Chụp ảnh đồ ăn gọi là nghề gì

Càng ngày nhiều các food bloggers tự nhận mình nhiếp ảnh gia ẩm thực hay là food stylist. Tôi hiểu vì sao họ làm như vậy bởi vì hầu hết họ đều đã làm những công việc mà các food stylist chuyên nghiệp cũng đã và đang làm, và rất nhiều trong số họ làm khá tốt.

Trước khi đi trả lời câu hỏi Food Stylist là ai ? Các bạn cần biết được, một food stylist chuyên nghiệp thì thực sự là thế nào. Với các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, phần quan trọng nhất của một dự án thường lại không phải là phần chụp mà là phần tiền kì ở trước đó . Bài viết này sẽ giúp bạn biết rằng phải làm những gì để đáp ứng được sự kì vọng của khách hàng khi bạn nói với họ rằng bạn là một food stylist chuyên nghiệp.

Nếu nói food styling là nghệ thuật sắp xếp thức ăn cho một bức ảnh thì nó mới chỉ là một phần nhỏ công việc của Food Stylist mà thôi.

Trong facebook group, tôi hỏi các thành viên “Thế nào là 1 food stylist?”. Ngay lập tức, topic đó trở nên xôm tụ, thu hút hàng trăm thành viên tham gia bình luận và chia sẻ ý kiến. Tôi rất hứng thú về điều đó. Rất nhiều food bloggers cũng gặp những vấn đề liên quan và họ phân vân rằng “Tôi phải làm gì khi nhận mình là một food stylist.” Thế nào là một food stylist?

Khi tìm hiểu “Thế nào là một food stylist”, bạn sẽ tìm ra rất nhiều bài viết nói rằng food styling là nghệ thuật sắp xếp thức ăn cho 1 bức ảnh. Nghe có vẻ đơn giản nhưng sự thật là nó mới chỉ là một phần công việc của Food Stylist mà thôi.

Việc sắp xếp một món ăn ngon trên chiếc đĩa đẹp là điều cơ bản, nó cũng khá khó, tuy nhiên, làm thế nào làm để trình bày những món ăn phức tạp, không đẹp hoặc tươi sống…trở nên hấp dẫn mới thực sự là một thử thách.

Những điều được mong đợi ở một food stylist?

Tôi nghĩ phần khó nhất của bất kì food stylist là làm thế nào để biến thức ăn không đẹp mắt trở nên ngon miệng và thèm ăn.

Nghe có vẻ mập mờ, chung chung bởi vì công việc này bao gồm khá nhiều thứ. Không chỉ yêu cầu việc tìm hiểu nghiêm túc về văn hoá ẩm thực mà còn cần thêm sự hiểu biết trong xử lý đồ ăn, thậm chí là kiến thức am hiểu tường tận về các loại vật liệu để có thể làm mock-up(làm giả) cho đồ ăn. Nhiệm vụ lúc này của một food stylist chính là làm thức ăn hiện lên thật hấp dẫn trước camera bằng mọi giá. Đây chính là câu trả lời ngắn gọn nhất cho câu hỏi “Food Stylist là ai?”

Khi bắt đầu làm, chúng ta sẽ thấy styling đồ ăn mà bạn thích hay am hiểu thì khá đơn giản. Nhưng với những món ăn phức tạp, cầu kì thì việc styling thực sự là áp lực, khi mà món ăn không hiện lên xuất sắc như bạn mong đợi.

Nếu bạn nhận mình là một food stylist, nó có ý nghĩa là, bạn làm việc một cách chuyên nghiệp để món ăn hiện lên đẹp mắt nhất(khách hàng trả tiền cho bạn để làm food stylist trong shoots chụp khi mà người khác shooting). Để làm được điều đó, bạn cần phải luyện tập chăm chỉ. Khi mới bắt đầu, bạn nên làm trợ lí cho những stylist chuyên nghiệp khác – những stylist có kiến thức cũng như bề dày kinh nghiệm trong nghề. Khoảng thời gian này sẽ kéo dài từ 1 đến vài năm trước khi bạn có thể độc lập làm việc và nhận mình là một food stylist.

Bên cạnh những kĩ năng styling thức ăn, bạn cũng cũng sẽ bắt buộc phải hiểu biết về các dụng cụ, thiết bị, nguyên liệu cần thiết cho việc sắp xếp và làm đẹp thức ăn – nó được gọi là bộ nghề của food stylist.

Tôi đã chụp ảnh ẩm thực trong vòng 25 năm, làm việc với rất nhiều food stylist tuyệt vời, những người dạy tôi rất nhiều điều về food styling. Cho đến ngày hôm nay, khi nhìn những điều họ đã làm, tôi vẫn không dám nhận mình là một food stylist.

Thêm một điều nữa, một food stylist hay một nhiếp ảnh gia ẩm thực chỉ cần nhìn vào bức ảnh và ngay lập tức họ nhận ra được bức ảnh được chụp bởi ekip chuyên nghiệp hay không. Chỉ cần phân tích một chút, họ sẽ nhận ra ngay những thủ thuật đã sử dụng để thao tác, xử lí thức ăn khiến chúng trở nên đẹp hoàn hảo. Để làm được điều đó, sẽ tốn mất một vài năm chỉ để thử và sai và thử, rút kinh nghiệm dần dần.

Các thể loại của food stylist

Sau khi chúng ta đãn biết các “Food Stylist là ai”, việc tiếp theo đó là chúng ta cần phải biết được trên thị trường hiện nay, stylist được chia là mấy nhóm vì không phải stylist nào cũng có thể styling tất cả các thể loại Food Photography. Trên thực tếm, có 02 dạng food stylist chuyên nghiệp: Editorial food stylists và Commercial – advertising food stylists. Một vài food stylist sẽ đảm nhiệm cả hai. Một vài stylist đặc biệt thì họ chỉ làm 1 loại đồ ăn/thức uống đặc thù như kem, socola, thịt, bánh…

Editorial food stylists:

Đây là hai trong số các bức ảnh mà chúng tôi đã chụp trong một dự án kéo dài 02 ngày với sự tham gia của 01 food stylist và 01 Props stylist. Điều thú vị là khách hàng không trực tiếp đến. Đội ngũ ekip được thoả sức sáng tạo và chỉ việc gửi sản phẩm cho Art director duyệt. Sự thoải mái mang đến không khí làm việc hiệu quả và chúng tôi nhanh chóng hoàn thành được công việc.

So với commercial hay advertising, các jobs Editorial thường yêu cầu số lượng ảnh nhiều hơn. Nó bao gồm cả việc set up phông nền và thêm những Props khác nữa để tạo ra không gian và cảm xúc cho bức ảnh. Công việc này thường tốn rất nhiều nguyên vật liệu trong quá trình thực hiện. Các food stylist sẽ sáng tạo để có thể làm bức ảnh trông hấp dẫn nhất. Cuối cùng, ngân sách thấp là 1 thử thách đối với các jobs Editorial.

Nếu Editorial đặt nặng cảm xúc(mood) được tạo ra trong bức ảnh bằng các sử dụng các đồ trang trí và bối cảnh chụp thì Commercial – Advertising lại hướng tới sự hoàn hảo tuyệt đối của đồ ăn.

Commercial (Advertising) food stylists:

Bức ảnh này được thực hiện với sự tham gia của một stylist chuyên nghiệp. Nếu đã từng làm nem, bạn sẽ hiểu được, không bao giờ chúng ta có thể rán được những chiếc nem với hình hài và màu sắc hoàn hảo như thế. Thông thường, trên chiếc nem sẽ có những đường rán non hoặc già xen kẽ nhau. Kể cả khi bạn chiên ngập dầu, các thành phần như mộc nhĩ hay miến, giá….trong nem sẽ in lên vỏ nem, tạo thành những texture khác nhau.

Vậy, bạn sẽ xử lý thế nào khi bạn nhận công việc này? Bạn sẽ làm thế nào khi khách hàng muốn thấy đầy đủ các thành phần của chiếc nem được phô diễn nhưng vỏ nem và hình dạng vẫn phải hoàn hảo ?. Nếu bạn không làm được, họ sẽ yêu cầu bạn làm đi làm lại tới khi đạt yêu cầu mà không trả thêm 1 đồng nào. Tôi đã từng thấy một bạn stylist trong SG phát khóc khi không thể làm được một chiếc pizza vàng đều

Hơn thế nữa, sự phân biệt về Commercial – Advertising so với Editorial thể hiện rõ ràng nhất ở việc nếu Editorial đặt nặng cảm xúc(mood) được tạo ra trong bức ảnh bằng các sử dụng các đồ trang trí và bối cảnh chụp thì Commercial – Advertising lại hướng tới sự hoàn hảo tuyệt đối của đồ ăn ví dụ như kem phải không bị chảy, lớp cream chesse trên cốc trà sữa phải lượn sóng như vẽ hay con gà nướng phải căng bóng tới mức phi thực tế…

Advertising food stylists thực sự kì diệu. Họ thực sự quá hiểu thực phẩm và hiểu cách làm sao để có thể tái tạo lại đồ ăn “mà không dùng tới đồ ăn”. Food stylist mảng này cần rất nhiều thời gian nghiên cứu và thử nghiệm để tìm ra các phương thức chế đồ ăn, làm sao để vừa thật, lại vừa ngon mắt.

Food styling không chỉ là văn hoá ẩm thực mà còn là tình yêu với môn nghệ thuật này . Khi bạn là một food stylist, bạn phải là người hoàn toàn hiểu được những giới hạn của thức ăn và những điều tuyệt vời nó mang lại khi bạn có thể vượt qua được các giới hạn đó và mang tới những hiệu ứng thị giác tuyệt vời.

Tôi gặp rất nhiều món ăn mà hình thức của nó không được như mong đợi. Tuy nhiên, food stylist luôn là người giải quyết được chúng. Câu hỏi ở đây là, bạn có biết những thủ thuật mà food stylist sử dụng cho những công việc sau này ? Bạn phải suy nghĩ cẩn thận về điều này trước khi nhận bản thân mình là 1 food stylist đặc biệt khi nói chuyện với khách hàng.

Đừng để kỳ vọng của khách hàng vượt quá khả năng food styling của bạn

Hãy thành thật với khả năng của bạn. Khi bạn nhận với tư cách là 1 stylist, bạn phải biết rõ mình cần phải làm gì trong các shoot chụp. Có rất nhiều điều phải làm trong buổi chụp hình. Tuy nhiên, hôm nay chúng ta chỉ nói về việc Styling. Sau đây là 1 vài điều bạn cần lưu ý.

• Đầu tiên, tìm kiếm các công thức đã được các nhiếp ảnh gia trước đây chụp.
• Khi bạn được xem các bức ảnh được các nhiếp ảnh gia trước đây chụp, hãy hỏi họ những điều họ thích và không thích về nó bởi vì có thể đây là lí do họ phải chụp lại. Có thể khách hàng thay đổi công thức cho đến khi họ vừa ý, hoặc có thể họ cảm thấy các shot chụp trước không giống công thức của món ăn. Đây là điều quyết định phải tìm ra trước khi bạn tiếp tục công việc.
• Nếu họ đã từng chụp đồ ăn trước đó hoặc cho một thương hiệu đã định hình, hãy hỏi khách hàng về phong cách mà họ mong muốn. Bạn cần phải cần tất cả thông tin trước khi bạn nhận thực hiện.
• Nếu không có bất kỳ một tấm ảnh mẫu nào, hãy cho khách hàng xem các hình ảnh của bạn đã chụp và để họ lựa ra các tấm ảnh mà họ thích để biết được họ thực sự muốn chụp món ăn này như thế nào. Một vài khách hàng sẽ gửi bạn hình ảnh mà họ đã tìm kiếm sẵn. Như vậy, bạn càng có nhiều thông tin càng tốt. Vấn đề ở đây là có thể họ sẽ gửi cho bạn bức ảnh của những nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp chụp, và họ sẽ hi vọng bạn chụp được như vậy. Điều này rất quan trọng để xem khả năng của mình có chụp được hay không và đây thực sự là vấn nạn ở Việt Nam.
• Thẳng thắn với khách hàng và nói các câu đại loại như: “Tôi là food blogger hoặc chụp ảnh ẩm thưc trong … năm rồi với phong cách của riêng tôi, nhưng nếu công việc này yêu cầu sự chuyên nghiệp cao hơn về của food styling, tôi sẽ phải thuê food stylist người mà tôi sẽ cần để cộng tác.”
• Trong bản hợp đồng, hãy thoả thuận với khách hàng về việc sửa đổi trong khi chụp. Nếu khách hàng tham gia trực tiếp vào buổi chụp hình, mọi ý kiến phải được nói ngay lập tức để điều chỉnh. Nếu khách hàng không tham gia trực tiếp vào buổi chụp hình, bạn nên email cho họ về tình hình hiện tại để có sự đồng thuận từ phía khách hàng. Sử chụp Tethered để việc chụp và xem ảnh dễ dàng hơn. Trong mọi trường hợp, nếu chúng tôi không nhận được phản hồi từ khách hàng trực tiếp hay qua email, thì những hình ảnh được nhiếp ảnh gia bàn giao lại phải được chấp nhận, không chụp lại.

Một vài Tips để trở thành Food Stylist

Trước khi viết bài viết này, tôi thảo luận với vài người bạn là food stylist chuyên nghiệp để chắc chắn rằng những quan điểm của mình cũng giống với quan điểm của họ.

Dưới đây là 1 vài tips cho những ai muốn theo đuổi con đường food stylist

• Làm trợ lý: Sáng tạo content cho blog ẩm thực của riêng bạn khác hoàn toàn khi làm việc chuyên nghiệp trong buổi chụp. Nếu bạn là 1 food bloggers muốn trở thành 1 food stylist chuyên nghiệp, bạn nên liên lạc với các food sylist trong khu vực và xin được làm việc với tư cách trợ lí trong các buổi chụp. Làm việc với những người chuyên nghiệp sẽ giúp bạn quen với không khí trong buổi chụp, và thậm chí mang đến cho bạn cơ hội để bạn được làm điều mình thích. Bởi vì bạn muốn trở thành một food stylist chuyên nghiệp, hãy trợ giúp hết sức có thể với những stylists nổi tiếng khác nhau! Bạn sẽ học được nhiều điều từ việc làm trợ tí bao gồm việc cách thức làm việc cũng như các thủ thuật trong food styling.
• Có nhiều dạng food styling job khác nhau: Food stylist có thể làm việc ở nhiều vị trí của 1 dự án. Có nhiều stylists họ tập trung vào styling đồ uống, kem, thịt nướng, bugers, taco,… cũng có những stylist chủ yếu tập trung vào hình ảnh ẩm thực trong các show truyền hình, thương mại, phim ảnh và editorial project. Tất cả những dự án đều được yêu cầu những kĩ năng đặc biệt cái mà bạn có thể học từ việc làm trợ lí qua thời gian. Sẽ tốn thời gian: Michelle làm việc tại Los Angeles, và từ kinh nghiệm của bản thân mình cũng như sau khi nói chuyện với đồng nghiệp của mình, phải mất khoảng 4 năm làm trợ lí trước khi tôi nhận công việc đầu tiên với tư cách food stylist. Có thể khá khó khăn trong khu vực của bạn, tuy nhiên hãy làm việc chăm chỉ, xây dựng cho mình 1 Portfolio hấp dẫn trong khi test shoots cùng các nhiếp ảnh gia, nhận các dự án nhỏ trước và xây dựng tên tuổi của mình.