Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ

Trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt, bàn thờ là nơi để thể hiện sự tôn kính, tưởng nhớ đến ông bà gia tiên và những người đã khuất. Trong đó, lau dọn bàn thờ là một trong những việc cần làm không chỉ trong dịp cận Tết mà ngay cả ngày thường cũng nên được thực hiện một cách chỉn chu và cẩn thận. 

Lau dọn bàn thờ vào ngày nào? 

Thực tế, không ít gia đình vẫn đang giữ thói quen lau dọn bàn thờ tổ tiên và tỉa chân nhang vào ngày 23 tháng Chạp, tức ngày Tết Ông Công Ông Táo. Thậm chí, nhiều gia đình còn quan niệm rằng, “chân hương càng nhiều, càng phát tài lộc”. Bát hương có lộc là điềm báo gia đình có đại cát, đại lợi. 

Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ
Lau dọn bàn thờ

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia phong thủy không thật sự khuyến khích cách lau dọn bàn thờ này. Để bàn thờ bám nhiều bụi bẩn vừa làm mất đi vẻ tôn nghiêm của chốn thờ tự, vừa phạm vào tội bất kính với thần linh, gia tiên. Bởi vậy, lau dọn bàn thờ hay bao sái bát hương, rút chân nhang cần được thực hiện thường xuyên. 

Lau dọn bàn thờ hàng ngày 

Bất cứ khi nào cảm thấy bàn thờ có bụi bẩn và chưa được trang nghiêm thì cần phải tiến hành lau dọn ngay. Việc lau dọn là để bày tỏ lòng thành tâm, hiếu nghĩa và tri ân những người đã khuất. Gia chủ có thể lau dọn bàn thờ định kỳ, ví dụ như 2 – 3 tháng vệ sinh lau chùi một lần, hông nhất thiết phải đợi đến cuối năm. 

Lau dọn bàn thờ cuối năm 

Lau dọn bàn thờ trước hay sau ngày 23 là câu hỏi hàng năm của rất nhiều gia đình. Theo quan niệm dân gian, 23 tháng Chạp là ngày tiễn Ông Công Ông Táo về trời nên sẽ thích hợp để gia chủ tiến hành lau dọn bàn thờ mà không ảnh hưởng đến việc thờ cúng. 

Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ
Lau dọn bàn thờ dịp cuối năm

Sau khi hoàn thành lễ cúng, gia chủ có thể bao sái bàn thờ gia tiên vào buổi sáng hoặc buổi chiều. Tốt hơn là vào khoảng từ 8h – 11h55 sáng hoặc 13h – 17h55 chiều. Đặc biệt, tránh lau dọn vào khoảng 12 – 13h. Trong trường hợp gia đình cúng Ông Công Ông Táo vào chiều ngày 23 thì có thể tiến hành dọn dẹp vào ngày hôm sau. 

Lưu ý, việc lau dọn bàn thờ nên được thực hiện xong xuôi trước ngày 30 tháng Chạp. Bởi vì đây là ngày mà Ông Công Ông Táo quay trở lại trần gian.

Lưu ý khi lau dọn bàn thờ gia tiên, bàn thờ Phật 

Người tiến hành lau dọn bàn thờ nên là đàn ông, gia chủ trong gia đình. Tuy nhiên, trong trường hợp nhà neo người thì phụ nữ cũng có thể thay thế để tiến hành bao sái bát hương, rút tỉa chân nhang. Tuy nhiên, dù là bất cứ ai đi nữa thì cũng cần tắm rửa sạch sẽ, mặc quần áo dài và giữ cho thân thể được thanh tịnh. 

Lau dọn bàn thờ bằng nước gì? 

Thay vì dùng nước lạnh, gia chủ nên sử dụng nước ấm để tẩy sạch bụi bẩn và mang lại cảm giác ấm cúng cho không gian thờ. Ngoài ra nên tham khảo các loại nước sau:

Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ
Lau dọn bàn thờ bằng hỗn hợp rượu trắng và gừng
  • Rượu trắng pha gừng: Bởi vì có tính ấm nên rượu và gừng đều có tác dụng tẩy mùi vô cùng hiệu quả. Đập dập 1 – 2 củ gừng rồi cho vào rượu trắng là đã có ngay hỗn hợp nước lau dọn bàn thờ đúng chuẩn. 
  • Rượu pha tỏi: Trong dân gian, tỏi có tác dụng xua đuổi tà khí nên rất phù hợp để lau dọn bàn thờ. Cách pha chế cũng tương tự như hỗn hợp rượu và gừng. 
  • Nước ngũ vị hương: Đây là loại nước được sử dụng phổ biến nhất để lau dọn bàn thờ và bao sái bát hương. Nước ngũ vị hương hay nước thơm là sự kết hợp của 4 loại hương liệu gồm đinh hương, quế, hồi, bạch đàn, gỗ vang. 

Đến tháng có được lau dọn bàn thờ không? 

Hiện nay, vẫn còn rất nhiều quan niệm trái chiều về vấn đề này. Theo quan niệm dân gian, kinh nguyệt của phụ nữ được xem là một thứ ô uế và bẩn thỉu. Chính vì vậy, khi đến tháng, phụ nữ không nên đến những nơi linh thiêng như đền thờ, chùa chiền, cúng bái,… 

Vì thân thể phụ nữ trong ngày “đèn đỏ” không được sạch sẽ nên việc thắp hương, cúng bái, lau dọn bàn thờ sẽ phạm tội bất kính với bề trên.  Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu về vấn đề tâm linh và tôn giáo cho rằng, phụ nữ không nhất thiết phải kiêng kỵ những công việc liên quan đến tâm linh. 

Bên cạnh đó, tốt nhất là nữ giới nên cẩn thận hơn trong những ngày “đèn đỏ”. Trước khi thắp hương, đi lễ chùa hay lau dọn bàn thờ thì cần vệ sinh cơ thể thật sạch sẽ để không bất kính với thần linh và gia tiên. 

Lau dọn bàn thờ có được xê dịch bát hương 

Đây là một trong những điều kiêng kỵ khi lau dọn bàn thờ. Khi lau dọn, tuyệt đối không được xê dịch bát hương hay nhấc hẳn bát hương ra để vệ sinh (trừ trường hợp đã xin phép thần linh bao sái bát hương). Thay vào đó, một tay cố định bát hương, tay còn lại lau chùi bát hương cẩn thận và tỉ mỉ.  

Dù lau dọn bàn thờ ngày Tết hay ngày thường, trước khi lau dọn bàn thờ, gia chủ cần thắp nén hương xin phép thần linh và gia tiên tạm lánh để công việc được thực hiện một cách thuận lợi hơn. Sau đó, đợi hương tàn rồi dọn dẹp. 

Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ
Các bước lau dọn bàn thờ chi tiết

Các bước lau dọn bàn thờ đúng cách:

  • Bước 1: Cách lau dọn bàn thờ ngày 23 Tết không quá khó. Gia chủ hãy đặt tượng Phật, bài vị gia tiên lên một mặt phẳng trang trọng cao phủ vải đỏ. 
  • Bước 2: Sử dụng khăn lau mới dành riêng cho việc lau chùi bàn thờ rồi ngâm với nước ngũ vị hương (nước rượu gừng, rượu tỏi hoặc nước ấm). 
  • Bước 3: Từ từ lau bát hương, đèn nến bằng khăn sạch đã ngâm sao cho cẩn thận để tránh bị đổ vỡ. Sau đó, dùng khăn khô sạch lau lại. 
  • Bước 4: Bao sái và rút tỉa chân nhang. Một tay giữ chặt bát hương tránh để xê dịch, tay cong lại lấy khăn khô lau sạch bụi và tàn hương xung quanh bát nhang. Cuối cùng, dùng khăn khô lau lại. 
  • Bước 5: Sau khi bát hương đã được vệ sinh sạch sẽ, gia chủ thực hiện tỉa chân nhang sao cho số chân nhang còn lại trên bàn thờ là số lẻ. Chân nhang sau khi rút ra cần được hóa thành tro và thả tại các con sông, suối sạch sẽ. 
  • Bước 6: Đặt lại vật phẩm thờ cúng và khẩn thỉnh báo các ngài về. 

Xem thêm:

>>> Cách bốc bát hương mới cúng gia tiên và thần linh

>>> Hướng dẫn cách đặt bát hương trên bàn thờ 

Văn khấn trước khi lau dọn bàn thờ 

Có nên dọn tàn hương trên bàn thờ
Văn khấn xin phép thần linh và gia tiên trước khi lau dọn bàn thờ

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Con xin tấu lạy Chín phương Trời, Mười phương chư Phật, chư Phật Mười phương

Con xin tấu lạy vua cha Ngọc Hoàng thượng đế, Hoàng thiên hậu thổ, ngũ phương ngũ thổ, long mạch thổ, thần Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ con là:………………

Ngụ tại:………………….

Con xin tấu lạy vong linh các cụ gia tiên cửu huyền thất tổ, bà tổ cô và các bà cô các đời, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ dòng họ …. tại…… (địa chỉ nhà ở, quê).

Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp năm… , con xin phép được bao xái lại bàn thờ gia tiên để cho sạch sẽ để tiễn năm cũ, đón năm mới tới, mong chư vị Phật Thánh, các cụ gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ của họ … chấp thuận.

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Cách lau dọn bàn thờ Phật, bàn thờ gia tiên quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm. Do đó, không nhất thiết phải chờ đến những ngày cận Tết mới tiến hành lau dọn. Áp dụng các bước vệ sinh bàn thờ cùng với những lưu ý quan trọng vừa kể trên, gia chủ đã có thể “tân trang” chốn thờ tự linh thiêng, gần gũi.

Xem thêm:

>>> Cách lau dọn bàn thờ Thần Tàihàng ngày và dịp cuối năm