Giáo án điện dân dụng THPT - BÀI 9: THỰC HÀNH TÍNH TOÁN MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA CÔNG SUẤT NHỎ I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: - HS hiểu được cấu tạo của máy biến áp - HS hiểu được trình tự tính toán thiết kế MBAmột pha công suất nhỏ. 2. Kĩ năng: -Tính toán, thiết kế được máy biến áp một pha công suất nhỏ. 3. Thái độ: - HS có ý thức tìm hiểu cấu tạo và tính toán thiết kế MBA 1pha công suất nhỏ. II/ CHUẨN BỊ BÀI DẠY: - Nghiên cứu bài 9-SGK . - Đọc tài liệu tham khảo liên quan đến bài giảng. - MBA một pha công suất nhỏ (đã tháo vỏ): mỗi nhóm 1 máy. -Thước kẻ,thước cặp,(hoặc pan me) cho mỗi nhóm. -Phiếu học tập, Bảng 9-2 SGK. III/ QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN BÀI GIẢNG 1/Ổn định lớp: 2 phút Kiểm tra sĩ số lớp học. 2/Kiểm tra bài cũ: 3’ Câu hỏi: Trình bày các bước tính toán máy biến áp một pha công suất nhỏ? 3/Nội dung bài giảng mới: 125’ T Hoạt động của thầy G và trò Ph Nội dung bài giảng út Hoạt động 1: Tìm 45’ 1/Tìm hiểu cấu tạo Máy biến hiểu cấu tạo MBA áp *Gv chia lớp thành Bảng 9-1.Mô tả cấu tạo Máy các nhóm thực hành. biến áp *Mỗi nhóm HS nhận thiết bị và dụng cụ thực hành. *GV giao nhiệm vụ cho HS và yêu cầu thực hành theo các nội dung như đã nêu ở mục tiêu bài thực hành. Lõi Dây Cửa sổ thép quấn lõi thép * HS đo và ghi kết quả vào bảng mô tả cấu tạo máy biến áp (9-1). *GV yêu cầu HS nêu - Quan sát và mô tả cấu tạo lại từng bước thực Máy biến áp. hành theo nội dung - Đo kích thước lõi thép. thực hành ở trên.Từ đó đánh giá nhận thức của HS. *GV thu phiếu thực hành của các nhóm. - Đo đường kính dây quấn sơ cấp và thứ cấp. - Đo kích thước cửa sổ lõi thép. -Viết phiếu thực hành. Hoạt động 2: Tìm 20’ 2. Trình tự tính toán, thiết hiểu trình tự tính toán,thiết kế MBA kế máy biến áp Phiếu học tập *GV phát phiếu học Các tập cho HS và yêu bước cầu HS trình bày vào phiếu học tập HS tìm hiểu và ghi Những Nội tính toán dung thiết kế điểm cần lưu ý 1. kết quả tìm hiểu vào phiếu học tập 2. - GV thu phiếu học 3. tập. 4. - GV nêu lại các bước để HS tự đánh giá kết quả của bản 5. 6. thân. Hoạt động 3: Tính 60’ 3. Tính toán thiết kế máy toán thiết kế MBA 1 biến áp một pha công suất pha nhỏ Bài tập: Hãy tính toán thiết kế Giáo viên đưa ra bài MBA có các thông số sau: tập tính toán thiết kế - Điện áp sơ cấp 220V-50Hz máy biến áp - Điện áp thứ cấp 24 HS chú ý theo dõi và - Công suất 30VA thực hành Các bước tính toán Giáo viên hướng dẫn 1. Xác định công suất máy học sinh cách tính biến áp. toán bài tập Công suất MBA: HS thực hiện theo S2 = 30VA S1 = hướng dẫn của giáo viên GV? Em hãy nêu công thức tính tiết diện tiết diện dây 2. Tính toán mạch từ Tiết diện trụ quấn dây của lõi thép: quấn? HS trả lời Shi = 1,2. vòng dây của các cuộn dây ta làm thế nào? HS trả lời Với công suất của MBA< 50VA ta nên chọn mật độ dòng HS trả lời GV ? Nêu cách tính đường kính dây quấn ? 30 = S hi kl = 6,6 0,9 = 7,3cm2 (kl = 0,9 vì đây là biến áp dùng trong gia đình) 3. Tính số vòng dây của các cuộn dây Chọn số vòng dây/vôn: n = 5vòng/V(Theo bảng 8-3). - Số vòng dây cuộn sơ cấp là: điện cho phép là bao nhiêu ? =1,2. 6,6cm2 St = GV? Muốn tính số S dm N1 = U1.n = 220.5 = 1100 vòng - Số vòng dây cuộn thứ cấp là: N2 = (U2 + 10%U2).n = HS trả lời (24 + 2,4).5 = 132 vòng 4. Tính tiết diện dây quấn và GV ? Nêu cách tính đường kính dây quấn. diện tích cửa sổ lõi Công suất của MBA< 50VA thép? nên ta chọn mật độ dòng điện HS trả lời ? cho phép là J = 4A/mm2 (căn cứ vào bảng 8-4). - Từ công thức: S1 = U1.I1  I1 = S1 30   0,14 A U 1 220 S2 = U2.I2  I2 = S 2 30   1, 25 A U 2 24 Vậy tiết diện dây quấn SC và TC là: S dq1  I 1 0,14   0,035mm 2 J1 4 ; S dq 2 = I 2 1,25   0,31mm 2 J 4 5. Tính diện tích cửa sổ. Ta có: Scs  S SC  S TC Kl ( căn cứ vào bảng 8-6,ta chọn Kl = 0,2). Vậy:  Scs 1100.0,035  132.0,31  397,1mm 2  4cm 2 0,2 IV. TỔNG KẾT BÀI HỌC: 5’ - Nhắc lại các nội dung chính của bài học V. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Hãy tính toán thiết kế MBA có các thông số sau:Điện áp sơ cấp 220V. Điện áp thứ cấp 24V.Công suất 60VA;  = 0,8 VI. TỰ ĐÁNH GIÁ VÀ RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… …