Học lệch có nên thi đánh giá năng lực không

Năm nay, số thí sinh đăng ký dự thi đánh giá năng lực đông nhất từ trước đến nay. Không chỉ tăng đột biến số thí sinh dự thi, số lượng các trường sử dụng kết quả kỳ thi này để xét tuyển cũng tăng đáng kể.

TS Nguyễn Quốc Chính - giám đốc Trung tâm khảo thí và đánh giá chất lượng, ĐH Quốc gia TP.HCM - chia sẻ cùng Tuổi Trẻ Online những điều thí sinh cần chuẩn bị để đạt điểm cao trong kỳ thi này.

* Chỉ còn 3 ngày nữa kỳ thi sẽ diễn ra, mối quan tâm lớn nhất của thí sinh hiện nay vẫn là đề thi. Cấu trúc đề có khác so với trước đây?

- Về cấu trúc, bài thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia TP.HCM tích hợp được các kỹ năng về đọc hiểu, phân tích vốn được nhấn mạnh ở bài thi SAT (Scholastic Assessment Test) của Hoa Kỳ, kỹ năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề của bài thi TSA (Thinking Skills Assessment) của Anh.

Bài thi đánh giá năng lực chú trọng đánh giá các năng lực cơ bản để học ĐH của thí sinh như sử dụng ngôn ngữ, tư duy logic, xử lý số liệu, giải quyết vấn đề. Nội dung bài thi được tích hợp đầy đủ cả về mặt kiến thức và tư duy dưới hình thức cung cấp số liệu, dữ kiện và các công thức cơ bản. Đề thi chính thức sẽ hoàn toàn tương đồng với đề thi mẫu về cấu trúc.

Bài thi đánh giá năng lực với 120 câu, tối đa 1.200 điểm. Trong đó điểm tối đa phần sử dụng ngôn ngữ 400, phần toán học, tư duy logic và phân tích số liệu 300, phần giải quyết vấn đề 500. Điểm của từng câu hỏi sẽ có trọng số khác nhau tùy thuộc vào độ khó và độ phân biệt của câu hỏi.

Đây là nguyên tắc chung được xác định bởi ban ra đề thi, do đó thí sinh sẽ hoàn toàn không biết được câu nào được bao nhiêu điểm. Nhưng có một hệ thống ma trận điểm thi và thuật toán để tính toán giữ ổn định như những năm trước.

* Số lượng thí sinh đăng ký dự thi đợt 1 năm nay kỷ lục, nhiều nhất từ trước đến nay, đề thi có khó hơn?

- ĐH Quốc gia TP.HCM đã xây dựng ngân hàng đề thi với số lượng lớn, chất lượng cao, theo quy trình xây dựng chặt chẽ với đội ngũ chuyên gia đến từ các đơn vị thành viên, sở GD-ĐT và các trường THPT.

Về đề thi, đây là kỳ thi đánh giá năng lực nên chúng tôi giữ thang đo chuẩn cho mọi năm. Vì vậy cấu trúc đề thi so với những năm trước đây không thay đổi; độ khó của đề thi cũng được giữ ổn định, không thay đổi.

Đề thi được xây dựng trên ma trận cấu trúc thống nhất để đảm bảo sự tương đồng của các đề thi về độ khó, độ phân biệt, độ tin cậy. Các bạn thí sinh có thể yên tâm mọi đề thi ở mọi đợt thi đều có độ khó tương đương nhau.

* Năm học qua, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, đề thi có gồm những nội dung kiến thức giảm tải?

- Chúng tôi sẽ cố gắng tối đa cung cấp những thông tin, dữ kiện, số liệu để thí sinh xử lý làm bài nên thí sinh không nên lo lắng về việc đề thi có khác biệt, xáo trộn, đánh đố hay gây khó khăn gì cho các bạn.

Những kiến thức giảm tải sẽ hạn chế tối đa trong việc đưa vào chương trình, nhưng thí sinh cần hết sức lưu ý cách tiếp cận của kỳ thi đánh giá năng lực này hoàn toàn khác với những kỳ thi khác, đó là không yêu cầu thí sinh phải nhớ kiến thức, không cần thuộc lòng mà đề thi sẽ cung cấp kiến thức.

Thí sinh không phải lo lắng về những vấn đề mình chưa học bởi tất cả mọi thứ đều được cung cấp đầy đủ trong đề.

* Ông có thể chia sẻ vài kinh nghiệm làm bài thi năng lực, cần có sự chuẩn bị ra sao? Để đạt điểm cao, thí sinh cần đáp ứng những điều kiện nào?

- Trong khoảng thời gian chỉ còn vài hôm nữa là đến ngày thi, cách ôn luyện tốt nhất là thí sinh cần hệ thống hóa lại kiến thức bởi vì kỳ thi này đòi hỏi lượng kiến thức rất lớn. Đề thi không đòi hỏi thí sinh phải học thuộc lòng nhưng cung cấp khối kiến thức lớn và yêu cầu thí sinh phải xử lý thông tin rất nhiều.

Chính vì vậy, những thí sinh có khả năng hệ thống hóa, biết cách suy luận và tìm ra quy luật từ khối lượng kiến thức lớn sẽ có nhiều lợi thế. Do đó, lời khuyên dành cho thí sinh về cách ôn luyện tốt nhất là hệ thống hóa lại kiến thức, không nên học tủ, học lệch vào một nội dung nào cả, vì không ai biết chắc chắn nội dung nào sẽ được ra thi để học.

Bên cạnh đó, thí sinh cũng cần có sự chuẩn bị tốt như đảm bảo sức khỏe tốt về cả thể chất và tinh thần cho ngày thi, hệ thống hóa kiến thức kỹ năng trước khi thi, đến phòng thi đúng nơi quy định...

Hầu hết thí sinh có điểm cao trong kỳ thi đánh giá năng lực các năm trước đây đều là những bạn có cách tiếp cận học tập một cách khoa học, xuyên suốt và toàn diện. Bên cạnh đó, các bạn đều đi thi với tâm lý nhẹ nhàng, thoải mái và tự tin.

Kỹ thuật làm bài thi phù hợp sẽ góp phần giúp nâng cao kết quả: thí sinh cần biết phân phối thời gian hợp lý cho các câu hỏi, cần có kỹ năng đọc nhanh để nắm ý tổng quát, đồng thời có kỹ năng nhận định phân tích sâu để trả lời các chi tiết.

Cuối cùng, cần có "chiến lược" làm bài hiệu quả, tránh mất quá nhiều thời gian cho một câu hỏi, vì đề thi gồm 120 câu làm trong 150 phút.

Thí sinh nào không được dự thi?

Theo quy định của ĐH Quốc gia TP.HCM, thí sinh sẽ không được tham gia kỳ thi này nếu thuộc một trong các đối tượng (tại thời điểm dự thi): mắc COVID-19 (F0), trường hợp bệnh nghi ngờ và đang trong thời gian cách ly/chữa bệnh theo yêu cầu của cơ quan y tế; đang bị sốt, ho, khó thở, đau họng, mất vị giác/khứu giác hoặc các triệu chứng khác liên quan đến COVID-19.

Trong buổi thi, thí sinh chủ động báo với hội đồng thi nếu có những biểu hiện sốt, ho, khó thở. Những thí sinh có biểu hiện trên hoặc các triệu chứng mắc COVID-19 trong lúc thi sẽ không tiếp tục làm bài và được cán bộ y tế đưa đến khu vực riêng để theo dõi và ra về sau khi hết giờ làm bài.