Bạn chưa biết hóa thạch là gì, chúng có ý nghĩa gì và quá trình hình thành hóa thạch diễn ra như thế nào? Để giải đáp các thắc mắc, cùng xem bài viết này ngay nhé. Show Hóa thạch là gì?Hóa thạch thường có từ thời tiền sử và được hình thành rất chậm bởi các quá trình địa chất. Hoá thạch là bằng chứng về đời sống thực vật hoặc động vật trong quá khứ. Chúng được bảo tồn trong các lớp đá – vật liệu của vỏ Trái đất. Đa số nghĩ rằng hóa thạch sẽ còn nguyên trạng cơ thể của động vật/thực vật. Nhưng thực tế là vật chất hữu cơ của cơ thể đã biến mất và chỉ còn 1 lại phần nhỏ. Xác của các sinh vật sẽ bị phân hủy sau một khoảng thời gian, chỉ còn sót lại các phần cứng của chúng như xương hoặc cành cây… nằm trong các lớp trầm tích và trải qua quá trình hóa thạch để biến thành đá.
 Dù vật chất hữu cơ đã biến mất nhưng hình thái kết cấu ban đầu cùng những dấu vết hoạt động của các sinh vật này trong thời kỳ đó vẫn sẽ được giữ nguyên. Nhờ những hình thái cấu trúc đó mà người ta có thể mô phỏng lại hình dáng của các loại động vật tiền sử. Xem thêm: Gỗ hóa thạch là gì? Tác dụng ra sao và có đắt không? Ý nghĩa của hoá thạch là gì?Hóa thạch mang một ý nghĩa vô cùng to lớn, thông quá hóa thạch nhà nghiên cứu có thể biết được đó là cá thể nào, sống cùng những loài nào trong cùng thời điểm đó. Từ đó lịch sử trái đất hàng tỉ năm cũng dần được hé lộ và con người trong quá khứ cũng được biết đến rõ ràng hơn. Chẳng hạn số lượng hóa thạch tảo tăng lên đột ngột có liên quan đến sự thay đổi nguồn thực phẩm, khí hậu. Hoá thạch phấn hoa sẽ tiết lộ thời gian tăng trưởng cụ thể của các loài thực vật, ngay cả với những loài không có hóa thạch.
Hóa thạch cũng để lại rất nhiều manh mối về sự tiến hoá. Chẳng hạn việc so sánh hoá thạch của loài ngựa tiền sử với loài ngựa hiện đại. Hay sự tương đồng giữa xương khủng long tiền sử với xương chim hiện đại. Đó cũng là bằng chứng cho thấy một số loài khủng long có thể đã tiến hóa thành chim. Với đời sống con người, dấu vết trên hoá thạch sẽ thể hiện cách sinh hoạt của người cổ đại. Các mẫu hoá thạch hộp sọ đã cho biết hình dáng con người qua từng thời kỳ và những tiến hóa trong sinh hoạt của họ. Quá trình hình thành hoá thạchTrái đất luôn vận động khiến cho các lục địa và nội chất bên trong cũng vận động theo. Từ đó sẽ tạo nên các lớp mới của đất đá và đẩy chúng lên cao, bao phủ bề mặt cũ. Vì thế, các tảng đá hay xuất hiện theo đường sọc dọc thay vì sọc ngang hoặc hình xoáy.
Gần như tất cả hóa thạch đều được hình thành từ lớp đá trầm tích. Như vậy hóa thạch sẽ trải qua 2 giai đoạn là xác sinh vật được bao phủ bởi trầm tích và theo thời gian, quá trình vận động của trái đất sẽ tác động lên trầm tích để hình thành hóa thạch. 3 điều kiện hình thành hóa thạchSinh vật phải có bộ phận khó phân hủySinh vật phải có xương, vỏ răng và gỗ hay chính là những bộ phận khó phân hủy…. Chỉ cần ở vào điều kiện thích hợp, dù là những sinh vật mềm yếu như côn trùng hoặc sứa cũng có thể hình thành nên hóa thạch. Cơ thể sinh vật nguyên vẹnKhi chết, cơ thể của sinh vật cần nguyên vẹn. Bởi nếu các phần cơ thể của nó bị nghiền nát thì khả năng tạo thành hóa thạch là không thể thực hiện được.
Sau khi chết, sinh vật được chôn vùi cùng các lớp vật chất để chống lại những điều kiện khắc nghiệt có thể khiến nó bị phân rã. Các sinh vật biển thường rất dễ hình thành hóa thạch vì xác của chúng sau khi chết sẽ lắng xuống đáy biển và bị cát phủ lấp. Lớp cát địa chất đó sau nhiều niên đại sẽ biến thành đá vôi (limestone) hoặc đá phiến (schist). Những vật liệu trầm tích (sediment) nhỏ sẽ không làm tổn hại đến xác của sinh vật. Trên đây, Maydopro.com đã gửi đến bạn các thông tin về hóa thạch. Hy vọng đó là những thông tin thực sự thú vị với bạn đọc. Hóa thạch - một thuật ngữ ngắn nhưng ý nghĩa lịch sử lại dài dường như vô tận. Bạn biết gì về hóa thạch? Bạn hiểu quá trình hình thành của hóa thạch như thế nào? Tác dụng của hóa thạch trong công tác nghiên cứu khoa học lớn đến đâu? Hãy cùng Góc Tò Mò khám phá về nó nhé. Nếu bạn dịch nghĩa từng từ, có lẽ bạn sẽ hiểu “hóa thạch” có nghĩa là một cái gì đó biến thành đá. Điều đó là sai, ít nhất là sai một phần. Vậy ý tôi muốn nói là gì? “Hoá thạch là di tích của các sinh vật để lại trong các lớp đất đá của vỏ Trái Đất dưới dạng bộ xương, dấu vết để lại trên đá (vết chân, hình dáng…), xác sinh vật…” (Trích dẫn trong SGK lớp 12 bộ môn Sinh Học”. Đó là định nghĩa hiện nay các trường tại Việt Nam dùng để dạy cho học sinh. Nhưng nó vẫn chưa đủ ý và quá chung chung. Bởi để hiểu cặn kẽ về hóa thạch bạn cần biết thêm rất nhiều thông tin, kiến thức. Thuật ngữ hóa thạch mô tả một loạt các hiện vật trong quá khứ xa xôi được bảo tồn một cách tự nhiên. Nói chung, hóa thạch là bất kỳ bằng chứng nào về đời sống thực vật hoặc động vật trong quá khứ được bảo tồn trong vật liệu của vỏ Trái đất. Nhưng khi hầu hết mọi người nói về hóa thạch lại nghĩ rằng hóa thạch là hình dạng của động vật hoặc thực vật đã được bảo tồn, trong khi chất hữu cơ thực sự của cơ thể nó đã biến mất. Những tàn dư đáng kinh ngạc này, có từ thời tiền sử, được hình thành rất chậm bởi các quá trình địa chất động. Đó chỉ là một phần, một bộ phận trong nhóm được coi là “hóa thạch”.
Trong hầu hết các trường hợp, quá trình hóa thạch bắt đầu khi một loài thực vật hoặc động vật chết và nhanh chóng được bao phủ bởi trầm tích. Các loại trầm tích lỏng lẻo bảo vệ cơ thể còn sót lại khỏi các yếu tố, vi khuẩn và các lực khác gây ra phong hóa và xói mòn. Điều này làm chậm quá trình phân rã để một số hài cốt (trong hầu hết các trường hợp, chỉ có vật liệu cứng như xương hoặc vỏ) được bảo quản trong hàng ngàn năm. Trong thời gian này, các lớp trầm tích tiếp tục xâm nhập vào bên trong vật thể. Cuối cùng, những lớp trầm tích này trở thành đá cứng, rắn và có hình dạng của vật thể được bao phủ. Một thời gian sau khi lớp đá cứng này hình thành, nước xâm nhập qua đá và rửa trôi phần còn lại của vật thể được bảo quản. Vì các lớp bao phủ là cứng, nó không sụp xuống khoảng trống nơi vật thể bị nước xâm nhập và phân hủy. Không gian trống này tạo thành một khuôn tự nhiên của con vật, bảo tồn hoàn hảo hình dạng của hài cốt ban đầu.
Tất cả các vật liệu hữu cơ ban đầu đã biến mất, nhưng thiên nhiên đã để lại một bản sao khoáng sản chính xác của thực vật hoặc động vật. Trong trường hợp khoáng chất không lấp đầy khuôn, các nhà cổ sinh vật học có thể tự lấp đầy nó, tạo ra một vật đúc nhân tạo. Tất nhiên, đây chỉ là một kịch bản của việc tạo hóa thạch - có tất cả các cách khác mà tự nhiên có thể tạo thành hóa thạch. Chẳng hạn, rất nhiều côn trùng thời tiền sử đã bị hóa thạch trong hổ phách . Loại hóa thạch này xảy ra khi côn trùng được bọc trong nhựa cây lỏng từ cây. Giống như các trầm tích dưới đáy nước, nhựa cây bảo vệ côn trùng khỏi vi khuẩn phân hủy và cuối cùng cứng lại. Hóa thạch động vật cũng được tìm thấy trong các hắc ín, đầm lầy, cát lún và tro núi lửa . Một loại hóa thạch thú vị khác là gỗ hóa đá . Gỗ hóa đá thường hình thành khi cây rơi xuống sông, nơi chúng trở nên bão hòa và sau đó bị chôn vùi trong bùn, tro, bùn và các vật liệu khác. Các khoáng chất, chẳng hạn như silica (SiO2 )trong tro núi lửa, thấm vào cây và lấp đầy các lỗ nhỏ trong các tế bào gỗ. Điều này thay đổi thành phần tổng thể của gỗ, biến nó thành vật liệu đá, trong khi vẫn giữ được cấu trúc ban đầu của nó. Sự đa dạng của khoáng chất trong gỗ hóa đá tạo ra màu sắc sống động nổi bật.
Đặc biệt, trong một vài trường hợp, hóa thạch đã được bảo quản bằng cách đóng băng (như với voi ma mút ở Siberia và Alaska) hoặc khi các động vật bị sa lầy trong một hố nhựa đường (như hố La Brea Tar nổi tiếng gần Los Angeles, California). Ngoài các xác thực vật và động vật còn hóa thạch, các nhà cổ sinh vật học nghiên cứu dấu chân và đường mòn hóa thạch, và thậm chí cả phân động vật hóa thạch (gọi là coprolite ). Những hóa thạch này tài liệu vàng của các nhà khoa học bởi chúng tiết lộ điều gì đó về cách động vật thời tiền sử di chuyển và những gì chúng ăn. Hồ sơ hóa thạch , tổng số các hóa thạch trên thế giới, cực kỳ quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta về lịch sử Trái đất. Hóa thạch cho chúng ta biết thực vật và động vật nào tồn tại trong thời tiền sử, và nơi chúng sống. Họ cũng nói với chúng tôi điều gì đó khi họ sống. Dựa vào vị trí của hóa thạch trong các lớp của vỏ Trái đất, các nhà cổ sinh vật học có thể xác định loài động vật nào ăn thịt động vật khác và loài vật nào sống cùng một lúc. Sử dụng niên đại carbon , các nhà cổ sinh vật học đôi khi có thể ước tính tuổi của hóa thạch. Điều này cung cấp tuổi của lớp đá nơi hóa thạch được tìm thấy, giúp các nhà khoa học hẹn hò với tất cả các vật liệu khác ở cấp độ đó. Nếu không có hóa thạch, chúng ta sẽ có nhìn thấy một bức tranh chưa hoàn chỉnh về lịch sử ban đầu của Trái đất. |
