1. Nội dungCô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so sánh với lão Miệng vì lão chỉ ăn không làm việc. Họ quyết định không làm gì để lão Miệng tự mình kiếm ăn, nhưng sau đó mọi người mệt mỏi và nhận ra công việc của lão Miệng cũng quan trọng. Họ xin lỗi và sống hòa thuận. Show 2. Bố cục (3 phần) - Phần 1: So sánh và quyết định không làm việc cho lão Miệng- Phần 2: Hậu quả của quyết định sai lầm- Phần 3: Sửa chữa hậu quả, sống hòa thuận 3. Giá trị nội dung Bài học về sự hợp tác và tôn trọng công việc của nhau trong một tập thể, không nên ganh đua và làm tổn thương lẫn nhau. 4. Giá trị nghệ thuật - Cách kể chuyện sáng tạo, mượn các bộ phận cơ thể để truyền đạt bài học. Hướng dẫn soạn bài Câu 1 (Trang 116 sgk ngữ văn tập 1) Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so sánh với lão Miệng vì: - Họ nhận thấy họ phải làm việc nhọc nhằn quanh năm, còn lão Miệng thì chẳng làm gì, chỉ ngồi ăn không - Lập luận này xuất phát từ việc nhận định phiến diện bên ngoài: mắt nhìn, tay làm, chân đi, tai nghe, đều phục vụ cho lão miệng hưởng thụ. Câu 2 (Trang 116 sgk ngữ văn 6 tập 1) Truyện mượn các bộ phận của cơ thể người để nói chuyện con người: + Có thể coi cả cơ thể như một tổ chức, cộng đồng, các bộ phận chính là từng cá thể riêng lẻ trong tổ chức, cộng đồng. - Mỗi cá nhân không thể tồn tại tách biệt khỏi mối quan hệ với cộng đồng. Mỗi cộng đồng đều có tổ chức, mối quan hệ liên đới chặt chẽ, tự quy định chức năng thích hợp. - Sống trong cộng đồng cần có tinh thần, mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người. Luyện tập - Định nghĩa truyện ngụ ngôn: Xem chú thích (*) SGK – trang 100. - Các truyện ngụ ngôn đã học: Ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi; Đeo nhạc cho mèo; Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.  Hình minh họa (Nguồn internet) 2. Bài soạn 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' số 3Bài 1 trang 116 SGK Ngữ văn 6 tập 1 Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai cảm thấy bị đối xử không công bằng với lão Miệng vì họ phải làm việc nặng nhọc mà chỉ để lão Miệng ngồi ăn không làm gì. Họ quyết định thử thách lão Miệng bằng cách không làm gì để xem liệu lão có tự mình tồn tại được không. Sau một khoảng thời gian, họ nhận ra rằng công việc của lão Miệng cũng quan trọng, và họ xin lỗi và sống hòa thuận với nhau. Bài 2 trang 116 SGK Ngữ văn 6 tập 1 Truyện mô phỏng cơ thể người như một tổ chức xã hội, với Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là những cá nhân trong tổ chức đó. Từ câu chuyện, chúng ta rút ra bài học về tình cảm hợp tác và tôn trọng công việc của nhau trong cộng đồng. Mỗi cá nhân và tổ chức đều cần đóng góp và hợp tác để cùng nhau tồn tại và phát triển. Câu chuyện là lời khuyên thực tế về việc sống hòa thuận và tôn trọng đồng đội. Luyện tập trang 116 SGK Ngữ văn 6 tập 1 Trong bài học này, chúng ta nhớ lại định nghĩa truyện ngụ ngôn và tên của những truyện ngụ ngôn đã học trong chương trình. Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể, sử dụng các biểu tượng như loài vật hoặc đồ vật để truyền đạt bài học về đạo đức và nhân văn. Những truyện như Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, Đeo nhạc cho mèo, Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng giúp con người rút ra những bài học ý nghĩa trong cuộc sống hàng ngày. Hình minh họa (Nguồn internet) 3. Bài soạn 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' số 2Trả lời câu 1 (trang 116 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai cảm thấy bị đối xử không công bằng với lão Miệng vì họ phải 'làm việc mệt nhọc quanh năm, còn lão Miệng chẳng làm gì cả, chỉ ngồi ăn không làm gì'. Họ quyết định thách thức lão Miệng bằng cách không làm gì để xem liệu lão có tự mình tồn tại được không. Sau một khoảng thời gian, họ nhận ra rằng công việc của lão Miệng cũng quan trọng, và họ xin lỗi và sống hòa thuận với nhau. Trả lời câu 2 (trang 116 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Truyện mô phỏng cơ thể người như một tổ chức xã hội, với Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là những cá nhân trong tổ chức đó. Từ câu chuyện, chúng ta rút ra bài học về tình cảm hợp tác và tôn trọng công việc của nhau trong cộng đồng. Mỗi cá nhân và tổ chức đều cần đóng góp và hợp tác để cùng nhau tồn tại và phát triển. Câu chuyện là lời khuyên thực tế về việc sống hòa thuận và tôn trọng đồng đội. Luyện tập trang 116 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1 Trong bài học này, chúng ta nhớ lại định nghĩa truyện ngụ ngôn và tên của những truyện ngụ ngôn đã học trong chương trình. Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể, sử dụng các biểu tượng như loài vật hoặc đồ vật để truyền đạt bài học về đạo đức và nhân văn. Những truyện như Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, Đeo nhạc cho mèo, Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng giúp con người rút ra những bài học ý nghĩa trong cuộc sống hàng ngày. Minh họa (Nguồn từ internet) 4. Bài soạn 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' số 5
Văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng thuộc thể loại truyện ngụ ngôn. Truyện ngụ ngôn thường sử dụng những hình tượng như loài vật, đồ vật hoặc chính con người để truyền đạt những bài học về đạo đức và nhân văn trong cuộc sống. Truyện ngụ ngôn đã tồn tại từ thời cổ đại, với Ê-dốp - một nhà thơ Hi Lạp sáng tác truyện ngụ ngôn bằng thơ. Sau đó, La Phông-ten cũng trở thành một tác giả nổi tiếng trong lĩnh vực này. II. Tóm tắt Bài viết kể về cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai, họ ghen tỵ với lão Miệng chỉ biết ăn mà không làm gì. Do đó, họ quyết định không cho lão ăn nữa. Tuy nhiên, sau một thời gian, họ nhận ra rằng công việc của lão Miệng cũng quan trọng và họ xin lỗi lão Miệng, sống hòa thuận. Bài học là về sự hợp tác và tôn trọng công việc của nhau trong cộng đồng. III. Bố cục Văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng có thể chia thành 3 đoạn: Đoạn 1: từ đầu => “kéo nhau về”, nội dung: Chân, Tay, Tai, Mắt so bì, tỵ nạnh với lão Miệng Đoạn 2: tiếp => “họp nhau lại để bàn”, nội dung: hậu quả của suy nghĩ và quyết định sai Đoạn 3: còn lại, nội dung: cả bọn sửa chữa sai lầm IV. Hướng dẫn soạn bài Câu 1: Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai ghen tỵ với lão Miệng vì theo họ: Mắt nhìn, Tay làm, Chân đi, Tai nghe - tất cả phục vụ cho Miệng, trong khi họ cảm thấy lão Miệng chỉ biết hưởng thụ mà không đóng góp. Câu 2: Truyện mô phỏng cơ thể người như một tổ chức xã hội, với Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là những cá nhân trong tổ chức đó. Bài học rút ra là cần sự hợp tác và tôn trọng công việc của nhau trong cộng đồng. Mỗi cá nhân và tổ chức đều cần đóng góp để cùng nhau tồn tại và phát triển. Câu chuyện là lời khuyên thực tế về việc sống hòa thuận và tôn trọng đồng đội. Hình minh họa (Nguồn từ internet) 5. Bài soạn 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' số 4
Thể loại truyện ngụ ngôn: là dạng văn xuôi có ý nghĩa sâu sắc giáo dục con người về những bài học quan trọng trong cuộc sống, mang đến nhận thức cơ bản và kinh nghiệm quý báu. Tóm tắt: Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai, do ghen tị với lão Miệng chỉ biết ăn mà không làm gì, đã quyết định từ chối cho lão ăn. Lão Miệng, sau khi được thông báo, ngạc nhiên và sau đó cả bọn rời đi. Tuy nhiên, sau một thời gian, họ nhận ra hậu quả của hành động và bác Tai là người nhận ra sai lầm đầu tiên. Họ xin lỗi và trở lại cuộc sống hòa thuận, nhận ra tầm quan trọng của mỗi thành viên trong tập thể. Bài học: Trong một tập thể, mỗi người không thể tồn tại độc lập, cần hợp tác và tôn trọng công sức của nhau.
Câu 1: (Trang 116 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Vì sao cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai, so sánh với lão Miệng? Bài làm: Vì họ cảm thấy họ phải làm nhiều công việc mệt mỏi, trong khi lão Miệng chỉ ăn mà không đóng góp. Họ quyết định thử nghiệm xem liệu lão Miệng có thể tự sống mà không cần đến họ hay không. Họ đến nhà lão Miệng và thông báo quyết định của mình. Câu 2: (Trang 116 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Truyện sử dụng bộ phận cơ thể người để kể chuyện về con người. Cách truyện nhắc nhở con người về điều gì? Bài làm: Truyện mô phỏng cơ thể người như một tổ chức xã hội, với Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là những cá nhân trong tổ chức đó. Bài học chính là về sự hợp tác và tôn trọng công việc của mỗi cá nhân trong cộng đồng. Con người cần phải nhận ra rằng mỗi thành viên đều có vai trò và ý nghĩa riêng, và sự hợp tác là chìa khóa để sống hòa thuận. THỰC HÀNH Câu 1: (Trang 116 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Định nghĩa lại khái niệm “Truyện ngụ ngôn” và liệt kê tên các truyện ngụ ngôn bạn biết. Bài làm: Truyện ngụ ngôn là dạng văn chương sử dụng các tượng hình như loài vật, đồ vật, hoặc con người để truyền đạt những bài học về đạo đức và nhân văn. Các truyện ngụ ngôn nổi tiếng: Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, Đeo nhạc cho mèo, Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng Hình minh họa (Nguồn từ internet) 6. Bài soạn 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' số 6I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG 1. Về khái niệm truyện ngụ ngôn (xem mục 1.1. Bài 10). 2. Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là truyện ngụ ngôn nhân hoá các bộ phận trên thân thể con người. Truyện mượn các bộ phận của cơ thể người để nói về vị trí quan trọng riêng của mỗi con người trong cộng đồng của mình. II - HƯỚNG DẪN ĐỌC - HlỂU VĂN BẢN 1. Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so bì với lão Miệng vì: họ nhận thấy họ phải “làm việc mệt nhọc quanh năm, còn lão Miệng chẳng làm gì cả, chỉ ngồi ăn không”. Lập luận của họ xuất phát từ biểu hiện bề ngoài: Mắt phải nhìn, Tay phải làm, Chân phải đi, Tai phải nghe... Tất cả dường như đều phải phục vụ cho Miệng, còn Miệng chỉ việc hưởng thụ, chẳng phải làm gì. 2. Truyện mượn các bộ phận của cơ thể người để nói chuyện con người. Có thể ví cơ thể người như một tổ chức, một cộng đồng,... mà Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là những cá nhân trong tổ chức, cộng đồng đó. Từ mối quan hệ này, truyện nhằm khuyên nhủ con người: - Mỗi cá nhân không thể tồn tại nếu tách khỏi mối quan hệ mật thiết với cộng đồng. Mỗi cộng đồng đều có tổ chức, mối quan hệ liên đới chặt chẽ, tự quy định chức năng thích hợp. - Sống trong cộng đồng, cần có tinh thần “mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”, và nói như nhà thơ Tố Hữu: Một ngôi sao chẳng sáng đêm Một bông lúa chín chẳng nên mùa vàng III - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP Xem lại định nghĩa truyện ngụ ngôn trong bài 10, và nhắc lại tên các truyện đã học: Êch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi; Đeo nhạc cho mèo; Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng. IV - THAM KHẢO Là những ẩn dụ có tính chất truyện, phần cốt truyện tưởng tượng ra chỉ là phương tiện, phần ý niệm rút ra từ cốt truyện đó mới là mục đích. Không nhất thiết sử dụng yếu tố thần kì, nếu có cũng chỉ là nhằm giúp ta có thể diễn đạt một cách sinh động những khái niệm khô khan. Cùng với tục ngữ, ngụ ngôn Việt Nam là pho triết lí dân gian độc đáo. Xét một hiện tượng trong cuộc sống mà chưa nắm được toàn diện thì chưa thể gọi là hiểu biết sự vật đó (Thầy bói xem voi), hành động trái với quy luật phát triển của sự vật thì nhất định thất bại (ẤTớ lúa lên), cần phải có quan điểm biện chứng về sự vận động của sự vật (ớttg vua và con khỉ) v.v... Là túi khôn của nhân dân, truyện ngụ ngôn của nhiều dân tộc nước ta đã để lại những tác phẩm nổi tiếng về trí thông minh của nhũng con người bé nhỏ (Trí khôn để ở nhà...). Hình minh họa (Nguồn: internet) Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected] |
