5 nhà điều hành giỏi nhất trong cuộc vây hãm số sáu cầu vồng năm 2022

Miếu hiệu Cung Tôn Huệ Hoàng đế là do con trai là vua Thành Thái truy phong, nhưng bài vị không được đưa vào thờ tại Thế Miếu. Các vị vua yêu nước Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân vào năm 1959 đã được Hội Đồng Nguyễn Phước Tộc làm lễ và đưa bài vị vào thờ tại Thế Miếu.Dưới đây là những ghi chép vắn tắt về 13 vua Nguyễn:

1. Gia Long hoàng đế (1802 – 1819)

Nguyễn Ánh lấy lại được Gia Định năm Mậu Thân (1788) tuy đã xưng vương mà chưa đặt niên hiệu riêng, vẫn dùng niên hiệu vua Lê. Tháng 5 năm Nhâm Tuất (1802) lấy lại được toàn bộ đất đai cũ của các chúa Nguyễn, Nguyễn Vương Phúc ánh cho lập đàn tế cáo trời đất, thiết triều tại Phú Xuân, đặt niên hiệu Gia Long năm thứ nhất. Lê Quang Định được cử làm Chánh sứ sang nhà Thanh xin phong vương và đổi tên nước là Nam Việt. Nhà Thanh cho rằng tên nước là Nam Việt sẽ lẫn với nước của Triệu Đà (gồm cả Đông Việt, Tây Việt) nên đổi là Việt Nam. Thế là năm Giáp Tý (1804) án sát Quảng Tây Tề Bồ Sâm được vua Thanh phái sang phong vương cho Gia Long và nước ta có tên là Việt Nam. Năm Bính Dần (1806), Gia Long chính thức làm lễ xưng đế ở điện Thái Hòa và từ đây qui định hàng tháng cứ ngày rằm và mồng một thì thiết đại triều, các ngày 5, 10, 20 và 25 thì thiết tiểu triều.

Là vua sáng nghiệp của triều Nguyễn, Gia Long phải quyết định rất nhiều việc đặt nền móng cho vương triều có một địa bàn thống trị rộng lớn từ Bắc chí Nam. Để tránh lộng quyền, ngay từ đầu nhà vua bãi bỏ chức vụ Tể tướng. ở triều đình chỉ đặt ra 6 bộ: Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công do các Thượng thư đứng đầu và Tả hữu tham tri, Tả hữu thị lang giúp việc. ở trong cung cũng vậy, nhà vua không lập ngôi Hoàng hậu, chỉ có Hoàng phi và các cung tần.

Quản lý một đất nước thống nhất kéo dài từ Lạng Sơn đến Hà Tiên đối với Gia Long lúc đó là hoàn toàn mới mẻ. Gia Long cho tổ chức lại các đơn vị hành chính từ trung ương xuống. Cả nước chia làm 23 trấn, 4 doanh. Từ Ninh Bình trở ra gọi là Bắc thành gồm 11 trấn (5 nội trấn và 6 ngoại trấn); từ Bình Thuận trở vào gọi là Gia Định thành gồm 5 trấn; ở quãng giữa là các trấn độc lập: Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nghĩa, Bình Định, Phú Yên, Bình Hòa, Bình Thuận; đất kinh kỳ đặt 4 doanh: Trực Lệ Quảng Đức doanh (tức Thừa Thiên), Quảng Trị doanh, Quảng Bình doanh và Quảng Nam doanh. Cai quản Bắc thành và Gia Định thành có Tổng trấn và Phó tổng trấn. Mỗi trấn có Lưu trấn hay Trấn thư, cai bạ và ký lục. Trấn chia ra phủ, huyện, châu có tri phủ, tri huyện, tri châu đứng đầu. Đây là lần đầu trên một lãnh thổ thống nhất, các tổ chức hành chính được sắp đặt chính quy như vậy.

Quản lý đinh khẩu, ruộng đất và thế khóa áp dụng theo mẫu hình thời Lê sơ nhưng được thực hiện trên quy mô lớn hơn, có quy củ hơn. Đáng chú ý là việc làm sổ ruộng (địa bạ) dưới thời Gia Long được tiến hành nhất loạt, có quy mô toàn quốc. Các làng xã phải lập sổ địa bạ ghi rõ từng loại ruộng đất, diện tích, vị trí, công, tư… chép thành 3 bản nộp lên bộ Hộ. Bộ đóng dấu kiềm, lưu 1 quyển, tỉnh giữ 1, xã giữ 1. Năm năm làm lại địa bạ một lần. Đến nay còn lưu giữ khá đủ toàn bộ địa ba Gia Long của các trấn, doanh cả nước. Trên cơ sở điều tra kê cứu địa chí các địa phương. Cả nước gồm 4 địa hình sông núi, cầu quán, chợ búa, phong tục, thổ sản… năm Bính Dần (1806), vua Gia Long sai biên soạn và ban hành bộ “Nhất thống địa dư chí” gồm 10 quyển.

Năm ất Hợi (1815) bộ “Quốc triều hình luật” gồm 22 quyển với 398 điều luật đã được ban hành.

Công cuộc khai hoang vùng đồng bằng sông Cửu Long được tiếp tục. Nhà nước đã bỏ tiền đào kênh thoát nước Thụy Hà và sông Vĩnh Tế tạo thuận lợi cho việc khẩn hoang. Những công trình lớn như sông Vĩnh Tế huy động sức người, sức của cả dânViệt và Chân Lạp dọc hai bờ có sông chạy qua. Việc trị thủy vùng đồng bằng Bắc Bộ cũng được Gia Long chú ý ngay từ đầu. Năm Giáp Tý (1804), trên đường ra Bắc làm lễ thụ phong của nhà Thanh, Gia Long cũng nêu vấn đề đắp đê để sĩ phu Bắc Hà bàn luận. Mặc dù chưa nhất trí, nhà vua vẫn quyết định đắp đê. Thời Gia Long khối lượng đê, kè, cống được đắp nhiều nhất so với các triều trước.

Đối ngoại, triều Nguyễn một mặt tranh thủ sự ủng hộ và giữ lễ thần phục nhà Thanh, mặc khác lại tạo quan hệ đàn anh đối với Chân Lạp và Ai Lao. Đối với các nước phương Tây, từ chỗ dựa vào lực lượng của họ để giành thắng lợi chuyển sang lạnh nhạt. Năm Quí Hợi (1803), nước Anh xin mở cửa hàng buôn bán ở Trà Sơn (Quảng Nam) bị nhà vua từ chối. Sĩ quan Pháp đã từng giúp vua được trọng đãi, chầu không phải lạy… Còn yêu sách khác của chính phủ Pháp đều bị khước từ. Năm Đinh Sửu (1817) tàu buôn Pháp tên là “La paix” (hòa bình) chở hàng sang bán nhưng là hàng không hợp thị hiếu người Việt Nam, phải trở về, miễn thuế. Đến khi tàu Cybèle vào Đà Nẵng đưa thư Hoàng đế (1787) (Bá Đa Lộc thay mặt Nguyễn ánh, có khoản Nguyễn ánh nhường cho Pháp cửa biển Đà Nẵng và đảo Côn Lôn). Gia Long kiên quyết bác bỏ viện lý rằng: Điều ước tuy đã ký nhưng thuở đó phía Pháp không thực hiện thì nay không buôn phương Tây song cũng không mời chào, khuyến khích hoặc có một chính sách tỏ ra chủ động, tích cực hơn.

Gia Long có hai vợ chính: thứ nhất là Thế tổ Thừa Thiên Cao hoàng hậu họ Tống, người huyện Tống Sơn, Thanh Hóa, con gái Quí Quốc công Tống Phúc Khuông. Nguyễn Phúc ánh cưới bà làm vợ năm 18 tuổi, người cung kính, cẩn thận, có phép tắc lễ độ. Bà sinh được hai hoàng tử, con cả là Chiêu chết sớm; con thứ là Hoàng tử Cảnh từng theo Bá Đa Lộc làm con tin sang cầu viện Pháp rồi về nước được lập làm Thái tử, sau bị bệnh đậu mùa mất năm Tân Dậu (1801). Bà thứ hai là Thuận thiên Cao hoàng hậu họ Trần, người huyện Hương Trà, phủ Thừa Thiên, con gái Thọ Quốc công Trần Hưng Đạt, được tiến vào hầu Nguyễn ánh từ năm Giáp Ngọ (1774), năm Kỷ Dậu (1789) được tấn phong là Tả cung tần, hiệu Nhị phi. Bà sinh được 4 hoàng tử: Nguyễn Phúc Đởm (sau lên ngôi lấy hiệu là Minh Mệnh); Nguyễn Phúc Đài (Kiến An vương); Nguyễn Phúc Hiệu (mất sớm), Nguyễn Phúc Thấn (Thiệu Hòa quận vương). Ngoài 6 người con với hai vợ chính đã kể trên Gia Long còn 7 người con trai với các bà khác, tổng cộng 13 hoàng tử 18 công chúa.

2. Minh Mệnh hoàng đế (1820 – 1840)

Vua húy là Hiệu, lại có tên là Đởm, sinh ngày 23 tháng giêng năm Tân Hợi (1789), là con thứ tư của vua Gia Long. Tháng giêng năm Canh Thìn (1820), Hoàng thái tử Đởm lên ngôi vua, đặc quốc hiệu là Đại Nam, niên hiệu là Minh Mệnh, 30 tuổi.

Minh Mệnh có tư chất thông minh, hiếu học, năng động và quyết đoán. Từ khi lên ngôi, ông ra coi chầu rất sớm, xem xét mọi việc trong triều và tự tay “châu phê” rồi mới cho thi hành – Thuật ngữ “châu phê” bắt đầu có từ đây. Minh Mệnh muốn quan lại các cấp phải có đức độ và năng lực, nên khi mới lên ngôi đã đặt ra lệ mà về sau khó ai thực hiện nổi. Quan lại ở Thành, Dinh, Trấn, văn từ Hiệp trấn, Cai bạ, Ký lục, Tham hiệp; võ từ Thống quản cơ đến Phó vệ uý… ai được thăng điện; bổ nhiệm… đều cho đến kinh gặp vua trước khi nhậm chức để nhà vua hỏi han công việc, kiểm tra năng lực và khuyên bảo…

Minh Mệnh là người ham hiểu biết, thường khi tan chầu, nhà vua cho đòi một vài đại thần tới các việc kinh lý, hỏi sự tích đời vua, danh nhân và phong tục các nước xa lạ. Nhiều đêm vua thức xem chương, sớ đến canh hai canh ba mới nghỉ. Vua thường nói với triều thần:

– Lòng người, ai chả muốn yên, hay gì sinh sự để thay đổi luôn, nhưng lúc trẻ khỏe mà không biết sửa sang mọi việc, đến lúc già yếu, mỏi mệt hỏi mong làm gì được nữa. Bởi thế trẫm không dám lười biếng bất kỳ lúc nào.

Là người tinh thâm Nho học, sùng đạo Khổng Mạnh, Minh Mệnh rất quan tâm đến học hành khoa cử, tuyển chọn nhân tài. Dựng Quốc Tử giám, đặt chức Tế tửu và Tư nghiệp năm Tân Tị (1821), mở lại thi Hội thi Đình năm Nhâm Ngọ (1822). Trước đó, 6 năm một khoa thi nay rút xuống 3 năm: các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, thi Hương; các năm Thìn, Tuất, Sửu, Mùi thi Hội thi Đỉnh. Vua còn cho đặt đốc học ở Gia Định thành, dùng thầy giáo người Nghệ An là Nguyễn Trọng Vũ làm phó đốc học để khuyến khích việc học tập ở Nam bộ. Minh mệnh thường nói:

– Người Gia Định vốn tính trung nghĩa nhưng ít học, do đó hay tức khí với nhau. Nếu được bậc đại nho túc học làm thầy dạy bảo cho điển lễ nhượng nhì dễ hóa làm thiện mà thành tài sẽ nhiều đó.

Thời đó, Gia Định chỉ có Trịnh Hoài Đức là có học, được vua rất tin dùng, cho làm Hiệp biện Đại học sĩ, làm Thượng thư bộ lại kiêm Thượng thư bộ Binh.

Minh Mệnh cho lập Quốc sử quán để biên soạn lịch sử dân tộc và các triều đại.

Trong việc dùng người, Minh Mệnh đặc biệt chú trọng đến học thức. Năm Nhâm Ngọ (1822), Lê Văn Liêm được Thự tiền quân Trần Văn Năng tiến cử làm Tri phủ Ninh Giang, bộ Lại đưa vào bệ kiến,vua xét hỏi, Liêm đáp là ít học, Vua nói:

– Tri phủ giữ chính lệnh trong một phủ, không học thì không rõ luật lệ, lỡ khi xử đoán sai lầm thì pháp luật khó dung, như thế là làm hại chứ không phải là yêu. Thế là Liêm không được bổ dụng. Nhà vua đã có lần công bố thuật dùng người rất chí lý:

– Nay dùng người không ngoài hai đường là khoa mục và tiến cử, người giỏi khoa mục không chắc đã giỏi chính sự. Nhưng cũng chưa có ai học nuôi con rồi sau mới lấy chồng. Chính sự cốt ở nuôi dân, muốn yên dân thì đừng nhiễu dân; làm quan phủ huyện không tham không nhiễu thì chính sự có khó gì đâu! Nếu không thế thì văn học dẫu nhiều há dùng làm gì?

Chế độ tiền lương cho quan lại cũng được quy định khá chi tiết, từ chánh Nhất phẩm đến tòng Cửu phẩm cách nhau chừng 18 bậc, tiền lương cũng chênh nhau khoảng 18 đến 20 lần. Ngoài ra, tri phủ, đồng tri phủ, tri huyện, tri châu còn có khoản tiền “dưỡng liêm” từ 20 đến 50 quan tùy theo cương vị khác nhau, nhà vua nghiêm trị bọn quan lại tham nhũng. Có viên quan không dùng thước để gạt thăng đong thóc thuế, thường dùng tay để dễ lạm dụng, biết chuyện nhà vua lập tức sai chặt tay tên quan lại đó.

Minh Mệnh rất quan tâm đến võ bị, đặc biệt là thủy quân. Ngay những năm đầu lên ngôi, vua đã sai người tìm hiểu cách đóng tàu của châu Âu và quyết tâm làm cho người Việt tự đóng được tàu theo kiểu Tây Âu và biết lái tàu vượt đại dương, các quy chế luyện tập thủy quân, khảo sát vị trí bờ biển, hải cảng cũng được chú ý. Hàng năm, nhà vua thường phái nhiều tàu vượt biển sang các nước và các cảng lớn vùng biển Đông như Jakarta, Singapore, Malaysia… để bán hàng, mua hàng, luyện tập đi biển và xem xét tình hình các nước. Minh Mệnh đã cho hoàn chỉnh hệ thống đê điều ở Bắc bộ, đặt quan khuyến nông, khai hoang ven biển Bắc bộ lập hai huyện mới Kim Sơn và Tiền Hải. Công cuộc khai hoang và thủy lợi ở Nam Bộ cũng được đẩy mạnh. Minh Mệnh đã thử nghiệm giải pháp bỏ đê phía Nam Hà Nội… đào sông thoát lũ Cửu An (Hưng Yên)…

Trên cơ sở đã có từ thời Gia Long, nay Minh Mệnh củng cố và hoàn thiện hơn bộ máy quản lý đất nước: đặt nội các trong cung điện để khi cần, vua hỏi han và làm giấy tờ; biểu sắc, chế cáo năm Kỷ Sửu (1829); đặt cơ mật viện năm Giáp Ngọ (1834) dùng 4 đại thần, đeo kim bài để phân biệt chức vị. Cơ mật viện cùng vua bàn bạc và quyết định những việc quan trọng nhất. Năm Tân Mão (1831), Minh Mệnh cho tiến hành cải cách hành chính trên quy mô lớn, chia cả nước ra làm 31 tỉnh. Từ đây, tỉnh là đơn vị hành chính thống nhất trong cả nước có cương vực và địa hình khá hợp lý. Mỗi tỉnh có Tổng đốc, Tuần phù, Bố chính, án sát để trông coi công việc. Các châu miền núi dựa theo đơn vị hành chính thống nhất với miền xuôi.

Tuy vậy, dưới thời Minh Mệnh, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra với nhiều loại khác nhau. Nông dân nghèo nổi lên chống quan lại nhũng nhiễu, hà khắc như Phan Bá Vành ở đồng bằng Bắc Bộ. Cựu thần nhà Lê như Lê Duy Cương nổi lên chống lại triều đình. Các tù trưởng người thiểu số như Nông Văn Vân hoặc họ Quách ở vùng Hòa Bình, Thanh Hóa… Minh Mệnh phải cử Trương Minh Giảng, Tạ Quang Cự, Lê Văn Đức, Nguyễn Công Trứ cầm quân đi đánh giặc.

Về đối ngoại, Minh Mệnh đặc biệt chú ý thần phục nhà Thanh. Lễ thụ phong của nhà vua ở thành Thăng Long được tổ chức cực kỳ trọng thể. Ngày 10 tháng 10 năm Tân Tỵ (1821), nhà vua dẫn đầu một đoàn tùy tùng có 1.782 người gồm Hoàng thân, bá quan văn võ và 5.150 lính (tổng cộng 6.932 người) rời Phú Xuân ra Thăng Long để nhận sắc phong của “thiên triều”. Hành trình kéo dài 33 ngày đêm. Đoàn người đông đúc đó phải nằm chờ ở Thăng Long mãi từ khi sứ Thanh đến và xong lễ. Thủ tục đón tiếp và chiêu đãi sứ Thanh diễn ra hết sức chu đáo và long trọng.

Đối với các nước phương Tây, nhà vua lại tỏ ra lạnh nhạt và nghi kỵ. Chính sách thụ động như vậy đã kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Minh Mệnh còn là người được ghi nhớ nhiều bởi phép đặt tên đôi rất độc đáo.

Gia Long đã quy định cách viết tộc phả nhà Nguyễn: con cháu Nguyễn Hoàng vào Nam thì chép theo họ tôn thất Nguyễn Phúc; con cháu của Nguyễn Hoàng ở Bắc và các chi trước Nguyễn Hoàng ở Thanh Hóa thì thuộc về công tính họ Nguyễn Hựu. Năm Quí Mùi (1823), Minh Mệnh đã nghĩ đến chuyện tránh tranh chấp trong nội bộ hoàng gia, đảm bảo để nghiệp lâu dài cho mình và con cháu. Vua tìm ra phép đặt tên đôi khá chặt chẽ và tế nhị dễ chấp nhận đối với các hoàng tử ruột thịt. Vua đã thảo ra 11 bài thơ, trong đó có bài “Đế hệ thi” và 10 bài “Phiên hệ thi”. Mỗi bài 20 chữ, chữ có nghĩa tốt và uyên bác dùng làm tiền từ cho 20 đời nối tiếp sau kể từ Minh Mệnh.

“Đế hệ thi” có 20 chữ như sau:

Miên, Hường, Ung, Bữu, Vĩnh

Bảo, Quý, Định, Long, Tường

Hiền, Năng, Kham, Kế, Thuật

Thế, Thoại, Quốc, Gia, Xương

Theo phép này, tất cả con trai Minh Mệnh đều phải có tiền từ “miên”, thêm sau tên do gia đình đặt, đến lượt mình mọi con trai của thế hệ “Miên” đều phải có tên bắt đầu bằng “Hường” thêm sau tên do gia đình đặt; mọi trai của thế hệ “Hường” lại lấy tiền từ “Ưng” thêm sau tên do gia đình đặt… cứ thế đến hết 20 chữ của bài thơ “đế hệ” 10 bài “Phiên hệ” cũng theo nguyên tắc trên. Mục đích việc này nhằm từ đây chia các hoàng tử vua Gia Long ra làm hai hệ: đế hệ và phiên hệ. Đế hệ được kế thừa đế nghiệp, phiên hệ là bờ rào bao quanh bảo vệ đế hệ. Khi ban bố cách đặt tên này, Minh Mệnh nói: Trẫm không dàm so sánh với nhà Chu xưa ở Trung Nguyên bói năm được 700 năm, bói đời được 30 đời. Nhờ các tiên đế ta tính nhân đức, chính sự ân huệ tốt họ Nguyễn Phúc được cội sâu gốc bền, nghiệp lớn tốt thịnh. Trẫm chỉ giơ tay lên trán cầu trời cho từ nay về sau con cháu ta nhận nối cơ đồ lớn, được hưởng 500 năm, tức là hơn 20 đời, chẳng dám mong nhiều hơn! Cùng năm ban hành phép đặt tên này, 23 hoàng tử của vua Minh Mệnh thảy được đổi tên lấn Miên đứng đầu: Miên Tông, Miên Định, Miên Nghi, Miên Hoành, Miên An…

Từ đó trở đi, hễ sinh thêm Hoàng tử, đầy 100 ngày phải làm lễ “bảo kiến” (ẵm đến ra mắt vua) chiếu theo “đế hệ thư” mà cho tên. Có tên mới chấm dứt dùng tên cũ.

Triều Nguyễn đã thực hiện bài “đế hệ thư” đến chữ thứ 5 – “Vĩnh” thì bị cuộc cách mạng tháng Tám 1945 lật đổ.

Minh Mệnh có rất nhiều vợ, số chính xác thì chưa thấy có tài liệu nào nói đến, nhưng căn cứ vào câu thơ của Minh Mệnh: “Nhất dạ ngũ giao, tam hữu dâng” (một đêm ngủ với năm vợ thì 3 vợ có thai) và theo sử sách, nhân có năm trời làm hạn hán, nhà vua cho rằng trong thâm cung có quá nhiều cung nữ khí uất tắc mà nên, nhà vua bèn cho thả ra 100 người. Với sinh hoạt như vậy và một lúc dám thải ra 100 người thì rõ ràng số cung nữ thường xuyên ít nhất cũng gấp bốn năm lần! Số liệu chính xác về con Minh Mệnh là 78 hoàng nam, 64 hoàng nữ, tổng cộng 142 người.

Trị vì 21 năm, Minh Mệnh lo toan công việc thường như một ngày, sức làm việc phải nói là đáng ngạc nhiên! Mọi phê bảo, dụ chỉ, chế cáo đều tự tay vua viết ra với số lượng không nhỏ. Không những thế, khi rỗi rãi, ông còn làm thơ viết văn. Vua còn để lại 5 tập thơ và 2 tập văn.

Tháng 12 năm Canh Tí (1840), ốm nặng, vua cho vời Hoàng tử, các thân công và cơ mật viện đại thần Trương Đăng Quế vào hầu. Vua dụ Trương Đăng Quế rằng:

– Hoàng tử Trường Khánh Công, lấy về ngôi thứ là hàng trưởng, lấy về đức, về tuổi, nên nối ngôi lớn. Ngươi nên hết lòng hết sức giúp rập, hễ việc gì chưa hợp lộ, ngươi nên dẫn lời nói của ta mà can gián. Xong, nói với Hoàng tử trưởng:

– Trương Đăng Quế thờ ta đến nay đã 21 năm, trọn đạo làm tôi, một lòng công trung, bày mưu dưới trướng, ra sức của triều đình, ngươi nên đãi ngộ một các trọng hậu, hễ nói gì phải nghe, bày mưu kế gì phải theo… Nói rồi vua mất, thọ 55 tuổi. Miếu hiện là Thánh tổ.

3. Thiệu Trị hoàng đế (1841 – 1847)

Trong số rất nhiều vợ của Minh Mệnh, có bà vợ cả họ Hồ, con gái lớn của công thần Hồ Văn Bôi, quê huyện Bình An, tỉnh Biên Hòa. Hồ Văn Bôi đã có công theo giúp vua Gia Long từ buổi đầu. Gia Long và bà Nhị phi đã chọn kỹ và cưới cô gái họ Hồ về làm vợ Hoàng tử Đởm. Là người trang kính, chín chắn, thận trọng, hiền hòa, trinh nhất… được Minh Mệnh hết lòng yêu kính, phong là Thuận đức Thần phi. Bà sinh Hoàng thái tử Dong được 13 ngày thì mất. Hoàng tử Dong được các cung nữ khác nuôi nấng. Năm Quí Mùi (1832), theo phép đặt tên của đế hệ. Hoàng tử Dong có tên mới là Miên Tông. Miên Tông là con trưởng trong số 78 hoàng tử của Minh Mệnh nên được nối ngôi. Tháng giêng năm Tân Sửu (1841) Miên Tông lên ngôi ở điện Thái Hòa, đặt niên hiệu là Thiệu Trị, vừa đúng 34 tuổi.

Thiệu Trị hiền hòa, không hay bày việc. Vả chăng, mọi quy chế đã được sắp đặt khá quy củ từ thời Minh Mệnh, Thiệu Trị giữ nếp cũ, chỉ răm rắp làm theo lời di huấn của cha thôi. Bầy tôi cũ từng giúp Minh Mệnh nay vẫn là vây cánh, chân tay của Thiệu Trị như Trương Đăng Quế, Lê Văn Đức, Doãn Uốn, Võ Văn Giải, Nguyễn Tri Phương, Lâm Duy Tiếp… Thời kỳ cầm quyền ngắn ngủi của Thiệu Trị chỉ đủ để giải quyết một số hậu quả để lại từ thời Minh Mệnh.

Thứ nhất là khắc phục hậu quả của giải pháp bỏ đê ở Bắc Bộ. Vào năm Quí Mùi (1883), sau nhiều cố gắng củng cố và hoàn thiện hệ thống đê điều ở Bắc Bộ mà vẫn lụt lội, Minh Mệnh mạnh dạn áp dụng giải pháp “đào sông thay đê”. Vua cho phá bỏ đê điều vùng trũng phía nam Hà Nội, khơi đào sông thoát lũ vùng Hải Dương, Hưng Yên nhưng vô hiệu. Theo ý nguyện thần dân địa phương, Thiệu Trị lại cho đắp đê, đập chắn ngang cửa sông Cửu An. Việc thứ hai là giải quyết vấn đề Chân Lạp. Cuối đời Minh Mệnh, thành Trấn Tây là mối lo cần giải quyết. Trương Minh Giảng, Nguyễn Tiến Lâm, Lê Văn Đức, Nguyễn Công Trứ… Đem quân đánh dẹp mãi không yên. Vì thế ngay năm đầu lên ngôi, triều quan như Tạ Quang Cự tâu xin bỏ đất Chân Lạp, rút quân về giữ An Giang. Vua nghe theo, xuống chiếu bãi binh. Trương Minh Giảng về đến An Giang thì mất. Tháng 6 năm ất Tỵ (1845), Chân Lạp bị Xiêm chiếm đóng, đáp lời cầu viện của Chân Lạp, triều đình lại cử binh sang buộc tướng Xiêm là Chất Tri ký hòa ước rồi hai nước cùng bãi binh. Nguyễn Tri Phương, Doãn Uốn rút quân về đóng ở Trấn Tây. Năm Bính Ngọ (1846), Nặc Ông Đơn sai sứ sang dâng biểu và cống phẩm. Tháng Hai Đinh Mùi (1847) triều đình Nguyễn phong Nặc Ông Đơn là Cao Miên quốc vương và Mỹ Lâm quận chúa, Cao miên quận chúa. Lại xuống chiếu cho quân thứ ở Trấn Tây rút về An Giang. Từ đó, Chân Lạp lại có vua và phía Tây Nam bắt đầu yên dần.

Vấn đề thứ ba là quan hệ với phương Tây. Khi Thiệu Trị lên cầm quyền thì việc cấm đạo có nguôi đi ít nhiều. Một số giáo sĩ bị bắt giam từ trước tại Huế, bị kết án tử hình nay được tự do nhờ sự can thiệp của hải quân Pháp. Năm Đinh Mùi (1847) Pháp sai một đại tá, một trung tá và cho tự do tín ngưỡng. Đang trên bàn thương lượng thì Pháp dùng đại bác bắn đắm tàu thuyền của Việt Nam neo đỗ bên cạnh rồi chạy ra bể. Trước sự kiện đó, Thiệu Trị vô cùng tức giận, ban thêm sắc dụ cấm người ngoại quốc giảng đạo và trị tội người trong nước đi dạo. Sau đó, tháng 9 năm Đinh Mùi (1847), Thiệu Trị bị bệnh rồi mất, ở ngôi được 7 năm, thọ 41 tuổi, miếu hiệu là Hiếu tổ chương hoàng đế, có 54 người con (29 hoàng tử và 25 hoàng nữ).

4. Tự Đức hoàng đế (1848 – 1883)

Vua húy là Thì, tên đặt theo đế hệ là Hồng Nhậm, sinh ngày 25 tháng 8 năm Kỷ Sửu (1829), con thứ hai của Thiệu Trị. Mẹ họ Phạm, con gái thượng thư bộ Lễ Phạm Đăng Hưng, người huyện Tân Hòa (Gia Định). Tháng Giêng năm Thiệu Trị thứ 3, năm Quí Mão (1843) Thì 14 tuổi, được phong làm Phúc Tuy công, lấy vợ là con gái Vũ Xuân Cẩn. Khi ấy Yên phong công Hồng Bảo tuy đã lớn nhưng là con của vợ thứ lại ít học, chỉ ham vui chơi. Ngược lại, Hồng Nhậm nhân hiếu, thông sáng và chăm học, được vua cha rất yêu quí, bảo có nhiều tính giống mình nên có ý truyền ngôi cho. Hồng Nhậm, vì thế thường được vua gọi vào chầu riêng để dạy bảo. Tháng 10 năm Đinh Mùi (1847), Hồng Nhậm lên ngôi ở điện Thái Hòa, lấy niên hiệu là Tự Đức, 19 tuổi. Vì cho con ít tuổi nối ngôi, nên Hồng Nhậm và Hồng Bảo tranh chấp nhau. Bảo thua, sau bị chết.

Tự Đức ốm yếu, phải luôn sống tại cung điện Huế, trừ mỗi năm hai lần nghỉ hè và nghỉ đông ở cửa biển Thuận An. Suốt đời vua chỉ đi xa một chuyến, đó là dịp phò giá vua cha ra Bắc nhận lễ thụ phong của nhà Thanh ở Thăng Long năm 1842, khi đó mới 13 tuổi. Chính vì kém sức khỏe nên khi lên ngôi, sứ thần sang nhà Phú Xuân làm lễ phong vương cho Tự Đức. Có những lần đích thân vua phải đứng làm chủ tế nhưng mệt lại phải sai Xuân thọ công Miên Định hoặc An phong công Hồng Bảo làm thay. Cũng chính vì lý do trên mà vua ít sát dân tình, ngày càng trở nên quan liêu, mệnh lệnh. Bù lại sự yếu kém sức khỏe, Tự Đức lại rất thông minh và có tài văn học. Vua thích nghiền ngẫm kinh điển Nho giáo, xem sách đến khuya. Có thể nói Tự Đức là một trong những người uyên bác nhất thời đó và là môn đồ tích cực của Khổng học.

Lẽ dễ hiểu Tự Đức là người con rất có hiếu. Cũng mới lên nối ngôi, Tự Đức đã làm tang vua cha cực kỳ cẩn thận, trang trọng, tốn kém. Vua từng truyền phán.

– Sửa sang tang nghi là việc lớn, dẫn hợp cả tài lực của bốn bể năm châu cũng chưa dám cho là xa xỉ.

Vua cũng rất có hiếu với mẹ là Từ Dụ. Vua tự quy định ngày lẻ thì thiết triều, ngày chẵn vào chầu thăm mẹ. Như vậy, mỗi tháng vua ngự triều 15 lần, thăm mẹ 15 lần! Khi đến với mẹ thì sửa mình, nén hơi, quỳ xuống hỏi thăm sức khỏe, rồi cùng mẹ bàn luận kinh sách và sự tích xưa nay, nhất là chính sự. Từ Dụ là người thuộc nhiều sử sách, biết nhiều chuyện cổ kim. Hễ mẹ nói gì là vua ghi ngay vào sổ nhỏ gọi là “Từ huấn lục”. Trải 36 năm ở ngôi, vua duy trì đều đặn nề nếp ấy, chỉ trừ lúc đau yếu. Chuyện kể rằng Tự Đức không thích gì hơn là đi săn để giải trí ngoài việc chính sự. Một hôm rảnh việc, vua đi săn tại vườn Thuận Trực gặp mưa lũ, không về kịp giỗ Thiệu Trị. Từ Dụ nóng ruột sai người đi đón. Thuyền ngự về đến bến, trời còn mưa to mà nhà vua liền ngồi kiệu trần đi thẳng vào cung lạy xin chịu tội. Từ Dụ ngồi xoay mặt vào trong, không thèm nói nửa lời. Tự Đức lấy roi mây dâng lên trát kỷ rồi tự nằm xuống xin chịu đòn. Từ Dụ tha cho mới đứng dậy.

Hằng năm đến kỳ nghỉ ở Thuận An, Tự Đức hay đi cùng mẹ. Xem thế đủ biết bà mẹ có ảnh hưởng lớn đến chính sự của nhà vua!

Tự Đức có dáng vẻ một nho sĩ, không cao không thấp, trạc người bậc trung, hơi gầy, mặt hơi dài, cằm nhỏ, trán rộng mà thẳng, mũi cao mà tròn, hai con mắt tinh và hiền. Vua thường mặc quần áo màu vàng, chít khăn vàng và đi giày cũng màu vàng, không ưa trang sức và cũng không muốn cung nữ đeo đồ nữ trang, chỉ lấy sự sạch sẽ làm đẹp. Nhà vua siêng năng việc chính sự, sáng 5 giờ đã tỉnh giấc, 6 giờ đã ra triều. Vì thế, những buổi thiết triều, các quan cũng phải dậy sớm, thắp đèn ăn cháo để vào triều cho kịp. Vua thường ngự triều tại điện Văn Minh, bên tả bên hữu vu. Khi vua ra, thái giám tuyên triệu triều quan, các quan đều mặc áo thụng xanh, đeo bài ngà, quan văn bên hữu, quan võ bên tả… Bái mạng xong, bộ nào có việc thì tâu quỳ tại chỗ. Cạnh quan tấu có quan Nội các ghi chép lời vua ban. Các buổi thiết triều kéo dài đến chín mười giờ.

Lúc không thiết triều, vua làm việc ở chái Đông điện Cần Chánh: Nhà vua ngồi làm việc một mình, có vài thị nữ đứng hầu, mài son, châm thuốc hoặc để truyền việc. Triều quan không được vào chỗ ngự tọa, mọi việc lớn, nhỏ, nhà vua phải tự xem. Phiếu sớ từ các nơi gởi về nội các, được xếp vào trát tấu sự, đưa cho giám, giám đưa cho nữ quan dâng vua. Vua xem xong, giao lại nội các, Nội các giữ bản chính có châu điểm, châu phê, sao lục gửi các bộ, nha thi hành. Những phiếu tấu có chữ “châu phê” của Tự Đức còn lại cho thấy nhà vua đã tốt chữ mà văn lại hay. Có nhiều tờ tấu, vua phê dài hơn cả lời tâu. Xem như thế, rõ ràng vua rất chăm chỉ và cẩn thận việc chính sự.

Tự Đức trị vì đất nước trong bối cảnh gặp nhiều thử thách sống còn. Nhà vua thiếu tính quyết đoán, phải dựa vào triều thần bàn việc, mà triều thần tuy có người thanh liêm và có thực quyền như Trương Đăng Quế song lại bảo thủ. Trên thế giới, khoa học và công nghiệp đã phát triển mạnh mẽ, cạnh tranh buôn bán ngày càng gay gắt, thế mà đình thần quanh vua chỉ chăm lo việc văn chương, khéo nghề nghiên bút, bàn đến quốc sự thì lấy Nghiêu Thuấn, Hạ, Thương Chu xa xưa làm gương, tự vỗ ngực là văn minh, chê thiên hạ là ngoại dị. Vì thế, Tự Đức cấm buôn bán ngày càng gay gắt hơn. Đến khi Gia Định đã rơi vào tay Pháp, nhà vua hỏi đến việc Phú quốc cường binh thì triều thần không đưa ra được kế sách gì. Cũng có những người đã đi ra ngoài du học hoặc được tiếp xúc, có cách nhìn mới, muốn thay đổi, cải cách như Phan Thanh Giản, Phạm Phú Thứ (1864), Nguyễn Trường Tộ (1866), Đinh Văn Điền (1868), Nguyễn Hiệp (1867), Lê Đĩnh (1881)… dâng điều trần xin nhà vua cải cách mọi mặt: chính trị, kinh tế, quân sự… theo gương Nhật Bản, Thái Lan, Hương Cảng và các nước phương Tây. Đình thần hoặc cho là nói càn, bàn nhảm hoặc cho là không hợp thời thế hoặc còn để hỏi xem các tỉnh và làm từ từ…

Năm Mậu Dần (1878), xem báo “Hương Cảng tân văn”, thấy bàn đến việc chấn hưng đất nước phải thông thương và chống lại bảo thủ, đúc súng, đóng tàu, cử người học tiếng nước ngoài, nhà vua muốn cho thi hành, bảo viện cơ mật xem xét rồi tâu lên. Viện cơ mật cho rằng thông thương, học tiếng, đóng tàu… thật là cấp thiết nhưng người Tây dương quán tất phải dần dần, làm ngay một lúc, thực khó được như ý, rồi còn phải chờ kỳ tiến công nhà Thanh năm tới, xem sao rồi liệu sau… Tự Đức xem lời tâu, dụ rằng:

– Xét việc thì nên cẩn thận và suy nghĩ cho chín, nhưng cũng nên làm thế nào cho tiến bộ, chứ không tiến là thoái vậy!

Vua phê chuẩn việc học tiếng nước ngoài, sức cho làm ngay. Tháng 11 năm Mậu Dần (1878), cùng với sứ bộ sang Xiêm có một số thanh niên do Hồ Khắc Hài dẫn đầu sang học tiếng Xiêm.

Nhận ra và làm đến lúc đó đã là quá chậm, thế nhưng quần thần vẫn chần chừ, ngại cải cách, nếu có làm, lại dè dặt, nửa chừng… Triều đình chia thành hai phe: chủ chiến và chủ hòa. Những người chủ chiến dù rất anh dũng nhưng chiến đấu trong điều kiện quá chênh lệch về lực lượng, vũ khí nên cuối cùng bị thất bại.

Năm Nhâm Ngọ (1882), triều đình cử Thượng thư bộ Hình Phạm Thận Duật đi sứ Thiên Tân (Trung Quốc) cầu viện nhà Thanh đánh Pháp. Trung Quốc đang bị các nước phương Tây xâu xé, chẳng những không cứu được mà còn muốn nhân dịp này chiếm các tỉnh phía Bắc nước ta. Ngày 16/6 năm Quí Mùi (1883), Tự Đức mất, trị vì được 36 năm, thọ 55 tuổi. Triều đình Huế phải ký hòa ước Quí Mùi (1883) rồi hòa ước Patơnốt (1885), đất nước bị chia làm 3 kỳ chịu sự bảo hộ của thực dân Pháp.
Tự Đức lấy vợ từ năm 14-45 tuổi và sau đó còn lấy thêm 103 vợ nữa, nhưng đến năm 35 tuổi vẫn chưa có con, mặc dù đã chạy chữa bằng mọi giá, cầu tự khắp đền chùa có tiếng trong nước, thậm chí nhà vua còn hạ cố lấy một phụ nữ đã qua một đời chồng, có con mà vẫn “vô hậu”. Nhà vua phải nuôi lấy 3 người con các anh mình làm con nuôi: Ưng Chân, Ưng Kỷ và Ưng Đường. Di chúc nhà vua viết: “Trẫm nuôi sẵn ba con, Ưng Chân cố nhiên là học lâu trưởng thành, chính danh đã lâu, nhưng mặt hơi có tật, giấu kín không rõ ràng, sợ sau không sáng, tính lại hiếu dâm, cũng rất là không tốt, chưa chắc đương nổi việc lớn. Nhưng nước cần có vua nhiều tuổi, đương lúc khó khăn này không dùng hắn thì dùng ai? Sau khi Trẫm muôn tuổi, nên cho Quốc công Ưng Chân nối nghiệp…” Về sau, Trần Tiến Thành, Nguyễn Văn Tường, Tôn Thất Thuyết là các phụ chính đại thần mưu bỏ vua này lập vua khác gây ra thảm kịch trong triều Nguyễn sau khi Tự Đức mất.

5. Dục Đức (làm vua ba ngày)

Trước ngày đăng quang, Dục Đức bàn với ba đại thần phụ chánh là Nguyễn Văn Tường, Tôn Thất Thuyết và Trần Tiến Thành sẽ không đọc một đoạn nhận xét về mình trong di chiếu tại lễ lên ngôi. Cả ba vị phụ chính đều đồng ý. Ngày hôm sau, khi Trần Tiến Thành đọc đến đoạn ấy, hạ giọng xuống hầu như không ai nghe rõ, thì Nguyễn Văn Tường, Tôn Thất Thuyết nổi giận bảo Nguyễn Trọng Hợp đọc lại rồi chia quân túc vệ canh gác trong ngoài thành thật nghiêm ngặt và bắt gọn 10 người thân tín của vua nối ngôi trong đó có Nguyễn Như Khuê.

Hai hôm sau, tại buổi thiết triều có đông đủ hoàng thân và đình thần, Nguyễn Văn Tường đứng lên tuyên cáo phế truất Dục Đức vì bốn tội:

  1. Cắt bớt một đoạn trong di chiếu của vua cha
  2. Tự tiện đưa một giáo sĩ vào hoàng thành
  3. Mặc áo màu xanh trong khi để tang vua cha
  4. Thông dâm với nhiều cung nữ của vua cha.

Dục Đức bị tống giam tại một phòng kín vừa được cấp tốc xây lên ngay trong biệt điện mình. Dục Đức bị đối xử như một tù nhân thường. Nhờ người lính gác thương tình chủ cũ, hàng ngày đút cho một nắm cơm và một chiếc áo cũ thấm nước, vắt ra uống, Dục Đức sống thoi thóp được gần một tháng thì chết, xác vùi trên một quả đồi, không quan tài và không ai được đi đưa tang.

Hơn 20 năm sau, con trai thứ 7 tức Thành Thái lên làm vua, Dục Đức mới được khôi phục lại đế hiệu và tôn là “Cung tôn huệ hoàng đế”.

6. Hiệp Hòa (6.1883-11.1883)

Tên thật là Hồng Dật, con thứ 29 và là con út của Thiệu Trị, sinh tháng 9 năm Thiệu Trị thứ 7 tức năm Bính Ngọ (1846). Năm ất Sửu (1865) Tự Đức 18 tuổi được phong Văn Lãng công. Tự Đức thứ 31 tức năm Kỷ Mão (1879) được tấn phong Lãng Quốc công.

Tháng 6 năm Quý Mùi (1883) phế xong Dục Đức, theo ý của Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường, được ý chỉ của Từ Dụ Hoàng Thái Hậu, triều đình cử một phái đoàn ra Kim Long rước Lãng Quốc công vào Đại Nội để chuẩn bị làm lễ đăng quang. Lãng Quốc công khóc mà nói rằng: Tôi là con út của tiên đế, tư chất tầm thường, không dám nhận ngôi vua. Phái đoàn vừa phải năn nỉ vừa dùng vũ lực mới đưa được Hồng Dật vào Cấm thành. Thế là hai hôm sau Lãng Quốc công trở thành vua Hiệp Hòa.

Hiệp Hòa lên nối ngôi, Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết cậy công tôn lập nên thâu tóm mọi quyền hành, không thèm đếm xỉa gì đến vua. Hiệp Hòa ghét lắm, muốn tước bớt quyền lực của họ. Vua đã kiên quyết điều Tôn Thất Thuyết từ bộ Binh sang bộ Lại. Làm vua được bốn tháng thì Hiệp Hòa nhận được mật sớ của hai người thân tín là Hồng Phi (Tham tri bộ Lại, con trai Tùng Thiện Vương) xin giết hai quyền thần Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết.

Hiệp Hòa phê vào sớ: “Giao cho Trần Khanh (Trần Tiến Thành) phụng duyệt”, bỏ sớ vào tráp giao thái giám Trần Đại đem đến nhà Trần Tiến Thành ở chợ Dinh Ông. Việc bại lộ, Tôn Thất Thuyết cùng với Nguyễn Văn Tường bàn cách phế truất Hiệp Hòa. Họ cho mời các đại thần đến họp kể tội Hiệp Hòa và Trần Tiến Thành, Hồng Phi và Hồng Sâm có âm mưu dựa vào quân Pháp giết hại hai đại thần phụ chính, với chứng cứ hẳn hoi (tờ mật sớ): Sau ép các quan ký vào tờ sớ đòi phế truất Hiệp Hòa xong, Nguyễn Văn Tường, Tôn Thất Thuyết vào cung Diên Thọ xin ý chỉ của Hoàng thái hậu đồng thời cho người dẫn 50 lính vào điện Càn Thành bắt Hiệp Hòa phải tự xử mình theo lệ “Tam ban triều điển” dành cho các đế vương, khanh tướng phạm tội tử hình.

Đang đêm khuya nhà vua mới biết có sự biến, hỏi đến trực hầu, thì chỉ có một vài thái giám. Vua sai thái giám Trần Đạt đem chiếu nhường ngôi tới và xin được trở về phủ cũ. Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường giả vờ nhận lời, cho người đem võng đưa vua và cung phi về phủ cũ ở xã Phú Xuân xong lại bí mật dặn riêng Ông ích Khiêm và Trương Văn Đễ đón ở cửa Hiểu Nhân, chặn đường đưa vua đến nhà Hộ Thành, ép uống thuốc độc tự vẫn.

Riêng Trần Tiến Thành, cáo ốm nằm ở nhà cũng bị lính đến giết chết ngay đêm ấy. Đó là một ngày mùa Đông (29.11.1883). Hiệp Hòa làm vua được 4 tháng, chết 36 tuổi, giao cho phủ Tôn nhân chôn cất theo nghi thức Quốc công.

7. Kiến Phúc (12.1883-8.1884)

Húy là Hạo, tự là Ưng Hỗ, lại có tự là Ưng Đăng, con nuôi thứ 3 của Tự Đức, sinh ngày 2 tháng Giêng năm Canh Ngọ (1870). Năm lên hai, (1871) vì Tự Đức không có con, Hạo được kén vào cung, sung làm Hoàng thiếu tử, do học phi Nguyễn Thị Chuyên nuôi dưỡng. Từ nhỏ Hạo đã sớm hiểu biết, ôn hòa, lặng lẽ và sạch sẽ, cẩn thận lời nói và việc làm. Vì thế, Tự Đức rất khen và tỏ ý yêu dấu khác thường. Mùa thu năm Nhâm Ngọ (1882) được tới nhà đọc sách gọi là Dưỡng Thiệu đường và được vua sai kèm cặp đạo làm vua. Trong di chiếu, Tự Đức tỏ ý muốn nhường ngôi nhưng vì nhỏ tuổi (mới 14 tuổi) đành thôi.
Tự Đức mất, Hoàng thiếu tử ra ngoài thành, ở nhà Quan xá ngoài của Vụ Khiêm. Mờ sáng ngày 30.11 năm Quý Mùi (1883) được quần thần đón về điện Quan Canh ở sở Tịch Điền. Thấy người đến đón, Hoàng tử sợ hãi, quân lính phải ôm lên võng khênh đi. Đến nơi, Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường báo là xin lập lên làm vua. Hoàng tử trả lời:

– Ta còn bé, sợ làm không nổi

Hai phụ chánh nói:

– Tiên đế (tức Tự Đức) đã có ý ấy nhưng chưa kịp làm. Nay là mệnh trời, vậy xin nghĩ đến tôn miếu xã tắc làm trọng.

Xong họ truyền lệnh họp triều thần lại tôn lập vua mới. Thế là ngày 1/12 năm Quý Mùi (1883), Dưỡng Thiện (Ưng Đăng) lên nối ngôi, niên hiệu là Kiến Phúc.

Từ ngày Kiến Phúc lên ngôi thế lực bà Học Phi ngày càng lớn. Nguyễn Văn Tường đã nhận ra điều này và hết sức tranh thủ cảm tình của bà. Dịp may đã đến với Nguyễn Văn tường khi nhà vua bị bệnh đậu mùa. Bà Học Phi ngày nào cũng ở cạnh vua còn bé bỏng của mình từ mờ sáng đến nửa đêm. Thế là phụ chính Nguyễn Văn Tường tối nào cũng vào chầu Hoàng đế và Hoàng mẫu, có khi đến nửa đêm mới về. Trước thái độ quá ân cần và có chiều lả lơi của Nguyễn Văn Tường với bà mẹ nuôi, Kiến Phúc đã tỏ thái độ hết sức khó chịu. Có lần thiu thiu ngủ, nghe được câu chuyện giữa hai người, vua liền quát: “Khi nào lành bệnh rồi tao sẽ chặt đầu cả ba họ nhà mi”. Tường nghe được bèn xuống thái y viện lấy thuốc pha chế đưa cho Học Phi. Theo lời khuyên của dưỡng mẫu Kiến Phúc đã uống thuốc đó tới sáng hôm sau thì qua đời.

Ngay chiều hôm đó, tại buổi thiết triều bất thường, Nguyễn Văn Tường tuyên cáo Kiến Phúc đã băng hà vì bệnh tình biến chuyển đột ngột và đưa em ruột là Ưng Lịch lên nối ngôi.

Kiến Phúc làm vua được 8 tháng thì mất, mới 15 tuổi.

8. Hàm Nghi (8.1884-8.1885)

Hàm Nghi tên thật là Ưng Lịch, em ruột Kiến Phúc. Sau khi Kiến Phúc bị giết, Ưng Lịch mới 13 tuổi và được đưa lên ngôi ngày 1/8 năm Giáp Thìn (1884). Lúc đó, hòa ước Giáp Thân (6.6.1884) đã được ký kết. Lễ đăng quang của Hàm Nghi không được Nam triều thông báo cho Khâm sứ Pháp tại Trung Kỳ, vì thế Rê-na không thừa nhận vua mới. Chúng yêu cầu mời các đại thần cơ mật sang tòa Khâm sứ để bàn định nghi thức gặp gỡ giữa vua Hàm Nghi và đại diện tối cao của chính phủ Pháp song Tôn Thất Thuyết từ chối. Tướng Đờ Cuốc-xy dọa sẽ đem quân sang bắt. Trước tình thế không thể trì hoãn, nửa đêm 7/7 năm ất Tị (1885) Tôn Thất Thuyết ra lệnh tấn công bất ngờ vào đồn Mang Cá và đồn Pháp cạnh tòa Khâm sứ. Quân Nam đánh rất hăng hái, song vũ khí quá thô sơ và giao liên non kém nên chỉ mấy giờ sau, bị thất bại. Kinh thành Huế thất thủ. Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tập hợp tàn quân chực sẵn ở cửa Chương Đức, vào cung vua và tam cung chạy khỏi Hoàng thành xa giá ra Quảng Trị. Đạo Ngự có hơn ngàn người, phần đông là các đại thần, ông hoàng bà chúa, già có, trẻ có, đi kiệu, đi ngựa, và đi bộ. Hoàng tử Chánh Mông cưỡi ngựa vì chạy nhanh, tiền vàng trong người rải khắp dọc đường. Có bà chúa ôm con khóc sướt mướt trên kiệu. Hàm Nghi ngồi kiệu lâu, kêu mệt, phải chuyển sang nằm võng.

Qua hai ngày đi đường, đoàn ngự ra đến Quảng Trị – Tỉnh quan Quảng Trị ra ngoài thành rước nhà vua và tam cung vào ngự ở hành cung. Chiều 8/7/1885 theo lệnh của Từ Dụ trở lại Huế gồm các hoàng thân và quan lại già yếu hoặc nặng gánh gia đình cùng phụ nữ yếu đuối. Một đoàn theo vua ra Tân Sở xây dựng căn cứ chống Pháp. Căn cứ Tân Sở nằm trên cao nguyên miền Trung, phía Tây là Lào, Đông là trảng cát khô cằn tỉnh Quảng Trị. Đây là vùng khí hậu khắc nghiệt, cây cối thưa thớt cằn cỗi, mùa hè gió Lào mù mịt, nóng như thiêu đốt. Sau ba ngày ở Tân Sở, Hàm Nghi đòi Tôn Thất Thuyết cho người đưa về Huế. Song trước thái độ kiên quyết của Tôn Thất Thuyết, nhà vua dần dần hiểu ra và quyết tâm kháng chiến. Hàm Nghi đã phê chuẩn Chiếu Cần vương với ý thức trách nhiệm rất rõ ràng của một ông vua khi có ngoại xâm. Hưởng ứng Chiếu Cần Vương, dân chúng và sĩ phu cả nước liên tiếp đứng dậy cầm vũ khí chống Pháp. Thực dân Pháp vô cùng lúng túng trước phong trào Cần Vương, đã tìm cách bắt cho được Hàm Nghi để dẹp phong trào từ đầu não. Dùng kế phản gián, thực dân đã lừa bắt được Hàm Nghi, tại căn cứ ở Hà Tĩnh, đưa xuống thuyền đưa về Huế ngày 14.11 năm Mậu Thân (1888). Bấy giờ vua mới 17 tuổi. Pháp tìm mọi cách thuyết phục Hàm Nghi cộng tác, làm bù nhìn song đều bị nhà vua thẳng thắn khước từ:

– Tôi, thân đã tù, nước đã mất, còn dám nghĩ chi đến cha mẹ, anh chị em nữa.

Không mua chuộc nổi, thực dân Pháp đẩy nhà vua đi an trí tại An-giê (thủ đô Angiêri, thuộc địa của Pháp). Tại đây, Hàm Nghi được đến ở biệt thự thuộc làng Enbia, ngoại ô An-giê. Lúc đầu, nhà vua tẩy chay không chịu học tiếng Pháp. Về sau nghĩ lại, nếu không học thì khó mà hiểu được văn hóa Pháp và thế giới, nhà vua đã học và biết nhanh chóng làm chủ được ngôn ngữ Pháp. Hiểu sâu sắc về văn chương, mỹ thuật Pháp, sau trở thành một họa sĩ có tài. Dù vậy, về nhà vua vẫn giữ nguyên tập tục dân tộc: đầu búi tó, quần the, áo dài Việt Nam.

Hội họa, âm nhạc và một gia đình nhỏ gồm 1 vợ và một con gái đã giúp Hàm Nghi khuây khỏa phần nào nỗi đau của người dân mất nước, của một ông vua bị đi đày xa.Vua đã sống ở An-giê 47 năm, thọ 64 tuổi.

9. Đồng Khánh (10.1885-12.1888)

Sau khi đày Hàm Nghi, thực dân Pháp bàn với đại thần cơ mật Nguyễn Hữu Độ và Phan Đình Bình lập Kiến Giang quận công làm vua mới.

Kiến Giang quận công tên thật là Ưng Đường, sinh 12/1 năm Giáp Tí (1864) con trưởng của Kiến quốc công Hồng Cai, mẹ là Bùi Thị. Năm ất Sửu (1865) lên 2, được đưa vào cung làm con nuôi thứ 2 của Tự Đức. Năm Quí Mùi (1883) được sắc phong là Kiến Giang quận công. Ngày 19/9 năm ất Tị (1885) dưới quyền bảo trợ và quyết định của Giám quốc người Pháp, Ưng Đường được lập lên làm vua lấy hiệu là Đồng Khánh. Ngay từ đầu, vua đã trở thành công cụ trong tay người Pháp. Lễ rước vua mới từ Phu Văn Lâu vào điện Càn Thành do Đờ Cuốc-xy và Săm pô dẫn đầu. Dọc đường rước vua đi qua có lính Pháp bồng súng và lính Nam vác gươm giáo đứng bảo vệ. Lên ngôi, Đồng Khánh không quên ơn người đã tạo dựng cho mình nên ban liền ba đạo dụ phong Đờ Cuốc-xy tước “Bảo hộ quân vương”, phong Sâm pô tước “Bảo hộ công” và tướng Oa-rơ-nô tước “Dực quốc công” Đồng Khánh còn nhờ Đờ Cuốc-xy chuyển tới tổng thống Pháp bức điện thư cảm ơn nước Đại Pháp đã hết lòng vun trồng cho mình và cam đoan sẽ mãi mãi giữ trọn tình giao hảo giữa hai nước. Từ đó, ngày nào, vua cũng tiệc tùng với các quan chức cao cấp Pháp, nhất là sau khi đã cưới con gái Nguyễn Hữu Độ.

Đồng Khánh càng thân Pháp thì phong trào Cần Vương chống Pháp càng lan rộng khắp nơi. Thực dân Pháp đã phải thừa nhận: “Chưa hề ở xứ nào, thời nào có một ông vua bị thần dân oán ghét như vua bù nhìn Đồng Khánh!” Đồng Khánh cũng tự thú nhận: “Không đời nào tôi có thể tin rằng Hà Tĩnh Quảng Bình trung thành với tôi, vì hai tỉnh ấy có nhiều sĩ phu quá!”

Song đời làm vua của Đồng Khánh không được lâu, ngày 25/12 năm Quí Mùi (1888), Đồng Khánh chết bệnh tại chính định Càn Thành (Huế), 25 tuổi, ở ngôi 3 năm, có 9 người con (6 năm, 3 nữ).

10. Thành Thái (1.1889-7.1907)

Sáu người con trai của Đồng Khánh đều còn quá nhỏ.Vâng ý chỉ của Lưỡng Tôn Cung (Nghi thiên chương Hoàng hậu – vợ Thiệu Trị và Lê Thiên anh Hoàng hậu – vợ Tự Đức) triều đình đón người con thứ 7 của Dục Đức (đã bị phế truất) là Hoàng tử Bửu Lân khi đó mới 8 tuổi lên làm vua.

Chuyện kể rằng: khi triều quan đến nhà rước Hoàng tử vào hoàng thành làm lễ đăng quang thì mẹ là Từ Minh đi vắng. Ông hoàng bé bỏng run sợ, nói:

– Các ông đến làm chi? Bắt tôi à? Các ông muốn làm chi thì làm nhưng phải đợi ả tôi (mẹ tôi) về đã.

Khi Từ Minh về, biết chuyện con mình bị bắt đi làm vua, bà òa khóc, nghẹn ngào nói:

– Lạy các quan! Xin các quan tha cho mẹ con tôi! Tôi không bao giờ quên cái chết vô cùng thê thảm của chồng tôi (tức vua Dục Đức). Tôi cũng không quên rằng các vua Hiệp Hòa, Kiến Phúc đều đã bị giết và vua Hàm Nghi thì bị đi đày.

Sau một hồi khuyên giải của hàng xóm có mặt lúc đó. Từ Minh mới để cho người ta bế con lên kiệu rước đi. Sau đó 3 giờ, chú bé Bửu Lân trở thành hoàng đế Thành Thái.

Thành Thái thông minh, lên 4 – khi vua cha bị truất đã phải sống ở ngoài thành với bà con lao động, chia sẻ gian khổ với những người nghèo khó trong cảnh nước mất nhà tan. Vì thế, làm vua, tuy mới 10 tuổi, Thành Thái đã sớm có ý thức về quốc sự và rất ham hiểu biết. Vua thích đọc các tân thư chữ Hán của Trung Quốc và Nhật Bản. Nhờ đó, Thành Thái có tinh thần tự cường dân tộc và đầu óc cải cách. Song mọi dự định cách tân đất nước của vua đều bị thực dân Pháp ngăn chận.

Khâm sứ Pháp lo ngại một điều là Thành Thái rất gần dân, thương dân và hay vi hành. Có một lần Thành Thái đi chơi bộ trên cầu Gia Hội, sắp gặp một người vác tre. Quân lính vội chạy lên trước, dẹp đường, Vua bảo:

– Cứ để cho người ta đi! Mình dân không phải là dân, vua không phải là vua, tại sao dẹp người ta ?

Nhiều chuyến săn bắn ở Cổ Bỉ (cách Huế khoảng 30km) vua thường ghé vào chơi các làng dọc sông Bồ. Vào làng, vua cho trải chiếu ngồi giữa đất, dân làng bu lại xem. Nếu lính đuổi, vua không cho và hỏi dân muốn gì? Dân bảo muốn xem bắn, vua liền giương súng bắn cho họ xem.

Khâm sứ Pháp và quần thần Nam triều xu nịnh rất muốn truất ngôi của Thành Thái để thay bằng một vua bù nhìn khác. Họ phao tin, nhà vua bị điên để hạ uy thế. Khâm sứ Lê-véc-cơ rất tức tối sau nhiều lần nhà vua không làm theo ý hắn. Ngày 29/7/1907, Lê-véc-cơ nói thẳng với vua: Nhà vua không thành thật công tác với chính phủ bảo hộ thì nay mọi việc đều do Hội đồng thượng thư tự quyết đoán. Nhà vua đã hết quyền hành và không được ra khỏi nơi Đại Nội dành riêng cho vua.

Ngày 3/9/1907, triều thần được lệnh của Pháp vào điện Càn Thành dâng vua dự thảo chiếu thoái vị với lý do sức khỏe không đảm bảo, xin tự nguyện rút lui. Xem xong bản dự thảo, Thành Thái nhếch mép cười, khi ghi ngay hai chữ “phê chuẩn”, quay lưng đi vào.

Ngày 12.9.1907 thực dân Pháp cho áp giải vào Sài Gòn rồi đưa đi quản thúc tại Cáp Xanh Giắc cơ (Cap saint Jacques), đến năm 1916 thì đày ra đảo Rê-uy-ni-ông (Réunion) cùng với con là Duy Tân.

Như vậy Thành Thái làm vua được 18 năm, phế truất năm 28 tuổi. Sau 31 năm bị đày, năm 1947, ông được phép trở về Tổ quốc nhưng buộc phải ở Sài Gòn để Pháp dễ bề kiểm soát. Mãi đến tháng 3 năm 1953, thực dân Pháp mới cho ông về thăm lăng tẩm cha mẹ, ông bà ở Huế sau lại phải trở vào Sài Gòn. Thành Thái mất tại Sài Gòn ngày 24/3/1954. Con cháu đưa ông về chôn ở Huế, thọ 74 tuổi.

11. Duy Tân (1907-1916)

Gạt xong Thành Thái, thực dân Pháp định dùng con của Thành Thái là Hoàng tử Vĩnh San mới 8 tuổi lên làm vua để dễ bề thao túng. Chúng không ngờ được rằng vị vua trẻ này còn có thái độ chống lại kiên quyết và tích cực hơn vua cha.

Từ khi còn nhỏ, vua đã có những việc làm và lời nói cương nghị, chống Pháp rất quyết liệt. Có lần, ngồi câu trước bến Phu Văn Lâu cùng với thầy học là Nguyễn Hữu Bài, vua ra vế đối:

“Ngồi trên nước không ngăn được nước, trót buông câu nên lỡ phải lần”

Nguyễn Hữu Bài đối lại:

“Nghĩ việc đời mà ngán cho đời, đành nhắm mắt đến đâu hay đó”.

Mặt đượm buồn, vua nói: hóa ra thầy là người cam chịu bó tay trước số mạng. Theo ý trẫm, sống như thế thì buồn lắm. Phải có ý chí vượt gian khổ, khó khăn để tiến lên thì mới sống có ý nghĩa.

Cuối năm 1916, được một tổ chức cứu nước giúp đỡ, Duy Tân đã bí mật gặp hai nhà chí sĩ Việt Nam Quang phục hội (Phan Bội Châu chủ xướng) là Trần Cao Vân và Thái Phiên bàn mưu khởi nghĩa đánh Pháp. Vua đã chủ động tham gia và quyết định đẩy ngày khởi nghĩa lên sớm hơn để khỏi lỡ thời cơ. Không may, bị lộ, nhà vua bị giặc Pháp bắt tại một ngôi chùa Quảng Ngãi ngày 6/5/1916 cùng nhiều chiến sĩ cứu nước khác. Giặc dụ dỗ, Duy tân khẳng khái trả lời:

– Nếu các người dùng bạo lực bắt ta thì cứ bắt, còn ta, nhất định không về!

Toàn quyền Pháp ở Hà Nội đích thân ra gặp và dụ dỗ vua trở lại ngai vàng. Nhà vua bình thản trả lời.

– “Các ngài muốn buộc tôi phải làm vua nước Nam, thì hãy coi tôi là một ông vua đã trưởng thành và có quyền tự do hành động, nhất là quyền tự do trao đổi thư tín và chính kiến với chính phủ Pháp”.

Không chấp nhận được, toàn quyền Pháp lệnh cho Khâm sứ đưa Duy Tân vào tạm giữ ở đồn Mang Cá và giao cho Nam triều trong 1 tuần phải thuyết phục được nhà vua thay đổi chính kiến. Cuối cùng, không chịu khuất phục thực dân Pháp và tay sai, Duy Tân đã bị lưu đày sang đảo Rêuyniông.

Trần Cao Vân, Thái Phiên, Tôn Thất Đề và Nguyễn Quang Siêu đều bị chém đầu.

Theo vua đi đày có Hoàng mẫu Nguyễn Thị Định, Hoàng quế phi Mai Thị Vàng và em ruột là Mệ Cưởi mới 12 tuổi. Lúc theo chồng lên đường Bà Mai Thị Vàng đã có mang 3 tháng và bị sẩy thai. Sau hai năm ở đảo Rêuyniông, vì không hợp thủy thổ, khí hậu, bị đau ốm luôn, mẹ, vợ và em vua cùng nhau trở về Tổ quốc. Năm 1925, Duy Tân đã gửi thư về cho hội đồng tộc kèm giấy ly hôn bà Mai Thị Vàng, xin Hội đồng chứng nhận để bà đi lấy chồng khác, lúc đó, bà mới 27 tuổi, nhưng cương quyết thủ tiết với chồng.

Sau khi đã ly dị bà Vàng, Duy Tân đã lấy một người phụ nữ địa phương, từ 1929 đến 1939, sinh được 4 con, 3 trai 1 gái. Rồi không rõ bà vợ này đã chết hay bỏ nhau, cựu hoàng lại lấy một người ở thủ đô Xanh Bơ noa và sinh được một gái.

Trong chiến tranh chống phát xít 1939-1945, Duy Tân tình nguyện gia nhập quân đội của “nước Pháp tự do” và khi đồng minh chiến thắng, ông được giải ngũ với hàm thiếu tá không quân. Việc làm này của ông bị vua cha là Thành Thái phản đối kịch liệt. Tháng 10 năm 1945, Duy Tân chấp thuận lời đề nghị của tổng thống Pháp Đờ Gôn trở về Việt nhưng bị tai nạn máy bay và mất trên đường đi thăm vợ con ở đảo Rêuyniông, thọ 46 tuổi.

12. Khải Định (1916-1925)

Khải Định tên thật là Bửu Đảo còn gọi là Hoàng thân Phụng Hóa, con Đồng Khánh, sinh năm 1884. Từ 1907, sau khi phế truất Thành Thái, thực dân Pháp định đưa Bửu Đảo lên ngôi vua để nối tiếp dòng vua bù nhìn Đồng Khánh. Khi giải quyết vấn đề này, nhiều đình thần tỏ ý không muốn đặt lên ngai vàng một người “vô hậu” (tuyệt tự). Pháp đành phải chấp nhận Duy Tân. Duy Tân bị đi đày, Pháp đưa Bửu Đảo lên ngôi, lấy niên hiệu là Khải Định, 32 tuổi.

Đây là một ông vua bù nhìn mạt hạng. Nhân dân Huế đã truyền miệng câu ca phổ biến về Khải Định:

“Tiếng đồn Khải Định nịnh Tây,

Nghề này thì lấy ông này tiên sư”

Tháng 4/1922, trước ngày sang Pháp dự hội chợ Mác-xây, Khải Định cho làm lễ sắc lập Nguyễn Vĩnh Thụy làm Đông cung Hoàng thái tử. Ngay sau khi trở thành người kế vị, Vĩnh Thụy 10 tuổi, được trao cho Khâm sứ Sác-lơ mang về Pháp đào tạo.

Ngày 20/5/1922, Khải Định sang Pháp dự hội chợ thuộc địa Mác-xây. Đây là lần đầu tiên, một ông vua triều Nguyễn sang nước ngoài. Sự kiện này giúp thực dân Pháp tô vẽ cho công cuộc chinh phục và khai hóa của họ ở thuộc địa. Chuyến đi của Khải Định đã làm dấy lên nhiều hoạt động của người Việt Nam yêu nước nhằm lật tẩy bộ mặt phản dân hại nước của hắn trước công luận Pháp. Đáng chú ý hơn cả là những bài báo đanh thép của Nguyễn ái Quốc cùng vở kịch “Con rồng tre” được công bố, biểu diễn tại Pháp và bản “Thất điều trần” của Phan Chu Trinh.

Tháng 9/1924, Khải Định tổ chức lễ tứ tuần đại kháng (mừng thọ tuổi 40) rất lớn và tốn kém. Hầu hết các tỉnh Bắc Kỳ, Trung Kỳ phải gửi tặng phẩm về mừng vua. Sau lễ mừng thọ này, ngân sách Nam triều kiệt quệ, Khải Định chỉ lệnh tăng thêm 30% thuế.

Tứ tuần đại khánh được 1 năm thì Khải Định qua đời ngày 6/11/1925, lễ tang kéo đến 31/1/1926.

Khải Định có 12 vợ nhưng vô sinh. Đông cung thái tử Vĩnh Thụy là con của người khác, được vua nhận làm con mình. Vì thế, lúc Vĩnh Thụy còn nhỏ và đang tu nghiệp tại Pháp, người ta đã thay bằng một một hội đồng phụ chính có sự can thiệp của Toàn quyền Đông Dương.

13. Vị hoàng đế cuối cùng Bảo Đại (1926-1945)

Khải Định qua đời, Toàn quyền Đông Dương và hội đồng phụ chính đã ký một bản “qui ước” ghi rõ: trong khi vua còn ở nước ngoài, Hội đồng phụ chính được quyền thay mặt điều hành mọi việc triều đình, đồng thời từ nay chỉ những lệ định có liên quan đến điển lệ, ân thích, ân xá, tặng phong các hàm tước, chức sắc… thì do hoàng đế ban dụ. Mọi việc khác đều thuộc quyền nhà nước Bảo hộ. Văn bản này còn sáp nhập ngân sách Nam Triều vào ngân sách Trung Kỳ và mọi cuộc họp bàn của Hội đồng thượng thư phải do Khâm sứ Trung Kỳ chủ tọa. Như vậy là bằng văn bản trên, thực dân Pháp đã hoàn toàn thâu tóm mọi quyền lực của Nam Triều ngay cả trên địa bàn Trung Kỳ. Triều đình Huế chỉ còn là bộ máy tay sai do thực dân trả lương mà thôi.

Sau 10 năm đào tạo ở “Mẫu quốc”, ngày 16/8/1932, Bảo Đại về nước. Ngày 10/9/1932, Bảo Đại ra đạo dụ số 1 tuyên cáo chấp chính và khẳng định chế độ quân chủ Nam triều. Văn bản này hủy bỏ “quy ước” ngày 6/11/1925 lập ra sau khi Khải Định mất. Năm sau (1933), Bảo Đại cho ban hành hàng loạt chính sách cải cách, thực chất chỉ là hình thức mị dân mà thôi.

Bảo Đại có một thú vui duy nhất là đi săn ở vùng cao nguyên miền Trung, nghỉ ngơi với mỹ nữ tại Đà Lạt cùng nhiều danh lam thắng cảnh khác. Do xếp đặt của thực dân Pháp, ngày 20/3/1934, Bảo Đại cưới con gái một điền chủ Nam kỳ, mang quốc tịch Pháp, theo đạo thiên chúa, tên là Mariette Jeanne Nguyễn Thị Hào, tức Nguyễn Hữu Thị Lan. Cuộc hôn nhân này càng khép chặt Bảo Đại hơn nữa vào vòng tay khống chế của Pháp. Đây là trường hợp duy nhất một ông vua nhà Nguyễn lập Hoàng hậu khi đương ngôi: Nam Phương hoàng hậu.

Ngày 30/8/1945. Sau 80 năm nô lệ, quần chúng cách mạng cả nước dưới sự lãnh đạo của Việt Minh và Hồ Chủ tịch, dấy lên như vũ bão, trước hơn 5 vạn nhân dân thành phố Huế tập trung ở cửa Ngọ Môn, Bảo Đại tuyên bố thoái vị, trao ấn kiếm cho đại diện chính quyền cách mạng, và tuyên bố “làm công dân một nước tự do còn hơn làm vua một nước nô lệ”.

Sau đó, công dân Vĩnh Thụy được Chủ tịch Hồ Chí Minh mời làm cố vấn cho chính phủ Lâm thời mới thành lập. Năm 1946, trong chuyến đi cùng phái đoàn chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sang TrungQuốc, Bảo Đại đã ở lại nước ngoài. Tháng 4/1949 lại được đưa về nước tham chính nhưng Bảo Đại lại bị Ngô Đình Diệm lật đổ. Tháng 10/1956, Bảo Đại sang Pháp sống lưu vong. Để quên đi quãng đời hoạt động chính trị cay đắng, Bảo Đại đã tự giam mình 10 năm ròng (1956-1966) trong một ngôi nhà vùng Alsace, miền Đông nước Pháp, giữa những cánh rừng châu Âu, lấy săn bắn và suy ngẫm làm thú vui và giết thời gian. Về sau ông lấy vợ nữa, bà Mô-ních (Monique Baudot). Bà là người phụ nữ Pháp rất hâm mộ và am hiểu văn hóa Việt Nam.

Năm 1972 họ sang sống ở Hồng Kông, sau lại trở về sống tại quận 16, thành phố Paris. Cuộc sống của họ thanh bạch, không kẻ hầu người hạ và rất bình yên. Cuối đời ông bà Vĩnh Thụy đã lập ra hội cứu trợ các thuyền nhân và đấu tranh chống bọn buôn lậu đồ cổ của cố đô Huế. Đây là cuộc tình cuối cùng của Bảo Đại.

Như vậy từ thuở các vua Hùng dựng nước, đến vị hoàng đế cuối cùng – Bảo Đại trị vì, nước ta trải hơn 4000 năm lịch sử với những thăng trầm của hơn 20 triều đại, các ông hoàng, bà chúa.

Năm 1945 cách mạng tháng Tám thành công – vị hoàng đế cuối cùng thoái vị, chấm dứt thời kỳ phong kiến tập quyền lâu dài, lịch sử Việt Nam lật sang trang mới – hình thành một nhà nước Việt Nam-Độc lập – Dân chủ.

Nguồn: Hội Khoa Học Lịch Sử Bình Dương

  1. Nhà
  2. Đặc trưng
  3. Khung hình / giây
  4. Rainbow Six Siege

Rainbow Six Siege key art

(Tín dụng hình ảnh: Ubisoft)

Nó 2021 và Rainbow Six Siege có 60 (!) Các nhà khai thác. Vì Rainbow đã tuyển dụng tám người bạn thông số kỹ thuật mới mỗi năm, người chọn chỉ trở nên phức tạp hơn. Modern Siege có đầy đủ các cổng laser và kính thông minh, nhưng thành phần nhóm tốt vẫn đòi hỏi những điều cơ bản: Fraggers, hỗ trợ, chuyển vùng và neo. Không một nhà điều hành nào điền vào mỗi công việc một cách hoàn hảo. Đôi khi, một tình huống kêu gọi cảm ứng nhẹ của Maverick xông Blowtorch qua các khoản phí nước chấn động của Ace.

Chúng tôi muốn giúp bạn vượt qua sự tê liệt lựa chọn và hướng dẫn bạn tới các nhà khai thác tốt nhất cho lối chơi của bạn. Đây là cái nhìn của chúng tôi về những lựa chọn hàng đầu trong Meta hiện tại của Siege, sau đó là sự phân chia đầy đủ về giá trị của mọi nhà điều hành trong một nhóm cân bằng tốt.

Rainbow Six Siege: Nhà khai thác giỏi nhất ngay bây giờ

Kể từ tháng 7 năm 2021, Meta của Rainbow Six Siege đang ở một nơi khá tốt. Ubisoft đang tiếp tục nâng sức mạnh từ những người bảo vệ với nhiều cách để những kẻ tấn công đối phó với các thiết bị rắc rối. Những thay đổi tiếp theo là trong các công việc sẽ cho phép những kẻ tấn công truy cập lại nhà điều hành của họ trước khi một vòng bắt đầu, nhưng bây giờ, đây là những lựa chọn meta hàng đầu về tấn công và phòng thủ.

Kẻ tấn công

  • Ash: Điểm, bắn, nổ tung.Point, shoot, explode.
  • Zofia: Vụ nổ và chấn động. Explosions and concussions.
  • Flores: thổi bất kỳ tiện ích nào từ xa.Blow up any gadget from afar.
  • HIBANA: Người vi phạm cứng linh hoạt nhất. The most versatile hard breacher.
  • Twitch: Làm thế nào về F2 đó. How about that F2.
  • Thatcher: Công tắc cuối cùng. The ultimate off switch.

Người bảo vệ

  • Jäger: Grenade bắt với một khẩu súng trường tuyệt vời. Grenade catching with an amazing rifle.
  • Bandit: Những trò hề chống cháy với tốc độ và dễ dàng. Anti-breach antics with speed and ease.
  • Khói: Kiểm soát khu vực đa năng. Versatile area control.
  • LESION: Bẫy độc có thể giành chiến thắng. Poison traps that can win rounds.
  • Mute: Jam up mọi thứ. Jam up everything.
  • Maestro: Overwatch chạy bằng laser và LMG khổng lồ. Laser-powered overwatch and a huge LMG.

Các nhà khai thác Sixbow Six Siege tốt nhất, nhật ký tháng 7 năm 2021

Rainbow Six Siege Lớp 6 đang diễn ra đầy đủ cho Phần 2, Ngôi sao Bắc. Thunderbird đã đến cùng với một rework favela mới (cũng sẽ sớm được xếp hạng) và nhiều thí nghiệm đang xây dựng hướng tới một sự thay đổi lớn hơn sang meta. Trước khi kết thúc năm 2021, các nhà khai thác có thể sử dụng các tiện ích sau khi chết và những kẻ tấn công có thể chuyển đổi các nhà khai thác trong giai đoạn chuẩn bị.

Trong Refresh Star này, hãy tìm một mục mới cho Thunderbird cũng như làm mới ánh sáng cho một số nhà khai thác để phản ánh những thay đổi gần đây.

Kẻ tấn công

Ash: Điểm, bắn, nổ tung.

Zofia: Vụ nổ và chấn động.

Flores: thổi bất kỳ tiện ích nào từ xa.

HIBANA: Người vi phạm cứng linh hoạt nhất.

Twitch: Làm thế nào về F2 đó.

Thatcher: Công tắc cuối cùng.

Người bảo vệ

Jäger: Grenade bắt với một khẩu súng trường tuyệt vời.

Bandit: Những trò hề chống cháy với tốc độ và dễ dàng.

Khói: Kiểm soát khu vực đa năng.

LESION: Bẫy độc có thể giành chiến thắng.

Mặc dù vậy, Thatcher từ 2020 làm lại không thay đổi mọi thứ. Bây giờ, Thatcher chỉ có thể vô hiệu hóa mọi tiện ích, lựu đạn của anh ta dễ dàng hơn để lãng phí cho một vụ vi phạm thời gian kém mà Bandit thủ thuật thành công.

Zofia

Zofia là một sự hỗ trợ mạnh mẽ và combo frager. Máy phóng lựu đạn hai nòng của cô có cả lựu đạn và các viên đạn chấn động khiến đối thủ làm tan vỡ đối thủ khi ra mắt gần đó. Zofia mang đến nhiều tiện ích hơn cho đội với chi phí sức mạnh và tốc độ vũ khí, nhưng nó lại là một sự đánh đổi dễ dàng để làm việc. Trên hầu hết mọi tác phẩm, cô ấy là một lựa chọn dễ dàng.

Khả thi, nhưng không cần thiết

Co giật

Twitch có những gì tôi coi là một trong những vai trò ly kỳ nhất trong trò chơi, bởi vì điều khiển máy bay không người lái sốc của cô ấy giống như metagame của chính nó trong Siege. Thật khó để lẻn máy bay không người lái, ít cơ động hơn dưới mũi hàng phòng thủ, và một khi ở đó, cô cần phải hành động nhanh chóng: tháo dỡ càng nhiều thiết bị của những người bảo vệ càng tốt trước khi Jig hoạt động. Máy bay không người lái sốc là một cách mạnh mẽ để thu thập Intel trong khi cũng cản trở kẻ thù, một vai trò mà bây giờ cô chia sẻ với các máy ảnh Argus đang gắn trên tường của Sam Fisher. Nhưng ngay cả khi tắt máy bay không người lái, Twitch có bộ dụng cụ hai tay vững chắc và F2, một trong những vũ khí tốt nhất trong trò chơi.

Amaru

Sau một năm bị cuốn vào một sự sụp đổ sớm, những người yêu thích năm 2021 của Amaru cuối cùng đã đến. Bây giờ cô ấy có thể sẵn sàng súng nhanh chóng sau khi vật lộn qua cửa sổ, cô ấy là một kẻ tấn công di động độc đáo, vượt trội và lối vào bất ngờ. Cô ấy là lựa chọn hoàn hảo đối với một đội được chuẩn bị trước khi bắt đầu các vòng hoặc không bao gồm các khu vực quan trọng của bản đồ. Cô ấy cũng là một trong số ít những kẻ tấn công với tội danh thứ cấp Vi phạm mới, vì vậy mọi thứ đã thực sự quay lại với cô ấy.

Kali

Tay bắn tỉa thứ hai của Siege tự tin sử dụng CSRX 300, một khẩu súng trường-hành động mạnh mẽ với phạm vi phóng to 5x hoặc 12x. Nó chỉ mất một thân thân để xuống hầu hết kẻ thù và một viên đạn có thể đấm qua bảy bức tường. Trong một nhúm, trình khởi chạy LV bùng nổ LV của cô có thể loại bỏ công nghệ chống công nghệ tương tự như Thatcher. Các con chó của cô ấy kém đáng tin cậy hơn khi đối mặt với thủ thuật cướp và các điện âm được giấu kín, nhưng chúng cũng rất tuyệt vời để phá hủy các thiết bị bền như Mắt Evil của Maestro.

Nøkk

Sự kết hợp của Nøkk, của Caveria, Bước im lặng và người Scrambler của Vigil, luôn rất hữu ích, nhưng một tải trọng không đủ sức mạnh khiến cô khó cạnh tranh. Sau khi buff vào bộ dụng cụ của cô ấy trong năm 5, Nøkk đang ở một nơi tốt hơn nhiều trong meta. Buff sau Damage, FMG9 là chùm tia laser chính xác chính xác với thiệt hại đáng nể. Phạm vi mới của Shadow Legacy cũng đã mang đến cho cô tầm nhìn 1,5 lần trên SMG của cô, giúp cô tăng phạm vi rất cần thiết. Bây giờ cô ấy chơi như đối tác Caveira cực kỳ hung dữ mà ban đầu cô ấy được lập hóa đơn.

NIỀM NĂNG

Hai năm sau khi giới thiệu Gridlock, cô đã chứng minh một lựa chọn hỗ trợ hiệu quả. Những cái bẫy Trax Stinger của cô có thể hoàn toàn có thể đi các tuyến đường để bảo vệ chống lại những người theo dõi, nhưng tiện ích của cô được xếp chồng lên nhau với lựu đạn khói và một khẩu súng ngắn thứ cấp. Cô tự hào có khả năng sống sót cao với chi phí tốc độ. Trong tay của một người chơi thận trọng, cô ấy là một chiếc chăn an toàn vẫn còn sống đủ lâu để đặt bẫy và hỗ trợ nhà máy Defuser.

Blackbeard

Blackbeard luôn là một nhà điều hành gây chia rẽ trong cộng đồng. Người chơi có thể có vẻ đồng ý về việc anh ta có áp đảo vô nghĩa hay chủ yếu là vô dụng, và đó là vì tiện ích của anh ta rất tình huống. Hai chiếc khiên súng trường gắn của anh ta về cơ bản mang lại cho anh ta hai cuộc đời thêm với chi phí tốc độ và thời gian quảng cáo, và trong tay phải anh ta hoàn toàn đáng sợ. Nếu anh ấy giữ một góc dài hoặc tấn công một cửa sổ từ bên ngoài, anh ấy luôn có lợi thế. Một Nerf 2019 đã hạ thấp nhóm sức khỏe của khiên súng trường của anh ta trong khi cũng trả lại một số tốc độ của mình, nhưng anh ta vẫn là một lựa chọn tuyệt vời khi chơi theo những lợi thế của mình.

Jackal

Việc làm lại năm 2019 của Jackal đã đưa ra hiệu quả của tấm che mắt Eyenox theo dõi dấu chân của anh ấy, nhưng anh ấy vẫn giỏi trong việc săn bắn, bằng chứng là tỷ lệ cấm cao của anh ấy được xếp hạng. Không ai có vị trí an toàn với anh ta, trừ khi bạn là Caveria bước nhẹ. Trong cơ hội hiếm có mà bạn được phép chơi anh ta, anh ta cũng mang theo một trong những khẩu súng trường tấn công vĩ đại nhất của trò chơi, C7E, cùng với lựu đạn khói và súng ngắn thứ cấp.

Ying

Ying là tất cả về những người bảo vệ áp đảo với nhiều lựu đạn flash hơn họ biết cách đối phó. Ba ngọn nến của cô mỗi lần trục xuất năm quả lựu đạn có thể được cuộn dưới một ô cửa, ném vào một căn phòng hoặc xâm nhập vào phía bên kia của một bề mặt mềm mại. Nó có một lớp sơn lót mất phương hướng khi đẩy một trang web với sự phối hợp thích hợp. Cô ấy đã cân bằng với tốc độ hỏa hoạn thấp của LMG chính của mình, T-95 LSW.

GLAZ

Vào năm 5, Glaz đã trở lại trở thành người sắc bén đáng tin cậy mà anh từng có. Tốc độ lửa của súng trường OTS-03 của anh ấy đã tăng trở lại với sự nhất quán mạnh mẽ của nó. Nerf đối với phạm vi tầm nhìn khói của anh ta đã được hoàn nguyên một phần để khiến anh ta trở thành một người chơi trang web hiệu quả với sự nhấn mạnh vào sự thận trọng. Kẻ thù được làm nổi bật trong màu vàng mọi lúc, nhưng anh ta cần phải đứng yên để nhìn qua khói.

Montagne

Montagne, được biết đến một cách đáng yêu với cái tên Monty, là người tấn công, Wall Wall Wall. Khiên mở rộng của anh ta tạo ra một rào cản mà một vài điều có thể làm gián đoạn, vì vậy Monty được sử dụng tốt nhất như một trinh sát để phát hiện các vị trí của kẻ thù trong khi đứng an toàn sau khiên. Anh ta không có nhiều lựa chọn khi được hỗ trợ vào một góc, nhưng khẩu súng lục mạnh mẽ của anh ta vẫn có thể đóng góp cho một cuộc chiến. Cách Shields tương tác với cận chiến ở cự ly gần vẫn không nhất quán, vì vậy mong đợi hành vi chiến thắng và những cái chết không công bằng.

GONNE-6

Gonne 6

(Tín dụng hình ảnh: Ubisoft)

Gonne-6 là vũ khí thứ cấp mới cho những kẻ tấn công với một quả lựu đạn nổ duy nhất có khả năng phá hủy bất kỳ thiết bị chống đạn nào.

Nomad

Một phản ứng khác của Roamers, Airjabs Nomad, được bắn từ một bệ phóng gắn trên súng trường và, khi được kích hoạt bởi kẻ thù, đẩy chúng xuống đất. Khi nói đến việc trồng Defuser, không có lựa chọn hỗ trợ nào tốt hơn. Airjabs của cô ấy không gây sát thương, nhưng họ đánh gục nạn nhân đủ lâu để chọn chúng mà không cần chiến đấu. Nomad sườn sức mạnh thực sự là cô ấy không có một quầy thực sự ở phía hậu vệ. Nếu những người bảo vệ cho phép cô ấy che một trang web trong Airjabs, thì vòng tròn về cơ bản đã kết thúc.

Con sư tử

Lion đã ở một nơi tồi tệ trong một thời gian dài, nhưng một bản vá năm 2019 cuối cùng đã làm lại anh ta thành một nhà điều hành hỗ trợ hợp lý mạnh mẽ. Quét bản đồ đầy đủ của anh ta đã được điều chỉnh chỉ cho kẻ thù ping khi phát hiện chuyển động, tương tự như kích hoạt các mồi nhử của chứng cứ ngoại phạm. Người bảo vệ vẫn có xu hướng đứng yên trong quá trình quét, nhưng bây giờ nó đã kết thúc trong vài giây. Bây giờ anh ấy cân bằng hơn rất nhiều và phục vụ một công dụng thực sự, nhưng anh ấy vẫn nhàm chán để chơi.

Quét bản đồ tác động thấp của anh ta đã giữ Lion gần trung bình thấp hơn của gói trong một năm, nhưng phí vi phạm cứng thứ cấp mới của anh ta biến anh ta thành một kẻ phá hoại Intel/Hard Hybrid có thể có hiệu quả chống lại những người đi lang thang có tay nghề.

CHỈ SỐ THÔNG MINH

Khi nói đến các thiết bị của kẻ thù, không ai có thể cung cấp nhiều intel hơn IQ. Với một nhóm giao tiếp, cô có thể sử dụng máy quét điện tử của mình để cảnh báo các bạn thân, phơi bày một số người đi lang thang và bắn pin/điện âm qua sàn và trần nhà. Cô thiếu bất kỳ tiện ích hỗ trợ nào khác, nhưng vũ khí mạnh mẽ và tốc độ cao mang lại cho cô nhiều chỗ cho Frag.

Finka

Khả năng đột biến tuyến thượng thận của Finka là rất tốt cho việc giúp nhóm tăng cường sức khỏe và giật lại trước một cuộc chiến. Ngay cả khi được kích hoạt ngẫu nhiên theo ý thích của Finka, sự thúc đẩy của cô ấy làm cho đội ngay lập tức tăng hơn, điều này trực tiếp dẫn đến nhiều trận chiến giành chiến thắng. LMG 6p41 của cô nhận được một sự tăng sức mạnh khổng lồ khi kết hợp với sự bùng nổ giảm giật của cô. Giống như Lion, tiện ích vi phạm cứng thứ cấp mới của cô hợp pháp hóa cô không chỉ là một OP hỗ trợ khác. Trên các trang web mà sự hủy diệt lớn không phải là một lo lắng, tại sao không mang lại sự giật gân/sức khỏe?

DOKKAEBI

Tương tự như Ying, Dokkaebi có khả năng hỗ trợ mạnh mẽ bị lu mờ bởi sự thiếu vũ khí cạnh tranh của cô. Bom logic của cô là một công cụ mạnh mẽ làm cho mọi hậu vệ phát ra âm thanh rung lớn từ điện thoại của họ. Đối với các neo, nó chủ yếu là một sự khó chịu vô hại, nhưng giá trị thực sự là cách nó tiết lộ những người lang thang lén lút. Cô cũng có thể hack điện thoại của một hậu vệ đã ngã xuống để có quyền truy cập vào máy ảnh hậu vệ cho phần còn lại của vòng.

Tiềm năng chiến tranh thông tin của cô là vô song, nhưng sự đánh đổi của cô là một bộ vũ khí khó xử. Cô ấy có thể uống khẩu súng ngắn Mk 14 DMR hoặc Bosg. Mk 14 là một DMR trung gian và Bosg là một sự mới lạ kỳ lạ. & NBSP;

Khó làm công việc

Fuze

Tiền đề của các khoản phí cụm của Fuze khiến chúng có vẻ mạnh mẽ và thú vị. Trong thực tế, những người chơi có kinh nghiệm có rất ít vấn đề tránh những quả bom nảy này, vì vậy thay vào đó, họ sử dụng tốt nhất như một cách để phá hủy các thiết bị. Nhưng vấn đề của Fuze không phải là người với trình khởi chạy của anh ấy, đó là với anh ấy. Ngay cả với khẩu súng trường tấn công mạnh mẽ của mình, anh ta là một trong những kẻ tấn công không che chắn duy nhất với xếp hạng một tốc độ. Tốc độ chạy chậm của anh ấy chắc chắn là một yếu tố đối với tốc độ chọn thấp của anh ấy, nhưng tôi đã lập luận rằng sự cản trở lớn nhất là tiếng ồn thêm mà anh ấy gây ra. Nó rất quan trọng khi tấn công để thực hiện các động tác tinh tế để thu hút ít sự chú ý hơn đến chính bạn, nhưng tiếng rầm rầm của đôi giày Fuze, có thể được nghe thấy cách đó một dặm. Đây là một vấn đề ít hơn đối với tình trạng tắc nghẽn một tốc độ, người có thể che bên sườn của cô bằng Trax Stingers.

Người bảo vệ

Rất hữu dụng

Tắt tiếng

Mute là người bảo vệ hào nhoáng nhất xung quanh, nhưng tác động của anh ta có thể là vô cùng lớn. Những kẻ gây nhiễu tín hiệu của anh ta cực kỳ linh hoạt vì chúng có thể được đặt ở bất cứ đâu với đủ phòng và bao phủ một khoảng cách ấn tượng. Được đặt bên cạnh các bức tường, một thiết bị gây nhiễu có thể lấp đầy vai trò của tên cướp với hiệu quả kém hơn một chút. Trên cửa và cửa sổ, họ rất tuyệt vời để gây nhiễu máy bay không người lái lén lút và đất sét rắc rối. Bộ dụng cụ linh hoạt và đáng kính của anh ấy khiến anh ấy luôn hữu ích, đặc biệt là nếu có máy bay không người lái lén lút.

Wamai

Wamai là một hương vị khác nhau của Jäger. Hậu vệ Nam Phi ném bẫy mag-net hình frisbee bắt giữ các viên đạn giữa chuyến bay, mang chúng đến thiết bị và phát nổ bất cứ thứ gì nó bắt được. Nó không vô hiệu hóa những gì nó bắt được, nhưng thay vào đó, hãy để Wamai quay nó lại với những kẻ tấn công. Anh ấy là một bản phối lại tuyệt vời của Jäger khuyến khích vị trí thông minh. Chức năng của chúng là tình huống nhiều hơn các quảng cáo, vì những kẻ tấn công có nhiều khả năng khám phá và phá hủy một mạng lưới mag. Wamai có được nhiều bẫy hơn trong suốt vòng, vì vậy anh ấy đã chơi tốt nhất như một người chuyển vùng nhẹ hoặc neo.

Mozzie

Mozzie có thể là một mối phiền toái thực sự cho những kẻ tấn công trong tay phải. Các robot dịch hại có thể phóng của anh ta có thể được đặt làm bẫy gần để bắt máy bay không người lái tấn công hoặc bắn thẳng vào chúng để nhanh chóng bắt chúng. Nếu bạn chủ động, bạn có thể chụp tối đa ba và thêm một đội máy ảnh mới vào phòng thủ của bạn. Anh ta cũng có thể bắt được máy bay không người lái co giật để biến Zappers của họ trên kẻ thù của mình hoặc vô hiệu hóa Rateros của Flores. Nó có một thiết bị cực kỳ mạnh mẽ, chia tách sự khác biệt giữa Mute và Valkyrie. P-10 Roni SMG chính xác của Mozzie cũng là một trong những người giỏi nhất cho các headshot nhanh.

Xung

Pulse là người thu thập thông tin OG Siege, và hàng chục nhà điều hành sau đó, anh ta vẫn là một trong những người giỏi nhất. Miễn là mọi OP mới đều có một trái tim đang đập, Pulse sẽ có thể nhìn thấy nó với máy quét của mình. Anh ấy sử dụng tốt nhất cùng với một tế bào nitro, chờ đợi một kẻ tấn công ở trên và thổi nó dưới chân họ từ bên dưới. Anh ta không có cách tự động để gọi các nhịp tim mà anh ta nhìn thấy, vì vậy anh ta có thể rơi xuống một chút nếu đồng đội không phải là Mic.

Mira

Đã từng có hai thời đại bao vây: trước Mira và sau Mira. Khi cô phát hành, Tiện ích Black Mirror của cô đã mở ra các hậu vệ cho các chiến lược mới, mạnh mẽ khóa chặt một mục tiêu. Chỉ đặt hình chữ nhật chống đạn một chiều của mình lên một bức tường mềm là một biện pháp ngăn chặn mạnh mẽ bởi vì Mira có khả năng ở phía bên kia, theo dõi cơ hội để bước qua và tấn công.

Đặt gương của cô ấy ở các địa điểm thông minh có thể mất thời gian có giá trị khỏi những kẻ tấn công, nhưng cô ấy cũng có một bộ dụng cụ mạnh mẽ. Vector của cô dỡ bỏ toàn bộ MAG của nó trong 1,5 giây, nhưng tốc độ hỏa hoạn và độ giật có thể kiểm soát được xếp hạng cao trong số các vũ khí phòng thủ. Súng ngắn thứ cấp của cô ấy (phù hợp với Jackal,) cho phép các bức tường sửa sang của cô ấy mà không cần sự giúp đỡ từ đồng đội và cô ấy thậm chí còn nhận được một tế bào nitro để tiếp tục tận dụng luồng thông tin một chiều của mình. Với món quà của phạm vi 1,5 lần trên vectơ của cô ấy trong Shadow Legacy, cô ấy thậm chí có thể cạnh tranh ở phạm vi.

Jäger

Jäger là một ví dụ hiếm hoi của một hậu vệ mà không có bất kỳ nhược điểm rõ ràng nào. Tiện ích của anh ấy, quảng cáo, có thể được đặt trên tường và sàn nhà để hạ gục nhiều loại lựu đạn và tiện ích khác nhau khi chúng bay vào một căn phòng. Cũng giống như cách mà Thatcher là bạn đồng hành tốt cho những kẻ phá hoại khó khăn, Jäger giúp loại bỏ những kẻ tấn công lợi thế cố gắng đạt được trong việc thay đổi một phòng khách quan. Không có gì lấy đi gió ra khỏi những cánh buồm Ash Ash như ném vào một vài quả lựu đạn flash trước khi một cơn sốt chỉ để chúng hạ gục. Một lần làm lại năm 5 đã làm chậm thiết bị của anh ấy đáng kể (giờ đây nó đã kích hoạt một viên đạn trước khi đi vào một thời gian hồi chiêu dài), nhưng anh ấy vẫn là một phần không thể thiếu của một hàng phòng thủ tốt.

Valkyrie

Trong trò chơi chiến tranh thông tin, Valkyrie là một con chó hàng đầu. Ba máy ảnh mắt đen của cô có thể được đặt ở bất cứ đâu và cung cấp một hình ảnh màu rõ ràng và tầm nhìn gần 360 độ của bản đồ. Người chơi đã quen với việc săn lùng máy quay của cô ấy, nhưng Valkyries tốt nhất trộn lẫn những nơi ẩn náu của họ và thậm chí ném chúng ra ngoài sau khi vòng bắt đầu. Cung cấp cho toàn bộ đội ba điểm thuận lợi mới là một khả năng cực kỳ có giá trị. Là một đối trọng, SMG của cô là một trong những yếu tố yếu nhất về sức mạnh thô. Trong tay của một bậc thầy và một nhóm có giao tiếp tốt, Valkyrie vẫn không thể thiếu.

Khả thi, nhưng không cần thiết

Rook

Rook thường chỉ được mô tả là một nhà điều hành tuyệt vời cho người mới bắt đầu. Trong khi điều đó đúng, anh ấy cũng chỉ là một lựa chọn tuyệt vời cho hầu hết các tình huống. Bộ giáp của anh ấy Buff tất cả mọi người Sức khỏe một chút và đảm bảo rằng bạn sẽ vào DBNO nếu bạn không bị bắn vào đầu. Đối với các mỏ neo ba tay đã mạnh mẽ như Rook, The Buff được đánh giá cao nhưng nói chung là tối thiểu. Đối với những người đi lang thang một tay như Alibi hoặc Caveira, sức khỏe thêm có thể cứu mạng họ. Anh ấy không phải là người phải chọn bằng bất kỳ phương tiện nào, nhưng có thể giữ pháo đài và giúp bạn bè sống sót. Với việc làm lại hệ thống y tế của Siege do năm 6, các tấm gốm của Rook có thể thấy một số thay đổi.

Melusi

Melusi là một cái gai bên cạnh những kẻ tấn công. Máy tạo tiếng ồn Banshee của cô, hình thang cỡ quảng cáo có thể gắn trên sàn và tường, làm chậm mọi kẻ tấn công trong bán kính của chúng để đi bộ uốn khúc cho đến khi nổ tung, đánh bằng cận chiến hoặc bị vô hiệu hóa. Họ là một công cụ neo hiệu quả làm cho các điểm nghẹt thở và hành lang quan trọng thậm chí còn nguy hiểm hơn cho những kẻ tấn công dũng cảm. Các báo thức dubstep khó chịu của cô ấy không cần thiết như các thiết bị máy ảnh bổ sung hoặc vi phạm sự từ chối, nhưng cô ấy là một người khôn ngoan với một đội di chuyển nhanh (giả sử cô ấy không bị cấm).

Goyo

Khiên núi lửa của Goyo là một con dao hai lưỡi, và một cái rất sắc nét ở đó. Những chiếc khiên có thể triển khai đặc biệt của anh ta che giấu một điện tích màu đỏ phát nổ thành một đám cháy khi bị bắn (hoặc bị nổ bởi một quả lựu đạn). Tương tự như Gương đen của Mira, bất kỳ ai cũng có thể sử dụng khiên nếu chúng được định vị chính xác. Nhưng không giống như một chiếc gương màu đen, một tấm khiên núi lửa có thể nướng bạn đến chết trong vài giây.

Định vị tốt, khiên núi lửa là một cách hiệu quả để từ chối hành lang hoặc cánh cửa cho kẻ thù. Nhưng nếu Goyo thấy mình chiếm lại một mục tiêu mà những kẻ tấn công đã tiếp quản, có một cơ hội tốt, tiện ích của anh ta sẽ khiến anh ta bị giết. Ngay cả trong những trường hợp tốt nhất, anh ấy vẫn là một rủi ro. Nhưng các lựa chọn tải của anh ta của Vector SMG và TCSG Slug Shotgun (cộng với một tế bào nitro) cho anh ta rất nhiều sự linh hoạt như một người lang thang hoặc neo.

cai ngục

Warden được thiết kế để chống lại một số nhà khai thác hỗ trợ tốt nhất. Gói thông minh liếc của anh ấy có thể nhìn thấy thông qua các tác động của lựu đạn flash và khói, khả năng trước đây chỉ được giữ bởi Glaz và Ying. Anh ấy là một câu trả lời tuyệt vời cho một đội ủng hộ flash/khói, nhưng MPX SMG chính của anh ấy đòi hỏi phải có những cú đánh đầu để giành chiến thắng hầu hết các trận đánh. MPX của anh ấy cũng có thể trang bị phạm vi 1,5 lần, một lợi ích mà Valkyrie không chia sẻ.

Maestro

Maestro đã củng cố mình là mỏ neo cuối cùng của Siege. Hai đôi mắt xấu xa của anh ta là những máy ảnh chống đạn cũng có thể bắn những chùm tia laser phá hủy các thiết bị và kẻ thù. Các camera bền là một trợ giúp tuyệt vời ngay cả khi không có Laser, nhưng chỉ Maestro mới có thể vận hành chúng.

Lợi ích thông tin của anh ấy là rất quan trọng, nhưng sức mạnh thực sự của anh ấy là ALDA LMG, duy nhất thuộc loại này về phòng thủ. Nó tự hào có một số chỉ số mạnh nhất về quốc phòng, và dễ dàng là khả năng lớn nhất mà không phải tải lại. Anh ta có thể tiếp nhận nhiều đối thủ mà không cần một hơi thở và vượt trội khi khóa chặt pháo đài và biết kẻ thù đến từ đâu.

Kapkan

Kapkan vẫn cảm thấy không cần thiết, nhưng điều đó không có nghĩa là anh ấy có thể tạo ra sự khác biệt. Chuyến đi của anh ấy gắn trên cửa và cửa sổ dễ dàng hơn bao giờ hết. Hình phạt cho việc làm như vậy là một sự sụt giảm sức khỏe khắc nghiệt, điều đó sẽ giết chết bạn nếu bạn đã bị hư hại hoặc đưa bạn vào một vị trí dễ bị tổn thương cho phần còn lại của vòng. VSN SMG của anh ấy có một số sự cân bằng tốt nhất giữa độ giật và thiệt hại, cộng với tùy chọn của anh ấy về Grenades hoặc Nitro Cell thêm một số tính linh hoạt cho cách bạn muốn chơi anh ấy. Bất kỳ người chơi cẩn thận nào cũng có thể phát hiện ra những cái bẫy của mình một cách dễ dàng, nhưng anh ấy đã chọn một người vui vẻ với một đội ủng hộ vội vã.

Bằng chứng ngoại phạm

Alibi là một trong những người bảo vệ độc đáo hơn của Siege. Cô đặt ba mồi nhử prisma của người Hồi giáo dự kiến ​​một chứng cứ bằng chứng giả có kích thước đầy đủ có thể đánh lừa kẻ thù từ xa. Khi mồi nhử bị bắn hoặc đi qua bởi một kẻ tấn công (hoặc máy bay không người lái của chúng), vị trí của họ bị ping trong vài giây tiếp theo. Nó đôi khi khó có thể biết liệu các mồi nhử có tạo ra sự khác biệt hay không, nhưng thỉnh thoảng tôi vẫn yêu chúng. Tất cả phụ thuộc vào tình huống: lan truyền qua một mục tiêu mà các mồi nhử có thể hữu ích như báo động, và trong khi chuyển vùng một chứng cứ ngoại phạm xảo quyệt có thể sử dụng chúng để che dấu vết của cô ấy.

Caveira

Caveira, cho đến nay, nhà điều hành yêu thích nhất của tôi để chiến đấu chống lại. Khả năng bước im lặng của cô làm giảm âm thanh của chuyển động của cô một cách mạnh mẽ, và khẩu súng lục Luison của cô rất mạnh mẽ. Phần tồi tệ nhất của việc được cô ấy tốt nhất là những gì xảy ra sau đó. Nếu cô ấy có thể thực hiện một cuộc thẩm vấn, phát hiện ra mọi kẻ thù trên bản đồ trong vài giây, nó có thể dễ dàng giành chiến thắng một vòng ngay sau đó và ở đó. Droning kỹ lưỡng và tinh thần đồng đội là cách duy nhất để đưa cô xuống một cách đáng tin cậy. Cavs có kinh nghiệm có thể thẩm vấn kẻ thù, không bị phát hiện và lãng phí thời gian cho những kẻ tấn công. Nếu bạn để cô ấy có được bạn tốt hơn, chúc may mắn.

Tài liệu

Chơi Doc giống như đóng một vai trò tích cực hơn với tư cách là Rook. Súng ngắn kích thích của anh ta có thể cung cấp ba liều 40 sức khỏe từ xa, hoặc tự áp dụng. Anh ta có thể vượt qua tổng cộng 140 sức khỏe, nhưng sự gia tăng sẽ cạn kiệt theo thời gian. Anh ấy mang theo các tùy chọn MP5 và P90 tương tự như Rook, vì vậy anh ấy cũng là một mỏ neo tuyệt vời để mang theo. Vì Doc thường ở gần mục tiêu, anh ấy sử dụng tốt nhất sau một cuộc chiến hoặc khi các đồng đội chuyển vùng trở lại để được chữa lành.

Tiếng vang

Trước Maestro, Echo là hậu vệ duy nhất dành cho vòng tròn chủ yếu cho máy ảnh. Máy bay không người lái Yokai của anh ta có thể nhảy lên và dính xuống trần nhà. Từ đó, nó có thể bắn Sonic bùng nổ mà đối thủ mất phương hướng và làm gián đoạn việc sử dụng tiện ích. Một điều chỉnh gần đây với máy bay không người lái mạnh mẽ của anh ta đã loại bỏ khả năng che giấu của họ, buộc Echo phải thông minh hơn về vị trí. Anh ta khó hơn bao giờ hết để tận dụng tối đa, nhưng có thể một mình phá vỡ một cuộc tấn công trong thời gian tốt nhất.

ELA

Năm 2021, ELA ngồi ở đâu đó ở giữa gói. Các mỏ Grzmot của cô là những cái bẫy gây chấn động và cản trở kẻ tấn công mục tiêu, nhưng nếu bạn không ở gần để tận dụng sự phát nổ của họ, họ sẽ chỉ là những báo động lạ mắt. SMG Scorpion của cô là chủ đề của một Buff gần đây và NERF sau đó, nhưng kết quả cuối cùng là một sự lây lan dễ dàng hơn cho một vài bức ảnh đầu tiên của nó. Có những lựa chọn tốt hơn cho những người theo dõi thuần túy, nhưng mỏ của cô là một công cụ tuyệt vời chống lại những cú hích và kẻ tấn công muộn.

Khói

Một lựa chọn phổ biến với những người chơi cấp cao, khói là một mỏ neo cần sự tinh tế để tối đa hóa. Các hộp khói thuốc độc được kích hoạt từ xa của anh ta là cách tốt nhất để ngăn chặn một cây defuser mà không phơi bày bản thân. Mặc dù, họ đòi hỏi mục tiêu tốt và thời gian chính xác.

Tổn thương

Lesion sườn Gu Mines cung cấp một tấm chăn bảo mật trên bản đồ có thể phá vỡ rất nhiều kẻ tấn công (nhưng chủ yếu là khó chịu). Các mỏ rất khó nhận thấy khi bị che khuất và buộc kẻ tấn công mất một chút thời gian để loại bỏ kim. Lesion trở nên hữu ích hơn khi anh ta sống lâu hơn kể từ khi anh ta kiếm được nhiều mỏ hơn theo thời gian trong tổng số bảy. Vào năm 5, các mỏ GU LESION đã được đưa ra để không gây sát thương ban đầu. Lesion cũng có thể nhìn thấy chúng qua các bức tường nữa, vì vậy sức mạnh thông tin của anh ta đã bị ảnh hưởng đáng kể. Tuy nhiên, một bộ tải tuyệt vời và tiện ích hữu ích làm cho anh ta chiếm ưu thế.

Cảnh giác

Vigil là một kẻ lang thang lén lút với khả năng hơi trái ngược với Caveira. Cav mạnh mẽ khi lẻn lên kẻ thù nhưng bị phá hủy khi phát hiện bằng máy bay không người lái. Vigil có thể im lặng bước vào, nhưng anh ta có thể kích hoạt một chiếc máy móc ba lô khiến anh ta biến mất trên máy ảnh. Máy bay không người lái vẫn có thể phát hiện ra khi anh ta ở gần đó, vì vậy kẻ thù vẫn có thể phỏng đoán nơi anh ta trốn tránh, nhưng điều đó mang lại cho Vigil một cơ hội vững chắc để chống lại họ. K1A SMG của anh ta tấn công mạnh mẽ và có thể kiểm soát được ở các phạm vi dài hơn, vì vậy nó cảm thấy giống như Jäger, 416-C.

sương giá

Frost đặt bẫy bẫy mà kẻ thù bẫy và đưa chúng ngay lập tức vào trạng thái DBNO. Họ có thể được cứu bởi một đồng đội, nhưng thường thì kẻ thù sẽ hoàn thành công việc. Thảm chào mừng của cô là cái bẫy rõ ràng nhất trong trò chơi và có thể dễ dàng bị vô hiệu hóa, đặc biệt là sau một NERF năm 2019 đã hạ thấp sức khỏe của họ xuống còn 60. Đây là do thiết kế: đó là rủi ro cao so với phần thưởng cao, nhưng vì tiện ích này của cô thường được chuyển đến chất thải. Trong một cuộc chiến, SMG thời WW2 kỳ lạ của cô ấy vẫn ổn, nhưng tốc độ hỏa hoạn cực kỳ thấp của nó làm cho độ chính xác của nó trở nên quan trọng hơn.

Lâu đài

Thực tế của các chướng ngại vật chống đạn Castle Castle là họ có thể cản trở những người bảo vệ nhiều như những kẻ tấn công nếu chúng không được đặt một cách khôn ngoan. Trong một đội có kinh nghiệm, Castle có thể là một lựa chọn ly hợp để tiêu diệt động lực của những kẻ tấn công và trừng phạt việc thiếu các công cụ vi phạm. Anh ta nên tránh bởi những người chơi không biết bản đồ vào và ra.

Khó làm công việc

Sự xung đột

Clash là nhà điều hành duy nhất phòng thủ với một lá chắn, và nó thực sự kỳ lạ ở đó. Khiên khiên toàn thân của cô có thể bắn Taser bùng nổ vào những kẻ thù làm chậm chúng xuống tạm thời. Không giống như Monty, tấm khiên Clash, có thể được đưa ra để đánh bật nó và mở cô ấy ra để tấn công. Cô ấy có thể bắn trừ khi cô ấy bỏ khiên, một quá trình mất nhiều thời gian hơn bao giờ hết sau một loạt các nerfs. Sau khi cân bằng, Clash là một nhà điều hành hỗ trợ hữu ích trong các trường hợp phù hợp, nhưng là một mỏ neo khủng khiếp trong thời gian còn lại.

Khi một đồng đội được nhóm lại với bạn để giúp loại bỏ những kẻ tấn công mà bạn đã chậm lại, cuộc đụng độ có thể hoạt động như dự định. Nhưng phần còn lại của thời gian, bạn đã dò dẫm làm mọi người chậm lại mà không có cách nào tốt để đưa họ ra ngoài. Cô ấy rất định nghĩa về khó khăn để thực hiện công việc, nhưng nếu bạn có thể thực hiện nó, thì đó là một vai trò thú vị.

Morgan đã viết cho PC Gamer từ năm 2018, đầu tiên là một người làm việc tự do và hiện là một nhà văn nhân viên. Anh cũng đã xuất hiện trên Polygon, Kotaku, Fanbyte và PCGamesN. Trước khi làm việc tự do, anh đã dành phần lớn trường trung học và tất cả các trường đại học viết tại các trang web chơi game nhỏ không trả tiền cho anh. Anh ấy rất vui khi có một công việc thực sự bây giờ. Morgan là một nhà văn đánh bại sau những game bắn súng mới nhất và vĩ đại nhất và các cộng đồng chơi chúng. Ông cũng viết tin tức chung, đánh giá, tính năng, hướng dẫn thỉnh thoảng và những trò đùa xấu trong Slack. Vặn cánh tay của anh ấy, và anh ấy thậm chí sẽ viết về một trò chơi chiến lược nhàm chán. Xin đừng, mặc dù.