảo

............................................

Ngoài Soạn bài Câu phủ định siêu ngắn. Mời các bạn học sinh còn có thể tham khảo thêm Soạn văn 8, soạn bài 8, Soạn văn 8 VNEN hoặc đề thi học kì 1 lớp 8, đề thi học kì 2 lớp 8 các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Địa, Sinh mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với đề thi học kì lớp 8 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn học tốt