Doownload và hướng dẫn cài mapinfo 9.0 năm 2024

2.230 lượt xem 482 download

Nội dung Text: Sách hướng dẫn thực hành Hệ thống thông tin địa lý

1. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM LỜI GIỚI THIỆU Hệ thống thông tin địa lý (GIS) được phát triển trong những năm 1960 và phát triển mạnh mẽ cho đến nay. GIS có thể giúp chúng ta quản lý tài nguyên thiên nhiên, quản lý thị trường, đánh giá các khả năng xảy ra của thiên nhiên, dự báo biến động đất đai, diễn biến tài nguyên rừng, ô nhiễm môi trường. Với những tính năng ưu việt, kỹ thuật GIS ngày nay đang được ứng dụng trong nhiều lãnh vực nghiên cứu và quản lý, đặc biệt trong quản lý và quy hoạch sử dụng-khai thác các nguồn tài nguyên một cách bền vững và hợp lý. Hệ thống thông tin địa lý là một ngành đa nghề, được sử dụng rộng rãi ở nhiều cơ quan, ban ngành để từ đó ra quyết định đúng đắn trong quản lý cũng như sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên. Hiện nay tại các cơ quan ban ngành tại Việt Nam đang tìm cách áp dụng công nghệ GIS vào trong quản lý, sử dụng nguồn tài nguyên hợp lý. Chính vì điều đó nên công nghệ GIS ngày càng được quan tâm nhiều hơn. Phần mềm MapInfo Professional và Arcview được xem là một thành viên nhỏ trong gia đình GIS, nó rất hữu ích cho những người làm việc về GIS trong các lĩnh vực khác nhau đặc biệt là các ngành chuyên về quản lý tài nguyên thiên nhiên (đất đai, lâm nghiệp, môi trường,…). Trước đây người ta chỉ nghĩ MapInfo là một phần mềm chuyên để vẽ bản đồ mà quên đi rằng phần mềm này cũng rất mạnh về mặt phân tích dữ liệu trên bản đồ, làm cho những người làm GIS ngày càng thích thú hơn với phần mềm này. Nhằm giúp cho mọi người đặc biệt là các bạn sinh viên chuyên ngành GIS, Quản lý đất đai, Lâm nghiệp, Môi trường hiểu rõ hơn về GIS, chúng tôi đã biên soạn cuốn sách này nhằm giúp một phần nhỏ bé để chúng ta cùng nhau phát triển công nghệ GIS. Trong cuốn sách này chúng tôi đã đưa ra một số ứng dụng dành cho các chuyên ngành của khối Nông Lâm Ngư nhằm giúp cho các bạn hiểu rõ hơn GIS ứng dụng như thế nào cho các ngành của các bạn. Trong quá trình biên soạn còn nhiều thiếu sót, mong quý độc giả đón góp ý kiến về cho chúng tôi theo địa chỉ sau Bộ môn Thông tin Địa lý Ứng dụng Trường Đại học Nông Lâm Tp. Hồ Chí Minh Địa chỉ: Kp6, P. Linh Trung, Q. Thủ Đức, Tp. HCM ĐT: (08) – 37242521 Website: http://gis.hcmuaf.edu.vn/ [email protected] 0987568749 1
2. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM MỤC LỤC CHƯƠNG I GIỚI THIỆU CHUNG ......................................................................................10 1.1 Giới thiệu chung ........................................................................................... 10 1.2 Ứng dụng của MapInfo trong quản lý tài nguyên thiên nhiên ..................... 11 1.3 Cài đặt phần mềm......................................................................................... 11 1.4 Bỏ cài đặc phần mềm ................................................................................... 14 1.5 Cài đặt chương trình gõ dấu tiếng Việt trong MapInfo................................ 15 1.6 Các kiểu đối tượng trong MapInfo............................................................... 16 CHƯƠNG II CÁC THANH CÔNG CỤ CHÍNH ...................................................................17 2.1 Các Menu chính ........................................................................................... 17 2.1.1 Menu File............................................................................................... 17 2.1.2 Menu Edit .............................................................................................. 18 2.1.3 Menu Tool ............................................................................................. 18 2.1.4 Menu Object .......................................................................................... 18 2.1.5 Menu Query........................................................................................... 20 2.1.6 Menu Table............................................................................................ 20 2.1.7 Menu Option.......................................................................................... 21 2.1.8 Menu Map.............................................................................................. 22 2.1.9 Menu Window ....................................................................................... 23 2.2 Thanh công cụ .............................................................................................. 24 2.2.1 Thanh Main............................................................................................ 24 2.2.2 Thanh Drawing ...................................................................................... 25 2.2.3 Thanh Tools........................................................................................... 26 2.2.4 Thanh trạng thái (Status) ....................................................................... 27 CHƯƠNG III LÀM VIỆC VỚI GIAO DIỆN MAPINFO .......................................................28 3.1 Chạy và tắt chương trình .............................................................................. 28 3.1.1 Mở MapInfo........................................................................................... 28 3.1.2 Mở bản đồ.............................................................................................. 28 3.1.3 Tắt bản đồ .............................................................................................. 30 3.1.4 Lưu bản đồ............................................................................................. 31 3.1.5 Tắt chương trình .................................................................................... 32 3.2 Cài đặt chung cho MapInfo.......................................................................... 32 3.2.1 Nút lệnh System Setting ......................................................................... 33 3.2.2 Nút lệnh Map Window........................................................................... 34 3.2.3 Nút lệnh Layout Window ....................................................................... 38 [email protected] 0987568749 2
3. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM 3.2.4 Nút lệnh Legend Window ...................................................................... 38 3.2.5 Nút lệnh Startup..................................................................................... 39 3.2.6 Nút lệnh Address Matching ................................................................... 39 3.2.7 Nút lệnh Directories .............................................................................. 40 3.2.8 Nút lệnh Output Setting ......................................................................... 40 3.2.9 Nút lệnh Printer: Thiết lập cho máy in, khổ giấy in ............................. 42 3.2.10 Nút lệnh Styles: Chỉnh lại cách hiển thị đối tượng trên bản đồ. .......... 43 3.2.11 Nút lệnh Web Services......................................................................... 44 3.2.12 Nút lệnh Image Processing ................................................................. 44 3.3 Cài đặt thông số cho cửa sổ kích hoạt.......................................................... 45 CHƯƠNG IV TẠO LỚP DỮ LIỆU .........................................................................................48 U 4.1 Tạo dữ liệu từ các định dạng khác ............................................................... 48 4.2 Tạo mới dữ liệu ............................................................................................ 48 4.2.1 Nắn ảnh.................................................................................................. 49 4.2.2 Số hóa bản đồ ........................................................................................ 54 4.3 Chỉnh sửa hình dạng của đối tượng.............................................................. 57 4.3.1 Thêm Node cho đối tượng..................................................................... 58 4.3.2 Xóa Node của đối tượng........................................................................ 59 4.3.3 Lệnh AUTOTRACE.............................................................................. 59 4.3.4 Lệnh AUTONODE................................................................................ 59 4.4 Chỉnh sửa hiển thị đối tượng ........................................................................ 60 4.4.1 Đối tượng dạng vùng ............................................................................. 60 4.4.2 Đối tượng dạng đường........................................................................... 60 4.4.3 Đối tượng dạng điểm ............................................................................. 61 4.4.4 Đối tượng dạng chữ ............................................................................... 62 4.5 Chỉnh sửa đặc tính của đối tượng không gian.............................................. 63 4.5.1 Kiểu vùng .............................................................................................. 63 4.5.2 Kiểu đường ............................................................................................ 63 4.5.3 Kiểu điểm .............................................................................................. 64 4.5.4 Kiểu chữ................................................................................................. 64 CHƯƠNG V LÀM VIỆC VỚI DỮ LIỆU KHÔNG GIAN ....................................................66 5.1 Kết hợp các đối tượng lại với nhau .............................................................. 66 5.2 Tách các đối tượng nhiều phần .................................................................... 67 5.3 Tạo vùng đệm............................................................................................... 68 5.4 Tạo mới đối tượng từ các đối tượng khác .................................................... 68 5.5 Tạo dạng vùng từ các đoạn và đường thẳng kép kín.................................... 69 5.6 Tạo đối tượng vùng chứa điểm .................................................................... 69 5.7 Cắt đối tượng................................................................................................ 69 [email protected] 0987568749 3
4. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM 5.8 Cắt đối tượng tại node .................................................................................. 70 5.9 Tạo node cho đối tượng................................................................................ 70 5.10 Xóa một phần đối tượng............................................................................. 71 5.11 Kiểm tra các vùng bị chồng lấp.................................................................. 71 5.12 Xóa các đối tượng Gap và Overlap ............................................................ 72 5.13 Chỉnh sửa các đối tượng không gian.......................................................... 72 5.14 Tạo đối tượng song song ............................................................................ 73 5.15 Xoay đối tượng........................................................................................... 74 5.16 Làm trơn đối tượng..................................................................................... 75 5.17 Chuyển đổi đối tượng................................................................................. 75 5.18 Cắt nhiều lớp .............................................................................................. 75 CHƯƠNG VI LÀM VIỆC VỚI DỮ LIỆU THUỘC TÍNH .....................................................77 6.1 Nhập thuộc tính cho đối tượng..................................................................... 77 6.2 Cập nhật dữ liệu cho bảng thuộc tính........................................................... 78 6.3 Các loại cơ sở dữ liệu ................................................................................... 81 6.3.1 Định dạng Microsoft Excel *.xls ........................................................... 81 6.3.2 Định dạng Text *.txt .............................................................................. 81 6.3.3 Định dạng DataBase File *.dbf.............................................................. 82 6.4 Nối hai bảng thuộc tính ................................................................................ 83 6.5 Kết hợp các đối tượng sử dụng trường thuộc tính........................................ 83 6.6 Tạo vùng đệm............................................................................................... 85 6.7 Tạo các vùng chứa điểm............................................................................... 85 6.8 Xây dựng câu truy vấn (Query).................................................................... 86 6.8.1 Truy xuất dữ liệu dạng đơn giản............................................................ 86 6.9 Thống kê dữ liệu........................................................................................... 89 6.9.1 Thống kê đối tượng theo một trường thuộc tính ................................... 89 6.9.2 Thống kê bằng lệnh SQL Select ............................................................ 90 6.10 Tìm kiếm dữ liệu thuộc tính....................................................................... 92 6.11 Tìm kiếm các đối tượng được chọn ........................................................... 93 6.12 Tạo bảng báo cáo (Report) ......................................................................... 93 6.13 Chỉnh sửa bảng thuộc tính.......................................................................... 94 6.13.1Chỉnh sửa cấu trúc của bảng thuộc tính................................................ 94 Trên thanh Menu chọn Table/ Maintanace/ Table Structure, xuất hiện hộp thoại tương ứng như hộp thoại Create table, cho phép chỉnh sửa các trường thuộc tính của lớp dữ liệu. ................................................................................................... 94 6.13.2 Xóa lớp dữ liệu .................................................................................... 95 6.13.3 Chỉnh sửa tên lớp dữ liệu..................................................................... 95 6.13.4 Đón gói lớp dữ liệu.............................................................................. 95 CHƯƠNG VII TRANG TRÍ BẢN ĐỒ......................................................................................96 [email protected] 0987568749 4
5. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM 7.1 Tạo nhãn ....................................................................................................... 96 7.2 Liên kết nóng (Hotlink)................................................................................ 98 7.3 Biểu diễn tâm, node và hướng vẽ của đối tượng........................................ 100 7.4 Xây dựng bảng chú thích ........................................................................... 100 7.4.1 Bằng lệnh Create Legend .................................................................... 100 7.4.2 Lệnh Create Thematic Map ................................................................. 105 CHƯƠNG VIII IN BẢN ĐỒ.....................................................................................................118 8.1 Tạo khung, lưới và hướng .......................................................................... 118 Các ứng dụng Mapbasic còn lại thường được sử dụng tôi sẽ trình bày trong chương sau.................................................................................................... 118 8.1.1 Tạo lưới................................................................................................ 118 8.1.2 Gán nhãn cho lưới ............................................................................... 119 8.1.3 Tạo hướng............................................................................................ 120 8.1.4 Tạo thanh tỷ lệ ..................................................................................... 121 8.2 Tạo trang in ................................................................................................ 121 8.2.1 Chỉnh khổ giấy..................................................................................... 128 8.2.2 Cài đặt Driver cho máy in.................................................................... 128 8.2.3 Chỉnh tỷ lệ bản đồ................................................................................ 129 8.2.4 In bản đồ .............................................................................................. 130 CHƯƠNG IX BIỂU ĐỒ (CHART) VÀ PHÂN VÙNG ĐỐI TƯỢNG .................................132 9.1 Biểu đồ Chart ............................................................................................. 132 9.2 Phân vùng đối tượng .................................................................................. 140 CHƯƠNG X PHẦN MỞ RỘNG ..........................................................................................143 10.1 Auto Labels .............................................................................................. 143 10.2 Concentric Ring Buffers........................................................................... 143 10.3 Coordinate Extractor ................................................................................ 144 10.4 Create Line by Length.............................................................................. 145 10.5 Degree Converter ..................................................................................... 146 10.6 Distance Calculator .................................................................................. 147 10.7 Labeler...................................................................................................... 148 10.8 Line Snap Tool ......................................................................................... 149 10.9 Name Views: Lưu các định dạng tỷ lệ phóng của cửa sổ ........................ 149 10.10 Register Vector Utility ........................................................................... 150 10.11 Rotate Labels.......................................................................................... 151 10.12 Rotate Symbols ...................................................................................... 152 10.13 Search and Replace ................................................................................ 153 [email protected] 0987568749 5
6. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM 10.14 Symbol Maker ........................................................................................ 153 10.15 Universal Translator............................................................................... 153 10.16 Window Manager................................................................................... 154 10.17 Workspace Packerger............................................................................. 155 10.18 WorkSpace Resolver .............................................................................. 156 CHƯƠNG XI HỆ QUY CHIẾU TRONG MAPINFO ...........................................................157 11.1 Phép chiếu GAUSS .................................................................................. 157 11.2 Phép chiếu UTM ...................................................................................... 157 11.3 Hệ tọa độ VN-2000 .................................................................................. 158 11.4 Thông số kiểu phép chiếu......................................................................... 161 11.5 Đơn vị trong hệ quy chiếu........................................................................ 163 11.6 Thông số về Ellipsoid trong MapInfo ...................................................... 164 CHƯƠNG XII .................................................................................................167 MỘT SỐ ỨNG DỤNG....................................................................................167 12.1 Đánh giá diễn biến tài nguyên đất đai...................................................... 167 12.2 Giải tỏa đền bù ......................................................................................... 172 12.3 Liên kết dữ liệu giữa máy GPS và Mapinfo............................................. 176 PHỤ LỤC ........................................................................................................181 CHƯƠNG I GIỚI THIỆU PHẦN MỀM ARCVIEW .........................................................200 1.1 Các thành phần của ArcView..................................................................... 200 1.2 Các đối tượng địa lý (Geographic Features)............................................. 201 1.3 Thuộc tính của đối tượng (Feature Attribute)............................................ 201 1.4 Các Theme của ArcView ............................................................................ 201 1.5 Làm việc với dữ liệu................................................................................... 202 1.6 Các lớp dữ liệu địa lý (feature data source) .............................................. 202 1.7 Lớp dữ liệu ảnh (Image Data Source)........................................................ 203 1.8 Các kiểu dữ liệu địa lý (Feature types) ...................................................... 203 1.8.2 Các đối tượng kiểu đường (Line Features).......................................... 204 1.8.3 Các đối tượng đa giác (polygon features)............................................ 204 CHƯƠNG II THANH MENU VÀ THANH CÔNG CỤ......................................................206 2.1 Thanh Menu ............................................................................................... 206 2.1.1 File ....................................................................................................... 206 2.1.2 Edit....................................................................................................... 207 2.1.3 View..................................................................................................... 208 2.1.4 Theme .................................................................................................. 209 [email protected] 0987568749 6
7. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM 2.1.5 Graphic ................................................................................................ 210 2.1.6 Window ............................................................................................... 211 2.2 Thanh công cụ ............................................................................................ 212 2.3 Giao diện chính của chương trình .............................................................. 213 2.3.1 Đồ án của ArcView (Project) .............................................................. 214 2.3.2 Các loại tài liệu của đồ án.................................................................... 215 CHƯƠNG III TẠO DỮ LIỆU TRONG ARCVIEW .............................................................219 3.1 Tạo dữ liệu không gian............................................................................... 219 3.1.1 Tạo theme dạng điểm .......................................................................... 219 3.1.2 Tạo theme dạng đường ........................................................................ 222 3.1.3 Tạo theme dạng vùng .......................................................................... 227 3.1.4 Đặt môi trường bắt dính (snap) ........................................................... 235 3.2 Hiệu chỉnh đối tượng.................................................................................. 237 3.2.1 Di chuyển đỉnh bằng công cụ hiệu chỉnh đỉnh .................................... 238 3.2.2 Thêm đỉnh bằng công cụ hiệu chỉnh đỉnh ........................................... 238 3.2.3 Xóa đỉnh bằng công cụ hiệu chỉnh đỉnh .............................................. 238 3.2.4 Thay đổi hình dạng của một đường..................................................... 238 3.2.5 Thay đổi đoạn chung của hai đối tượng .............................................. 238 3.2.6 Di chuyển node chung của các đối tượng............................................ 239 3.2.7 Thêm, xóa Node .................................................................................. 239 CHƯƠNG IV LÀM VIỆC VỚI DỮ LIỆU.............................................................................241 U 4.1 Chỉnh sửa các đối tượng không gian.......................................................... 241 4.1.1 Combine............................................................................................... 241 4.1.2 Union Features..................................................................................... 241 4.1.3 Subtract Features ................................................................................. 241 4.1.4 Intersect Features................................................................................. 242 4.1.5 Hiển thị dữ liệu của câu truy vấn......................................................... 242 4.2 Tìm kiếm quan hệ không gian.................................................................... 243 4.3 Tạo vùng đệm............................................................................................. 247 4.4 Làm việc với dữ liệu thuộc tính ................................................................. 249 4.4.1 Xem thông tin của đối tượng ............................................................... 249 4.4.2 Làm việc với cấu trúc bảng thuộc tính ................................................ 250 4.4.3 Truy vấn dữ liệu .................................................................................. 252 4.4.4 Cập nhật dữ liệu từ một bảng dữ liệu khác.......................................... 254 4.4.5 Liên kết dữ liệu.................................................................................... 255 CHƯƠNG V TẠO BẢN ĐỒ THEO CHỦ ĐỀ .....................................................................257 [email protected] 0987568749 7
8. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM 5.1 Tạo bản đồ theo chủ đề .............................................................................. 257 5.2 Các kiểu bản đồ chủ đề .............................................................................. 258 5.3 Gán nhãn thuộc tính cho đối tượng ............................................................ 262 5.4 Tạo liên kết................................................................................................. 266 CHƯƠNG VI CHỒNG XẾP DỮ LIỆU GIỮA CÁC LỚP DỮ LIỆU ...................................268 U 6.1 Các thao tác xử lý dữ liệu........................................................................... 268 6.1.1 PHÉP HợP NHấT CÁC ĐốI TƯợNG (DISSOLVE) .......................... 269 6.1.2 Ghép hai lớp dữ liệu (Merge) .............................................................. 272 6.1.3 Cắt lớp dữ liệu (Clip)........................................................................... 273 6.1.4 Cắt và giữ lại phần chung (Intersect)................................................... 274 6.1.5 Hợp chung hai lớp dữ liệu (Union) ..................................................... 275 6.1.6 Liên kết dữ liệu (Join) ......................................................................... 276 CHƯƠNG VII TẠO TRANG IN.............................................................................................277 7.1 Font chữ cho khung dữ liệu........................................................................ 277 7.2 Làm việc với bản chú thích ........................................................................ 277 7.3 Làm việc với hướng ................................................................................... 283 7.4 Chỉnh tỷ lệ bản đồ ...................................................................................... 284 7.5 Làm việc với thước tỷ lệ............................................................................. 284 7.6 Thêm khung dữ liệu vào cửa sổ Layout..................................................... 285 7.7 Tạo lưới ...................................................................................................... 287 CHƯƠNG VIII PHẦN MỞ RỘNG ..........................................................................................291 8.1 3D Analyst.................................................................................................. 291 8.2 Spatial Analyst ........................................................................................... 294 8.3 CAD Reader ............................................................................................... 299 CHƯƠNG IX BIỂU ĐỒ VÀ BẢNG BÁO CÁO...................................................................301 9.1 Tạo biểu đồ................................................................................................ 301 9.2 Tạo bảng báo cáo........................................................................................ 306 [email protected] 0987568749 8
9. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM PHẦN I MAPINFO 9.0 [email protected] 0987568749 9
10. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM CHƯƠNG I GIỚI THIỆU CHUNG 1.1 Giới thiệu chung Hiện nay phần mềm MapInfo được sử dụng nhiều trong việc số hóa và quản lý dữ liệu trong GIS. Phần mềm MapInfo là một công cụ khá hữu hiệu để tạo ra và quản lý một cơ sở dữ liệu địa lý vừa và nhỏ trên máy tính cá nhân. Sử dụng công cụ Mapinfo có thể xây dựng một HTTĐL, phục vụ cho mục đích nghiên cứu khoa học và sản xuất của các tổ chức kinh tế xã hội, của các ngành và địa phương. Ngoài ra Mapinfo là một phần mềm tương đối gọn nhẹ và dễ sử dụng. MapInfo là một phần mềm HTTĐL GIS cho giải pháp máy tính để bàn. Các thông tin trong MapInfo được tổ chức theo từng bảng. Cơ cấu tổ chức thông tin của các đối tượng địa lý được tổ chức chủ yếu theo các files sau đây: - TAB: Files mô tả khuôn dạng Table là files chính của MapInfo. - DAT: Files chứa thông tin nguyên thuỷ. - MAP: Files chứa các thông tin mô tả các đối tượng bản đồ. - ID: Files chứa thông tin liên kết các đối tượng với nhau. - WOR: Files quản lý chung (lưu trữ tổng hợp các Table hoặc các cửa sổ thông tin khác nhau của Mapinfo). [email protected] 0987568749 10
11. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM - Hỗ trợ các thiết bị: Bản số, máy quét ảnh, chuột, các máy vẽ. - Các chức năng chính: Tạo vùng đệm, phân tích bản đồ, phân tích mạng. - Hệ quản trị cơ sở dữ liệu: Dbase, cơ sở dữ liệu bên trong. ™ Hệ điều hành và cấu hình máy tính tương ứng - Hệ điều hành: DOS, WinDow - Tốc độ: Tối thiểu P4 - Ram: Tối thiểu 256MB - Dung lượng đĩa: Tối thiểu 450MB - Card màn hình: 2D/3D tốc độ tối thiểu 128MB - Độ phân giải màn hình: Tối thiểu 1024x768 1.2 Ứng dụng của MapInfo trong quản lý tài nguyên thiên nhiên Hiện nay công nghệ GIS đã phát triển mạnh tại các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Các sở ban ngành điều ứng dụng trong quản lý như: giao thông, tài nguyên thiên nhiên, quản lý đất đai, du lịch sinh thái…Trong lĩnh vực quản lý tài nguyên thiên nhiên, GIS phát triển rất mạnh như đánh giá thay đổi sử dụng đất, ứng dụng chuỗi Markov Change để dự báo sự thay đổi sử dụng đất, xây dựng bản đồ du lịch sinh thái, quy hoạch sử dụng đất, bồi thường giải tỏa đền bù, đánh giá diễn biến tài nguyên rừng, … 1.3 Cài đặt phần mềm Đầu tiên download phần mềm MapInfo Professional 9.0 trial cho phiên bản đánh giá. Phần mềm này nếu không mua bản quyền chúng ta chỉ được sử dụng miễn phí trong thời gian 30 ngày kể từ ngày cài đặt đầu tiên. Địa chỉ download: www.mapinfo.com Kích đúp vào biểu tượng , xuất hiện hộp thoại sau [email protected] 0987568749 11
12. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM Nhấn Next, xuất hiện hộp thoại Đánh dấu chọn vào I accept the terms in the license agreement: Để chấp nhận giới hạn sử dụng của phần mềm. Vì cuốn sách này được viết trên phiên bản dùng thử nên chỉ sử dụng được 30 ngày kể từ ngày cài đặt. Tiếp tục nhấn Next, xuất hiện hộp thoại - User Name: Tên người sử dụng chương trình - Organization: Cơ quan người sử dụng chương trình. Nhấn Next, xuất hiện hộp thoại [email protected] 0987568749 12
13. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM - Typical Workstation Installtion: Cài đặt theo mặc định của nhà sản xuất. Thông thường được cài đặt toàn bộ tất cả các chương trình ứng dụng theo phần mềm. - Custom Workstation Installtion: Cài đặt một số chương trình mà người sử dụng cần thiết, còn không cần có thể loại bỏ. Nếu chọn lệnh này thì sẽ xuất hiện hộp thoại dưới đây sau khi nhấn Next. - This feature will not available: Bỏ tùy chọn cài đặt này. Chú ý: Chúng ta nên lựa chọn kiểu cài đặt Typical Workstation installtion thì thư viện chúng ta sử dụng sẽ phong phú và đầy đủ hơn. Trong trường hợp này, tôi chọn kiểu cài đặt Typical Workstation installtion. Nhấn Next, xuất hiện hộp thoại sau [email protected] 0987568749 13
14. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM Install MapInfo professional 9.0 to: Chỉ định thư mục cần cài đặt thư viện làm việc cho chương trình MapInfo. Mặc định là C:\Program Files\MapInfo\Professional\. Chúng ta có thể thay đổi đường dẫn vào thư viện khác bằng cách nhấn vào nút Change. Tiếp tục nhấn Next, xuất hiện hộp thoại Nhấn vào nút Install để tiến hành cài đặt. Sau khi cài đặt xong sẽ xuất hiện hộp thoại sau Nhấn Finish để hoàn tất quá trình cài đặt. 1.4 Bỏ cài đặc phần mềm [email protected] 0987568749 14
15. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM Vào Start/ Setting/Control Panel, kích chọn biểu tượng Add or Remove programs , chọn vào phần mềm cần bỏ cài đặt Kích chọn nút Remove để bỏ cài đặt chương trình MapInfo. Trong quá trình sử dụng, nếu là bản dùng thử thì khi chúng ta khởi động MapInfo thì sẽ xuất hiện hộp thoại thông báo thời gian giới hạn sử dụng chương trình trong thời hạn là 30 ngày kể từ ngày cài đặt chương trình. 1.5 Cài đặt chương trình gõ dấu tiếng Việt trong MapInfo Phần mềm Vietkey bản full cho phép cài đặt lại font chữ cho các nút lệnh, thanh công cụ, menu cho tất cả các chương trình có giao diện tiếng Việt theo bộ font TCVN3 (ABC). Ngoài ra phần mềm Vietkey còn cho phép mã hóa font chữ theo đúng tiếng Việt khi nhập các đoạn văn bảng dưới dạng font chữ TCVN3 (ABC). Để cài đặt, kích đúp vào file Setup.exe bên trong Folder Disk 1 nằm trong bộ chương trình Vietkey, nhấn Next hai lần, xuất hiện hộp thoại sau Nhấn Next, xuất hiện hộp thoại sau [email protected] 0987568749 15
16. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM Đánh dấu chọn tất cả trong hộp thoại Components. Nhấn Next để tiếp tục cài đặt. Sau khi chạy xong chương trình khởi động lại máy tính thì mới có hiệu lực. Khi đó các phần nhập các đoạn text trong các hộp thoại tự động nhận tiếng Việt. Chúng ta đánh dạng font chữ là TCVN3(ABC), nhưng phần nhập thông tin thuộc tính trong nút lệnh Info và bảng thuộc tính sẽ không nhận tiếng Việt. 1.6 Các kiểu đối tượng trong MapInfo ¾ Các đối tượng dạng vùng - Polygon: Là các đối tượng có dạng hình học bất kỳ. - Rectangle: Đối tượng dạng hình chữ nhật. - Ellipse: Là các đối tượng dạng Elip và hình tròn. - Rounded Rectanggle: Là đối tượng hình chữ nhật với các góc được bo tròn. ¾ Các đối tượng dạng đường - Polyline: Là các đường bất kỳ dùng để mô tả các kiểu đường giao thông, sông suối, dây điện. - Line: Là các đường thẳng theo một hướng xác định. - Arc: Là các cung tròn. ¾ Điểm: Dùng mô tả các đối tượng như trụ sở UBND, các điểm khống chế, các ký hiệu thể hiện các đối tượng phi tỷ lệ như trường học, bệnh viện, cầu cống, … ¾ Đối tượng dạng chữ (Text): Để miêu tả tên hay thuộc tính của các đối tượng bản đồ. [email protected] 0987568749 16
17. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM CHƯƠNG II CÁC THANH CÔNG CỤ CHÍNH 2.1 Các Menu chính 2.1.1 Menu File - New Table: Tạo mới lớp dữ liệu. - Open: Mở các loại dữ liệu đã tạo sẵn. - Open Web Service: Mở các lớp dữ liệu qua mạng. - Open Universal: Mở các định dạng khác từ các phần mềm khác. Ví dụ: AutoCAD, ArcGIS, MicroStation, … Phần này chỉ được phép mở dữ liệu không cho phép chỉnh sửa dữ liệu. - Close Table: Thoát các lớp dữ liệu đang hiện hành. - Close DBMS Table: Thoát các số liệu dạng bảng đang hiện hành. - Close All: Thoát tất cả các lớp dữ liệu. - Save Table: Lưu lại các lớp dữ liệu đã và đang được chỉnh sửa. - Save Copy As: Lưu lại với một tên khác của lớp dữ liệu tương ứng. Phần này cho phép lưu lại một lớp dữ liệu với một hệ quy chiếu khác. - Save Query: Chỉ lưu các tập tin bằng các câu lệnh truy vấn trước đó. - Save Workspace: Lưu lại nhằm mục đích quản lý và tổ chức toàn bộ công việc đang thực hiện, phần này cho phép lưu lại các trang in, biểu đồ hay các bản đồ chuyên đề. - Save Window As: Lưu lại những đối tượng hiện diện trên cửa sổ thành tập tin dạng ảnh. - Revert Table: Dùng để phục hồi lại ban đầu do chỉnh sửa bị sai. Lệnh này thực hiện nhằm mục đích khôi phục lại cho lần đã lưu cuối cùng. - Page Setup: Chỉnh khổ giấy in. - Print: In bản đồ. - Recent Files: Lưu lại đường dẫn đến thư viện những file được mở trước đó. [email protected] 0987568749 17
18. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM - Exit: Thoát khỏi chương trình MapInfo. 2.1.2 Menu Edit - Undo Move: Quay lại lệnh vừa mới thực hiện. - Cut: Cắt các đối tượng chọn. - Copy: Chép các đối tượng chọn. - Paste: Dán các đối tượng. - Clear: Xóa các đối tượng chọn. - Clear Map Objects Only: Xóa các đối tượng chọn. - Reshape: Thay đổi hình dạng và kích thước của đối tượng được chọn. - New Row: Thêm một đối tượng thuộc tính. - Get Info: Xem thông tin của đối tượng được chọn. Xem tọa độ tâm, tọa độ các đỉnh chứa đối tượng đó. 2.1.3 Menu Tool - Crystal Reports: Tạo bảng báo cáo thông tin của các lớp dữ liệu. - Run MapBasic Program: Chạy chương trình Mapbasic xây dựng sẵn của phần mềm. Đây là các chương trình nằm ngoài giao diện của MapInfo nên muốn chạy chương trình này phải kích hoạt chúng. Ngoài ra chúng ta có thể sử dụng chương trình MapBasic để xây dựng các phần mở rộng của MapInfo. - Tool Manager: Chạy chương trình của MapBasic được tích hợp thường được sử dụng nhất. - Universal Tranlastor: Chuyển đổi giữa các định dạng khác nhau của các phần mềm GIS với phần mềm MapInfo và ngược lại. 2.1.4 Menu Object [email protected] 0987568749 18
19. Vũ Minh Tuấn BM GeoMatics - Khoa Môi Trường & Tài Nguyên - ĐH Nông Lâm Tp. HCM - Set Target: Giữ đối tượng đích, đối tượng muốn thực hiện các lệnh phân tích. - Clear Target: Thoát lệnh Set Target. - Conbine: Kết hợp các đối tượng. - Disaggregate: Tách các đối tượng không liên tục hay là các đối tượng có nhiều phần khác nhau. - Buffer: Tạo vùng đệm cho các đối tượng. - Convex Hull: Tạo mới đối tượng từ các đối tượng được chọn. - Enclose: Tạo đối tượng dạng vùng từ các đối tượng dạng đường. - Voronoi: Tạo các đối tượng dạng vùng từ các đối tượng dạng điểm. Tối thiểu phải là 3 điểm. - Driving Regions: Tạo vùng đệm theo thời gian hay khoảng cách. Phần này sử dụng bản đồ trực tuyến của MapInfo. - Split: Cắt đối tượng mà đối tượng cắt dạng vùng. - Erase: Xóa các đối tượng chồng lên nhau. - Erase Outside: Xóa các đối tượng không chồng lên nhau. - Polyline Split: Cắt các đối tượng mà đối tượng cắt là đường thẳng. - Polyline Split at Node: Cắt đối tượng dạng đường từ 1 node nào đó nằm trên đường thẳng đó. - Overlay Nodes: Tạo các Node cho các đối tượng theo các đối tượng khác. - Check Regions: Kiểm tra lỗi của các đối tượng được chọn. - Clean: Sửa lỗi cho các đối tượng. - Snap/Thin: Sửa lỗi cho các đối tượng bản đồ theo một nguyên tắt cụ thể nào đó. Lệnh này cho phép xóa các đối tượng không cần thiết theo một đơn vị diện tích nào đó hay có thể, xóa các điểm kích chuột (node) và nhập hai node lại với nhau trên một hay hai đối tượng. - Offset: Tạo các đối tượng song song. - Rotate: Xoay các đối tượng. - Smooth: Làm trơn đối tượng dạng đường. - Unsmooth: Thoát lệnh Smooth. [email protected] 0987568749 19