Ngoài chú trọng phát triển thể chất, phát triển chỉ số EQ và IQ cũng rất quan trọng đối với trẻ em và cả người lớn. Vậy chỉ số IQ, EQ là gì, giữa IQ và EQ cái nào quan trọng hơn, chúng có ảnh hưởng thế nào đến cuộc đời của mỗi người? Cùng Nutrihome hiểu ngay nhé! Show
Tất cả những thắc mắc về EQ, IQ và một số chỉ số thông minh khác như AQ, SQ, CQ, MQ… sẽ được giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây để giúp bạn hiểu sâu, hiểu rõ về từng chỉ số cũng như biết cách bồi dưỡng, phát triển chúng từ đó có cuộc sống hạnh phúc và thành công! Chỉ số IQ (Intelligence Quotient) hay chỉ số thông minh, là thước đo khả năng suy luận, nhìn nhận – thấu hiểu vấn đề, tư duy logic, khả năng lập kế hoạch… của một người. Bên cạnh đó, chỉ số IQ còn giúp chẩn đoán các tình trạng khiếm khuyết trí tuệ ở trẻ. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh và đưa ra kết luận, mặc dù chỉ số IQ không phải là yếu tố quan trọng, quyết định hoàn toàn sự thành công và hạnh phúc của một người trong tương lai. Tuy nhiên, việc sở hữu IQ cao sẽ giúp ích rất nhiều cho việc học tập, công việc, sắp xếp cuộc sống từ đó dẫn đến thành công. Chỉ số thông minh IQ thường được đo lường bằng các bài kiểm tra IQ, ngoài ra còn có thể căn cứ vào các yếu tố như: sự hài hước, thuận tay trái, có năng khiếu về âm nhạc…  Chỉ số IQ đề cập đến khả năng trí tuệ và EQ đề cập đến khả năng điều chỉnh cảm xúc Chỉ số EQ là gì?EQ (Emotional Quotient) hay chỉ số thông minh cảm xúc, là thước đo khả năng kiểm soát/ điều tiết cảm xúc, sự đồng cảm, động lực thúc đẩy, kỹ năng giao tiếp xã hội… của một người. Chỉ số EQ thường được dùng để đo lường sự sáng tạo, trí tưởng tượng phong phú. Trái ngược với chỉ số thông minh IQ, chỉ số thông minh cảm xúc EQ được cho là yếu tố quan trọng có thể quyết định đến 80% sự thành công (trong học tập, cuộc sống) và hạnh phúc của nhiều người. Tương tự IQ, người ta đo lường chỉ số EQ bằng các bài kiểm tra EQ. Một số các câu hỏi giúp kiểm EQ như: “Bạn có tự nhiên cảm thấy hạnh phúc không?”, “Điều gì khiến con người hạnh phúc?”, “Làm gì để tăng cảm giác hạnh phúc?”, “Tại sao âm nhạc khiến bạn hạnh phúc?”, “Cảm xúc tiêu cực sẽ cảm mạnh hơn cảm xúc tích cực?”… So sánh chỉ số IQ và EQChỉ số thông minh IQ thường đề cập đến lối tư duy, khả năng nhận thức, trí tuệ. Trong khi đó, chỉ số cảm xúc EQ thường đề cập đến khả năng tưởng tượng, sáng tạo, sự điều tiết cảm xúc, kỹ năng giao tiếp xã hội… Do đó, nếu đem lên bàn cân hai chỉ số IQ và EQ sẽ khó có thể tránh khỏi sự so sánh khập khiễng. Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn có thể hình dung và nhận biết một người, hoặc chính bản thân mình có thuộc típ người có chỉ số IQ và EQ cao hay không: Người có IQ caoDựa vào các kết quả nghiên cứu và thực tế, những người có chỉ số thông minh IQ cao sẽ có các đặc trưng như sau:
Người có EQ caoCòn những người có chỉ số thông minh cảm xúc EQ cao, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy họ trong số đông nhờ vào các dấu hiệu:
Giữa IQ và EQ cái nào quan trọng hơn?Các nhà nghiên cứu khoa học và cả thực tế cuộc sống, đã chỉ ra rằng, sự thành công trong công việc hay trong cuộc sống, mức độ hạnh phúc của một người phụ thuộc vào chỉ số EQ đến 80% và chỉ số IQ chỉ chiếm 20%. Chỉ số IQ hay EQ đều cần thiết cho sự thành công của trẻ sau này Mặc dù, sở hữu IQ giúp chúng ta giải quyết các vấn đề, thực hiện các tính toán chính xác hay khả năng sáng tạo phong phú nhưng EQ lại giúp chúng ta bình tĩnh hơn, kiểm soát được bản thân tốt hơn, tinh tế hơn để nhận biết, giải quyết vấn đề một cách tốt nhất, hiệu quả nhất. Có thể khẳng định, cả hai loại trí thông minh này đều rất quan trọng, rất cần thiết để bổ sung cho nhau vì chúng có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, thành công và hạnh phúc của mỗi người. Do đó, việc hiểu rõ và phát triển chỉ số IQ lẫn EQ sẽ giúp mọi người tăng tỷ lệ thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và luôn hạnh phúc. Cách giúp mẹ tăng chỉ số IQ và EQ cho béTheo tài liệu Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ (U.S National Library of Medicine), các chỉ số trí tuệ, cảm xúc có thể chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố từ di truyền và môi trường như: Chỉ số IQ và EQ của bố mẹ, gen di truyền, cách nuôi dạy trẻ của gia đình, chế độ dinh dưỡng, chất lượng giáo dục, môi trường sống… Để giúp bé yêu tăng chỉ số thông minh IQ và chỉ số cảm xúc EQ, bố mẹ nên chú trọng vào một số phương pháp sau: 1. Giúp bé phát triển IQ và EQ nhờ chế độ dinh dưỡngKhông chỉ giúp phát triển thể chất, một chế độ dinh dưỡng khoa học và cân bằng 4 nhóm dưỡng chất là: chất đạm (cá, thịt, trứng, sữa, hải sản các loại, đậu các loại…), chất bột đường (gạo, bún, phở, bánh mì, khoai…), chất béo (bơ, mỡ động vật, dầu thực vật, các loại hạt…), vitamin và khoáng chất (các loại rau xanh lá, trái cây…) và đa dạng các loại thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày rất quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ. Theo đó, ngay từ giai đoạn thai kỳ mẹ bầu nên thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo sức khỏe và sự tăng trưởng tối ưu của thai nhi. Sau khi trẻ chào đời, trong ít nhất 6 tháng đầu đời nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn. Các nghiên cứu khoa học tại Hoa Kỳ cho thấy, những trẻ bú mẹ có chỉ số IQ vượt trội hơn so với trẻ sử dụng sữa công thức. Khi trẻ bước vào độ tuổi ăn dặm (6 tháng tuổi) và đến lớn, nên cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt chú trọng bổ sung các thực phẩm tốt cho trí não trẻ trong khẩu phần ăn là sữa, cá biển, trứng, các loại thịt (thịt heo, thịt bò, thịt gà…), rau xanh (cải xanh, măng tây, bông cải…), các loại hạt (quả óc chó, hạt hạnh nhân, hạt mắc ca…), chocolate đen… 2. Học tập và rèn luyệnRèn luyện khả năng ghi nhớ cho trẻ. Thông qua các hoạt động, trí nhớ của trẻ không chỉ cải thiện mà còn phát triển kỹ năng lập luận và ngôn ngữ. Các hoạt động rèn luyện trí nhớ nên áp dụng như: câu đố ghép hình, câu đố ô chữ, sudoku… Chơi trò câu đố cùng trẻ bất cứ khi nào có thời gian. Bố mẹ nên sắp xếp công việc phù hợp để chơi cùng trẻ. Khi chơi, nếu trẻ trả lời đúng bố mẹ nên khen ngợi để trẻ thêm hào hứng, nếu trẻ trả lời sai, hoặc không thể trả lời bố mẹ hãy gợi ý hay động viên để trẻ cố gắng tìm câu trả lời, không bỏ cuộc.
Bố mẹ nên dành nhiều thời gian chơi và học cùng trẻ để giúp trẻ cải thiện chỉ số IQ và EQ. Ngoài ra, bố mẹ có thể rèn luyện chỉ số IQ và EQ cho trẻ thông qua việc dạy trẻ vẽ tranh, tô màu (nhằm kích thích khả năng sáng tạo, tưởng tượng của trẻ), dạy/hoặc cho trẻ học đàn/hát. Việc tiếp xúc với các giai điệu âm nhạc từ sớm sẽ giúp trẻ nâng cao khả năng tập trung, kích thích khả năng ghi nhớ, khả năng cảm thụ tốt… 3. Giúp bé biết đồng cảm và trở thành bậc thầy giao tiếpTrò chuyện với trẻ nhiều hơn trong ít nhất 5 năm đầu đời. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, bố mẹ càng trò chuyện nhiều với trẻ nhiều sẽ giúp trẻ cải thiện vốn từ vựng phong phú hơn. Ngoài ra, đọc sách, đọc truyện cho trẻ nghe thường xuyên sẽ giúp cải thiện tình cảm giữa bố mẹ và trẻ. Hơn nữa, việc đọc sách truyện sẽ rèn luyện khả năng ghi nhớ, kích thích sự tìm tòi suy luận ở trẻ nhiều hơn. Luôn luôn cho trẻ chơi các trò chơi đóng vai nhân vật. Điều này giúp trẻ rèn luyện được cách nhận xét/ đánh giá hành vi, nhận thức được hành động/thái độ của từng loại nhân vật, từ đó dần dần học được cách ứng xử phù hợp, đúng mực với bản thân, người khác. Dạy trẻ hiểu và sử dụng các ký hiệu ngón tay trước khi trẻ biết nói. Theo nghiên cứu của tiến sĩ Acredolo tại Đại học California, ngôn ngữ ký hiệu có tác động tích cực đến chỉ số IQ và sự phát triển ngôn ngữ của trẻ trong tương lai. Đưa ra cho trẻ các tình huống ứng xử (có thể gặp phải trong cuộc sống hàng ngay và yêu cầu trẻ giải quyết. Việc thường xuyên đưa trẻ vào các tình thế khó khăn cần phải giải quyết cũng sẽ giúp trẻ học được/ rèn luyện cách xử lý tình huống đúng đắn, phù hợp. Những chỉ số thông minh quan trọng không kém IQ và EQNgoài hai chỉ số IQ và EQ, các nhà nghiên cứu, giáo dục còn đưa ra các chỉ số khác cũng không kém phần quan trọng đối với mỗi cá nhân để giúp họ thành công, hạnh phúc trong cuộc sống. Đó là: 1. Chỉ số vượt khó AQ (Adversity Quotient)Đây là chỉ số đánh giá khả năng vượt qua bất hạnh, thử thách, nghịch cảnh của một người nhằm thích ứng với những thay đổi, cuộc sống không như ý muốn. Những người có chỉ số AQ cao kết hợp với EQ và IQ có thể vượt qua khó khăn, nghịch cảnh, không nản lòng trước thất bại và vì vậy có thể đạt đến thành công, trở nên xuất chúng. Để đo chỉ số AQ người ta thường dựa vào bản lĩnh sống, sự nỗ lực, quyết tâm vượt qua nghịch cảnh của một người. Cụ thể, đó là cách họ xoay chuyển cục diện, đảo ngược tình thế, vượt lên nghịch cảnh như thế nào để tìm lối thoát. Kết hợp AQ với EQ sẽ mang đến cơ hội thành công cho nhiều người. SQ (Spiritual Intelligence) hay chỉ số tâm hồn, chỉ số thông minh về tinh thần. So với các chỉ số thông minh nêu trên, người ta khó có thể diễn tả SQ rõ ràng, cụ thể. Có thể nói đây là một chỉ số đặc biệt, người sở hữu chỉ số này không chỉ thấu hiểu được bản thân, ý nghĩa sự tồn tại của mình (chỉ là nhỏ bé trong vũ trụ bao la, vô tận) mà còn thấu hiểu và phần nào đó lý giải được những sự kiện tự nhiên diễn ra, thậm chí “cảnh báo” về những điều sắp xảy ra mà con người không ngờ đến. Những người sở hữu chỉ số tâm hồn cao thường có năng lực cảm nhận những gì thuộc về tâm linh thiêng liêng, luôn khát khao tìm kiếm sự liên hệ giữa con người với vũ trụ, thế giới, luôn biết cách/đạt được sự cân bằng nội tâm để hướng tới hạnh phúc. Để đo lường chỉ số tâm hồn người ta cũng thực hiện các bài kiểm tra, bên cạnh đó, còn có các dấu hiệu nhận biết một người có chỉ số tâm hồn cao như: có thể nhận thức rõ các hiện tượng tự nhiên, có lòng trắc ẩn với vạn vật, luôn khiêm tốn trước mọi thành công, luôn có khuynh hướng hướng mọi người đến những giá trị tốt đẹp, biết ơn ân nhân, yêu thương vô điều kiện… Cũng từ viết tắt SQ, nhưng là Social Quotient còn được gọi là chỉ số thông minh xã hội. Những người sở hữu trí thông minh này khá nhạy bén trong việc nhận thức những vấn đề xã hội mới phát sinh từ đó chủ động điều chỉnh bản thân, điều tiết công việc cho phù hợp với những thay đổi, tránh rơi vào thế bị động. Ngoài ra, từ viết tắt SQ còn là chỉ số biểu đạt ngôn ngữ (Speech Quotient). Đây là chỉ số đánh giá khả năng/ trình độ biểu đạt ngôn ngữ chính xác và hiệu quả của một người. 3. Chỉ số sáng tạo CQ (Creative Intelligence)CQ hay còn gọi chỉ số thông minh sáng tạo, cũng được xem là một trong những chỉ số thông minh quan trọng và cần thiết đối với mỗi người trong cuộc sống, nhất là cuộc sống hiện đại ngày nay. Để đánh giá/ xác định một người có trí thông minh sáng tạo hay không người ta có thể dựa vào cách xử lý tình huống hay giải quyết vấn đề (cũ hoặc mới) của người đó như thế nào, có gì mới lạ và đột phá so với những người khác. Bởi bất cứ mọi lĩnh vực, hoạt động nào cũng cần sự cải tiến, làm mới, phát triển, đi lên… từ những cái có sẵn/ hoặc phiên bản cũ. Có như thế mới thúc đẩy được sự tiến hóa của nhân loại. 4. Chỉ số đam mê PQ (Passion Quotient)Chỉ số này dùng để đánh giá sự toàn tâm, toàn ý, toàn trí, toàn lực của một người nào đó đối với công việc/ hoạt động đang làm. Những người sở hữu chỉ số PQ thường rất thành công trong công việc, cuộc sống bởi trong con người họ luôn cháy lên ngọn lửa đam mê, nhiệt huyết với công việc cũng như luôn khao khát thể hiện, luôn muốn khám phá các khả năng tiềm ẩn của bản thân. Để nhận biết một người có chỉ số đam mê cao có thể dựa vào niềm yêu thích/ đam mê của họ với công việc, luôn hứng thú với công việc được giao và cố gắng hoàn thành nó nhanh nhất – tốt nhất – sớm nhất có thể, không có quy định về thời gian làm việc, xem các thất bại gặp phải là kinh nghiệm quý giá để phát triển sau này. 5. Chỉ số đạo đức MQ (Moral Quotient)Một chỉ số cũng rất quan trọng và cần thiết, không thể không kể đến đó là chỉ số đạo đức của con người. Nó chính là cách nhìn nhận sự việc, nhận thức vấn đề của một cá nhân để có cách ứng xử phù hợp, hành xử đúng mực tránh gây ảnh hưởng, tổn thương chính bản thân mình và người khác. Thường chỉ số MQ của một người sẽ bị tác động/ảnh hưởng mỗi môi trường sống, tuy nhiên, chỉ số thông minh này có thể được cải thiện thông qua việc các cá nhân tự rèn luyện, xây dựng cho mình lối sống tốt. Trên là những chia sẻ chi tiết về chỉ số EQ, chỉ số IQ cũng như sự khác biệt giữa IQ và EQ, cách giúp trẻ phát triển hai chỉ số này… Bởi chúng rất quan trọng và cần thiết cho sự thành công, hạnh phúc của trẻ sau này. Hiểu và áp dụng các phương pháp giáo dục, nuôi dạy trẻ đúng đắn để hướng tới sự phát triển toàn diện là điều các bố mẹ nên làm. |
